سوره فصلت

سُورَةُ فُصِّلَتۡ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ حمٓ ١ تَنزِیلٞ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ ٢ کِتَٰبٞ فُصِّلَتۡ ءَایَٰتُهُۥ قُرۡءَانًا عَرَبِیّٗا لِّقَوۡمٖ یَعۡلَمُونَ ٣ بَشِیرٗا وَنَذِیرٗا فَأَعۡرَضَ أَکۡثَرُهُمۡ فَهُمۡ لَا یَسۡمَعُونَ ٤ وَقَالُواْ قُلُوبُنَا فِیٓ أَکِنَّةٖ مِّمَّا تَدۡعُونَآ إِلَیۡهِ وَفِیٓ ءَاذَانِنَا وَقۡرٞ وَمِنۢ بَیۡنِنَا وَبَیۡنِکَ حِجَابٞ فَٱعۡمَلۡ إِنَّنَا عَٰمِلُونَ ٥ قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُکُمۡ یُوحَىٰٓ إِلَیَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُکُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَٱسۡتَقِیمُوٓاْ إِلَیۡهِ وَٱسۡتَغۡفِرُوهُۗ وَوَیۡلٞ لِّلۡمُشۡرِکِینَ ٦ ٱلَّذِینَ لَا یُؤۡتُونَ ٱلزَّکَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ کَٰفِرُونَ ٧ إِنَّ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونٖ ٨ ۞قُلۡ أَئِنَّکُمۡ لَتَکۡفُرُونَ بِٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِی یَوۡمَیۡنِ وَتَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ ذَٰلِکَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٩ وَجَعَلَ فِیهَا رَوَٰسِیَ مِن فَوۡقِهَا وَبَٰرَکَ فِیهَا وَقَدَّرَ فِیهَآ أَقۡوَٰتَهَا فِیٓ أَرۡبَعَةِ أَیَّامٖ سَوَآءٗ لِّلسَّآئِلِینَ ١٠ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ وَهِیَ دُخَانٞ فَقَالَ لَهَا وَلِلۡأَرۡضِ ٱئۡتِیَا طَوۡعًا أَوۡ کَرۡهٗا قَالَتَآ أَتَیۡنَا طَآئِعِینَ ١١﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

حم. ﴿1﴾این فروفرستادن است از جانب خداى بخشایندۀ مهربان. ﴿2﴾این کتابی است واضح ساخته شد آیات او را در حالتى که قرآن عربى است، براى قومی که مى‏دانند. ﴿3﴾در حالی که مژده دهنده و ترساننده است، پس روگردان شدند اکثر مردمان پس ایشان نمى‏شنوند. ﴿4﴾و گفتند: دل‌هاى ما در پرده‌هاست از آنچه می‌خوانى ما را به سوى آن و در گوش ما گرانى هست و میان ما و میان تو حجابى است، پس کار کن هرآیینه ما کار کننده‏ایم [1013]. ﴿5﴾بگو: جز این نیست که من آدمى‏ام مانند شما، وحى کرده می‌شود به سوى من که پروردگار شما معبود یگانه است، پس راست متوجه شوید به سوى او و طلب آمرزش کنید ازو و واى مشرکان را! . ﴿6﴾آنان که نمی‌دهند زکات و ایشان به آخرت نامعتقدانند. ﴿7﴾هرآیینه آنان‌که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند ایشان راست مزد غیر مقطوع. ﴿8﴾بگو: آیا شما نامعتقد می‌شوید به کسی که آفرید زمین را در دو روز و مقرر می‌کنید همسران را براى او؟ این است پروردگار عالم‌ها. ﴿9﴾و پیدا کرد در زمین کوه‌ها بالاى آن و برکت نهاد در آن و اندازه کرد اندر آن قوّت اهل آن را در تتمۀ چهار روز بیان واضح کرده شده براى سؤال کنندگان. ﴿10﴾باز متوجه شد به سوى آسمان و او مانند دود بود پس گفت او را و زمین را نیز: بیایید به خوشى یا ناخوشى [1014]. گفتند هر دو آمدیم به خوشى. ﴿11﴾

﴿ فَقَضَىٰهُنَّ سَبۡعَ سَمَٰوَاتٖ فِی یَوۡمَیۡنِ وَأَوۡحَىٰ فِی کُلِّ سَمَآءٍ أَمۡرَهَاۚ وَزَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا بِمَصَٰبِیحَ وَحِفۡظٗاۚ ذَٰلِکَ تَقۡدِیرُ ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡعَلِیمِ ١٢ فَإِنۡ أَعۡرَضُواْ فَقُلۡ أَنذَرۡتُکُمۡ صَٰعِقَةٗ مِّثۡلَ صَٰعِقَةِ عَادٖ وَثَمُودَ ١٣ إِذۡ جَآءَتۡهُمُ ٱلرُّسُلُ مِنۢ بَیۡنِ أَیۡدِیهِمۡ وَمِنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۖ قَالُواْ لَوۡ شَآءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِکَةٗ فَإِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ کَٰفِرُونَ ١٤ فَأَمَّا عَادٞ فَٱسۡتَکۡبَرُواْ فِی ٱلۡأَرۡضِ بِغَیۡرِ ٱلۡحَقِّ وَقَالُواْ مَنۡ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةًۖ أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِی خَلَقَهُمۡ هُوَ أَشَدُّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗۖ وَکَانُواْ بِ‍َٔایَٰتِنَا یَجۡحَدُونَ ١٥ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَیۡهِمۡ رِیحٗا صَرۡصَرٗا فِیٓ أَیَّامٖ نَّحِسَاتٖ لِّنُذِیقَهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡیِ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَاۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَخۡزَىٰۖ وَهُمۡ لَا یُنصَرُونَ ١٦ وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیۡنَٰهُمۡ فَٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡعَمَىٰ عَلَى ٱلۡهُدَىٰ فَأَخَذَتۡهُمۡ صَٰعِقَةُ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡهُونِ بِمَا کَانُواْ یَکۡسِبُونَ ١٧ وَنَجَّیۡنَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَکَانُواْ یَتَّقُونَ ١٨ وَیَوۡمَ یُحۡشَرُ أَعۡدَآءُ ٱللَّهِ إِلَى ٱلنَّارِ فَهُمۡ یُوزَعُونَ ١٩ حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَیۡهِمۡ سَمۡعُهُمۡ وَأَبۡصَٰرُهُمۡ وَجُلُودُهُم بِمَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ٢٠﴾

پس ساخت هفت آسمان در دو روز دیگر و وحى فرستاد در هر آسمانى تدبیر آن را و بیاراستیم آسمان دنیا را بچراغ‌ها [1015]و نگاه داشتیم [1016]. این است تدبیر خداى غالب دانا. ﴿12﴾پس اگر روى گردان شوند بگو: ترسانیدم شما را از عقوبتى مانند عقوبت عاد و ثمود. ﴿13﴾وقتى که آمدند بدیشان پیغامبران از پیش روى ایشان و از پس پشت ایشان که عبادت مکنید مگر خداى را، گفتند: اگر خواستى پروردگار ما فروفرستادى فرشتگان را، پس هرآیینه ما به آنچه فرستاده شدید همراه آن نامعتقدیم. ﴿14﴾امّا قوم عاد، پس تکبّر کردند در زمین ناحق و گفتند: کیست زیاده‏تر از ما به قوّت؟ آیا ندیدند که آن خداى که بیافرید ایشان را او زیاده‏تر است از ایشان به قوت و ایشان به آیات ما انکار مى‏کردند. ﴿15﴾پس فرستادیم بر ایشان بادى تند در روزهاى شوم تا بچشانیم ایشان را عذاب رسوایى در زندگانى دنیا و هرآیینه عذاب آخرت رسوا کننده‏تر است و ایشان نصرت داده نشوند. ﴿16﴾و اما ثمود پس راه نمودیم ایشان را، پس اختیار کردند نابینایى را بر راه‏یابى، پس درگرفت ایشان را عقوبت سخت عذاب خوارى به سبب آنچه مى‏کردند. ﴿17﴾و نجات دادیم آنان را که ایمان آوردند و پرهیزگارى می‌کردند. ﴿18﴾و آن روزی که برانگیخته شوند دشمنان خدا روان ساخته به سوى آتش پس ایشان به این صفت باشند [1017]. ﴿19﴾تا وقتى که بیایند نزدیک دوزخ، گواهى دهد بر ایشان گوش ایشان و چشم ایشان و پوست ایشان به آنچه می‌کردند. ﴿20﴾

﴿ وَقَالُواْ لِجُلُودِهِمۡ لِمَ شَهِدتُّمۡ عَلَیۡنَاۖ قَالُوٓاْ أَنطَقَنَا ٱللَّهُ ٱلَّذِیٓ أَنطَقَ کُلَّ شَیۡءٖۚ وَهُوَ خَلَقَکُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَإِلَیۡهِ تُرۡجَعُونَ ٢١ وَمَا کُنتُمۡ تَسۡتَتِرُونَ أَن یَشۡهَدَ عَلَیۡکُمۡ سَمۡعُکُمۡ وَلَآ أَبۡصَٰرُکُمۡ وَلَا جُلُودُکُمۡ وَلَٰکِن ظَنَنتُمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَا یَعۡلَمُ کَثِیرٗا مِّمَّا تَعۡمَلُونَ ٢٢ وَذَٰلِکُمۡ ظَنُّکُمُ ٱلَّذِی ظَنَنتُم بِرَبِّکُمۡ أَرۡدَىٰکُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِینَ ٢٣ فَإِن یَصۡبِرُواْ فَٱلنَّارُ مَثۡوٗى لَّهُمۡۖ وَإِن یَسۡتَعۡتِبُواْ فَمَا هُم مِّنَ ٱلۡمُعۡتَبِینَ ٢٤ ۞وَقَیَّضۡنَا لَهُمۡ قُرَنَآءَ فَزَیَّنُواْ لَهُم مَّا بَیۡنَ أَیۡدِیهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَحَقَّ عَلَیۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ فِیٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِۖ إِنَّهُمۡ کَانُواْ خَٰسِرِینَ ٢٥ وَقَالَ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ لَا تَسۡمَعُواْ لِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَٱلۡغَوۡاْ فِیهِ لَعَلَّکُمۡ تَغۡلِبُونَ ٢٦ فَلَنُذِیقَنَّ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ عَذَابٗا شَدِیدٗا وَلَنَجۡزِیَنَّهُمۡ أَسۡوَأَ ٱلَّذِی کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ٢٧ ذَٰلِکَ جَزَآءُ أَعۡدَآءِ ٱللَّهِ ٱلنَّارُۖ لَهُمۡ فِیهَا دَارُ ٱلۡخُلۡدِ جَزَآءَۢ بِمَا کَانُواْ بِ‍َٔایَٰتِنَا یَجۡحَدُونَ ٢٨ وَقَالَ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ رَبَّنَآ أَرِنَا ٱلَّذَیۡنِ أَضَلَّانَا مِنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ نَجۡعَلۡهُمَا تَحۡتَ أَقۡدَامِنَا لِیَکُونَا مِنَ ٱلۡأَسۡفَلِینَ ٢٩﴾

و گفتند پوست‌هاى خود را: چرا گواهى دادید بر ما؟ گویند: گویا کرد ما را آن خدایی که گویا کرده است هر چیزی را و او بیافرید شما را اوّل بار و به سوى او بازگردانیده شوید. ﴿21﴾و در پرده پنهان نمى‏شدید [1018]که گواهى دهد بر شما گوش شما و چشم‌هاى شما و پوست شما و لیکن پنداشتید که خدا نمی‌داند بسیار از آنچه می‌کنید. ﴿22﴾و این گمان شما که به غلط اندیشه کردید در حق پروردگار خویش هلاک کرد شما را، پس زیانکار گشتید. ﴿23﴾پس اگر صبر کنند پس چه امکان؟ آتش خوابگاه ایشان است و اگر عفو طلبند، پس نیستند ایشان عفو کرده شده. ﴿24﴾و برگماشتیم براى ایشان همنشینان [1019]، پس آراسته کردند آن هم نشینان براى ایشان آنچه پیش روى ایشان است و آنچه، پس پشت ایشان است [1020]و ثابت شد بر ایشان وعدۀ عذاب داخل شده در امتانى که پیش از ایشان گذشته‏اند از جن و آدمیان، هرآیینه ایشان زیانکار بودند. ﴿25﴾و گفتند کافران: مشنوید این قرآن را و سخن بیهوده گویید در اثناى خواندن آن بود که شما غالب شوید. ﴿26﴾پس البته بچشانیم کافران را عذاب سخت و البته جزا دهیم ایشان را به حسب بدترین آنچه می‌کردند. ﴿27﴾این است جزاى دشمنان خدا که آتش است، ایشان را در آنجا منزل على الدوام باشند. پاداش دادیم بر حسب آنچه به آیات ما انکار می‌کردند. ﴿28﴾و گویند کافران: اى پروردگار ما! بنما ما را آن دو کس [1021]که گمراه ساختند ما را از جنس جن و از جنس انس تا درآریم آن هر دو را زیر قدم‌هاى خود تا شوند از فروترماندگان. ﴿29﴾

﴿ إِنَّ ٱلَّذِینَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسۡتَقَٰمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَیۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِکَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَبۡشِرُواْ بِٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِی کُنتُمۡ تُوعَدُونَ ٣٠ نَحۡنُ أَوۡلِیَآؤُکُمۡ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَفِی ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَکُمۡ فِیهَا مَا تَشۡتَهِیٓ أَنفُسُکُمۡ وَلَکُمۡ فِیهَا مَا تَدَّعُونَ ٣١ نُزُلٗا مِّنۡ غَفُورٖ رَّحِیمٖ ٣٢ وَمَنۡ أَحۡسَنُ قَوۡلٗا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا وَقَالَ إِنَّنِی مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِینَ ٣٣ وَلَا تَسۡتَوِی ٱلۡحَسَنَةُ وَلَا ٱلسَّیِّئَةُۚ ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِی هِیَ أَحۡسَنُ فَإِذَا ٱلَّذِی بَیۡنَکَ وَبَیۡنَهُۥ عَدَٰوَةٞ کَأَنَّهُۥ وَلِیٌّ حَمِیمٞ ٣٤ وَمَا یُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِینَ صَبَرُواْ وَمَا یُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِیمٖ ٣٥ وَإِمَّا یَنزَغَنَّکَ مِنَ ٱلشَّیۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡعَلِیمُ ٣٦ وَمِنۡ ءَایَٰتِهِ ٱلَّیۡلُ وَٱلنَّهَارُ وَٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُۚ لَا تَسۡجُدُواْ لِلشَّمۡسِ وَلَا لِلۡقَمَرِ وَٱسۡجُدُواْۤ لِلَّهِۤ ٱلَّذِی خَلَقَهُنَّ إِن کُنتُمۡ إِیَّاهُ تَعۡبُدُونَ ٣٧ فَإِنِ ٱسۡتَکۡبَرُواْ فَٱلَّذِینَ عِندَ رَبِّکَ یُسَبِّحُونَ لَهُۥ بِٱلَّیۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَهُمۡ لَا یَسۡ‍َٔمُونَ۩ ٣٨﴾

هرآیینه آنان‌که گفتند: پروردگار ما خداست باز قایم ماندند، فرو مى‏آیند بر ایشان فرشتگان [1022]که مترسید و اندوه مخورید و خوشحال شوید به بهشتى که شما را وعده داده مى‏شد. ﴿30﴾ما دوستان شما بودیم در زندگانى دنیا و در آخرت نیز و شما را است در اینجا آنچه بطلبد نفس شما و شما را است آنجا آنچه درخواست کنید. ﴿31﴾به طریق مهمانى از جانب خداى آمرزگار مهربان. ﴿32﴾و کیست نیکوتر به اعتبار سخن از شخصى که دعوت کرد مردمان را به سوى خدا و کار شایسته کرد و گفت: هرآیینه من از مسلمانانم؟. ﴿33﴾و برابر نیست نیکى و بدى جواب بازده به خصلتى که آن بهتر است، پس ناگاه آن کس که میان تو و میان وى دشمنى است گویا که وى کارسازى خویشاوند شده است. ﴿34﴾و قرین کرده نمی‌شود به این خصلت مگر آنان‌که صبر کردند و قرین کرده نمی‌شود به این خصلت مگر صاحب نصیب بزرگ. ﴿35﴾و اگر بازگرداند تو را وسوسۀ بازگرداننده از جانب شیطان، پس پناه طلب کن به خدا، هرآیینه خدا همون است شنوای دانا. ﴿36﴾و از نشانه‌هاى او است شب و روز و آفتاب و ماه سجده نکنید آفتاب را و نه ماه را و سجده کنید خدای را که آفرید این چیزها را اگر او را فقط عبادت می‌کنید. ﴿37﴾پس اگر تکبّر کنند کافران چه باک، پس آنان‌که نزدیک پروردگار تواند به پاکى یاد می‌کنند او را شب و روز و ایشان مانده نمى‏شوند. ﴿38﴾

﴿ وَمِنۡ ءَایَٰتِهِۦٓ أَنَّکَ تَرَى ٱلۡأَرۡضَ خَٰشِعَةٗ فَإِذَآ أَنزَلۡنَا عَلَیۡهَا ٱلۡمَآءَ ٱهۡتَزَّتۡ وَرَبَتۡۚ إِنَّ ٱلَّذِیٓ أَحۡیَاهَا لَمُحۡیِ ٱلۡمَوۡتَىٰٓۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٌ ٣٩ إِنَّ ٱلَّذِینَ یُلۡحِدُونَ فِیٓ ءَایَٰتِنَا لَا یَخۡفَوۡنَ عَلَیۡنَآۗ أَفَمَن یُلۡقَىٰ فِی ٱلنَّارِ خَیۡرٌ أَم مَّن یَأۡتِیٓ ءَامِنٗا یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِۚ ٱعۡمَلُواْ مَا شِئۡتُمۡ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِیرٌ ٤٠ إِنَّ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ بِٱلذِّکۡرِ لَمَّا جَآءَهُمۡۖ وَإِنَّهُۥ لَکِتَٰبٌ عَزِیزٞ ٤١ لَّا یَأۡتِیهِ ٱلۡبَٰطِلُ مِنۢ بَیۡنِ یَدَیۡهِ وَلَا مِنۡ خَلۡفِهِۦۖ تَنزِیلٞ مِّنۡ حَکِیمٍ حَمِیدٖ ٤٢ مَّا یُقَالُ لَکَ إِلَّا مَا قَدۡ قِیلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبۡلِکَۚ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغۡفِرَةٖ وَذُو عِقَابٍ أَلِیمٖ ٤٣ وَلَوۡ جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا أَعۡجَمِیّٗا لَّقَالُواْ لَوۡلَا فُصِّلَتۡ ءَایَٰتُهُۥٓۖ ءَا۬عۡجَمِیّٞ وَعَرَبِیّٞۗ قُلۡ هُوَ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ هُدٗى وَشِفَآءٞۚ وَٱلَّذِینَ لَا یُؤۡمِنُونَ فِیٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٞ وَهُوَ عَلَیۡهِمۡ عَمًىۚ أُوْلَٰٓئِکَ یُنَادَوۡنَ مِن مَّکَانِۢ بَعِیدٖ ٤٤ وَلَقَدۡ ءَاتَیۡنَا مُوسَى ٱلۡکِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِیهِۚ وَلَوۡلَا کَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّکَ لَقُضِیَ بَیۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَفِی شَکّٖ مِّنۡهُ مُرِیبٖ ٤٥ مَّنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ أَسَآءَ فَعَلَیۡهَاۗ وَمَا رَبُّکَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِیدِ ٤٦﴾

و از نشانه‌هاى او آن است که مى‏بینى زمین را فرسوده، پس وقتى که فرود آوردیم بر سر آن آب را به جنبش آمد و بلند شد. هرآیینه آن که زنده کرده است زمین را البته زنده کنندۀ مردگان است هرآیینه او بر همه چیز توانا است. ﴿39﴾هرآیینه آنان‌که کج‌روى مى‏کنند در آیات ما، پوشیده نیستند از ما آیا کسی که انداخته شود در آتش بهتر است یا کسی که بیاید ایمن شده روز قیامت؟ بکنید هرچه خواهید هرآیینه خدا به آنچه می‌کنید بینا است. ﴿40﴾هرآیینه آنان‌که کافر شدند به قرآن وقتى که آمد بدیشان، پوشیده نیستند از ما و به تحقیق آن کتابى است گرامى قدر. ﴿41﴾راه نمى‏یابد بدو باطل از پیش روى او و نه از پس پشت او. فرستاده شده است از خدا دانای ستوده. ﴿42﴾[یا محمد] گفته نمى‏شود تو را مگر آنچه گفته شده بود پیغامبران را پیش از تو هرآیینه پروردگار تو خداوند آمرزش است و خداوندِ عقوبتِ درد دهنده است. ﴿43﴾و اگر می‌ساختیم این کتاب را قرآنى به زبان عجم، هرآیینه مى‏گفتند کافران عرب: چرا واضح کرده نشد آیات او را آیا [قرآن] عجمى است و [مخاطب] عربى؟ بگو: قرآن مسلمانان را هدایت و شفا است و آنان‌که ایمان ندارند در گوش ایشان گرانى است و آن قرآن بر ایشان کورى است. آن جماعت به مثل چنانند که آواز داده می‌شوند از جاى دور. ﴿44﴾و هرآیینه دادیم موسى را کتاب، پس اختلاف کرده شد در آن و اگر نبودى کلمه‌ای که سابق صادر شد از پروردگار تو، البته فیصل کرده شدى در میان ایشان و هرآیینه ایشان در شک قوى‏اند از طرفِ قرآن. ﴿45﴾هر که بکند کار نیک، پس نفع او راست و هر که بدکارى کند پس وبال بر ویست و نیست پروردگار تو ستم کننده بر بندگان. ﴿46﴾

﴿ ۞إِلَیۡهِ یُرَدُّ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِۚ وَمَا تَخۡرُجُ مِن ثَمَرَٰتٖ مِّنۡ أَکۡمَامِهَا وَمَا تَحۡمِلُ مِنۡ أُنثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلۡمِهِۦۚ وَیَوۡمَ یُنَادِیهِمۡ أَیۡنَ شُرَکَآءِی قَالُوٓاْ ءَاذَنَّٰکَ مَامِنَّا مِن شَهِیدٖ ٤٧ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا کَانُواْ یَدۡعُونَ مِن قَبۡلُۖ وَظَنُّواْ مَا لَهُم مِّن مَّحِیصٖ ٤٨ لَّا یَسۡ‍َٔمُ ٱلۡإِنسَٰنُ مِن دُعَآءِ ٱلۡخَیۡرِ وَإِن مَّسَّهُ ٱلشَّرُّ فَیَ‍ُٔوسٞ قَنُوطٞ ٤٩ وَلَئِنۡ أَذَقۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنَّا مِنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُ لَیَقُولَنَّ هَٰذَا لِی وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةٗ وَلَئِن رُّجِعۡتُ إِلَىٰ رَبِّیٓ إِنَّ لِی عِندَهُۥ لَلۡحُسۡنَىٰۚ فَلَنُنَبِّئَنَّ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ بِمَا عَمِلُواْ وَلَنُذِیقَنَّهُم مِّنۡ عَذَابٍ غَلِیظٖ ٥٠وَإِذَآ أَنۡعَمۡنَا عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ أَعۡرَضَ وَنَ‍َٔابِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ فَذُو دُعَآءٍ عَرِیضٖ ٥١ قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِن کَانَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ثُمَّ کَفَرۡتُم بِهِۦ مَنۡ أَضَلُّ مِمَّنۡ هُوَ فِی شِقَاقِۢ بَعِیدٖ ٥٢ سَنُرِیهِمۡ ءَایَٰتِنَا فِی ٱلۡأٓفَاقِ وَفِیٓ أَنفُسِهِمۡ حَتَّىٰ یَتَبَیَّنَ لَهُمۡ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّۗ أَوَ لَمۡ یَکۡفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُۥ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ شَهِیدٌ ٥٣ أَلَآ إِنَّهُمۡ فِی مِرۡیَةٖ مِّن لِّقَآءِ رَبِّهِمۡۗ أَلَآ إِنَّهُۥ بِکُلِّ شَیۡءٖ مُّحِیطُۢ ٥٤ ﴾

به سوى خدا حواله کرده می‌شود معرفت قیامت و بیرون نمى‏آید اجناس میوه‌ها از غلاف خود و در شکم بار نمى‏گیرد هیچ زنى و نمى‏نهد بار شکم را مگر بدآن است خدا و روزی که خدا آواز دهد ایشان را که کجااند آنان‌که شریک من مقرر می‌کردند؟ گویند: خبر دادیم تو را که نیست از ما هیچ کس اثبات کننده [شریکان]. ﴿47﴾و گم شدند از نظر ایشان آنچه مى‏پرستیدند پیش از این و دانستند که نیست ایشان را هیچ مخلصى. ﴿48﴾مانده نمى‏شود آدمى از طلب خیر و اگر برسدش سختى پس ناامید طمع برنده است. ﴿49﴾و اگر بچشانیم او را بخشایشى از جانب خود بعد از سختى که رسیده باشد به وى، گوید که این براى من است [1023]و نمى‏پندارم که قیامت قایم شود و اگر به فرض بازگردانیده شود مرا به سوى پروردگار من، هرآیینه مرا نزدیک او حالت خوش باشد پس البته خبردار کنیم کافران را به آنچه می‌کردند و البته بچشانیم ایشان را از عقوبت سخت. ﴿50﴾و چون انعام کنیم بر آدمى روى بگرداند و دور شود به طرف خود رفته و چون برسدش بلایى، پس خداوندِ دعایِ بسیار است. ﴿51﴾بگو: آیا دیدید که اگر باشد قرآن از جانب خدا باز کافر شوید به آن کیست گمراه‏تر از شخصى که باشد در مخالفت دور از صواب. ﴿52﴾خواهیم نمود ایشان را نشانه‌هاى خود در اطراف عام و در نفس ایشان نیز تا آنکه واضح شود بر ایشان که این سخن راست است. آیا بس نیست پروردگار تو آنکه او بر هر چیز مطلع است؟. ﴿53﴾آگاه شو! هرآیینه ایشان در شبهه‏اند از طرف ملاقات پروردگار خویش. آگاه شو! هرآیینه خدا به هر چیز درگیرنده است. ﴿54﴾

[1013] یعنی هریکی از ما بر طورِ خود. [1014] یعنی منقاد حکم من شوید، والله اعلم. [1015] یعنی ستاره‌ها. [1016] یعنی از شیاطین. [1017] که بعض را تا به رسیدن بعض اشاره کرده می‌شود. [1018] یعنی در این دار خوف آنکه. [1019] یعنی از شیاطین، والله اعلم. [1020] یعنی وسوسه انداختند که دنیا قابل رغبت است و آخرت قابل رغبت نیست، والله اعلم. [1021] یعنی آن دو فریق. [1022] یعنی نزدیک موت. [1023] یعنی خاطر جمع کند و خوف از دلِ او زائل شود، والله اعلم.