تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سُورَةُ النَّازِعَاتِ

سُورَةُ النَّازِعَاتِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا ١ وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا ٢ وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا ٣ فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا ٤ فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا ٥ یَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ ٦ تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ ٧ قُلُوبٞ یَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ ٨ أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ ٩ یَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِی ٱلۡحَافِرَةِ ١٠ أَءِذَا کُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ ١١ قَالُواْ تِلۡکَ إِذٗا کَرَّةٌ خَاسِرَةٞ ١٢ فَإِنَّمَا هِیَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ ١٣ فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ ١٤ هَلۡ أَتَىٰکَ حَدِیثُ مُوسَىٰٓ ١٥

به نام الله بخشندۀ مهربان

سوگند به فرشتگانی که جان‌های (کافران) را به شدّت بیرون می‌کشند. ﴿۱و سوگند به فرشتگانی که جان‌های (مؤمنان) را به نرمی و آسانی می‌گیرند. ﴿۲و سوگند به فرشتگانی که شناورند. ﴿۳و سوگند به فرشتگانی که (در اجرای اوامر الهی) بر یگدیگر سبقت می‌گیرند. ﴿۴و سوگند به فرشتگانی (که به امر الهی) کار‌‌ها را تدبیر می‌کنند. ﴿۵روزی‌که (سپس از اولین دمیدن در صور) زمین (و کوه‌ها و همه چیز) را بلرزه در آید ﴿۶رد پی آن (دمیدن دوم حشر) بیاید. ﴿۷دل‌هایی در آن روز سخت مضطرب (و ترسان) است. ﴿۸و چشم‌های آنان (از ترس و شرمساری) فرو افتاده است. ﴿۹(کافران در دنیا) می‌گونید: «آیا ما (پس از مرگ دوباره) به حال اول خود باز می‌گردانیده می‌شویم؟! ﴿۱۰آیا هنگامی‌که استخوان‌های پوسیدۀ شدیم (و به خاک تبدیل گشتیم، باز هم زنده می‌شویم؟!)». ﴿۱۱گونید: «(اگر چنین وعدۀ درست باشد) آنگاه آن بازکشتی زیانبار است!». ﴿۱۲پس آن (بازگشت) تنها با یک بانگ مهیب است! ﴿۱۳پس ناگهان همگی بر عرصۀ زمین (محشر) ظاهر می‌شوند. ﴿۱۴(ای پیامبر) آیا داستان موسی به تو رسیده است؟! ﴿۱۵

﴿إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى ١٦ ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ ١٧ فَقُلۡ هَل لَّکَ إِلَىٰٓ أَن تَزَکَّىٰ ١٨ وَأَهۡدِیَکَ إِلَىٰ رَبِّکَ فَتَخۡشَىٰ ١٩ فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓیَةَ ٱلۡکُبۡرَىٰ ٢٠ فَکَذَّبَ وَعَصَىٰ ٢١ ثُمَّ أَدۡبَرَ یَسۡعَىٰ ٢٢ فَحَشَرَ فَنَادَىٰ ٢٣ فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّکُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ ٢٤ فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَکَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ ٢٥ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن یَخۡشَىٰٓ ٢٦ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا ٢٧ رَفَعَ سَمۡکَهَا فَسَوَّىٰهَا ٢٨ وَأَغۡطَشَ لَیۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا ٢٩ وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِکَ دَحَىٰهَآ ٣٠ أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا ٣١ وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا ٣٢ مَتَٰعٗا لَّکُمۡ وَ لِأَنۡعَٰمِکُمۡ ٣٣ فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡکُبۡرَىٰ ٣٤ یَوۡمَ یَتَذَکَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ ٣٥ وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِیمُ لِمَن یَرَىٰ ٣٦ فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ٣٧ وَءَاثَرَ ٱلۡحَیَوٰةَ ٱلدُّنۡیَا ٣٨ فَإِنَّ ٱلۡجَحِیمَ هِیَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٣٩ وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ ٤٠ فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِیَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٤١ یَسۡ‍َٔلُونَکَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَیَّانَ مُرۡسَىٰهَا ٤٢ فِیمَ أَنتَ مِن ذِکۡرَىٰهَآ ٤٣ إِلَىٰ رَبِّکَ مُنتَهَىٰهَآ ٤٤ إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن یَخۡشَىٰهَا ٤٥ کَأَنَّهُمۡ یَوۡمَ یَرَوۡنَهَا لَمۡ یَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِیَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا ٤٦

آنگاه که پروردگارش او را در وادی مقدس «طوی» ندا داد (و فرمود:). ﴿۱۶به سوی فرعون برو، که او طغیان کرده است. ﴿۱۷پس به او بگو: «آیا می‌خواهی پاکیزه شوی؟! ﴿۱۸و من تو را به سوی پروردگارت هدایت کنم، آنگاه (از او) بترسی، (و فرمانیزدار شوی). ﴿۱۹پس (موسی) معجزۀ بزرگ را به او نشان داد. ﴿۲۰اما او تکذیب کرد و عصیان ورزید. ﴿۲۱سپس پشت کرد و به کوشش و تلاش (علیه او) پرداخت. ﴿۲۲پس (قومش را) جمع کرد و ندا داد. ﴿۲۳و آنگاه گفت: «من پروردگار برتر شما هستم». ﴿۲۴پس الله او را به عذاب آخرت و دنیا گرفتار کرد. ﴿۲۵بی‌گمان در این (واقعۀ) عبرتی است برای کسی‌که (از الله) می‌ترسد. ﴿۲۶آیا آفرنیش شما (بعد از مرگ) سخت‌تر است یا آسمان که (الله) آن را بنا کرد؟ ﴿۲۷سقف آن را برا فراشت، پس به آن شکل و نظم داد. ﴿۲۸و شبش را تاریک، و روزش را روشن گردانید. ﴿۲۹و زمین را بعد از آن گسترانید. ﴿۳۰و از آن آب (چشمه‌ها و چاه‌ها) و چراگاهش را بیرون آورد. ﴿۳۱و کوه‌ها را محکم و استوار (بر روی زمین) قرار داد. ﴿۳۲(همۀ این‌ها) برای بهره‌گیری شما و چهارپایان‌تان است. ﴿۳۳پس هنگامی‌که (آن) حادثۀ بزرگ (قیامت) فرا رسد، ﴿۳۴در آن روز انسان (تمام اعمال و) تلاش‌های خود را به یاد آورد. ﴿۳۵و جهنم برای هر بیننده آشکار می‌شود. ﴿۳۶پس آن کس که طغیان (و سرکشتی) کرده باشد. ﴿۳۷و زندگی دنیا را (بر آخرت) ترجیح داده باشد. ﴿۳۸پس بی ترید جهنم جایگاه اوست. ﴿۳۹و اما کسی‌که از ایستادن در حضور پروردگارش بیمناک بوده، و نفس را از هوی (و هوس) باز داشته باش. ﴿۴۰پس قطعاً بهشت جایگاه اوست. ﴿۴۱(ای پیامبر) در بارۀ قیامت از تو می‌پرسند، که در چه زمانی واقع می‌شود؟ ﴿۴۲تو را با یاد آوری این سخن چه کار است؟ ﴿۴۳(سر انجام و) منت‌های (علم) آن نزد پروردگارتواست. ﴿۴۴(ای پیامبر) توتنها بیم‌دهندۀ کسانی هستی که از آن می‌ترسند. ﴿۴۵روزی‌که (کافران قیامت را) ببیند، (چنین احساس می‌کنند که) گویی (در دنیا) جز یک شامگاه یا چاشتگاه درنگ نکرده‌اند. ﴿۴۶.

سوره نازعات

سُورَةُ النَّازِعَاتِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا ١ وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا ٢ وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا ٣ فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا ٤ فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا ٥ یَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ ٦ تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ ٧ قُلُوبٞ یَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ ٨ أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ ٩ یَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِی ٱلۡحَافِرَةِ ١٠ أَءِذَا کُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ ١١ قَالُواْ تِلۡکَ إِذٗا کَرَّةٌ خَاسِرَةٞ ١٢ فَإِنَّمَا هِیَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ ١٣ فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ ١٤ هَلۡ أَتَىٰکَ حَدِیثُ مُوسَىٰٓ ١٥

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

قسم به جماعات فرشتگان که نزع می‌کنند به وجه سختى! [1233]. ﴿1و قسم به جماعات فرشتگان که بیرون مى‏آرند بیرون آوردنی! [1234]. ﴿2و قسم به فرشتگان که شنا مى‏کنند، شنا کردنى! [1235]. ﴿3پس قسم به فرشتگان که سبقت مى‏کنند، سبقت کردنى! [1236]. ﴿4پس قسم به جماعات فرشتگان که تدبیر می‌کنند هر کاری را! آنچه گفته مى‏شود بودنی است. ﴿5روزی که بجنبد جنبنده.‌ ﴿6از پس وى درآید از پس درآینده [1237]. ﴿7دل‌ها آن روز ترسان باشند. ﴿8بر دیده‌هاى آن جماعت خوارى هویدا باشد. ﴿9می‌گویند [کافران]: آیا بازگردانیده شویم به حالت نخستین؟. ﴿10آیا چون شویم استخوان‌هاى بوسیده باز زنده شویم؟. ﴿11گفتند: آن رجوع آنگاه رجوع زیان دهنده باشد. ﴿12پس جز این نیست که آن واقعه یک آواز تند است. ﴿13پس ناگهان ایشان به روى زمین آمده باشند. ﴿14آیا آماده است پیش تو خبر موسى؟. ﴿15

﴿ إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى ١٦ ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ ١٧ فَقُلۡ هَل لَّکَ إِلَىٰٓ أَن تَزَکَّىٰ ١٨ وَأَهۡدِیَکَ إِلَىٰ رَبِّکَ فَتَخۡشَىٰ ١٩ فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓیَةَ ٱلۡکُبۡرَىٰ ٢٠ فَکَذَّبَ وَعَصَىٰ ٢١ ثُمَّ أَدۡبَرَ یَسۡعَىٰ ٢٢ فَحَشَرَ فَنَادَىٰ ٢٣ فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّکُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ ٢٤ فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَکَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ ٢٥ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن یَخۡشَىٰٓ ٢٦ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا ٢٧ رَفَعَ سَمۡکَهَا فَسَوَّىٰهَا ٢٨ وَأَغۡطَشَ لَیۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا ٢٩ وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِکَ دَحَىٰهَآ ٣٠ أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا ٣١ وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا ٣٢ مَتَٰعٗا لَّکُمۡ وَ لِأَنۡعَٰمِکُمۡ ٣٣ فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡکُبۡرَىٰ ٣٤ یَوۡمَ یَتَذَکَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ ٣٥ وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِیمُ لِمَن یَرَىٰ ٣٦ فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ٣٧ وَءَاثَرَ ٱلۡحَیَوٰةَ ٱلدُّنۡیَا ٣٨ فَإِنَّ ٱلۡجَحِیمَ هِیَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٣٩ وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ ٤٠ فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِیَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٤١ یَسۡ‍َٔلُونَکَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَیَّانَ مُرۡسَىٰهَا ٤٢ فِیمَ أَنتَ مِن ذِکۡرَىٰهَآ ٤٣ إِلَىٰ رَبِّکَ مُنتَهَىٰهَآ ٤٤ إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن یَخۡشَىٰهَا ٤٥ کَأَنَّهُمۡ یَوۡمَ یَرَوۡنَهَا لَمۡ یَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِیَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا ٤٦

چون آواز دادش پروردگار او به وادىِ پاک طوى نام. ﴿16که برو به سوى فرعون، هرآیینه وى از حد گذشته است. ﴿17پس بگو: که هیچ میل‏ است تو را به آنکه پاکیزه شوى؟. ﴿18و راه بنمایم تو را به سوى پروردگار تو، پس بترسى؟. ﴿19پس بنمود فرعون آن معجزۀ بزرگ را [1238]. ﴿20پس دروغ داشت و نافرمانى کرد. ﴿21پس از آن مجلس بازگشت تدبیرکنان. ﴿22پس جمع کرد قوم خود را، پس آواز داد. ﴿23پس گفت: من پروردگار بزرگوار شمایم! . ﴿24پس گرفتار کرد او را خدا به عذاب آخرت و دنیا. ﴿25هرآیینه در این خبر، پندى هست براى هر که بترسد. ﴿26آیا شما محکمترید در آفرینش یا آسمان؟ خدا بنا کرد آن آسمان را. ﴿27بلند ساخت ارتفاع او را، پس درست ساخت آن را. ﴿28و تاریک کرد شب او را و ظهور آورد روشنىِ روز او را. ﴿29و زمین را بعد از آفریدن آسمان همواره کرد [1239]. ﴿30بیرون آورد از زمین آب او را و چراگاه او را﴿31و کوه‌ها را استوار نمود. ﴿32از براى منفعت شما و چهارپایان شما. ﴿33پس وقتى که بیاید قیامت. ﴿34روزى که یاد کند آدمى آنچه عمل کرده بود. ﴿35و ظاهر کرده شود دوزخ براى هر که دیدنش خواهد. [ثواب یا عقاب متحقق گردد] . ﴿36اما کسی که از حد درگذشته باشد. ﴿37و برگزیده باشد زندگانى این جهانى را. ﴿38پس هرآیینه دوزخ همان است جاى او. ﴿39و اما کسی که ترسیده باشد از ایستادن به حضور پروردگار خویش و بازداشته باشد نفس را از شهوت. ﴿40پس هرآیینه بهشت همان است جاى او. ﴿41مى‏پرسند تو را از قیامت کى باشد متحقق آن؟. ﴿42در چه منزلتى تو از علم آن؟. ﴿43به سوى پروردگار تو است منتهى علم آن. ﴿44جز این نیست که تو ترساننده‌ای کسى را که بترسد از وى. ﴿45روزی که ببینند آن را، چنانستی که ایشان درنگ نکرده بودند به دنیا، مگر به یک وقت شام یا یک وقت صبحى که پیش از آن بود. ﴿46