سورۀ تکاثر

سورۀ تکاثر

مکی است؛ ترتیب آن 102؛ شمار آیات آن 8

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿أَلۡهَىٰکُمُ ٱلتَّکَاثُرُ ١﴾.

تفاخر به دارایی و فرزندان، زیاده‌خواهی از دنیای فانی و بی‌میلی به جهان باقی شما را از عبادت خداوند عزوجل به خود مشغول ساخته است؛ طوری که آخرت را به خاطر دنیا فراموش کردید.

﴿حَتَّىٰ زُرۡتُمُ ٱلۡمَقَابِرَ ٢﴾.

گرفتاری‌تان به دنیا استمرار یافت تا مردید و به قبرستان‌ها انتقال یافتید؛ یعنی غفلت به اندازه‌ای بر شما غلبه کرده که عمل برای آخرت را فراموش نمودید.

﴿کَلَّا سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ ٣﴾.

برای شما مناسب نیست که با اعراض از جهان پایدار به دنیای فانی مشغول شوید. به زودی برای‌تان آشکار خواهد شد که آخرت از دنیای زودگذر بهتر و ماندگار‌تر است.

﴿ثُمَّ کَلَّا سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ ٤﴾.

به زودی اختیار بد‌تان در تقدیم دنیا بر آخرت آشکار می‌شود و زشتی مصروف‌شدن به دنیا با اعراض از طاعت الهی برای‌تان واضح خواهد شد.

﴿کَلَّا لَوۡ تَعۡلَمُونَ عِلۡمَ ٱلۡیَقِینِ ٥﴾.

اگر حقّانیت را درک می‌کردید و می‌دانستید، چنین عملکردی برای‌تان مناسب نبود، دارایی و فرزندان شما را به خود مصروف نمی‌کرد و متاع ناچیز دنیا شما را از توشه‌گیری برای آخرت باز نمی‌داشت.

﴿لَتَرَوُنَّ ٱلۡجَحِیمَ ٦﴾.

سوگند به پروردگار که آتش دوزخ را با چشمان‌تان مشاهده می‌کنید و آن را آشکار می‌بینید. آیا عمل نجات‌بخشی را انجام داده‌اید که شما را از دخول به دوزخ نجات دهد و دور سازد؟

﴿ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیۡنَ ٱلۡیَقِینِ ٧﴾.

باز سوگند یاد می‌کنم که بدون شکّ و شبهه آتش دوزخ را می‌بینید و مشاهده می‌کنید. بنابراین برای روز بازگشت آمده شوید و با طاعت پروردگار یگانۀ قهّار از آتش دوزخ دوری می‌گزینید.

﴿ثُمَّ لَتُسۡ‍َٔلُنَّ یَوۡمَئِذٍ عَنِ ٱلنَّعِیمِ ٨﴾.

و باز سوگند یاد می‌نمایم که در روز قیامت از همه این نعمت‌ها مورد بازپرس قرار می‌گیرید که آیا در برابرش پروردگار‌تان را شکر‌گزاری کردید؟ و آیا بینایی، شنوایی، دارایی، فرزندان، خوردنی‌ها، پوشیدنی‌‌ها و دارو‌ها و همچنان آب، هوا، روشنی و دیگر نعمت‌ها را در طاعت پروردگار به کار بردید یا خیر؟

سورة التکاثر

سورة التکاثر - سورة 102 - عدد آیاتها 8

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام الله بخشندة مهربان

1. أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ

   افزون طلبی شما را به خود مشغول (و غافل) ساخته است. ﴿1﴾

2. حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ تا اینکه (مردید و) به گورستآن‌ها  رسیدند. ﴿2﴾

3. کَلاَّ سَوْفَ تَعْلَمُونَ هرگز چنین نیست (که شما می‌پندارید) بزودی خواهید دانست. ﴿3﴾

4. ثُمَّ کَلاَّ سَوْفَ تَعْلَمُونَ باز (هم) چنین نیست، بزودی خواهید دانست. ﴿4﴾

5. کَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ چنین نیست (که شما گمان می‌کنید) اگر شما به علم یقین (حقیقت را) می‌دانستید. (از فزون طلبی و غفلت دست بر می‌داستید). ﴿5﴾

6. لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ قطعاً جهنم را خواهید دید. ﴿6﴾

7. ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ سپس محققاً آن با چشم یقین خواهید دید. ﴿7﴾

8. ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ آنگاه حتماً در آن روز از (همۀ) نعمت‌ها بازخواست خواهید شد. ﴿8﴾

سورة تکاثر

سوره تکاثر

سُورَةُ التَّکَاثُرِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿أَلۡهَىٰکُمُ ٱلتَّکَاثُرُ ١ حَتَّىٰ زُرۡتُمُ ٱلۡمَقَابِرَ ٢ کَلَّا سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ ٣ ثُمَّ کَلَّا سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ ٤ کَلَّا لَوۡ تَعۡلَمُونَ عِلۡمَ ٱلۡیَقِینِ ٥ لَتَرَوُنَّ ٱلۡجَحِیمَ ٦ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیۡنَ ٱلۡیَقِینِ ٧ ثُمَّ لَتُسۡ‍َٔلُنَّ یَوۡمَئِذٍ عَنِ ٱلنَّعِیمِ ٨﴾

به نام الله بخشندۀ مهربان

افزون طلبی شما را به خود مشغول (و غافل) ساخته است. ﴿۱﴾تا اینکه (مردید و) به گورستآن‌ها رسیدند. ﴿۲﴾هرگز چنین نیست (که شما می‌پندارید) بزودی خواهید دانست. ﴿۳﴾باز (هم) چنین نیست، بزودی خواهید دانست. ﴿۴﴾چنین نیست (که شما گمان می‌کنید) اگر شما به علم یقین (حقیقت را) می‌دانستید. (از فزون طلبی و غفلت دست بر می‌داستید). ﴿۵﴾قطعاً جهنم را خواهید دید. ﴿۶﴾سپس محققاً آن با چشم یقین خواهید دید. ﴿۷﴾آنگاه حتماً در آن روز از (همۀ) نعمت‌ها بازخواست خواهید شد. ﴿۸﴾

تفسیر نور: سوره تکاثر

تفسیر نور:
سوره تکاثر آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسابقه افزون‌طلبی و نازش ( به مال و منال و خدم و حشم و ثروت و قدرت ) شما را به خود مشغول و سرگرم می‌دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلْهَیا‌ » : به خود مشغول و سرگرم داشت . غافل و بی‌خبر کرد ( نگا : منافقون‌ / 9 ، نور / 37 ، حجر / 3 ) . « التَّکَاثُرُ » : مسابقه افزون‌طلبی در اموال و اولاد ، و مباهات بدان ( نگا : حدید / 20 ) .‏

سوره تکاثر آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تا بدان گاه که ( می‌میرید و ) به گورستانها می‌روید ( و کار از کار می‌گذرد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« زُرْتُمْ » : دید و بازدید کردید . مراد از چنین ملاقات کردن و روبرو شدنی ، مردن و در گورستانها دفن شدن است « الْمَقَابِرَ » : جمع مَقْبَرَة ، گورستانها .‏

سوره تکاثر آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هان بس کنید ! ( بعد از مرگ ) خواهید دانست ( که چه خاکی بر سر خود ریخته‌اید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَلاّ » : بس کنید ! حقّا .‏

سوره تکاثر آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏باز هم ( می‌گویم : ) هان بس کنید ! خواهید دانست ( که چگونه خود را خانه خراب و بدبخت کرده‌اید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ کَلاّ » : باز هم هان !‏

سوره تکاثر آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هان بس کنید ! اگر آگاهی قطعی و یقینی داشته باشید ( و از فرجام کار خود کاملاً باخبر باشید ، از این مسابقه افزون‌طلبی و مباهات به قدرت و ثروت دست می‌کشید و گرد ملاهی نمی‌گردید و به کار آخرت می‌پردازید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِلْمَ الْیَقِینِ » : دانش راستین . آگاهی قطعی . مراحل یقین سه‌تا است : علم‌الیقین و عین‌الیقین و حقّ‌الیقین ( نگا : حجر / 99 ، واقعه‌ / 95 ، حاقّه‌ / 51 ) . اضافه آنها ، اضافه موصوف به صفت خود است . جواب ( لَوْ ) محذوف است . از قبیل : هرگز به سراغ این امور نمی‌رفتید و تفاخر و مباهات به این مسائل باطل نمی‌کردید .‏

سوره تکاثر آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏شما قطعاً دوزخ را خواهید دید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لَتَرَوُنَّ » : قطعاً و حتماً خواهید دید . مراد آشکار شدن دوزخ است ( نگا : شعراء / 91 ، نازعات‌ / 36 ) .‏

سوره تکاثر آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏باز هم ( می‌گویم : ) شما آشکارا و عیان ، خود دوزخ را خواهید دید ( و در آن خواهید افتاد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَیْنَ الْیَقِینِ » : دیدن یقینی . آگاهی حاصل از دیدن و مشاهده کردن . مراد از دیدن دوزخ ، در آن افتادن و چشیدن عذاب آن است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) .‏

سوره تکاثر آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس در آن روز از ناز و نعمت بازخواست خواهید شد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ » : این واژه در اینجا برای ترتیب اخباری است‌ ؛ نه ترتیب زمانی . چرا که قبلاً حساب و کتاب و قضاوت انجام پذیرفته است ( نگا : المصحف المیسّر ) . البتّه می‌تواند برای ترتیب زمانی هم باشد . چون در دوزخ برای عذاب بیشتر از دوزخیان سؤالاتی می‌شود ( نگا : ملک‌ / 8 ، مدّثّر / 42 ) .‏