ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
تفسیر نور:
سوره سجدة آیه 1
متن آیه :
الم
ترجمه :
الف . لام . میم .
توضیحات :
« الم » : ( نگا : بقره / 1 ) .
سوره سجدة آیه 2
متن آیه :
تَنزِیلُ الْکِتَابِ لَا رَیْبَ فِیهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِینَ
ترجمه :
( این ) کتاب از سوی پروردگار جهانیان نازل شده است و تردیدی در آن نیست ( که از سوی خدا فرو فرستاده شده است ) .
توضیحات :
«
تَنزِیلُ الْکِتَابِ » : فرو فرستادن کتاب قرآن . کتاب فرستاده شده . واژه
( تنزیل ) به معنی مصدری خود ، و یا این که به معنی اسم مفعول است و اضافه
صفت به موصوف است یا به معنی ( مِنْ ) است ( نگا : شعراء / 192 ) .
سوره سجدة آیه 3
متن آیه :
أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ لِتُنذِرَ
قَوْماً مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِیرٍ مِّن قَبْلِکَ لَعَلَّهُمْ
یَهْتَدُونَ
ترجمه :
امّا ( مشرکان ) میگویند : (
محمّد ) خودش آن را از پیش خود ساخته است ( و به دروغ به خدا نسبت داده
است ) . بلکه قرآن ( سخن ) حقّی است که از سوی پروردگارت ( بر تو ) نازل
شده است تا گروهی را ( از خشم خدا ) بترسانی که پیش از تو پیغمبری برای
آنان نیامده است ، شاید هدایت یابند ( و به سوی حق رهنمود شوند ) .
توضیحات :
«
أَمْ » : این واژه برای انتقال از کلام پیشین به کلام پسین تازهای است . «
مَآ أَتَاهُمْ . . . مِن قَبْلِکَ » : مراد از ( هُمْ ) مخاطبان مشرک عصر
نزول قرآن و پیشینیان اقرب ایشان است که از زمان ابراهیم و اسماعیل به بعد ،
پیغمبری برای آنان نیامده بود و کتابی هم در میانشان نبود که بیانگر
قوانین آسمانی باشد . این است که در عصر نزول قرآن 360 بت در کعبه پرستش
میشد ( نگا : قصص / 46 ، سبأ / 44 ) .
سوره سجدة آیه 4
متن آیه :
اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی
سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَکُم مِّن دُونِهِ
مِن وَلِیٍّ وَلَا شَفِیعٍ أَفَلَا تَتَذَکَّرُونَ
ترجمه :
خدا
کسی است که آسمانها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است در شش دوره
بیافرید و سپس بر تخت فرماندهی جهان قرار گرفت . بجز خدا برای شما هیچ
یاوری ( که شما را از عذاب خدا برهاند ) و هیچ شفیعی ( که در پیش خدا - جز
با اجازه خدا - برایتان شفاعت کند ) وجود ندارد . آیا یادآور میشوید ؟
توضیحات :
«
سِتَّةِ أَیَّامٍ » : مراد شش دوره است ( نگا : اعراف / 54 ، یونس / 3 ،
هود / 7 ، فرقان / 59 ) . « إِسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ » : ( نگا :
اعراف / 54 ، یونس / 3 ، رعد / 2 ، فرقان / 59 ) . « وَلِیٍّ » : یاور .
کمک کننده . « شَفِیعٍ » : میانجی .
سوره سجدة آیه 5
متن آیه :
یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ یَعْرُجُ
إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ کَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ
ترجمه :
خداوند
( تمام عالم هستی را ) از آسمان گرفته تا زمین ، زیر پوشش تدبیر خود قرار
داده است ، ( و جز او مدبِّری در این جهان وجود ندارد ) . سپس تدبیر امور
در روزی که اندازه آن هزار سال از سالهائی است که شما میشمارید ، به سوی
او باز میگردد .
توضیحات :
« یُدَبِّرُ الأمْرَ » :
کار را میگرداند . تدبیر کار را میکند . « مِنَ السَّمَآءِ إِلیَ
الأرْضِ » : از آسمان تا زمین ، یعنی کلّ عالم هستی . از مرکز فرماندهی
آسمان ، برای زمین فرمان را صادر میکند و امور زمین را زیر نظر میدارد . «
یَعْرُجُ إِلَیْهِ » : گزارش کار برای او برده میشود . امر جهان پایان
میگیرد و به سویش برگشت داده میشود . « أَلْفَ سَنَةٍ » : هزار سال .
مراد از هزار و فروع آن کثرت است ( نگا : حجّ / 47 ) . مفهوم آیه این است
که خداوند این جهان را آفریده و آسمان و زمین را با تدبیر خاصّی نظم بخشیده
است ، و پیوسته به رتق و فتق امور آن مشغول است ، و پس از سالیان سال ،
این جهان را در هم میپیچد ، و تمام امور سرانجام به خدا باز میگردد ، و
خدا جهان دیگری را با طرح نوینی ابداع میفرماید .
سوره سجدة آیه 6
متن آیه :
ذَلِکَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ
ترجمه :
او خداوندی است که از پنهان و آشکار باخبر است ، و چیره و مهربان است .
توضیحات :
« الْغَیْبِ » : آنچه از مردم نهان است . « الشَّهَادَةِ » : آنچه بر مردم عیان است .
سوره سجدة آیه 7
متن آیه :
الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنسَانِ مِن طِینٍ
ترجمه :
آن کسی است که هر چه را آفرید ، نیکو آفرید ، و آفرینش انسان ( اوّل ) را از گل آغازید .
توضیحات :
«
أَحْسَنَ » : زیبا و آراسته و پیراسته کرد . یعنی کاخ عظیم خلقت را بر «
نظام احسن » آفریده است و کاملتر و زیباتر از آن تصوّر نمیشود . به
گونهای که میان همه موجودات پیوند و هماهنگی است و به هر کدام آنچه را به
زبان حال خواسته است عطاء فرموده است ( نگا : طه / 50 ) . « طِینٍ » : گِل
. یعنی مخلوق برجسته انسان نام را از موجود ساده و کم ارزش گِل آفریده است
و او را گُل سرسبد جهان خلقت کرده است و شاعر در این باره چه نیکو سروده
است : دهندهای که به گُل نَکهت و به گِل جان داد
سوره سجدة آیه 8
متن آیه :
ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاء مَّهِینٍ
ترجمه :
سپس خداوند ذرّیّه او را از عُصاره آب ( به ظاهر ) ضعیف و ناچیزی ( به نام منی ) آفرید .
توضیحات :
«
سُلالَةٍ » : عُصاره و فشرده خالص هر چیز . مراد نطفه آدمی است ( نگا :
مؤمنون / 12 ) . « مَهِینٍ » : حقیر و ناچیز . ضعیف و خوار . مراد نطفه و
منی است که به ظاهر ناچیز ولی در حقیقت از اسرارآمیزترین موجودات است .
سوره سجدة آیه 9
متن آیه :
ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِیهِ مِن رُّوحِهِ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ
وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِیلاً مَّا تَشْکُرُونَ
ترجمه :
آن
گاه اندامهای او را تکمیل و آراسته کرد و از روح متعلّق به خود ( که سرّی
از اسرار است ) در او دمید ، و برای شما گوشها و چشمها و دلها آفرید ( تا
بشنوید و بنگرید و بفهمید ، امّا ) شما کمتر شکر ( نعمتهای او ) را به جای
میآورید .
توضیحات :
« سَوَّاهُ » : انسان را تکمیل
و آراسته کرد . خلقت او را اتمام بخشید . « مِن رُّوحِهِ » : ( نگا : حجر
/ 29 ) . « قَلِیلاً مَّا » : کمتر . اندک .
سوره سجدة آیه 10
متن آیه :
وَقَالُوا أَئِذَا ضَلَلْنَا فِی الْأَرْضِ أَئِنَّا لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ بَلْ هُم بِلِقَاء رَبِّهِمْ کَافِرُونَ
ترجمه :
(
کافران ) میگویند : آیا هنگامی که ما مردیم و در زمین گم گشتیم ( و ذرّات
وجود ما آمیزه خاک گردید و اثری از آن نماند ) آفرینش تازهای خواهیم یافت
( و دوباره زندگی را از سر میگیریم ؟ ) بلکه آنان منکر ملاقات با
پروردگارشان ( برای حساب و کتاب ) هم هستند .
توضیحات :
«
ضَلَلْنَا فِیالأرْضِ » : در زمین گم شدیم . مراد از گم شدن ، جزو خاک
شدن و در پهنه زمین پراکندن و پرتاب شدن است . « خَلْقٍ » : آفرینش . «
بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ کَافِرُونَ » : ( نگا : یونس / 7 و 8 ) .
سوره سجدة آیه 11
متن آیه :
قُلْ یَتَوَفَّاکُم مَّلَکُ الْمَوْتِ الَّذِی وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ تُرْجَعُونَ
ترجمه :
بگو
: فرشته مرگ که بر شما گماشته شده است ، به سراغتان میآید و جان شما را
میگیرد ، سپس به سوی پروردگارتان بازگردانده میشوید .
توضیحات :
«
یَتَوَفَّاکُمْ » : جان شما را میگیرد ( نگا : نحل / 28 و 32 ، انفال /
50 ) . « وُکِّلَ » : مأمور گشته است . گماشته شده است .
سوره سجدة آیه 12
متن آیه :
وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاکِسُو رُؤُوسِهِمْ عِندَ رَبِّهِمْ
رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحاً إِنَّا
مُوقِنُونَ
ترجمه :
اگر ( میشد ) ببینی گناهکاران
را در آن هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان ( برای حساب و کتاب گرد آورده
شدهاند ، و ایشان از خجالت ) سر به زیر افکندهاند و میگویند : پروردگارا
! دیدیم ( آنچه خود را از آن به کوری زده بودیم ) و شنیدیم ( آنچه خود را
از آن به کری زده بودیم . هم اینک پشیمانیم ) پس ما را ( به جهان )
بازگردان تا عمل صالح انجام دهیم ( و سرافراز به خدمت برگردیم ) . ما ( به
قیامت و فرموده پیغمبرانت ) یقین کامل داریم .
توضیحات :
« نَاکِسُو رُؤُوسِهِمْ » : جمع ناکس ، سر به زیر . « أَبْصَرْنَا » : دیدیم .
سوره سجدة آیه 13
متن آیه :
وَلَوْ شِئْنَا لَآتَیْنَا کُلَّ نَفْسٍ هُدَاهَا وَلَکِنْ حَقَّ
الْقَوْلُ مِنِّی لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ
أَجْمَعِینَ
ترجمه :
اگر ما میخواستیم به هر
انسانی هدایت لازمهاش را میدادیم ، ولیکن ( انسان را صاحب اراده و مکلّف
به تکالیف و مسؤول در برابر اعمال خود ، و قابل هدایت به وسیله پیغمبران
آفریدیم و ) من مقرّر کردم که دوزخ را از جملگی افراد ( بیایمان و گناهکار
) جنّ و انس پر کنم .
توضیحات :
« وَ لَوْ شِئْنَا »
: ( نگا : انعام / 39 ، هود / 118 ) . « حَقَّ الْقَوْلُ » : ( نگا :
نمل / 82 ) . « لأَمَلاَنَّ جَهَنَّمَ . . . » : ( نگا : اعراف / 18 )
.
سوره سجدة آیه 14
متن آیه :
فَذُوقُوا بِمَا نَسِیتُمْ لِقَاء یَوْمِکُمْ هَذَا إِنَّا نَسِینَاکُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ
ترجمه :
بچشید
( عذاب جهنّم را ) به خاطر این که ملاقات امروز خود را ( با پروردگارتان
برای حساب و کتاب ) فراموش کردهاید ، و ما نیز شما را ( در میان عذاب رها و
) به دست فراموشی میسپاریم ، و بچشید عذاب همیشگی را به سبب اعمالی که (
در دنیا ) انجام میدادهاید .
توضیحات :
«
نَسِیتُمْ » : فراموش کردهاید . مراد از فراموشی ، ترک اعمالی است که سبب
نجات میگردند . « نَسِینَاکُمْ » : شما را فراموش کردهایم . مراد رها
ساختن در عذاب است . « الْخُلْدِ » : جاودانگی . همیشگی .
سوره سجدة آیه 15
متن آیه :
إِنَّمَا یُؤْمِنُ بِآیَاتِنَا الَّذِینَ إِذَا ذُکِّرُوا بِهَا خَرُّوا
سُجَّداً وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ
ترجمه :
تنها
کسانی به آیات ما ایمان دارند که هر وقت بدانها پند داده شوند ، ( برای
خدا ) به سجده میافتند ، و ستایشگرانه به تسبیح پروردگارشان میپردازند و
تکبّر نمیورزند .
توضیحات :
« ذُکِّرُوا بِهَا » :
بدان پند داده شدند . « سُجَّداً » : جمع ساجِد ، سجده کنندگان . «
بِحَمْدِ رَبِّهِمْ » : متلبّس به حمد و ستایش پروردگارشان هستند . حرف ( ب
) برای ملابسه و جار و مجرور در موضع حال است .
سوره سجدة آیه 16
متن آیه :
تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَطَمَعاً وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ
ترجمه :
پهلوهایش
از بسترها به دور میشود ( و خواب شیرین را ترک گفته و به عبادت
پروردگارشان میپردازند و ) پروردگار خود را با بیم و امید به فریاد
میخوانند ، و از چیزهائی که بدیشان دادهایم میبخشند .
توضیحات :
«
تَتَجَافی » : رها و به دور میشوند . مراد برخاستن از خواب خوش و ترک
بستر نرم و گرم است . « الْمَضَاجِعِ » : جمع مَضْجَع ، بسترها ، رختخوابها
. « خَوْفاً وَ طَمَعاً » : با بیم و امید . در حال خوف و رجا . مفعول
مطلق فعل محذوف بوده و تقدیر چنین است : یَخَافُونَ خَوْفاً وَ یَطْمَعُونَ
طَمَعاً . یا این که حال ضمیر ( و ) است و به معنی خَآئِفِینَ وَ
طَامِعِینَ میباشند .
سوره سجدة آیه 17
متن آیه :
فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِیَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزَاء بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ
ترجمه :
هیچ کس نمیداند ، در برابر کارهائی که ( مؤمنان ) انجام میدهند ، چه چیزهای شادیآفرین و مسرّتبخشی برای ایشان پنهان شده است .
توضیحات :
«
مَآ أُخْفِیَ لَهُمْ » : چیزهائی که برای آنان پنهان شده است . مراد مواهب
عظیم و نعمتهای فراوانی است که برای مؤمنان تهیّه دیده شده است . «
قُرَّةِ أَعْیُنٍ » : مایه روشنایی چشم . مراد چیزهائی شادیآفرین و
مسرّتبخش است ( نگا : طه / 40 ) . « جَزَآءً » : مفعول له است .
سوره سجدة آیه 18
متن آیه :
أَفَمَن کَانَ مُؤْمِناً کَمَن کَانَ فَاسِقاً لَّا یَسْتَوُونَ
ترجمه :
آیا کسی که مؤمن بوده است ، همچون کسی است که فاسق بوده است ؟ ! ( نه ، هرگز ! این دو ) برابر نیستند .
توضیحات :
«
فَاسِقاً » : خارج از دین خدا . کافر . « لا یَسْتَوُونَ » : برابر و
یکسان نیستند . چون مراد از ( مَنْ ) دسته و گروه است ، این فعل به صورت
صیغه جمع آورده شده است .
سوره سجدة آیه 19
متن آیه :
أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلاً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ
ترجمه :
و
امّا کسانی که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته انجام دادهاند ، باغهای
بهشت که جای زندگی است ، از آن ایشان خواهد بود ، به عنوان محلّ پذیرائی (
خدا از ایشان ) در برابر کارهائی که ( در دنیا ) انجام میدادهاند .
توضیحات :
«
جَنَّاتُ الْمَأْوی » : باغهای محلّ زندگی . یعنی دنیا جایگاه سفر است ،
ولی بهشت جایگاه ماندن و زندگی کردن . « نُزُلاً » : مکانی که مهمان محترم
را در آنجا مینشانند . محلّ پذیرائی . چیزی که برای پذیرائی از مهمان
آماده میکنند . مراد این است که بهشت محلّ پذیرائی از مؤمنان است و دائماً
همچون مهمان از ایشان پذیرائی میشود . حال ( جَنَّات ) است ، و یا جمع (
نَازِل ) و حال ضمیر ( الَّذِینَ ءَامَنُوا ) است .
سوره سجدة آیه 20
متن آیه :
وَأَمَّا الَّذِینَ فَسَقُوا فَمَأْوَاهُمُ النَّارُ کُلَّمَا أَرَادُوا
أَن یَخْرُجُوا مِنْهَا أُعِیدُوا فِیهَا وَقِیلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذَابَ
النَّارِ الَّذِی کُنتُم بِهِ تُکَذِّبُونَ
ترجمه :
و
امّا کسانی که ( از فرمان خدا و اطاعت از او ) به در رفته ( و راه کفر در
پیش گرفتهاند ) جایگاه ایشان آتش دوزخ است . هر زمان که بخواهند از آن بدر
آیند ، ایشان بدانجا بازگردانده میشوند و بدیشان گفته میشود : بچشید
عذاب آتشی را که آن را دروغ میپنداشتید !
توضیحات :
« أُعِیدُوا » : برگردانده شدند ( نگا : حجّ / 22 ) .
سوره سجدة آیه 21
متن آیه :
وَلَنُذِیقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَکْبَرِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ
ترجمه :
ما
قطعاً عذاب نزدیکتر ( دنیا ) را پیش از عذاب بزرگتر ( آخرت ) بدیشان
میچشانیم ، شاید ( از کفر و معاصی دست بکشند ، و به سوی خدا ) برگردند .
توضیحات :
«
الْعَذَابِ الأدْنی » : عذاب نزدیکتر . عذاب کمتر . مراد مصائب و بلایا و
آفات دنیوی است ، همچون : زیانها و ضررها ، بیماریها و ناخوشیها ،
خشکسالیها ، دردها و رنجها ، که بیدارباشها و هشدارهای خدائی بشمارند . «
دُونَ » : قبل از . پیش از . « الْعَذَابِ الأکْبَرِ » : عذاب بزرگتر .
مراد عذاب اخروی جهنّم است ( نگا : رعد / 34 ، زمر / 26 ) .
سوره سجدة آیه 22
متن آیه :
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُکِّرَ بِآیَاتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَا إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِینَ مُنتَقِمُونَ
ترجمه :
چه
کسی ستمکارتر از آن کسی است که به آیات پروردگارش پند داده شود ، و او از
آنها روی بگرداند ؟ مسلّماً ما همگیِ بزهکاران را کیفر خواهیم داد .
توضیحات :
«
ذُکِّرَ » : پند داده شد . یادآور گردید . « أَعْرَضَ » : روی گرداند .
پشت کرد . « مُنتَقِمُونَ » : انتقام گیرندگان . مراد از انتقام خدا در
قرآن ، مجازات کردن و کیفر دادن است ( نگا : اعراف / 136 ، حجر / 79 ،
مائده / 95 ) .
سوره سجدة آیه 23
متن آیه :
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَلَا تَکُن فِی مِرْیَةٍ مِّن لِّقَائِهِ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِی إِسْرَائِیلَ
ترجمه :
ما
برای موسی کتاب ( تورات ) را فرو فرستادیم ، و شکّ نداشته باش که موسی
تورات را دریافت داشت ، و . ما آن را رهنمون و راهنمای بنیاسرائیل
گرداندیم .
توضیحات :
« الْکِتَابَ » : مراد تورات
است . « مِرْیَةٍ » : شکّ و تردید . « لِقَآئِهِ » : دریافت کردن موسی
تورات را . ضمیر ( ه ) به ( الکتاب ) باز میگردد . « لا تَکُن فِی
مِرْیَةٍ مِّن لِّقَآئِهِ » : مخاطب پیغمبر اسلام است و مراد دیگران ( نگا :
المصحف المیسّر ) . « هُدیً » : هدایت . هادی . راهنمای به حق و حقیقت .
سوره سجدة آیه 24
متن آیه :
وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ
ترجمه :
و
از میان بنیاسرائیل پیشوایانی را پدیدار کردیم که به فرمان ما ( و برابر
قوانین ما ، مردمان را ) راهنمائی مینمودند ، بدان گاه که بنیاسرائیل (
در راه خدا بر تحمّل سختیها ) شکیبائی ورزیدند و به آیات ما ایمان کامل
پیدا کردند .
توضیحات :
« أَئِمَّةً » : امامان و
پیشوایان . مراد انبیاء خدا ، یا پیشوایان دینی است که پس از پیغمبران کار
امر به معروف و نهی از منکر را به عهده میگیرند . « بِأَمْرِنَا » : به
فرمان ما و برابر دستور ما . طبق موازین و قوانین ما . « لَمَّا صَبَرُوا
وَ . . . » : وقتی که بنیاسرائیل مشقّات تکالیف و دشواریهای راه خدا را
تحمّل و بر آن استقامت و شکیبائی کردند . دو چیز انسانها را به پیشوائی
میرساند : نخست ایمان و یقین به آیات الهی ، دیگر شکیبائی و پایداری .
سوره سجدة آیه 25
متن آیه :
إِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ
ترجمه :
پروردگار
تو ، روز قیامت ، میان آنان درباره چیزهای مورد اختلاف ایشان ( از قبیل :
مسائل دین ، رستاخیز ، ثواب ، و عقاب ) داوری میکند ( و هر یک را به جزا و
سزای خود میرساند ) .
توضیحات :
« یَفْصِلُ » :
قضاوت مینماید . داوری میکند . « بَیْنَهُمْ » : میان بنیاسرائیل . میان
انبیاء و بنیاسرائیل . میان کفّار و مؤمنین .
سوره سجدة آیه 26
متن آیه :
أَوَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْقُرُونِ
یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ أَفَلَا
یَسْمَعُونَ
ترجمه :
آیا برای ایشان روشن نشده است
که پیش از آنان ما مردمان نسلهای فراوانی را هلاک کردهایم و ( ایشان هم
اینک ) در مسکن و ( مأوی و جا و ) مکان آنان راه میروند ( و در سفرهای خود
ویرانههای منازلشان را میبینند ؟ ) . واقعاً در این ( دیدار دیار متروک و
خالی از سکنه جبّاران و تبهکاران تاریخ ) نشانههائی ( از قدرت خدا ، و
درسهای عبرتی از گذشتگان ) است . آیا ( این اندرزهای الهی ، و پندهای عبرت
را از زبان حال کاخهای ویران و کنگرههای سر به فلک سایان ) نمیشنوند ؟
توضیحات :
«
لَمْ یَهْدِ لَهُمْ ؟ » : برای آنان روشن و آشکار نشده است ؟ ( نگا :
اعراف / 100 ) . فاعل ( لَمْ یَهْدِ ) مضمون جمله ( کَمْ أَهْلَکْنَا مِن
قَبْلِهِم مِّنَ الْقُرُونِ ) است . « الْقُرُونِ » : مردمان نسلهای
گوناگون ( نگا : انعام / 6 ) . « أَفَلا یَسْمَعُونَ » : آیا نمیشنوند ؟
مراد از شنیدن ، تدبّر و تفکّر و عبرت گرفتن است .
سوره سجدة آیه 27
متن آیه :
أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْمَاء إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ
فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأْکُلُ مِنْهُ أَنْعَامُهُمْ وَأَنفُسُهُمْ
أَفَلَا یُبْصِرُونَ
ترجمه :
آیا نمیبینند که ما
آب را ( در لابلای ابرها و بر پشت بادها ) به سوی سرزمینهای خشک و برهوت
میرانیم و به وسیله آن کشتزارها میرویانیم که از آن هم چارپایانشان
میخورند ، و هم خودشان تغذیه مینمایند ؟ آیا نمیبینند ؟
توضیحات :
«
نَسُوقُ » : میرانیم . « الْجُزُرِ » : زمین لخت و برهوت و بدون گیاه (
نگا : کهف / 8 ) . « زَرْعاً » : کشتزار ( نگا : انعام / 141 ، کهف / 32
) . زرع ، در اینجا میتواند شامل هر گونه گیاه و درختی باشد .
سوره سجدة آیه 28
متن آیه :
وَیَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْفَتْحُ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ
ترجمه :
کافران
میگویند : اگر راستگوئید ، این روز فیصله ( کار ) و قضاوت ( پروردگار در
میان کافران و مؤمنان ) کی خواهد بود ؟ ! ( چرا عذاب استیصال دنیوی ، یا
عذاب سرمدی اخروی ، هر چه زودتر فرا نمیرسد و دامنگیر ما نمیشود ؟ ! ) .
توضیحات :
«
الْفَتْحِ » : داوری میان مردم . مراد دو چیز است : نخست روز عذاب استیصال
دنیوی ، یعنی عذابی که کفّار را ریشهکن میسازد و مجال و فرصت ایمان
آوردن از آنان سلب میشود . مثل عذاب فرعون و فرعونیان ، قوم هود ، قوم نوح
( نگا : انعام / 8 و 40 - 44 ، فرقان / 36 - 38 ) . دوم روز عذاب سرمدی
اخروی که روز داوری اصلی است و به کسی مهلت گریز از عذاب داده نمیشود (
نگا : بقره / 162 ، نحل / 85 ، انبیاء / 40 سبأ / 26 ، صافّات / 21 ،
دخان / 40 ) . و امّا فتح را جنگ بدر یا روز فتح مکّه دانستن ، اشتباه است
. چرا که ایمان آوردن کفّار پذیرفته و مقبول بوده است . از جمله در فتح
مکّه در حدود دو هزار نفر طلقاء ایمان آوردهاند ( نگا : تفسیر قاسمی ) .
سوره سجدة آیه 29
متن آیه :
قُلْ یَوْمَ الْفَتْحِ لَا یَنفَعُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِیمَانُهُمْ وَلَا هُمْ یُنظَرُونَ
ترجمه :
بگو
: در روز فیصله ( کار ) و قضاوت ( پروردگار ، کار از کار میگذرد و )
ایمان آوردن کفّار سودی به حالشان ندارد و ( لحظهای از دست عذاب ) بدیشان
مهلت داده نمیشود .
توضیحات :
« یَوْمَ الْفَتْحِ » : ( نگا : سجده / 28 ) .
سوره سجدة آیه 30
متن آیه :
فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَانتَظِرْ إِنَّهُم مُّنتَظِرُونَ
ترجمه :
(
ای پیغمبر ! اکنون که چنین است و استهزاء و تمسخر ، کار همیشگی کافرین است
) به ایشان اهمّیّت مده ( و به تبلیغ خود ادامه بده ) و منتظر ( یاری خدا و
شکست مشرکان ) باش ، چرا که ایشان هم منتظر ( شکست و هلاک تو و مؤمنان )
هستند .
توضیحات :
« أَعْرِضْ عَنْهُمْ » : از آنان روی بگردان . بدیشان اهمّیّت مده .