ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
مکی است؛ ترتیب آن 95؛ شمار آیات آن 8
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ
﴿وَٱلتِّینِ وَٱلزَّیۡتُونِ ١﴾.
به انجیر و زیتون سوگند یاد میکنیم، از آنرو که در این دو میوه منافعی وجود دارد و در سرزمین مبارک فلسطین که پیامبران در آن مبعوث شدهاند رشد و نمو میکنند.
﴿وَطُورِ سِینِینَ ٢﴾.
به طور سینا سوگند یاد مینمایم، به کوهی که خداوند عزوجل با موسی علیه السلام بر رویش سخن گفت و آن مکان را با کلامش مشرّف ساخت؛ چنانکه در قداست و نفاست امتیاز پیدا نموده.
﴿وَهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ ٱلۡأَمِینِ ٣﴾.
سوگند به مکّه که جای نزول وحی، مهد رسالت و سرزمین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. آنجا که مولد، مبعث و قبلۀ آنحضرت است. آری! عیسی علیه السلام در سرزمین انجیر و زیتون زندگی داشته، موسی علیه السلام در طور سینا حیاتش را سپری کرده و محمّد صلی الله علیه و آله و سلم در مکّه مکرّمه تولّد یافته است.
﴿لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِیٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِیمٖ ٤﴾.
به راستی ما انسان را به نیکوترین چهره، زیباترین شکل و بهترین سیما آفریدیم؛ چنانکه اعضای متناسب، آفرینش درست و قامت برابر برایش عطا شده است.
﴿ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِینَ ٥﴾.
بعد از آن او را با کفر ورزیدن به جایی خوارتر از حیوانات و گمراهتر از چارپایان رساندیم و آتش دوزخ را مأوایش قرار دادیم؛ از آنرو که به خداوند یگانۀ قهّار شریک میآورد.
﴿إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونٖ ٦﴾.
امّا کسانی که ایمان آوردند و اعمال نیکو انجام دهند پاداش بزرگ و نعمتهای جاودانیی در جوار پروردگار مهربان برایشان مهیاست؛ همراه با پاداشی که قطع نمیشود و خیری که فنا نمیگردد.
﴿فَمَا یُکَذِّبُکَ بَعۡدُ بِٱلدِّینِ ٧﴾.
ای انسان! چه چیزی تو را باعث شده که به زندهشدن بعد از مرگ و حساب اعمال تکذیب مینمایی؛ بعد از آنکه دلایل واضحی از کتاب و سنّت بر این دلالت مینماید و خداوند عزوجل بر جمعآوردن مردم برای ثواب و عقاب تواناست؟
﴿أَلَیۡسَ ٱللَّهُ بِأَحۡکَمِ ٱلۡحَٰکِمِینَ ٨﴾.
آیا الله عزوجل خداوندی نیست که روز قیامت را مقرّر داشته تا در اموری که مقدّر کرده، تصرّف و تدبیر نموده، امر و نهی فرموده، حکم کرده و خبر داده به عادلانهترین طریق حکم نماید؟
بسم الله الرحمن الرحیم
﴿ وَٱلتِّینِ وَٱلزَّیۡتُونِ ١ وَطُورِ سِینِینَ ٢ وَهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ ٱلۡأَمِینِ ٣ لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِیٓ أَحۡسَنِ تَقۡوِیمٖ ٤ ثُمَّ رَدَدۡنَٰهُ أَسۡفَلَ سَٰفِلِینَ ٥ إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونٖ ٦ فَمَا یُکَذِّبُکَ بَعۡدُ بِٱلدِّینِ ٧ أَلَیۡسَ ٱللَّهُ بِأَحۡکَمِ ٱلۡحَٰکِمِینَ ٨﴾
به نام خداوند بخشندۀ مهربان
قسم به انجیر و زیتون!. ﴿1﴾و قسم به طور سینا!. ﴿2﴾و قسم به این شهر با امن! (یعنى مکه). ﴿3﴾هرآیینه آفریدیم آدمى را در نیکوترین صورتى. ﴿4﴾پس گردانیدیم آن را فروتر از همۀ فروماندگان [1272]. ﴿5﴾مگر آنانکه ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند، پس ایشان راست اجر غیر نهایت. ﴿6﴾پس اى آدمى! چه چیز حمل میکند تو را بعدِ این همه پند بر دروغ شمردن در باب جزای اعمال؟ [1273]. ﴿7﴾آیا نیست خدا حکم کنندهترین حاکمان؟. ﴿8﴾
تفسیر نور:
سوره تین آیه 1
متن آیه :
وَالتِّینِ وَالزَّیْتُونِ
ترجمه :
سوگند به انجیر و زیتون !
توضیحات :
«
التِّینِ » : انجیر . اشاره به دوران آدم است که او و همسرش در بهشت برگ
درختان و چهبسا انجیر را جامه و پوشش خود کردند ( نگا : اعراف / 22 ) .
کوه « طور تینا » که در دمشق قرار دارد و بر آن درختان انجیر میروید . در
میان عربها مرسوم است که نام میوهای را بر سرزمین آن اطلاق کنند ( نگا :
جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « الزَّیْتُونِ » : زیتون . اشاره به دوران نوح
است که آدم دوم لقب گرفته است . گویا در آخرین مراحل طوفان ، نوح کبوتری
را رها کرد تا درباره پیدا شدن خشکی از زیر آب جستجو کند . کبوتر با شاخه
زیتونی بازگشت و نوح فهمید که طوفان پایان گرفته است . شاخه زیتون هم اینک
رمز صلح و امنیّت است . کوه « طور زیتا » که در بیتالمقدّس است . ( نگا :
جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) .
سوره تین آیه 2
متن آیه :
وَطُورِ سِینِینَ
ترجمه :
و سوگند به طور سینین !
توضیحات :
«
طُورِ سِینِینَ » : اسم کوهی است که در صحرای سیناء قرار دارد و موسی ( ع
) در بالای آن به مناجات با خدا میپرداخت . در کنار این کوه نور شریعت
موسوی تابیدن گرفت ( نگا : مریم / 52 ) .
سوره تین آیه 3
متن آیه :
وَهَذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ
ترجمه :
و سوگند به این شهر امین ( مکّه ) !
توضیحات :
«
الْبَلَدِ الأمِینِ » : شهر امین . مراد مکّه است که چه رسد به انسانها ،
حیوانات و درختان و گیاهان و پرندگان آن در امن و امانند . نه جانداری در
آنجا کشته میشود و نه گیاهی کنده میگردد ، مگر انواعی از نباتات که مردم
بدانها نیازمندند ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « الأمِینِ » :
سرزمین دارای امن و امان ( نگا : بقره / 126 ، آلعمران / 97 ، قصص / 57
) . اشاره به دوران خاتمالانبیاء ، محمّد مصطفی ( ص ) است .
سوره تین آیه 4
متن آیه :
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ
ترجمه :
ما انسان را ( از نظر جسم و روح ) در بهترین شکل و زیباترین سیما آفریدهایم .
توضیحات :
«
لَقَدْ خَلَقْنَا . . . » : جواب قسمهای چهارگانه است . « أَحْسَنِ » :
زیباترین . بهترین . « تَقْوِیمٍ » : هیئت . سیما . در اصل تقویم ، در
آوردن چیزی به صورت مناسب و نظام معتدل و کیفیّت شایسته است ( نگا : نمونه )
ولی در بسیاری از موارد مراد از مصدر ، اثر آن است ( نگا : جزء عمّ شیخ
محمّد عبده ) . لذا در اینجا مراد ساختار انسان با دو بعد جسمانی و روحانی
است ، که « عالَم صغیر » و « موجود ناشناخته » نام گرفته است ، و خداوند
او را بزرگوار فرموده است ( نگا : اسراء / 70 ) و آفریدگار جهان در برابر
اتمام خلقت انسان ، خویشتن را ستوده است ( نگا : مؤمنون / 14 ) .
سوره تین آیه 5
متن آیه :
ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِینَ
ترجمه :
سپس ما او را به میان پستترینِ پستان برمیگردانیم ( و از زمره بدترینِ مردمان میگردانیم ) .
توضیحات :
«
رَدَدْنَاهُ » : او را برمیگردانیم . او را قرار میدهیم . واژه ( رَدّ )
را به معنی اصلی برگرداندن ، و معنی ضمنی جعل ، یعنی قرار دادن و ساختن
دانستهاند ( نگا : روحالمعانی ، المیزان ) . « أَسْفَلَ » : پائینترین .
مفعولٌبه یا منصوب به نزع خافض است . « سَافِلِینَ » : پائینتران .
پستان . جمع مذکّر سالم است و مراد انسانهائی است که امتیاز انسانیّت خود
را نادیده میگیرند ، و به جای پیمودن قوس صعودی ایمان و دینداری ، قوس
نزولی کفر و بیدینی را طی میکنند ، و از درجه والای اعلی علّیّین به
ژرفای گودالّ اسفل سافلین فرو میافتند . « رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ
سَافِلِینَ » : این بند ، بدین واقعیّت اشاره دارد که : کسانی که راه کفر و
شرک و ستمگری و زورگوئی و سایر مفاسد را در پیش میگیرند ، از مقام
انسانیّت سقوط میکنند و در نظر خدا از پستان پست بشمار میآیند ، و در
دنیا از زمره ناپاکان ، و در آخرت از جمله دوزخیانند ( نگا : نساء / 145 ،
صافّات / 98 ، فصّلت / 29 ، بیّنه / 6 ) .
سوره تین آیه 6
متن آیه :
إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ
ترجمه :
مگر کسانی که ایمان بیاورند و کارهای شایسته بکنند که آنان پاداش قطع ناشدنی و بیمنّت دارند .
توضیحات :
« غَیْرُ مَمْنُونٍ » : ناگسیختنی . قطع ناشدنی . بیمنّت ( نگا : فصّلت / 8 ، قلم / 3 ، انشقاق / 25 ) .
سوره تین آیه 7
متن آیه :
فَمَا یُکَذِّبُکَ بَعْدُ بِالدِّینِ
ترجمه :
پس
( ای انسان ناسپاس ! به دنبال مشاهده این همه دلائل و نشانههای معاد )
دیگر چه چیز تو را بر آن میدارد که روز سزا ( و جزای قیامت ) را دروغ
پنداری ( و در دادگاه الهی خویشتن را محکوم به سقوط از درجه انسانیّت سازی
؟ ) .
توضیحات :
« بَعْدُ » : پس از مشاهده قدرت
خدا در پیکره عالَم صغیر و در گستره عالَم کبیر . آن که انسان و جهان را از
نیستی به هستی درآورده است ، دوباره پس از پایان جهان و مردن مردمان ،
دنیا را پدیدار و انسانها را از خواب مرگ بیدار میسازد ، و طرحی نو
درمیاندازد . « الدِّینِ » : سزا و جزا . دین و آئین . « فَمَا
یُکَذِّبُکَ . . . » : پس دیگر چه چیز تو را به تکذیب شریعت و آئین
وامیدارد ؟
سوره تین آیه 8
متن آیه :
أَلَیْسَ اللَّهُ بِأَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ
ترجمه :
مگر خداوند فرمانرواترین فرمانروایان ( و داورترین داوران ) نمیباشد ؟
توضیحات :
«
أَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ » : فرمانرواترین فرمانروایان . داورترین داوران (
نگا : هود / 45 ) . اگر در آیه هفتم ، دین به معنی شریعت و آئین باشد ،
معنی این آیه چنین است : آیا خداوند احکام و فرمانهایش از همه حکیمانهتر و
متقنتر نیست ؟ ( نگا : نمونه ) .