سورۀ قارعه

سورۀ قارعه

مکی است؛ ترتیب آن 101؛ شمار آیات آن 11

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿ٱلۡقَارِعَةُ١﴾.

قیامت که دل‌ها را با هولناکی‌اش می‌کوبد، عالم را با آوازش تکان می‌دهد، مردم را غافلگیر می‌نماید و عقل‌ها را دهشت می‌افکند؛ زیرا بزرگ‌ترین حالت و سخت‌ترین اندوهی است.

﴿مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٢﴾.

چه قدر حادثۀ عظیم و غم خطرناکی است، چه اندازه وحشتش سخت و وقوع آن امر بزرگی است. آری! بلند‌تر از آن است که توصیف شود.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٣﴾.

چه چیز تو را بدان دانا ساخته است؟ آری! تو به احوال‌دشوار، وضع هولناک، حادثه‌های ترس‌آور و مواقف غافل‌کننده‌اش آگاهی نداری.

﴿یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ ٤﴾.

در آن روز مردم از کثرت تعداد، هولناکی و ترس، داد و فریاد و پراکندگی خویش مانند پروانه‌هایی‌اند که در‌ آتش افتاده باشند؛ زیرا افکار ربوده‌شده و اندیشه‌ها به حیرت افتاده است.

﴿وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ ٥﴾.

در آن روز کوه‌ها مانند پشم‌های ندّافی شده‌ای هستند و چون غباری در هوا پراکنده‌اند؛ زیرا سخت تکان می‌خورند، بر‌کنده می‌شوند و از جای خویش به دور می‌افتند.

﴿فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٦﴾.

آنگاه هر که حسناتش در ترازوی اعمال گران‌آید، اعمال نیکش بیشتر باشد و کار‌های خیرش ترجیح یابد که گوارا، پاکیزه و مایۀ خورسندی است.

﴿فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ ٧﴾.

او در زندگانی پاکیزه و با عزّت، در بهشت‌های پر از نعمت، در جایگاه راستین و مقام امن، در مجلس سلامتی و محلّ انس، با شادمانی و کامرانی و در نور و سرور به سر می‌برد.

﴿وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٨﴾.

امّا کسی که ترازوی حسناتش سبک باشد، پلّۀ اعمال خیرش به علّت کمبود حسناتش گرانی نداشته باشد، بلکه گناهانش ترجیح یابد که دور از رحمت است و وای باد به حالش از آنچه در انتظار اوست.

﴿فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ ٩﴾.

کوشش چنین کسی بی‌اثر مانده، خواری نصیبش شده، دوزخ جایگاهش گردیده و آتش منزل‌گاه اوست؛ چون به سبب عصیانگری خداوند جبّار هلاکت به سراغش رسیده است. و این جایگاه بدان سبب هاویه نامیده شده که صاحبش را به قعرش فرو ‌‌می‌برد.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ ١٠﴾.

چه می‌دانی که هاویه چیست؟ به راستی که اهلش از سطح آن به قعرش فرو می‌رود تا عذاب سختی را با طوق‌های آهنین و استفاده از زقّوم و صدید دریابد.

﴿نَارٌ حَامِیَةُۢ ١١﴾.

«هاویه» آتش‌سوزان، برافروخته و پایداری است که افروختگی‌اش سستی نمی‌پذیرد، شعله‌اش خاموش نمی‌شود و حرارتش به سردی نمی‌گراید.

سورة القارعة

سورة القارعة - سورة 101 - عدد آیاتها 11

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام الله بخشندة مهربان

1. الْقَارِعَةُ فرو کوبنده. ﴿1﴾

2. مَا الْقَارِعَةُ چیست (آن) فرو کوبنده؟ ﴿2﴾

3. وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْقَارِعَةُ و تو چه می‌دانی که (آن) فرو کوبنده چیست؟ ﴿3﴾

4. یَوْمَ یَکُونُ النَّاسُ کَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ روزی‌که مردم مانند پروانه‌های پراکنده خواهند بود. ﴿4﴾

5. وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ و کوه‌ها مانند پشم رنگین حلاجی شده خواهد بود. ﴿5﴾

6. فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ پس اما هرکس که (در آن روز) کفۀ میزانش سنگین باشد. ﴿6﴾

7. فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ در یک زندگی خشنود (و پسندیدة) خواهد بود. ﴿7﴾

8. وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ و اما هرکس که کفۀ میزانش سبک باشد. ﴿8﴾

9. فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ پس (مسکن و) پناهگاهش هاویه است. ﴿9﴾

10. وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ و تو چه دانی که آن (هاویه) چیست؟ ﴿10﴾

11. نَارٌ حَامِیَةٌ آتشی سوزان (و شعله‌ور) است. ﴿11﴾

سورة قارعه

سوره قارعه

سُورَةُ القَارِعَةِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿ٱلۡقَارِعَةُ ١ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٢ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٣ یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ ٤ وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ ٥ فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٦ فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ ٧ وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٨ فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ ٩ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ ١٠ نَارٌ حَامِیَةُۢ ١١ ﴾

به نام الله بخشندۀ مهربان

فرو کوبنده. ﴿۱﴾چیست (آن) فرو کوبنده؟ ﴿۲﴾و تو چه می‌دانی که (آن) فرو کوبنده چیست؟ ﴿۳﴾روزی‌که مردم مانند پروانه‌های پراگنده خواهند بود. ﴿۴﴾و گوه‌ها مانند پشم رنگین حلاجی شده خواهد بود. ﴿۵﴾پس اما هرکس که (در آن روز) کفۀ میزانش سنگین باشد. ﴿۶﴾در یک زندگی خشنود (و پسندیدۀ) خواهد بود. ﴿۷﴾و اما هرکس که کفۀ میزانش سبک باشد. ﴿۸﴾پس (مسکن و) پناهگاهش هاویه است. ﴿۹﴾و تو چه دانی که آن (هاویه) چیست؟ ﴿۱۰﴾آتشی سوزان (و شعله‌ور) است. ﴿۱۱﴾

سوره القارعه

سُورَةُ القَارِعَةِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ ٱلۡقَارِعَةُ ١ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٢ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٣ یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ ٤ وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ ٥ فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٦ فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ ٧ وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٨ فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ ٩ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ ١٠ نَارٌ حَامِیَةُۢ ١١ ﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

قیامت!. ﴿1﴾چیست آن قیامت؟!. ﴿2﴾و چه چیز مطلع ساخت تو را که چیست آن قیامت؟. ﴿3﴾[قیامت متحقّق شود] روزی که باشند مردمان مانند پروانه‏های پراکنده ساخته. ﴿4﴾و باشند کوه‌ها مانند پشم رنگین محلوج نموده. ﴿5﴾پس اما هرکه گران باشد پله‏هاى حسنات او. ﴿6﴾پس آن شخص در گذران پسندیده است. ﴿7﴾و اما هر که سبک شد پله‏هاى حسنات او. ﴿8﴾پس جاىِ ماندن آن شخص، هاویه باشد. ﴿9﴾و چه چیز مطلع ساخت تو را که چیست هاویه؟!. ﴿10﴾آتشى است جوشنده. ﴿11﴾

تفسیر نور: سوره قارعة

تفسیر نور:
سوره قارعة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بلای بزرگ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلْقَارِعَةُ » : کوبنده . مصیبت سخت و بزرگ را می‌گویند ( نگا : رعد / 31 ) . نامی از نامهای قیامت است . مانند : حاقّه ( نگا : حاقّه‌ / 1 ) ، طامّه ( نگا : نازعات‌ / 34 ) ، صاخّه ( نگا : عبس‌ / 33 ) . مراد سرآغاز قیامت است که جهان را در هم می‌کوبد و هول و هراس آن ، دلها را به تپش می‌اندازد . البتّه چنین خوف و فزع و وحشت و هراسی ، کافران و منافقان و مشرکان و فاجران را در بر می‌گیرد ، و مؤمنان در شادی و شادخواری بوده و دور از شدائد و مصائب می‌باشند ( نگا : بقره‌ / 262 ، مائده‌ / 69 ، یونس‌ / 62 ، زخرف‌ / 68 ، احقاف‌ / 13 ) .‏

سوره قارعة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ مَا الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بلای بزرگ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا » : چیست‌ ؟ چگونه است‌ ؟ !‏

سوره قارعة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی بلای بزرگ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ » : تو چه می‌دانی‌ ؟ ! ( نگا : حاقّه / 3 ، مدّثّر / 27 ، مرسلات / 14 ) .‏

سوره قارعة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ یَکُونُ النَّاسُ کَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏روزی است که مردمان ، همچو پروانگانِ پراکنده ( در اینجا و آنجا حیران و سرگردان ) می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمَ » : قیامت ، مدّت زمانی است که با نفخه صور اوّل شروع و با داوری در میان مردم پایان می‌گیرد . « الْفَرَاشِ » : پروانه . اسم جنس است . مراد پروانه‌هائی است که شبها دیوانه‌وار و حیران پیرامون نور چراغ می‌گردند و می‌سوزند و می‌افتند . عربها ، در سرگشتگی و نادانی و بی‌خبری از عاقبت کار ، به پروانه ضرب‌المثل می‌زنند . « الْمَبْثُوثِ » : پراکنده .‏

سوره قارعة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و کوهها ، همسان پشمِ رنگارنگِ حلاّجی شده می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعِهْنِ » : پشم . پشم رنگ شده . « الْمَنفُوشِ » : زده شده . حلاّجی شده .‏

سوره قارعة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کسی که ترازوی ( حسنات و نیکیهای ) او سنگین باشد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثَقُلَتْ » : سنگین گردید . « مَوَازِینُ » : جمع میزان ، ترازوها . جمع بستن آن برای تعظیم است . یا جمع موزون ، کشیده‌ها و سنجیده‌ها . یعنی اعمال انسان ( نگا : اعراف‌ / 8 ) .‏

سوره قارعة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏او در زندگی رضایت بخشی بسر می‌برد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِیشَةٍ » : زندگی . « رَاضِیَةٍ » : رضایت بخش . یعنی زندگیی که صاحب آن بدان راضی و از آن خوشنود است ( نگا : حاقّه‌ / 21 ) .‏

سوره قارعة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و امّا کسی که ترازوی ( حسنات و نیکیهای ) او سبک شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَفَّتْ » : سبک گردید . مراد سبک شدن حسنات ، یا به عبارت دیگر ، کمتر بودن حسنات از سیّئات است .‏

سوره قارعة آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مادرِ ( مهربان ) او ، پرتگاه ( ژرف دوزخ ) است ( و برای در آغوش کشیدن او ، دهان خود را به سویش باز کرده است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أُمُّ » : مادر . برای ریشخند است . مراد مأوی و جایگاه است . « هَاوِیَةٌ » : پرتگاه و محلّ سقوط اشیاء بدان . اسمی از اسماء دوزخ است .‏

سوره قارعة آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی ، پرتگاه دوزخ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَاهِیَهْ » : مرکب است از ( مَا ) استفهام و ( هِیَ ) ضمیر و ( هْ ) سکته ( نگا : حاقّه‌ / 19 ) .‏

سوره قارعة آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ نَارٌ حَامِیَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتش بزرگ بسیار گرم و سوزانی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حَامِیَةٌ » : بسیار گرم و سوزان ( نگا : غاشیه‌ / 4 ) .‏