تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سورۀ لیل

سورۀ لیل

مکی است؛ ترتیب آن 92؛ شمار آیات آن 21

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَٱلَّیۡلِ إِذَا یَغۡشَىٰ ١.

به شب سوگند یاد می‌کنم آنگاه که عالم را با سیاهی‌اش زیر پوشش قرار می‌دهد، نور روز را با رنگ خویش تاریک می‌سازد، زمین را با چادرش می‌پوشاند و دنیا را با گلیمش مستور می‌سازد.

﴿وَٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ ٢.

به روز سوگند یاد می‌کنم آنگاه که با روشنی خویش بر جهان پرتو می‌افگند و دنیا را با نورش منوّر می‌سازد؛ طوری که تاریکی از چهره‌اش پراگنده می‌شود و شب از راهش فرار می‌نماید.

﴿وَمَا خَلَقَ ٱلذَّکَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ ٣.

و سوگند یاد می‌کنم به آفرینش دو زوج مذکّر و مؤنّت از هر صنف و نوعی از مخلوقات که به وسیله‌اش نسل باقی می‌ماند، حیات استمرار می‌یابد و زندگی دوام می‌پذیرد.

﴿إِنَّ سَعۡیَکُمۡ لَشَتَّىٰ ٤.

به راستی که عملکرد شما در بین هدایت و گمراهی، صلاح و فساد، خوبی و بدی، سخاوت و بخالت، صدق و کذب، عدل وظلم، و حقّ و باطل متفاوت و مختلف است.

﴿فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ ٥.

کسی که مالش را به مصرف رساند و در انفاقش از خداوند عزوجل بترسد؛ بدین‌گونه که از ریا، سمعه، منّت‌گذاشتن و اذیت‌کردن اجتناب نماید؛ یعنی مالش را با جوانمردی عطا کرده، خود را از منت گذاشتن باز داشته و به تقوا دست یافته است.

﴿وَصَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ ٦.

و باور دارد که خداوند عزوجل به عملش پاداش عطا می‌نماید و برایش جزای خیر می‌دهد؛ از این‌رو به منظور رضای خدا عمل می‌کند، خیر او را اراده دارد و وعده‌اش را انتظار می‌کشد.

﴿فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡیُسۡرَىٰ ٧.

به زودی او را به آسان‌ترین، نافع‌ترین و نیکو‌ترین امور توفیق می‌بخشیم، انجام اعمال نیک و کار‌های خیر را برایش آسان می‌سازیم و او را به هر امری که رستگاری‌اش را تضمین کند توجیه می‌نماییم.

﴿وَأَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَٱسۡتَغۡنَىٰ ٨.

امّا کسی که مالش را نگه دارد، از پاداش پروردگارش استغنا جوید، با ترک انفاق بخالت ورزد و با بدگمانی به پروردگارش خویشتن را از دریافت مزد محروم گرداند.

﴿وَکَذَّبَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ ٩.

به پاداش اعمال در روز قیامت تکذیب نماید، از دریافت مزد سعی در امور خیر انکار کند و از اثر انکارش از روز آخرت، اعمال و احوالش زشت و ناپسند گردیده باشد.

﴿فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡعُسۡرَىٰ ١٠.

به زودی او را به خواسته‌اش می‌رسانیم و به سوی اعمال بد و افعال بد و افعال ناشایستی که برگزیده توجیه می‌نماییم، طوری که گناه بر او آسان می‌شود؛ چون به خذلان الهی گرفتار آمده است.

﴿وَمَا یُغۡنِی عَنۡهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ ١١.

مال و ثروتش او را از افتادن در آتش و واقع‌شدن در خشم خداوند جبّار باز نمی‌دارد؛ یعنی آنگاه که به دشواریی گرفتار آید، مالی که به آن بخالت ورزیده به دفاعش نمی‌پردازد.

﴿إِنَّ عَلَیۡنَا لَلۡهُدَىٰ ١٢.

هر آینه این بر ذمّۀ ماست که هدایت را برای مردم با فرستادن کتاب‌ها و پیامبران، اقامۀ حجّت و توضیح دلایل بیان داریم تا معذرت از گمراهان برطرف شود.

﴿وَإِنَّ لَنَا لَلۡأٓخِرَةَ وَٱلۡأُولَىٰ ١٣.

آخرت و دنیا مِلک ماست، در تصرّف ما قرار دارد و خیر دنیا و آخرت بدون اذن و ارادۀ ما به دست نمی‌آید. پس کسانی که بدان مایل اند و تحصیل آن را اراده دارند باید از نزد ما طلب کنند و خواستار شوند.

﴿فَأَنذَرۡتُکُمۡ نَارٗا تَلَظَّىٰ ١٤.

شما را از آتش دوزخ برحذر ساختیم؛ از آتشی که همیشه برافروخته است؛ طوری که بدان طاقت نمی‌شود، دوامدار شعله‌ور است؛ چنان‌که در آن صبر کرده نمی‌شود و هر که سختی عذابش را بشناسد با اختیار تقوا از آن می‌گریزد.

﴿لَا یَصۡلَىٰهَآ إِلَّا ٱلۡأَشۡقَى ١٥.

هیچ کسی بدان داخل نمی‌شود و در آن ماندگار نمی‌ماند، جز کافر شقاوت‌پیشه‌ای که از هدایت رو‌گردان است، هلاکت را اختیار کرده، از ایمان مانع می‌شود و از شیطان پیروی می‌نماید.

﴿ٱلَّذِی کَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ١٦.

آنکه قرآن را تکذیب می‌کند، از فرمان الهی رو می‌گرداند، از رسالت‌ها انکار می‌ورزد، اوامر شریعت را ترک می‌نماید و نواهی را انجام داده است. همچنان به ردّ روایات می‌پردازد و به دین عمل نمی‌نماید.

﴿وَسَیُجَنَّبُهَا ٱلۡأَتۡقَى ١٧.

و به زودی از آتش دوزخ و خشم خداوند جبّار کسی دور ساخته می‌شود که دارای تقوا و پرهیزگار بوده با نوری از جانب حق‌تعالی همراه باشد و به امید پاداش الهی به اوامرش عمل کند. همچنان با نور الهی و ترس از عذاب پروردگار از نواهی‌اش اجتناب نماید.

﴿ٱلَّذِی یُؤۡتِی مَالَهُۥ یَتَزَکَّىٰ١٨.

آنکه مالش را بدون سمعه و ریا و بدون امتنان و اذیتی در راه خداوند عزوجل به مصرف می‌رساند و در ادای آن اخلاص می‌ورزد تا از گناهان پاک شود و از عیب‌ها پاکیزه گردد.

﴿وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُۥ مِن نِّعۡمَةٖ تُجۡزَىٰٓ ١٩.

برای هیچ‌کس از مردم بر ذمّه‌اش احسانی نیست که ارادۀ جبران آن را داشته باشد، نیکیی به وی نرسیده که آن را به صاحبش رد نماید، احسانی به او نشده تا پاداش آن را ادا کند، بلکه خاص به منظور رضای پروردگار بوده است.

﴿إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ وَجۡهِ رَبِّهِ ٱلۡأَعۡلَىٰ ٢٠.

او تنها مالش را برای رضای الله عزوجل و طلب پاداش از آفریدگارش به مصرف رسانده است. امّا حق‌تعالی به این مال نیازی ندارد؛ زیرا او در ذات، عملکرد و قدرش از همه متعالی‌تر است و از بنده که در مقام ادنی قرار دارد چیزی را طلب نمی‌کند. امّا بنده نیازمند پاداش پروردگار خویش است.

﴿وَلَسَوۡفَ یَرۡضَىٰ ٢١.

و سوگند به الله عزوجل که او را با خورسندی در بهشت‌های پر از نعمت در جوار پروردگار کریم، شادمانی همیشگی، پادشاهی بزرگ و جایگاه امنی خوشنود و راضی می‌سازیم.


سوره لیل

سوره لیل

Ayah: 1

وَٱلَّیۡلِ إِذَا یَغۡشَىٰ

سوگند به شب، هنگامی ‌که [همه چیز را] بپوشانَد،

 

Ayah: 2

وَٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ

و سوگند به روز، هنگامی‌ که آشکار شود،

 

Ayah: 3

وَمَا خَلَقَ ٱلذَّکَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ

و سوگند به ذاتی که نر و ماده را آفرید،

 

Ayah: 4

إِنَّ سَعۡیَکُمۡ لَشَتَّىٰ

که یقیناً سعی [و تلاش] شما مختلف [و نیک و بد] است.

 

Ayah: 5

فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ

و اما کسی‌ که [در راه الله] ببخشد و پرهیزگاری نماید

 

Ayah: 6

وَصَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ

و [وعدۀ الله و سخنان] نیک را تصدیق کند،

 

Ayah: 7

فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡیُسۡرَىٰ

به زودی انجام [کار خیر و] آسانی [= اعمال نیکو و انفاق در راه الله] را برایش آسان می‌کنیم.

 

Ayah: 8

وَأَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَٱسۡتَغۡنَىٰ

و اما کسی‌که بخل ورزد و بی‌نیازی بجوید،

 

Ayah: 9

وَکَذَّبَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ

و [وعدۀ الله و سخنانِ] نیک را تکذیب کند،

 


Ayah: 10

فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡعُسۡرَىٰ

به زودی انجام دشواری [= اعمال شر و پلید] را برایش آسان می‌سازیم [و انجام کار خیر را بر او سخت می‌گردانیم]؛

 

Ayah: 11

وَمَا یُغۡنِی عَنۡهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ

و در هنگام [مرگ و] ورود به دوزخ، دارایی او سودی به حالش نخواهد داشت.

 

Ayah: 12

إِنَّ عَلَیۡنَا لَلۡهُدَىٰ

مسلماً هدایت [بندگان] بر [عهدۀ] ماست.

 

Ayah: 13

وَإِنَّ لَنَا لَلۡأٓخِرَةَ وَٱلۡأُولَىٰ

و محققاً آخرت و دنیا [نیز] از آنِ ماست.

 

Ayah: 14

فَأَنذَرۡتُکُمۡ نَارٗا تَلَظَّىٰ

من شما را از آتشی شعله‌ور بیم دادم

 

Ayah: 15

لَا یَصۡلَىٰهَآ إِلَّا ٱلۡأَشۡقَى

که جز بدبخت‌ترین [مردم] در آن نیفتد؛

 

Ayah: 16

ٱلَّذِی کَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ

[همان] کسی ‌که [آیات ما را] تکذیب کرد و روی گرداند

 

Ayah: 17

وَسَیُجَنَّبُهَا ٱلۡأَتۡقَى

و به زودی پرهیزگارترین [مردم] از آن دور نگه داشته می‌شود.

 

Ayah: 18

ٱلَّذِی یُؤۡتِی مَالَهُۥ یَتَزَکَّىٰ

[همان] کسی‌که مال خود را [در راه الله] می‌بخشد تا [از گناه] پاک شود.

 

Ayah: 19

وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُۥ مِن نِّعۡمَةٖ تُجۡزَىٰٓ

و هیچ کس را به قصد پاداش‌یافتن نعمت نمى‌بخشد؛

 

Ayah: 20

إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ وَجۡهِ رَبِّهِ ٱلۡأَعۡلَىٰ

مگر [برای] کسبِ رضا [و خشنودی] پروردگار برترش.

 

Ayah: 21

وَلَسَوۡفَ یَرۡضَىٰ

و به راستی که [با پاداشِ الله] راضی خواهد شد.

 


 


Al-Layl

 

سورة اللیل

سورة اللیل - سورة 92 - عدد آیاتها 21

بسم الله الرحمن الرحیم

  1. وَاللَّیْلِ إِذَا یَغْشَى

  2. وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى

  3. وَمَا خَلَقَ الذَّکَرَ وَالأُنثَى

  4. إِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتَّى

  5. فَأَمَّا مَن أَعْطَى وَاتَّقَى

  6. وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى

  7. فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَى

  8. وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَى

  9. وَکَذَّبَ بِالْحُسْنَى

  10. فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى

  11. وَمَا یُغْنِی عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى

  12. إِنَّ عَلَیْنَا لَلْهُدَى

  13. وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالأُولَى

  14. فَأَنذَرْتُکُمْ نَارًا تَلَظَّى

  15. لا یَصْلاهَا إِلاَّ الأَشْقَى

  16. الَّذِی کَذَّبَ وَتَوَلَّى

  17. وَسَیُجَنَّبُهَا الأَتْقَى

  18. الَّذِی یُؤْتِی مَالَهُ یَتَزَکَّى

  19. وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَى

  20. إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِ الأَعْلَى

  21. وَلَسَوْفَ یَرْضَى


سورة لیل

به نام الله بخشندة مهربان

سوگند به شب هنگامی‌که (همه چیز را) بپوشاند. ﴿1﴾ و سوگند به روز هنگامی‌که آشکار شود. ﴿2﴾ و سوگند به آنکه نر و ماده را آفرید. ﴿3﴾ که یقیناً سعی (و تلاش) شما مختلف است. ﴿4﴾ پس اما کسی‌که (در راه الله) بخشید و پرهیزگاری کرد. ﴿5﴾ و (سخنان) نیک را تصدیق کرد. ﴿6﴾ پس ما او را برای (راه) آسان توفیق می‌دهیم. ﴿7﴾ و اما کسی‌که بخل ورزید و بی نیازی طلبید. ﴿8﴾ و (نیز سخنان) نیک را تکذیب کرد. ﴿9﴾ پس بزوری او را به (راه) دشوار سوق می‌دهیم. ﴿10﴾ و هنگامی‌که سرازیر (جهنم) شود، مالش به حال او سودی نخواهد داشت. ﴿11﴾ مسلماً هدایت (و راهنمائی) کردن بر (عهدۀ) ماست. ﴿12﴾ و محققاً آخرت و دنیا از آن ماست. ﴿13﴾ پس من شما را از آتشی شعله‌ور بیم دادم. ﴿14﴾به آن (آتش کسی) جز بدبخت‌ترین (مردم) در نیفتد ﴿15﴾ (همان) کسی‌که (آیات ما را) تکذیب کرد ﴿16﴾ و بزودی پرهیزکار‌ترین (مردم) از آن دور داشته می‌شود. ﴿17﴾ (همان) کسی‌که مال خود را (در راه الله) می‌بخشد تا پاک شود. ﴿18﴾ و هیچ کس را بر او نعمت (و حقی) نیست، تا بخواهد (با انفاق) پاداش دهد. ﴿19﴾ مگر (برای) بدست آوردن رضا (و خشنودی) پروردگار برترش. ﴿20﴾ و به راستی خشنود خواهد شد. ﴿21﴾

سوره لیل

سُورَةُ اللَّیۡلِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَٱلَّیۡلِ إِذَا یَغۡشَىٰ ١ وَٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ ٢ وَمَا خَلَقَ ٱلذَّکَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ ٣ إِنَّ سَعۡیَکُمۡ لَشَتَّىٰ ٤ فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ ٥ وَصَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ ٦ فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡیُسۡرَىٰ ٧ وَأَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَٱسۡتَغۡنَىٰ ٨ وَکَذَّبَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ ٩ فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡعُسۡرَىٰ ١٠ وَمَا یُغۡنِی عَنۡهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ ١١ إِنَّ عَلَیۡنَا لَلۡهُدَىٰ ١٢ وَإِنَّ لَنَا لَلۡأٓخِرَةَ وَٱلۡأُولَىٰ ١٣ فَأَنذَرۡتُکُمۡ نَارٗا تَلَظَّىٰ ١٤

پبه نام الله بخشندۀ مهربان

سوگند به شب هنگامی‌که (همه چیز را) بپوشاند. ﴿۱و سوگند به روز هنگامی‌که آشکار شود. ﴿۲و سوگند به آنکه نر و ماده را آفرید. ﴿۳که یقیناً سعی (و تلاش) شما مختلف است. ﴿۴پس اما کسی‌که (در راه الله) بخشید و پرهیزگاری کرد. ﴿۵و (سخنان) نیک را تصدیق کرد. ﴿۶پس ما او را برای (راه) آسان توفیق می‌دهیم. ﴿۷و اما کسی‌که بخل ورزید و بی نیازی طلبید. ﴿۸و (نیز سخنان) نیک را تکذیب کرد. ﴿۹پس بزوری او را به (راه) دشوار سوق می‌دهیم. ﴿۱۰و هنگامی‌که سرازیر (جهنم) شود، مالش به حال او سودی نخواهد داشت. ﴿۱۱مسلماً هدایت (و راهنمائی) کردن بر (عهدۀ) ماست. ﴿۱۲و محققاً آخرت و دنیا از آن ماست. ﴿۱۳پس من شما را از آتشی شعله‌ور بیم دادم. ﴿۱۴

﴿لَا یَصۡلَىٰهَآ إِلَّا ٱلۡأَشۡقَى ١٥ ٱلَّذِی کَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ١٦ وَسَیُجَنَّبُهَا ٱلۡأَتۡقَى ١٧ ٱلَّذِی یُؤۡتِی مَالَهُۥ یَتَزَکَّىٰ ١٨ وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُۥ مِن نِّعۡمَةٖ تُجۡزَىٰٓ ١٩ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ وَجۡهِ رَبِّهِ ٱلۡأَعۡلَىٰ ٢٠ وَلَسَوۡفَ یَرۡضَىٰ ٢١

به آن (آتش کسی) جز بدبخت‌ترین (مردم) در نیفتد ﴿۱۵(همان) کسی‌که (آیات ما را) تکذیب کرد ﴿۱۶و بزودی پرهیزکار‌ترین (مردم) از آن دور داشته می‌شود. ﴿۱۷(همان) کسی‌که مال خود را (در راه الله) می‌بخشد تا پاک شود. ﴿۱۸و هیچ کس را بر او نعمت (و حقی) نیست، تا بخواهد (با انفاق) پاداش دهد. ﴿۱۹مگر (برای) بدست آوردن رضا (و خشنودی) پروردگار برترش. ﴿۲۰و به راستی خشنود خواهد شد. ﴿۲۱

سوره الیل

سُورَةُ اللَّیۡلِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ وَٱلَّیۡلِ إِذَا یَغۡشَىٰ ١ وَٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ ٢ وَمَا خَلَقَ ٱلذَّکَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ ٣ إِنَّ سَعۡیَکُمۡ لَشَتَّىٰ ٤ فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ ٥ وَصَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ ٦ فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡیُسۡرَىٰ ٧ وَأَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَٱسۡتَغۡنَىٰ ٨ وَکَذَّبَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ ٩ فَسَنُیَسِّرُهُۥ لِلۡعُسۡرَىٰ ١٠ وَمَا یُغۡنِی عَنۡهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ ١١ إِنَّ عَلَیۡنَا لَلۡهُدَىٰ ١٢ وَإِنَّ لَنَا لَلۡأٓخِرَةَ وَٱلۡأُولَىٰ ١٣ فَأَنذَرۡتُکُمۡ نَارٗا تَلَظَّىٰ ١٤ لَا یَصۡلَىٰهَآ إِلَّا ٱلۡأَشۡقَى ١٥ ٱلَّذِی کَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ١٦ وَسَیُجَنَّبُهَا ٱلۡأَتۡقَى ١٧ ٱلَّذِی یُؤۡتِی مَالَهُۥ یَتَزَکَّىٰ ١٨ وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُۥ مِن نِّعۡمَةٖ تُجۡزَىٰٓ ١٩ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ وَجۡهِ رَبِّهِ ٱلۡأَعۡلَىٰ ٢٠ وَلَسَوۡفَ یَرۡضَىٰ ٢١

پبه نام خداوند بخشندۀ مهربان

قسم به شب چون بپوشاند!. ﴿1و قسم به روز چون ظاهر شود!. ﴿2و قسم به ذاتى که آفرید نر و ماده را! . ﴿3که هرآیینه سعى شما مختلف است. ﴿4پس اما هر که عطا کرد و پرهیزگارى نمود. ﴿5و باور داشت ملت نیک را. ﴿6پس توفیق دهیم او را براى رسیدن براى آسایش ﴿7و اما هر که بخل کرد و خود را بى‏نیاز شمرد. ﴿8و به دروغ نسبت کرد ملت نیک را. ﴿9پس توفیق دهیم او را براى رسیدن به سراى دشوارى. ﴿10و هیچ دفع نکند از وى مال او وقتى که نگوسار افتد. ﴿11هرآیینه بر ما لازم‏ است راه نمودن او. ﴿12و هرآیینه از آن ماست آن جهان و این جهان. ﴿13پس ترسانیدیم شما را از آتشى که شعله مى‏زند. ﴿14در نیاید به آن آتش، مگر بدبخت‏ترین مردم. ﴿15آن که دروغ شمرد و روى‏گردان شد. ﴿16و یکسو داشته خواهد شد از آن آتش پرهیزگارترین مردم. ﴿17آن که می‌دهد مال خود را تا پاک نفس گردد. ﴿18و نیست هیچ‌کس را نزد او هیچ نعمتى که جزا داده شود. ﴿19لیکن می‌دهد به طلب رضاى پروردگار بزرگوار خود. ﴿20و هرآیینه خوشنود خواهد شد. ﴿21