سورۀ تکویر

سورۀ تکویر

مکی است؛ ترتیب آن 81؛ شمار آیات آن 29

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿إِذَا ٱلشَّمۡسُ کُوِّرَتۡ ١﴾.

آنگاه که خورشید سر گیجه و به هم پیچانده شود، روشنی‌اش نابود و نورش محو گردد؛ یعنی از هولناکی آنچه بدو رسیده و از ترس آنچه واقع شده سیاه شود و به هم ریزد.

﴿وَإِذَا ٱلنُّجُومُ ٱنکَدَرَتۡ ٢﴾.

و آنگاه که ستاره‌گان بعد از نابودی روشنی خویش بیفتند و در حالی که سیاه شده‌اند،‌ از جایگاه‌های خود بر زمین فرو ریزند.

﴿وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ سُیِّرَتۡ ٣﴾.

و آنگاه که کوه‌ها از جای خود بجنبند، از بیخ و بنیاد تکان خورند، تکّه و پارچه شوند و مانند غباری در هوا بر‌انگیخته گردند. این کار هنگامی صورت می‌گیرد که زمین را لرزه و زلزله فرا گیرد.

﴿وَإِذَا ٱلۡعِشَارُ عُطِّلَتۡ ٤﴾.

آنگاه که شتران باردار ذی قیمت و ارزشمند، به خاطر هولناکی محشر، اهمّیت حادثه و بزرگی واقعه رها گردند و وا گذاشته شوند.

﴿وَإِذَا ٱلۡوُحُوشُ حُشِرَتۡ ٥﴾.

و آنگاه که خداوند عزوجل حیوانات وحشی را در روز قیامت جمع آورد تا از یکدیگر قصاص بگیرند و بعد از آن برای آن‌ها گفته شود: خاک شوید. ببین که عدالت الهی به اندازه‌ای است که حتی میان حیوانات وحشی مراعات می‌شود.

﴿وَإِذَا ٱلۡبِحَارُ سُجِّرَتۡ ٦﴾.

و آنگاه که دریا‌ها شعله‌ور گردند و آتشی فروزان شوند، کوه‌های آتش‌فشان برافروخته‌اش انفجار کنند و در فضا به پرواز در آیند؛‌ یعنی آب به قدرت حق‌تعالی به آتش تبدیل گردد.

﴿وَإِذَا ٱلنُّفُوسُ زُوِّجَتۡ ٧﴾.

آنگاه که ارواح اشخاص به بدن‌های‌شان یکجا شود؛ برای اینکه انسان‌ها با روح و جسدش به منظور حساب روز جزا زنده شوند.

﴿وَإِذَا ٱلۡمَوۡءُۥدَةُ سُئِلَتۡ ٨﴾.

و آنگاه که از دختر زنده به گور شده سؤال شود که به چه سبب کشته شده است؟ این سؤال برای توبیخ قاتل و اثبات ظلمش وارد می‌شود.

﴿بِأَیِّ ذَنۢبٖ قُتِلَتۡ ٩﴾.

سبب قتلش چیست؟ چه جرمی را انجام داده است؟ و او به خاطر کودکی‌اش از هر گناهی پاک است کدام ستم را مرتکب شده است؟

﴿وَإِذَا ٱلصُّحُفُ نُشِرَتۡ ١٠﴾.

و آنگاه که نامه‌های اعمال نیک و بد به منظور مشاهده عرضه شود و برای حساب بازگشایی گردد تا هر انسانی عملش را در پیش رویش نوشته شده ببیند.

﴿وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ کُشِطَتۡ ١١﴾.

و آنگاه که آسمان از جایش دور شود، مانند برکنده‌شدن سقفی از جایش زوال پذیرد و شکافته گردد. در نهایت دروازه‌هایی در آن پدید آید و عُمر بنای مستحکمش پایان یابد.

﴿وَإِذَا ٱلۡجَحِیمُ سُعِّرَتۡ ١٢﴾.

و آنگاه که آتش دوزخ به منظور آمدگی برای کافران برافروخته شود، با شعله‌اش زبانه کشید و در خود بپیچد؛ طوری که اجزایش یکدیگر را بخورند.

﴿وَإِذَا ٱلۡجَنَّةُ أُزۡلِفَتۡ ١٣﴾.

و آنگاه که بهشت برای نیک‌اعمالان، دوستان الله عزوجل و پرهیزگاران نزدیک و مزیّن ساخته شود؛ یعنی به همه نزدیک ساخته شود تا برای استقبال‌شان مهیّا باشد.

﴿عَلِمَتۡ نَفۡسٞ مَّآ أَحۡضَرَتۡ ١٤﴾.

در این هنگام، هر کس اعمال نیک و بدی را که انجام داده می‌داند. روزی است که عملش را مشاهده می‌کند، سعیش را می‌بیند، نامۀ اعمالش را مطالعه می‌نماید و در نتیجه یا شادمان است یا اندوه‌ناک می‌باشد.

﴿فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلۡخُنَّسِ ١٥﴾.

به ستاره‌گانی که شب‌هنگام آشکار اند و روز‌ها با طلوع خورشید پنهان می‌شوند؛ گویا اینکه آهُوانی اند که در خانه‌های‌شان جای می‌گیرند.

﴿ٱلۡجَوَارِ ٱلۡکُنَّسِ ١٦﴾.

ستاره‌گانی که در برج‌های خویش در حرکت اند، در افلاک خود دَور می‌خورند و هنگام روز در روشنی خورشید پنهان می‌شوند؛ یعنی رونده و آینده هستند. آری! مراد از خنوس ستاره‌گان، بازگشت آن‌ها و مراد از کنوس، نهان‌گشتن آن‌ها است.

﴿وَٱلَّیۡلِ إِذَا عَسۡعَسَ ١٧﴾.

به شب سوگند یاد می‌کنم؛ آنگاه که طوری تدریجی به تاریکی رو می‌آورد و باز با کاهش تاریکی خویش را استقبال از روشنی پشت می‌گرداند و همیشه در حال اقبال و ادبار است.

﴿وَٱلصُّبۡحِ إِذَا تَنَفَّسَ ١٨﴾.

و به صبح سوگند یاد می‌نمایم، آنگاه که با نور خویش رو می‌آورد، با روشنی خود پرتو می‌افگند و جهان را با اشراق خویشتن نورانیت، جلا، درخشش و زیبایی می‌بخشد.

﴿إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ کَرِیمٖ ١٩﴾.

جواب قسم این است: به راستی خداوند عزوجل قرآن کریم را بر زبان فرستاده‌اش جبرئیل علیه السلام که دارای مقام بزرگوار و منزلت رفیعی است به سوی محمّد صلی الله علیه و آله و سلم جاری کرده و فرو فرستاده است.

﴿ذِی قُوَّةٍ عِندَ ذِی ٱلۡعَرۡشِ مَکِینٖ ٢٠﴾.

او که دارای قدرت هولناک، توان بزرگ، منزلت عظیم و رتبۀ بلند است. در نزد خداوند صاحب عرش است و در پیشگاه حق‌تعالی بزرگوار است.

﴿مُّطَاعٖ ثَمَّ أَمِینٖ ٢١﴾.

جبرئیل علیه السلام را فرشتگان ملأ اعلی اطاعت می‌کنند؛ از آن‌رو که جایگاه بلند و منزلت بزرگ دارد، امین وحی، نگهبان امانتی است که برای کسی می‌رساند و در رساندن پیام راستگوی است.

﴿وَمَا صَاحِبُکُم بِمَجۡنُونٖ ٢٢﴾.

ای کافران! چنان‌که شما می‌گویید یار‌تان محمّد دیوانه و عقل رفته نیست، بلکه خرد‌مند‌ترین عاقلان است، شما او را صادق و امین نامیده بودید و نهایت رشد و متانت را داراست.

﴿وَلَقَدۡ رَءَاهُ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡمُبِینِ٢٣﴾.

یقیناً پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم جبرئیل علیه السلام را به صورتی که حق‌تعالی او را آفریده دید، او را که ششصد بال داشت و با آن‌ها کنارۀ بلند آسمان را فرا گرفته بود.

﴿وَمَا هُوَ عَلَى ٱلۡغَیۡبِ بِضَنِینٖ ٢٤﴾.

محمّد صلی الله علیه و آله و سلم در تعلیم و تبلیغ وحیی که بر او از جانب خداوند متعال نازل شده بخیل نیست و تقصیر نکرده است،‌ بلکه راستگوی و امانت‌دار است، رسالتش را به طور کامل انجام داده و امانتش را با کامل‌ترین وجه ادا نموده است.

﴿وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَیۡطَٰنٖ رَّجِیمٖ ٢٥﴾.

قرآن کریم سخن شیطان رانده‌شده نیست، بلکه کلام خداوند بخشندۀ مهربانی است که مصون از زیادت و نقصان، منزّه از خطا و نسیان و محفوظ از خلل و زلل است.

﴿فَأَیۡنَ تَذۡهَبُونَ ٢٦﴾.

عقل‌های‌تان شما را در تکذیب و سرکشی به کجا می‌برد و در شکّ کدام راه را روش خود قرار می‌دهید؟ یقیناً که دعوای شما باطل است و گمراه شده‌اید.

﴿إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِکۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِینَ ٢٧﴾.

قرآن کریم جز یادآوری و موعظه‌ای برای همه جهانیان نیست. آری! قرآن رسالت ربّانی برای انسانیت و وثیقۀ الهی برای بشریت است که هدایت، راهیابی و رستگاری را به ارمغان می‌آورد.

﴿لِمَن شَآءَ مِنکُمۡ أَن یَسۡتَقِیمَ ٢٨﴾.

برای کسانی از شما که با تحکیم شریعت الهی و متابعت سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در زندگی، بر منهج الهی بدون انحراف و کجی استقامت ورزند.

﴿وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن یَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٢٩﴾.

امّا شما استقامت در راه حق را نمی‌توانید بخواهید، مگر آنگاه که خداوند عزوجل خواسته باشد. آری! مشیت شما تحت مشیت پروردگار قرار دارد؛ زیرا او مالک امر و صاحب اختیار اعمال‌تان است، پیشانی شما به دست اوست و جز به ارادۀ او هیچ قدرت و توانی بر کار‌ها ندارید.

سوره تکویر

سُورَةُ التَّکۡوِیرِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿إِذَا ٱلشَّمۡسُ کُوِّرَتۡ ١ وَإِذَا ٱلنُّجُومُ ٱنکَدَرَتۡ ٢ وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ سُیِّرَتۡ ٣ وَإِذَا ٱلۡعِشَارُ عُطِّلَتۡ ٤ وَإِذَا ٱلۡوُحُوشُ حُشِرَتۡ ٥ وَإِذَا ٱلۡبِحَارُ سُجِّرَتۡ ٦ وَإِذَا ٱلنُّفُوسُ زُوِّجَتۡ ٧ وَإِذَا ٱلۡمَوۡءُۥدَةُ سُئِلَتۡ ٨ بِأَیِّ ذَنۢبٖ قُتِلَتۡ ٩ وَإِذَا ٱلصُّحُفُ نُشِرَتۡ ١٠ وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ کُشِطَتۡ ١١ وَإِذَا ٱلۡجَحِیمُ سُعِّرَتۡ ١٢ وَإِذَا ٱلۡجَنَّةُ أُزۡلِفَتۡ ١٣ عَلِمَتۡ نَفۡسٞ مَّآ أَحۡضَرَتۡ ١٤ فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلۡخُنَّسِ ١٥ ٱلۡجَوَارِ ٱلۡکُنَّسِ ١٦ وَٱلَّیۡلِ إِذَا عَسۡعَسَ ١٧ وَٱلصُّبۡحِ إِذَا تَنَفَّسَ ١٨ إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ کَرِیمٖ ١٩ ذِی قُوَّةٍ عِندَ ذِی ٱلۡعَرۡشِ مَکِینٖ ٢٠ مُّطَاعٖ ثَمَّ أَمِینٖ ٢١ وَمَا صَاحِبُکُم بِمَجۡنُونٖ ٢٢ وَلَقَدۡ رَءَاهُ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡمُبِینِ ٢٣ وَمَا هُوَ عَلَى ٱلۡغَیۡبِ بِضَنِینٖ ٢٤ وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَیۡطَٰنٖ رَّجِیمٖ ٢٥ فَأَیۡنَ تَذۡهَبُونَ ٢٦ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِکۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِینَ ٢٧ لِمَن شَآءَ مِنکُمۡ أَن یَسۡتَقِیمَ ٢٨ وَمَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن یَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٢٩﴾

به نام الله بخشندۀ مهربان

هنگامی‌که خورشید درهم پیچیده شود. ﴿۱﴾و هنگامی‌که ستارگان بی نور شوند. ﴿۲﴾و هنگامی‌که کوه‌ها به حرکت درآید. ﴿۳﴾و هنگامی‌که ماده شتران باردار رها شوند. ﴿۴﴾و هنگامی‌که جانوران وحشی گرد آورده شوند. ﴿۵﴾و هنگامی‌که دریا‌ها (جوشان و) بر افروخته شود. ﴿۶﴾و هنگامی‌که روح‌ها (با تن‌ها) قرین شوند. ﴿۷﴾و هنگامی‌که از دختر زنده به گورشده پرسیده شود: ﴿۸﴾به کدامین گناه کشته شده است؟! ﴿۹﴾و هنگامی‌که نامه‌های (اعمال) گشوده شود. ﴿۱۰﴾و هنگامی‌که پرده از روی آسمان برگرفته شود. ﴿۱۱﴾و هنگامی‌که دوزخ افروخته (و شعله‌‌ور) گردد. ﴿۱۲﴾و هنگامی‌که بهشت نزدیک آورده شود. ﴿۱۳﴾(در آن هنگام) هرکس خواهد دانست چه چیزی را (برای آفرت خود) حاضر (و آماده) کرده است. ﴿۱۴﴾پس سوگند به شارگانی که باز می‌گردند. ﴿۱۵﴾(شتابان) حرکت می‌کنند (و از نظر) پنهان می‌شوند. ﴿۱۶﴾و سوگند به شب، هنگامی‌که (تاریکی‌اش کاسته شود و) پشت کند. ﴿۱۷﴾و سوگند به صبح، هنگامی‌که بدمد. ﴿۱۸﴾بی‌گمان این (قرآن) سخن فرستادۀ بزرگوار (= جبرئیل) است. ﴿۱۹﴾که (مقتدر و) نیرومند است، و نزد (الله) صاحب عرش مقام و منزلت والایی دارد. ﴿۲۰﴾(در آسمان‌ها) مودر اطاعت (فرشتکان) و امین (وحی) است. ﴿۲۱﴾و (ای مردم) همنشین شما (محمدج) دیوانه نیست. ﴿۲۲﴾و به راستی او (= جبرئیل) را در افق روشن دیده است. ﴿۲۳﴾و او بر (آنچه از طریق) غیب (به او وحی شده) بخیل نیست. ﴿۲۴﴾و این (قرآن) گفتۀ شیطان رانده شده نیست. ﴿۲۵﴾پس به کجا می‌روید؟! ﴿۲۶﴾این (قرآن) چیزی جز پند و اندرز برای جهانیان نیست. ﴿۲۷﴾برای کسی از شما که بخواهد راه راست درپشین گیرد. ﴿۲۸﴾و شما نمی‌خواهید مگر آنکه پروردگار جهانیان بخواهد. ﴿۲۹﴾.﴿‌﴾

تفسیر نور: سوره تکویر

تفسیر نور:
سوره تکویر آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هنگامی که خورشید درهم پیچیده می‌شود ( و نظام جهان درهم می‌ریزد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کُوِّرَتْ » : درهم پیچیده شد . در هم نوردیده گردید ( نگا : زمر / 5 ) . مراد از میان رفتن نور خورشید و فروافتادن آن است .‏

سوره تکویر آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا النُّجُومُ انکَدَرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که ستارگان تیره و تار می‌گردند و فرو می‌افتند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« انکَدَرَتْ » : فرو افتادند ( نگا : انفطار / 2 ) . بی‌فروغ و تاریک شدند ( نگا : مرسلات‌ / 8 ) .‏

سوره تکویر آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْجِبَالُ سُیِّرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که کوهها ( از جای خود برکنده می‌شوند و به این سو و آن سو ) رانده می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سُیِّرَتْ » : به حرکت انداخته شد . رانده گردید ( نگا : کهف‌ / 47 ، نبأ / 20 ) .‏

سوره تکویر آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که ( با ارزش‌ترین اموال ، از جمله ) شتران آبستنی که ده ماه از حمل آنها گذشته است به دست فراموشی سپرده می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعِشَارُ » : جمع عُشَراء ، شترانی که ده ماه از آبستنی آنها گذشته است و نفیس‌ترین چیز در پیش عربها بودند . شتران آبستنی که دو ماه برای وضع حمل آنها مانده باشد ( نگا : المصحف المیسّر ) . « عُطِّلَتْ » : به حال خود رها شدند . آیه برای تمثیل است . یعنی اگر به فرض ، مردمان در این هنگام شترانی بدین صفت هم داشته باشند ، آنها را رها می‌سازند .‏

سوره تکویر آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که ددان و جانداران گرد آورده می‌شوند ( و خوی درندگی و رمندگی را از ترس فراموش می‌کنند ، و برای کاستن از وحشت در کنار هم قرار می‌گیرند و به هم می‌آمیزند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حُشِرَتْ » : گردآورده شدند . هلاک گشتند ( نگا : معجم‌الفاظ القرآن الکریم ) .‏

سوره تکویر آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که دریاها سراسر برافروخته می‌گردند ( و گدازه‌ها و گازهای درون زمین طوفانهای آتشین و انفجارهای هولناکی پدید می‌آورند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سُجِّرَتْ » : سراسر آتش گردید . فروزان و برافروخته شد .‏

سوره تکویر آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که دوباره جانها به پیکرها درآورده می‌شوند و جفت یکدیگر می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« النُّفُوسُ » : جمع نَفْس ، جانها و روانها . « زُوِّجَتْ » : جفت اصل خود گردانده شد ، و به منشأ خویش ، یعنی بدن درآورده شد . این آیه بیانگر این مطلب است که پس از مرگِ انسانها ، جانها از پیکرها جدا می‌گردند و به گونه مستقلّی بسر می‌برند ، و پیکرها به خاکها تبدیل و جذب عناصر دیگر می‌شوند و شکلها و صورتهای ترکیبی جدیدی را پیدا می‌کنند ، با نفخه دوم صور و به فرمان ربّ غفور ، بار دیگر روانها وارد کالبدهای خود می‌گردند ، و چشم به جهان نو می‌گشایند و تا ابد به گونه شگفتی زندگی می‌نمایند .‏

سوره تکویر آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْمَوْؤُودَةُ سُئِلَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که از دختر زنده‌بگور پرسیده می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمَوْءُودَةُ » : دختر زنده بگور . برخی از عربها در دوره جاهلی ، دختران خود را به دلائلی زنده بگور می‌کردند ، از جمله : از ترس فقر و تنگدستی ، و خوف از ننگ و عار زنا ، و هراس از اسارت دختران در جنگها و به صورت کنیز درآمدن ایشان . امّا دختر زنده بگور می‌تواند نماد مظلومیّت بوده و گفت : « هر موجود زنده و مستعدّی که ظالمانه نابود شود ، و هر استعداد زنده‌ای که خفه گردد و هر حقی که از میان برود ، موءودة است و از آن سؤال و بازخواست می‌شود » ( نگا : پرتوی از قرآن ) .‏

سوره تکویر آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ بِأَیِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏به سبب کدامین گناه کشته شده است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« بِأَیِّ ذَنبٍ . . . » : نکته قابل توجّه این است که قرآن نمی‌گوید از قاتلان بازخواست می‌شود ، بلکه می‌گوید از چنین کودکان معصوم و مظلوم پرسش می‌شود . گوئی قاتلان ارزش بازپرسی را ندارند .‏

سوره تکویر آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که نامه‌های اعمال پخش و گشوده می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الصُحُفُ » : نامه‌های اعمال . « نُشِرَتْ » : پخش شد در میان مردمان . گشوده و باز گردید و بدانها نگریسته شد ( نگا : شربینی ، المنتخب ) .‏

سوره تکویر آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا السَّمَاء کُشِطَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که آسمان ( همچون پوست حیوان ) برکنده می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کُشِطَتْ » : پوست کنده شد . یعنی : چیزی به نام آسمان در میان نماند . پرده از روی آن برگرفته شد . یعنی : پرده‌هائی که در این دنیا بر جهان ماده و عالم بالا افکنده شده است و مانع از آن است که مردم فرشتگان یا بهشت و دوزخ را ببینند کنار می‌رود ، و انسانها حقائق هستی را عیان می‌بینند ( نگا : شعراء / 91 ، نازعات‌ / 36 ) .‏

سوره تکویر آیه 12
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْجَحِیمُ سُعِّرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که دوزخ کاملاً برافروخته و شعله‌ور می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سُعِّرَتْ » : برافروخته گردید . مشتعل شد . آتش در گرفت .‏

سوره تکویر آیه 13
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که بهشت ( برای پرهیزگاران ) نزدیک آورده می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أُزْلِفَتْ » : نزدیک گردانده شد ( نگا : شعراء / 90 ، ق / 31 ) .‏

سوره تکویر آیه 14
‏متن آیه : ‏
‏ عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( آری ! در آن موقع ) هرکسی می‌داند چه چیزی را آماده کرده است و تهیّه دیده است ( و با خود به قیامت آورده است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَلِمَتْ » : ( نگا : آل‌عمران‌ / 30 ) . این آیه ، جواب واژه ( إِذا ) در آیات پیشین است .‏

سوره تکویر آیه 15
‏متن آیه : ‏
‏ فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سوگند به ستارگانی که واپس می‌روند ( و در پرتو خورشید از دیدگان مردمان پنهان می‌شوند ) !‏

‏توضیحات : ‏
‏« فَلآ أُقْسِمُ » : ( نگا : واقعه‌ / 75 ، حاقّه‌ / 38 ، معارج‌ / 40 ، قیامه‌ / 1 و 2 ) . « الْخُنَّسِ » : جمع خانِس ، واپس روندگان . واپس ماندگان . مراد همه ستارگان است که با طلوع خورشید ، از دیدگان ما انسانها ، انگار خویشتن را واپس می‌کشند ، و به درون لانه‌های خود می‌خزند .‏

سوره تکویر آیه 16
‏متن آیه : ‏
‏ الْجَوَارِ الْکُنَّسِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سیّارگانی که ( حرکت می‌کنند و از دیده‌ها ) پنهان و مخفی می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْجَوارِی‌ » : جمع جاریه ، روندگان . سیّارگان . در رسم‌الخطّ قرآنی یاء آن برای تخفیف حذف شده است . « الْکُنَّسِ » : جمع کانِس ، پنهان شونده .‏

سوره تکویر آیه 17
‏متن آیه : ‏
‏ وَاللَّیْلِ إِذَا عَسْعَسَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به شب بدان گاه که پشت می‌کند و به آخر می‌رسد ( و رو به سوی روشنائی و نور می‌رود ) !‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَسْعَسَ » : شب روآورد و تاریک شد . شب پشت کرد و کم‌رنگ گردید . این واژه از اضداد است ، ولی به قرینه : وَالَّیْلِ إِذَا أَدْبَرَ ( مدّثّر / 33 ) ، شاید به آخر رسیدن شب مراد باشد که در برابر طلیعه‌های نور عقب‌نشینی می‌کند و دامنه‌های تاریک شب برچیده می‌شود و زندگان به جنبش درمی‌آیند .‏

سوره تکویر آیه 18
‏متن آیه : ‏
‏ وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به صبح بدان گاه که می‌دمد ( و با طلوع سپیده ، چهره نورانی و پرفروغ خود را به جهانیان می‌نمایاند ، و با نسیم حیات‌بخش خویش خفتگان را به حرکت و تلاش می‌کشاند ، و از بی‌خبری به بیداری و هوشیاری می‌رساند ) !‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَنَفَّسَ » : نفس کشید . دمیدن گرفت . انگار صبح شخصی است که از فشار غم رها و نفَس راحتی می‌کشد . مراد روشن شدن است ( نگا : مدّثّر / 34 ) .‏

سوره تکویر آیه 19
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَرِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏این قرآن ، کلام ( خدا و توسّط ) فرستاده بزرگواری ( جبرئیل نام برای محمّد پیغمبر اسلام ، روانه شده ) است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّهُ » : ضمیر ( هُ ) به قرآن ، یا به خبرهای پیشین مذکور در این سوره برمی‌گردد . این آیه جواب سوگندهای پیشین است . « رَسُولٍ » : مراد جبرئیل است .‏

سوره تکویر آیه 20
‏متن آیه : ‏
‏ ذِی قُوَّةٍ عِندَ ذِی الْعَرْشِ مَکِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏او ( در ادای مأموریّت خود توانا و ) نیرومند است ، و نزد خداوندِ صاحبِ عرش دارای منزلت و مکانت والائی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَکِینٍ » : دارای مکانت و منزلت . برجسته ( نگا : یوسف‌ / 54 ) .‏

سوره تکویر آیه 21
‏متن آیه : ‏
‏ مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏او در آنجا ( که ملکوت اعلی و عالم فرشتگان است ) فرمانروا ، و ( در کار ابلاغِ وحی و پیام الهی ) امین و درستکار است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مُطَاعٍ » : فرمانروا . اطاعت شونده . « ثَمَّ » : آنجا . مراد عالم بالا و ملکوت اعلی است که اصل آن را خدا می‌داند و بس .‏

سوره تکویر آیه 22
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا صَاحِبُکُم بِمَجْنُونٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏همدم و معاشر شما ( محمّد پسر عبدالّله ) دیوانه نیست ( و خوب او را می‌شناسید و به عقل و شخصیّت و بزرگی او اعتراف دارید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« صَاحِبُ » : دوست و رفیق . مُصاحب و مُعاشر . تعبیر صاحب ، اشاره به این است که او سالیان دراز در میان قریشیان زندگی کرده بود و او را امین می‌نامیدند ، و تا وحی برای وی نیامده بود او را خردمند و هوشمند و فرزانه می‌دانستند ، ولی پس از آن دیوانه‌اش قلمداد می‌کردند .‏

سوره تکویر آیه 23
‏متن آیه : ‏
‏ وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏محمّد به طور مسلّم جبرئیل را در کرانه روشن ( عالم بالا ، در سدرةالمُنْتَهی ، به صورت فرشتگی خود ) مشاهده کرده است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لَقَدْ رَءَاهُ » : قطعاً محمّد جبرئیل را دیده است . « الأُفُقِ الْمُبِینِ » : افق روشن و آشکار . افقی که نمایاننده فرشتگان است و فرشتگان در آنجا به صورت اصلی دیده می‌شوند . مراد افق عالم بالا ، در صدرةالمنتهی ، که بهشت آنجا است می‌باشد ( نگا : نجم‌ / 7 و 8 و 9 ) .‏

سوره تکویر آیه 24
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا هُوَ عَلَى الْغَیْبِ بِضَنِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏او ( که محمّد امین است ، مطالب وحی آسمانی را بر شما پوشیده نمی‌دارد ، و از اعلام آن دریغ نمی‌ورزد و ) نسبت به شما درباره غیب بخل نشان نمی‌دهد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْغَیْبِ » : مراد وحی ، یعنی هر آن چیزی است که درباره روز قیامت ، ذات و صفات خدا ، بهشت و دوزخ ، فرشتگان ، و غیره از سوی خدا به پیغمبر ابلاغ می‌شده است . « ضَنِینٍ » : بخیل . تنگ‌چشم . هدف اصلی آیه این است که : پیغمبر اسلام در تبلیغ و تعلیم مطالب وحی ، کمترین تعلل و قصوری نمی‌کند و هر چیزی را که بداند به شما می‌آموزد ، و مانند کاهنان و ساحران نیست که آموخته‌های خود را به دیگران منتقل نکند .‏

سوره تکویر آیه 25
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَیْطَانٍ رَجِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و این قرآن ، گفتار اهریمن رانده و مانده ( از درگاه رحمت الهی ) نیست .‏

‏توضیحات : ‏
‏« رَجِیمٍ » : مطرود . رانده شده از لطف و رحم خدا ( نگا : آل‌عمران‌ / 36 ، حجر / 17 و 34 ، نحل‌ / 98 ، ص‌ / 77 ) .‏

سوره تکویر آیه 26
‏متن آیه : ‏
‏ فَأَیْنَ تَذْهَبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پس کجا می‌روید ؟ ( محمّد با بیان حجّت و رساندن حق و حقیقت بر شما اتمام حجّت کرده است . پس هرجائی و راهی که بروید ، گمراهی و سرگشتگی است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَیْنَ تَذْهَبُونَ ؟ » : کجا می‌روید ؟ یعنی جز راه قرآن ، هرکجا بروید بیراهه است . این پرسش همانند پرسش از کسی است که جاده مستقیم را رها سازد و بیراهه برود و او را ندا دهند : آهای کجا می‌روی‌ ؟‏

سوره تکویر آیه 27
‏متن آیه : ‏
‏ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏این قرآن جز پند و اندرز جهانیان نیست ( و سراسر آن بیدارباش و هوشیار باش شعور و فطرتهای خفته است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ » : ( نگا : یوسف‌ / 104 ، ص‌ / 87 ، قلم‌ / 52 ) .‏

سوره تکویر آیه 28
‏متن آیه : ‏
‏ لِمَن شَاء مِنکُمْ أَن یَسْتَقِیمَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏برای کسانی از شما که ( خواستار راستی و درستی و طی طریق جاده مستقیم باشند و ) بخواهند راستای راه را در پیش بگیرند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لِمَنْ . . . » : بدل از ( الْعَالَمِینَ ) است . « أَن یَسْتَقِیمَ » : این که راه راست را در پیش گیرد ( نگا : جنّ‌ / 16 ) . بر حق و حقیقت استقامت و پایداری داشته باشد ( نگا : فصّلت‌ / 30 ، احقاف‌ / 13 ) .‏

سوره تکویر آیه 29
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن یَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و حال این که نمی‌توانید بخواهید جز چیزهائی را که خداوند جهانیان بخواهد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَ » : واو حالیّه است ( نگا : التفسیر القرآنی للقرآن ) . « وَ مَا تَشَآءُونَ . . . » : مراد این است که فرمانروای مطلق خدا است ، و رفتار و کردار بنده وقتی از قوّه به فعل درمی‌آید که بنده بخواهد و خدا هم بخواهد ، و خواست بنده با خواست خدا همنوا شود . یعنی اعمال آدمی فقط منحصر و موقوف به خواست خودش نمی‌باشد . بلکه زمانی خواست انسان به عمل تبدیل می‌گردد که خدا اجازه صدور آن را بدهد . به عبارت دیگر تصمیم کار انسان است و توفیق کار خدا . آخر اگر انسان در این جهان کاملاً آزاد باشد ، و چنان قدرتی را در دست داشته باشد که هرچه بخواهد بتواند انجام دهد ، نظم و نظام دنیا به هم می‌خورد و جهان ویران می‌شود ( نگا : انسان‌ / 30 ) .‏


‏