سورۀ مطفّفین

سورۀ مطفّفین

مکی است؛ ترتیب آن 83؛ شمار آیات آن 36

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَیۡلٞ لِّلۡمُطَفِّفِینَ ١﴾.

هلاکت و زیانمندی و عذاب و تباهی بر کسانی باد که در پیمانه و ترازو خیانت ورزند؛ یعنی هنگامی که حقّ‌شان را بگیرند زیاده‌ستانی کنند و چون حقّ کسی را بپردازند پیمانه را کم دهند.

﴿ٱلَّذِینَ إِذَا ٱکۡتَالُواْ عَلَى ٱلنَّاسِ یَسۡتَوۡفُونَ ٢﴾.

کسانی که چون حقوق خویش را از کسی طلب کنند، در ترازو و پیمانه و در همه احکام و اموال،‌ حقّ خویش را کامل و وافی مطالبه می‌کنند.

﴿وَإِذَا کَالُوهُمۡ أَو وَّزَنُوهُمۡ یُخۡسِرُونَ ٣﴾.

امّا آنگاه که حقوق دیگران را پیمانه یا وزن نمایند کم می‌پردازند و در حصۀ معیّن آنان نقص وارد می‌کنند؛ یعنی حقّ خویشتن را کامل می‌گیرند و حقّ دیگران را کم می‌دهند.

﴿أَلَا یَظُنُّ أُوْلَٰٓئِکَ أَنَّهُم مَّبۡعُوثُونَ ٤﴾.

آیا گروه کم‌کنندۀ حقوق دیگران فکر نمی‌کنند که به زودی بعد از مرگ خود زنده می‌شوند، از اعمال خویش مورد محاسبه قرار می‌گیرند و در برابر نقص حقّ دیگران جزا داده می‌شوند.

﴿لِیَوۡمٍ عَظِیمٖ ٥﴾.

به زودی در روزی که خطر بزرگ، احوال ترس‌آور و محضر هولناک دارد زنده می‌شوند؛ در روزی که از نگاه هولناکی و خطر از همه روزها دشوار است.

﴿یَوۡمَ یَقُومُ ٱلنَّاسُ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٦﴾.

در آن روز مردم از قبر‌های خود به سوی موقف برای حساب برمی‌خیزند و برای حکم نهایی و دستیابی به جزای اعمال جمع می‌شوند؛ حال آنکه برخی نیک‌اعمال و بعضی بد‌اعمال هستند.

﴿کَلَّآ إِنَّ کِتَٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٖ ٧﴾.

آگاه باش که کتاب بد‌کاران در پروندۀ اهل آتش و نام‌های آنان در کتاب هلاک شوندگان اهل دوزخ ثبت و ضبط شده است.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا سِجِّینٞ ٨﴾.

از کتابی که پروندۀ نام‌های اهل آتش دوزخ است چه معلوماتی داری؟ کتابی محفوظ است که در آن نام‌ها بدون زیادت و نقصان شمرده شده است.

﴿کِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ ٩﴾.

کتابی است که نام‌های کافران در آن نوشته شده، نام‌ها با حروف نشانه‌دار شده و در متنش ضبط گردیده است؛ یعنی این کتاب، پروندۀ بد‌کاران و اهل دوزخ است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٠﴾.

لعنت و خسران با هلاکت و تباهی بر اهل دوزخ باد که کتاب الهی را تکذیب کردند، حساب را فراموش نمودند و در نتیجه مستحقّ عذاب و مستوجب عقاب شدند!

﴿ٱلَّذِینَ یُکَذِّبُونَ بِیَوۡمِ ٱلدِّینِ ١١﴾.

این گروه به روز جزا تکذیب نمودند و از بعث و نشور انکار ورزیدند؛ یعنی به بهشت و دوزخ و به ایستادن در محضر خداوند جبّار باورمند نیستند.

﴿وَمَا یُکَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا کُلُّ مُعۡتَدٍ أَثِیمٍ ١٢﴾.

هیچ کسی روز قیامت را تکذیب نمی‌کند، مگر آنکه از حد تجاوز کند، عهد‌ها را بشکند، ‌به معبودش کافر شود، گناهان زیادی را انجام دهد، در ارتکاب جرم‌ها بکوشد و در خوردن حرام اسراف نماید.

﴿إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَیۡهِ ءَایَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِیرُ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٣﴾.

آنگاه که آیات قرآن بر این بد‌کار خوانده شود، با استهزا می‌گوید: این‌ها داستان‌های مردم قدیم، خرافات پیشینیان و سخنان باطل داستان پردازان دروغگوی است.

﴿کَلَّاۖ بَلۡۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا کَانُواْ یَکۡسِبُونَ ١٤﴾.

هر‌گز چنین نیست، سوگند به خداوند عزوجل که داستان‌های پیشینیان نیست بلکه حجاب تکذیب، خشکی معاصی و پلیدی گناه دل‌های‌شان را بپوشانیده و فرا گرفته و از حق نابینا شده‌اند.

﴿کَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ یَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ ١٥﴾.

هر‌گز چنین نیست، به راستی این کافران از دیدار پروردگار خویش ممنوع اند و مانند مؤمنان به سویش ممنوع اند و مانند مؤمنان به سویش نظر کرده نمی‌توانند و این عذاب و جزای آنان است.

﴿ثُمَّ إِنَّهُمۡ لَصَالُواْ ٱلۡجَحِیمِ ١٦﴾.

بعد از آن کافران به خاطر اعمال بد و افعال زشت خود در آتشی وارد می‌شوند که چهره‌های آنان را بریان می‌کند، پوست‌های آنان را می‌سوزاند و در دل‌های‌شان اثر می‌کند.

﴿ثُمَّ یُقَالُ هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ١٧﴾.

بعد از آن موظّفان دوزخ برای آنان می‌گویند: این همان عذابی است که بدان تکذیب می‌کردید. اکنون آن را با خواری بچشید و در آن همیشه باشید.

﴿کَلَّآ إِنَّ کِتَٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ ١٨﴾.

آگاه باشید که کتاب نیکو‌کاران راستگوی و اخلاصمند در پروندۀ اخیار و دیوان ابرار با حرمت و عزّتی ضبط و ثبت است.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا عِلِّیُّونَ ١٩﴾.

چی می‌دانی که کتاب علّیّین چیست؟ سوگند به پروردگار که دارای منزلت عالی و مرتبۀ بلند است؛ از آن‌رو در آن نام‌های بزرگی وجود دارد.

﴿کِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ ٢٠﴾.

کتابی است که با حرف‌هایی از نور و به اذن خداوند عزیز و غفور نوشته شده و نگارش یافته است. نام‌های نوشته در آن واضح است و با علاماتی که برای اهل برّ و احسان آشکار است نشانه‌دار شده است.

﴿یَشۡهَدُهُ ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢١﴾.

جماعت بزرگواری از فرشتگان مقرّب که منزلت عالی دارند در نزد این کتاب حضور می‌یابند و به آنچه در کتاب ابرار است گواهی می‌دهند.

﴿إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ٢٢﴾.

به راستی که مؤمنان مطیع در نعمت‌های جاودان و جایگاه راستین و با کرامتی به سر می‌برند، حال آنکه این نعمت‌ها همیشه است و خود در خورسندی و شادمانی به سوی یکدیگر‌شان نظر می‌اندازند.

﴿عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِ یَنظُرُونَ ٢٣﴾.

ایشان بر تخت‌های نرم و راحتی تکیه زده‌اند و به آنچه حق‌تعالی برای‌شان از نعمت‌ها و مناظر نیکو عنایت کرده می‌بینند؛ از آن جمله اینکه به منظور زیادت شادمانی به سوی یکدیگر‌شان نظر می‌اندازند.

﴿تَعۡرِفُ فِی وُجُوهِهِمۡ نَضۡرَةَ ٱلنَّعِیمِ ٢٤﴾.

در چهرۀ گروه ابرار شادابی نعمت‌ها و روشنی کرامت‌ها، درخشش شادمانی و نور زیبایی، رونق حسن و حسن مظهر مشاهده می‌شود.

﴿یُسۡقَوۡنَ مِن رَّحِیقٖ مَّخۡتُومٍ ٢٥﴾.

نیکو‌کاران از شراب خالصی می‌نوشند که در آن چیز دیگری مخلوط نیست و غِش ندارد. شرابی است که نشه و سرگیجی نمی‌آورد و چنان سر به مُهر است که جز صاحبش کسی بدان دست‌رسی ندارد و آن را نمی‌گشاید.

﴿خِتَٰمُهُۥ مِسۡکٞۚ وَفِی ذَٰلِکَ فَلۡیَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ ٢٦﴾.

از روپوش جام، بوی مشک فرا می‌آید و از خوشبویی آن نفس لبریز می‌شود. برای تحصیل چنین نعمتی باید داوطلبان در میدان طاعت مسابقه نمایند و به خاطر دست‌یابی به چنین انعام و اکرامی طالبان خیر باید پیش‌دستی نمایند.

﴿وَمِزَاجُهُۥ مِن تَسۡنِیمٍ ٢٧﴾.

آب زلال و گوارایی از چشمۀ پاکیزه‌ای با این شراب مخلوط می‌شود که از جای بلندی بر آن فرو می‌ریزد تا منظر ریزش آب، بزرگ جلوه نماید.

﴿عَیۡنٗا یَشۡرَبُ بِهَا ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢٨﴾.

این چشمۀ صاف و گوارا همان (تسنیم) است که ابرار نیکو‌کار از آن می‌نوشند تا کرامت و نوازشی برای‌شان باشد و پاداش اعمال نیک‌شان را دریابند.

﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ أَجۡرَمُواْ کَانُواْ مِنَ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ یَضۡحَکُونَ ٢٩﴾.

هر آینه کافران بد‌کار در دنیا به مؤمنان استهزا می‌کردند و در کار و بارشان می‌خندیدند؛ از آن‌رو که نفس‌های آنان را کفر و استکبار فرا گرفته بود.

﴿وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمۡ یَتَغَامَزُونَ ٣٠﴾.

و آنگاه که مؤمنان می‌گذشتند، کافران با چشمان خویش ایشان را عیبجویی و تمسخر می‌کردند؛ یعنی کافران ثروتمند، مؤمنان فقیر را مورد تمسخر قرار می‌دادند.

﴿وَإِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمُ ٱنقَلَبُواْ فَکِهِینَ ٣١﴾.

و چون کافران به منازل خویش برمی‌گشتند، با ارتکاب تمسخر مؤمنان شادمان بودند، از آن‌رو که سرکشی و تکبّر می‌ورزیدند.

﴿وَإِذَا رَأَوۡهُمۡ قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَضَآلُّونَ ٣٢﴾.

و آنکاه که کافران مؤمنان را مشاهده می‌کردند می‌گفتند: این گروه گمراه شده‌اند، به راه خطا رفتند، دین خویش را ترک کردند و به سوی حق هدایت نشدند.

﴿وَمَآ أُرۡسِلُواْ عَلَیۡهِمۡ حَٰفِظِینَ ٣٣﴾.

این در حالی است که کافران وکیلان مؤمنان نیستند و در تصرّفات و کار‌های‌شان مراقبت و سرپرستی ندارند؛ یعنی نباید در امور‌شان مداخله نمایند.

﴿فَٱلۡیَوۡمَ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنَ ٱلۡکُفَّارِ یَضۡحَکُونَ ٣٤﴾.

امّا در روز حساب حال دگرگون می‌شود؛ یعنی هنگامی که مؤمنان کافران را با خواری و حقارت در عذاب گرفتار می‌بینند بر آنان خنده می‌زنند.

﴿عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِ یَنظُرُونَ ٣٥﴾.

بر تخت‌های نرم و راحت، از منازل عالی و کاخ‌های بلند خویش به سوی کافران که در آتش دوزخ عذاب می‌شوند نظر می‌کنند.

﴿هَلۡ ثُوِّبَ ٱلۡکُفَّارُ مَا کَانُواْ یَفۡعَلُونَ ٣٦﴾.

آیا کافران جزای اعمال تمسخر و استکبار خود را نمی‌یابند، مجازات نمی‌شوند، مورد اهانت قرار نمی‌گیرند و بعد از غرور و تکبّر خوار و ذلیل نمی‌گردند؟ آری! به جزای اعمال بد خویش گرفتار می‌شوند.

سوره مطففین

سُورَةُ المُطَفِّفِینَ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَیۡلٞ لِّلۡمُطَفِّفِینَ ١ ٱلَّذِینَ إِذَا ٱکۡتَالُواْ عَلَى ٱلنَّاسِ یَسۡتَوۡفُونَ ٢ وَإِذَا کَالُوهُمۡ أَو وَّزَنُوهُمۡ یُخۡسِرُونَ ٣ أَلَا یَظُنُّ أُوْلَٰٓئِکَ أَنَّهُم مَّبۡعُوثُونَ ٤ لِیَوۡمٍ عَظِیمٖ ٥ یَوۡمَ یَقُومُ ٱلنَّاسُ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٦﴾

به نام الله بخشندۀ مهربان

وای بر کم فروشان. ﴿۱﴾کسانی‌که چون (برای خود) از مردم پیمانه می‌کنند، حق خود را کامل می‌گیرند. ﴿۲﴾و هنگامی‌که (می خواهند) برای آنان پیمانه یا وزن کنند، کم می‌گذارند. ﴿۳﴾آیا آن‌ها گمان نمی‌کنند که (قیامت فرا می‌رسد و از قبرها) برانگیخته می‌شود. ﴿۴﴾در روزی بزرک؟! ﴿۵﴾(همان) روزی‌که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می‌ایستند. ﴿۶﴾

﴿ کَلَّآ إِنَّ کِتَٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٖ ٧ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا سِجِّینٞ ٨ کِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ ٩ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٠ ٱلَّذِینَ یُکَذِّبُونَ بِیَوۡمِ ٱلدِّینِ ١١ وَمَا یُکَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا کُلُّ مُعۡتَدٍ أَثِیمٍ ١٢ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَیۡهِ ءَایَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِیرُ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٣ کَلَّاۖ بَلۡۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا کَانُواْ یَکۡسِبُونَ ١٤ کَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ یَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ ١٥ ثُمَّ إِنَّهُمۡ لَصَالُواْ ٱلۡجَحِیمِ ١٦ ثُمَّ یُقَالُ هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ١٧ کَلَّآ إِنَّ کِتَٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ ١٨ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا عِلِّیُّونَ ١٩ کِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ ٢٠ یَشۡهَدُهُ ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢١ إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ٢٢ عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِ یَنظُرُونَ ٢٣ تَعۡرِفُ فِی وُجُوهِهِمۡ نَضۡرَةَ ٱلنَّعِیمِ ٢٤ یُسۡقَوۡنَ مِن رَّحِیقٖ مَّخۡتُومٍ ٢٥ خِتَٰمُهُۥ مِسۡکٞۚ وَفِی ذَٰلِکَ فَلۡیَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ ٢٦ وَمِزَاجُهُۥ مِن تَسۡنِیمٍ ٢٧ عَیۡنٗا یَشۡرَبُ بِهَا ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢٨ إِنَّ ٱلَّذِینَ أَجۡرَمُواْ کَانُواْ مِنَ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ یَضۡحَکُونَ ٢٩ وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمۡ یَتَغَامَزُونَ ٣٠ وَإِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمُ ٱنقَلَبُواْ فَکِهِینَ ٣١ وَإِذَا رَأَوۡهُمۡ قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَضَآلُّونَ ٣٢ وَمَآ أُرۡسِلُواْ عَلَیۡهِمۡ حَٰفِظِینَ ٣٣ فَٱلۡیَوۡمَ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنَ ٱلۡکُفَّارِ یَضۡحَکُونَ ٣٤ ﴾

هرگز چنین نیست (که کافران پنداشته‌اند) حقا که نامۀ (اعمال) بدکاران در سجین است. ﴿۷﴾و تو چه دانی که سجین چیست؟! ﴿۸﴾کتابی است که (اعمال بدکاران در آن) نوشته شده است. ﴿۹﴾در آن روز وای بر تکذیب کنندگان! ﴿۱۰﴾آنان که روز جزا را (انکار و) تکذیب می‌کنند. ﴿۱۱﴾و جز ستمکاران گنهکار (کسی) آن (روز) را تکذیب نمی‌کنند. ﴿۱۲﴾چون آیات ما بر او تلاوت شود، گوید: «(این) افسانه‌های گذشتگان است». ﴿۱۳﴾هرگز چنین نیست (که آن‌ها گمان می‌کنند) بلکه (بسب) آنچه کرده‌اند بر دل‌هایشان زنگار بسته است. ﴿۱۴﴾هرگز چنین نیست (که آن‌ها می‌پندارند) بی‌گمان آن‌ها در آن روز از (دیدار) پروردگار‌شان یقیناً محجوب و محرومند. ﴿۱۵﴾سپس (بعد از حساب) مسلماً وارد دوزخ می‌شوند. ﴿۱۶﴾آنگاه به آن‌ها گفته می‌شود: «این (آتش) همان جیزی است که آن را تکذیب می‌کردید!». ﴿۱۷﴾هرگز چنین نیست (که آن‌ها می‌پندارند) بی‌گمان نامۀ (اعمال) نیکوکاران در علیین است. ﴿۱۸﴾و تو چه دانی که علیین چیست؟! ﴿۱۹﴾کتابی است که (اعمال نیکوکاران در آن) نوشته شده است. ﴿۲۰﴾که مقربان (درگاه الهی) بر آن حاضر شوند (و گواهی دهند). ﴿۲۱﴾همانا نیکوکاران در نعمت (های بهشت) هستند. ﴿۲۲﴾برتخت‌ها (تکیه زده و) می‌نگرند. ﴿۲۳﴾خرمی و نشاط نعمت را در چهره‌هایشان (می بینی و) می‌شناسی. ﴿۲۴﴾آن‌ها از شراب ناب مهرشده، (نوشانده و) سیراب می‌شوند. ﴿۲۵﴾مهری که بر آن نهاده شده از مشک است، و در این (شراب و نعمت‌هایی دیگر بهشت) مشتاقان باید بر یکدیگر پیشی گیرند. ﴿۲۶﴾و آمیزه‌اش از تسنیم است. ﴿۲۷﴾(همان) چشمۀ که مقربان (درگاه الهی) از آن می‌نوشند. ﴿۲۸﴾همانا کسانی‌که جرم و گناه کردند پیوسته (در دنیا) بر کسانی‌که ایمان آورده بودند می‌خندیدند. ﴿۲۹﴾و هرگاه (مؤمنان) از کنار‌شان می‌گذشتند با چشم و ابرو بهم اشاره می‌کردند. ﴿۳۰﴾و چون به سوی خانوادۀ خود باز می‌گشتند، شادمان و خندان باز می‌گشتند. ﴿۳۱﴾و هنگامی‌که مؤمنان را می‌دیدند می‌گفتند: «بی‌گمان این‌ها گمراهانند». ﴿۳۲﴾در حالی‌که آنان برای مراقبت (و نگهبانی) بر مؤمنان فرستاده نشده بودند. ﴿۳۳﴾پس امروز کسانی‌که ایمان آورده‌اند به کافر می‌خندند. ﴿۳۴﴾

﴿عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِ یَنظُرُونَ ٣٥ هَلۡ ثُوِّبَ ٱلۡکُفَّارُ مَا کَانُواْ یَفۡعَلُونَ ٣٦﴾

بر تخت‌های (آراسته نشته و) می‌نگرند. ﴿۳۵﴾آیا کافران پاداش آنچه می‌کردند دریافت کرده‌اند؟! ﴿۳۶﴾.

تفسیر نور: سوره مطففین

تفسیر نور:
سوره مطففین آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏وای به حال کاهندگان ( از جنس و کالای مردمان به هنگام خرید و فروش با ایشان ) !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُطَفِّفِینَ » : کاهندگان . کسانی که به هنگام کشیدن و پیمودن و مترکردن اشیاء و اجناس دزدی کنند . بدین معنی که اگر به دیگران جنس می‌فروشند از آن بکاهند ، و اگر جنس می‌خرند بر آن بیفزایند . در هر صورت یا از آن کالا می‌کاهند و یا از بها .‏

سوره مطففین آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ الَّذِینَ إِذَا اکْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ یَسْتَوْفُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کسانی که وقتی ( در معامله ) برای خود می‌پیمایند ( یا وزن و متراژ می‌نمایند ) به تمام و کمال و افزون بر اندازه لازم دریافت می‌دارند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِکْتَالُوا » : با کیل و پیمانه خریدند و دریافت داشتند . « عَلی‌ » : به معنی ( مِنْ ) است . « یَسْتَوْفُونَ » : به تمام و کمال و بیش از اندازه می‌گیرند ( نگا : قاسمی ، المنتخب ) . در این آیه ، کیل و پیمانه کردن ، نماد و مثال توزین و متراژ و هر نوع سنجشی است .‏

سوره مطففین آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا کَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که ( در معامله ) برای دیگران می‌پیمایند یا وزن می‌کنند ، از اندازه لازم می‌کاهند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَالُوهُمْ » : برای مردم پیمودند . « یُخْسِرُونَ » : می کاهند . کم می‌دهند ( نگا : شعراء / 181 ، رحمن‌ / 9 ) .‏

سوره مطففین آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ أَلَا یَظُنُّ أُولَئِکَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا اینان گمان نمی‌برند که دوباره زنده می‌گردند ( و باید حساب و کتاب چنین افزایش و کاهشی را پس بدهند ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَبْعُوثُونَ » : برانگیختگان . زنده‌شدگان .‏

سوره مطففین آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ لِیَوْمٍ عَظِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در روز بسیار بزرگ و هولناکی ( به نام قیامت ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لِیَوْمٍ » : برای حساب و کتاب روزی . در روزی . حرف لام به معنی ( فی ) است ( نگا : پرتوی از قرآن ) .‏

سوره مطففین آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏همان روزی که مردمان در پیشگاه پروردگار جهانیان ( برای حساب و کتاب ) برپا می‌ایستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَقُومُ النَّاسُ . . . » : مردمان به فرمان خدا سر از گورها به در می‌آورند . مردمان در پیشگاه خدا برای حساب و کتاب برپا می‌ایستند .‏

سوره مطففین آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا إِنَّ کِتَابَ الفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگزا هرگز ! مسلّماً نوشته اعمال بزهکاران و بدکاران در « سِجّین‌ » قرار دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِتَابٌ » : نوشته . یادداشت شده . « سِجِّین‌ » : اسم خاصّ دیوان یا دفتر کلّ بایگانی نامه‌های اعمال بدکاران و بزهکاران است . صیغه مبالغه « سِجنّ‌ » است که به معنی زندان است ، لذا سِجّین ، زندان بسیار سخت و تنگ است ( نگا : فرهنگ لغات قرآن دکتر قریب ) . تعبیر از آن بدین نام شاید به خاطر این باشد که محتویات این دیوان سبب زندانی شدن صاحبانش در دوزخ است . گویا اصل آن « سِنْجُون‌ » و در زبان اتیوپی یا حبشی قدیم به گِل و لای گفته می‌شود . در این صورت بیانگر فرود و پستی نیز می‌باشد ( نگا : جزء عم شیخ محمّد عبده ) .‏

سوره مطففین آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا سِجِّینٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( ای انسان ! ) تو چه می‌دانی که « سِجّین‌ » چه و چگونه است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ ! » : ( نگا : حاقّه‌ / 3 ، مدّثّر / 27 ، انفطار / 17 و 18 ) .‏

سوره مطففین آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ کِتَابٌ مَّرْقُومٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کتاب نوشته شده‌ای است ( که نشاندار به علائم مشخّصه بوده و نوشته‌هایش خوانا و گویا است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِتَابٌ » : مراد دیوان شرّ بدکاران است . « مَرْقَومٌ » : نشاندار به علائمی که بیننده با نخستین نگاه پی می‌برد به شرور و بدیهای مندرج در آن . نوشته شده .‏

سوره مطففین آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز وای به حال دروغ‌نامندگان ( قیامت و سزا و جزای آخرت ) !‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَیْلٌ » : وای ! واویلا !‏

سوره مطففین آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ الَّذِینَ یُکَذِّبُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن کسانی که روز سزا و جزا ( قیامت ) را دروغ می‌نامند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمِ الدِّینِ‌ » : روز سزا و جزا . ( نگا : فاتحه‌ / 4 ) .‏

سوره مطففین آیه 12
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا یُکَذِّبُ بِهِ إِلَّا کُلُّ مُعْتَدٍ أَثِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏روز سزا و جزا را دروغ نمی‌نامند ، مگر آن کسانی که در بدکاری از حدّ بگذرند و بسیار بزهکار باشند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مُعْتَدٍ » : متجاوزی که از حدّ و مرز قانون عقل و شرع درمی‌گذرد . « أَثیمٍ » : بسیار گناهکار .‏

سوره مطففین آیه 13
‏متن آیه : ‏
‏ إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن کسانی که چون آیات ما بر آنان خوانده می‌شود ، می‌گویند : افسانه‌های پیشینیان است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَسَاطِیرُ » : جمع أُسْطُورَة ، افسانه‌ها ( نگا : انعام‌ / 25 ، انفال‌ / 31 ، نحل‌ / 24 ) .‏

سوره مطففین آیه 14
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِم مَّا کَانُوا یَکْسِبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگزاهرگز ! اصلاً کردار و تلاش ( پلشت و زشت ) ایشان دلهایشان را زنگ زده کرده است ( و همچون زنگاری بر قلوبشان نشسته است و سوراخهای هدایت را بر روی ایشان بسته است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« رَانَ » : زنگار زد . زنگ زده کرد . از ماده ( رَین ) به معنی زنگ و چرک فلزات .‏

سوره مطففین آیه 15
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگزاهرگز ! قطعاً ایشان در آن روز ( به سبب کارهائی که کرده‌اند ) از ( رحمت ) پروردگارشان محروم و ( از بارگاه قرب و منزلت آفریدگارشان ) مطرودند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَحْجُوبُونَ » : جمع مَحجوب ، محروم . بی‌بهره . مراد محروم از رحمت خدا ، بی‌بهره از لقای پروردگار ، و مطرود از حضور در بارگاه قرب الهی ، و بی‌بهره از لذّت دیدار محبوب است .‏

سوره مطففین آیه 16
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُوا الْجَحِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس آنان داخل آتش دوزخ می‌گردند و بدان می‌سوزند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ » : پس از آن . گذشته از آن . « صَالُو الْجَحِیمِ » : وارد شوندگان آتش . اصل ( صَالُو ) صَالُونَ است که نون آن در حالت اضافه حذف شده است ( نگا : ص‌ / 59 ) .‏

سوره مطففین آیه 17
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ یُقَالُ هَذَا الَّذِی کُنتُم بِهِ تُکَذِّبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن گاه بدیشان گفته می‌شود : این ، همان چیزی است که آن را دروغ می‌نامیدید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ یُقَالُ . . . » : این سخن ، به عنوان سرزنش به بی‌باوران گفته می‌شود ، و عذاب روحی و شکنجه معنوی چنین خیره‌سران لجوجی است .‏

سوره مطففین آیه 18
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا إِنَّ کِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگزا هرگز ! قطعاً نوشته اعمال نیکوکاران در « علّیّین » قرار دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِلِّیِّینَ » : اسم خاصّ دیوان یا دفتر کلّ نامه‌های اعمال نیکان و نیکوکاران است . جمع « عِلّیّ » است که صیغه مبالغه عُلُوّ است که به معنی بسیار والا و بالا است . تعبیر از آن بدین نام شاید به خاطر این باشد که محتَویات این دیوان سبب درجات رفیعه صاحبان خود در بهشت است .‏

سوره مطففین آیه 19
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا عِلِّیُّونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( ای انسان ! ) تو چه می‌دانی که « علّیّین‌ » چه و چگونه است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِلِّیُّونَ » : این واژه ملحق به جمع مذکّر سالم است و اعراب به حروف دارد و به عنوان مفرد به کار می‌رود .‏

سوره مطففین آیه 20
‏متن آیه : ‏
‏ کِتَابٌ مَّرْقُومٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کتاب نوشته شده‌ای است ( که نشاندار به علائم مشخّصه بوده و نوشته‌هایش خوانا و گویا است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِتَابٌ » : مراد دیوان خیرات نیکوکاران است . « مَرْقُومٌ » : نشاندار به علائمی که بیننده با نخستین نگاه پی می‌برد به خیرات و حسنات مندرج در آن . نوشته شده .‏

سوره مطففین آیه 21
‏متن آیه : ‏
‏ یَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏فرشتگان مقرّب ( برای نوشتن مطالب ) در آنجا حضور بهم می‌رسانند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَشْهَدُهُ » : در آنجا حضور بهم می‌رسانند . حضور فرشتگان بزرگوار ، برای ثبت و نگارش خیرات و حسنات نیکان ( نگا : المصحف المیسّر ) یا برای مراقبت و نگهبانی از آن است ( نگا : المنتخب ، تفهیم القرآن ) . برخی هم ( یَشْهَدُهُ ) را به معنی مشاهده‌اش می‌کنند ، یا بر آن گواهی می‌دهند ، دانسته‌اند ( نگا : نمونه ، جزء عم محمّد عبده ) . « الْمُقَرَّبُونَ » : فرشتگانی که در پیشگاه خدا دارای منزلت و مکانت خاصّ هستند . مؤمنان برگزیده‌ای که دارای مقامی بس والا هستند ( نگا : واقعه‌ / 11 ) .‏

سوره مطففین آیه 22
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بی‌گمان نیکان در میان انواع نعمتهای فراوان بهشت بسر خواهند برد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الأبْرَارَ » : ( نگا : انفطار / 13 ) .‏

سوره مطففین آیه 23
‏متن آیه : ‏
‏ عَلَى الْأَرَائِکِ یَنظُرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بر تختهای مجلّل ( بهشتی ) تکیه می‌زنند و ( به زیبائیها و نعمتهای بسیار آنجا ) می‌نگرند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الأرَآئِکِ » : جمع أَریکَة ، تختهای مجلّل و مزیّن ( نگا : کهف‌ / 31 ، یس‌ / 56 ، انسان‌ / 13 ) .‏

سوره مطففین آیه 24
‏متن آیه : ‏
‏ تَعْرِفُ فِی وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( هرگاه بدیشان بنگری ) خوشی و خرّمی و نشاط نعمت را در چهره‌هایشان خواهی دید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَعْرِفُ » : درک می‌کنی . مراد دیدن و مشاهده کردن است . « نَضْرَةَ » : سرسبزی و شادابی . خوشی و خرّمی ( نگا : انسان‌ / 11 ) .‏

سوره مطففین آیه 25
‏متن آیه : ‏
‏ یُسْقَوْنَ مِن رَّحِیقٍ مَّخْتُومٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏به آنان از شراب زلال و خالصی داده می‌شود که دست نخورده و سربسته است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« رَحِیقٍ » : شراب خالص . « مَخْتُومٍ » : مهر شده . سربسته . این تعبیر تأکیدی بر خلوص و پاکی و دست‌نخوردگی شراب بهشت است که هوش و عقل و نشاط و عشق و صفا می‌آفریند .‏

سوره مطففین آیه 26
‏متن آیه : ‏
‏ خِتَامُهُ مِسْکٌ وَفِی ذَلِکَ فَلْیَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مُهر و دربند آن از مشک است ( و با دست زدن بدان ، بوی عطر مشک در فضا پراکنده می‌شود ) . مسابقه‌دهندگان باید برای به دست آوردن این ( چنین شراب و سایر نعمتهای دیگر بهشت ) با همدیگر مسابقه بدهند و بر یکدیگر پیشی بگیرند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خِتَام‌ » : مُهر . دربند . « لِیَتَنَافَسْ » : باید که مسابقه بدهد و رقابت بکند و پیشی بگیرد . « الْمُتَنافِسُونَ » : مسابقه‌دهندگان . رقابت کنندگان ( نگا : آل‌عمران‌ / 133 ، حدید / 21 ) .‏

سوره مطففین آیه 27
‏متن آیه : ‏
‏ وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آمیزه آن ، تسنیم است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مِزَاج‌ » : ممزوج . آمیزه و آمیخته . « تَسْنِیمٍ » : آبی که از بلندی فرو می‌ریزد . در اینجا اسم چشمه‌ای است در بهشت .‏

سوره مطففین آیه 28
‏متن آیه : ‏
‏ عَیْناً یَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تسنیم چشمه‌ای است که مقرّبان ( بارگاه یزدان ) از آن می‌نوشند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَیْناً » : چشمه . مفعول‌به برای فعل محذوف ( أَعْنی ) و یا حال تسنیم است . « بِهَا » : از آن . حرف ( بِ ) به معنی ( مِنْ ) است ( نگا : انسان‌ / 6 ) .‏

سوره مطففین آیه 29
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الَّذِینَ أَجْرَمُوا کَانُواْ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا یَضْحَکُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏گناهکاران پیوسته ( در دنیا ) به مؤمنان می‌خندیدند و ایشان را ریشخند می‌کردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَجْرَمُوا » : گناه کردند . بزهکاری نمودند . « کَانُوا . . . یَضْحَکُونَ » : می‌خندیدند . ریشخند می‌کردند .‏

سوره مطففین آیه 30
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمْ یَتَغَامَزُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که مؤمنان از کنار ایشان می‌گذشتند ، با اشارات سر و دست و چشم و ابرو ، آنان را مورد تمسخر و عیبجوئی قرار می‌دادند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَتَغَامَزُونَ » : از مصدر تغامُز ، به معنی شرکت دسته‌جمعی در عیبجوئی از کسی یا کسانی ، و تمسخر کردن با اشارات سر و دست و چشم و ابرو است .‏

سوره مطففین آیه 31
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا انقَلَبُواْ إِلَى أَهْلِهِمُ انقَلَبُواْ فَکِهِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که گناهکاران به میان خانواده‌های خود برمی‌گشتند ، شادمانه باز می‌گشتند ( و به استهزاءها و تمسخرهایشان مباهات و افتخار می‌کردند ! انگار با این کارها فتح عظیمی‌کرده‌اند و پیروزی مهمّی فراچنگ آورده‌اند ! )‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنقَلَبُوا » : برمی‌گشتند . مراجعت می‌نمودند . « أَهْل‌ » : خانواده و خویشان . کسان و دوستان . « فَکِهِینَ » : جمع فَکِه ، شادمان ، خوشحال و خندان . حال است . مراد آیه این است که بزهکاران در غیاب مؤمنان نیز همان سخریّه‌ها و همان استهزاءها را ادامه می‌دادند .‏

سوره مطففین آیه 32
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَؤُلَاء لَضَالُّونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که مؤمنان را ( در کوچه و بازار ) می‌دیدند ، می‌گفتند : اینان قطعاً گمراه و سرگشته‌اند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ضَآلُّونَ » : گمراهان . سرگشتگان .‏

سوره مطففین آیه 33
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أُرْسِلُوا عَلَیْهِمْ حَافِظِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و حال این که بزهکاران برای نگهبانی مؤمنان و پائیدن کردارشان فرستاده نشده بوده‌اند ( پس به چه حقی ، و مطابق کدام منطقی بر آنان خُرده می‌گرفته‌اند و برخوردهای ناجوانمردانه و سختی با ایشان می‌کرده‌اند ؟ ! ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَرْسِلُوا » : کافران و بزهکاران روانه نشده‌اند و فرستاده نگشته‌اند . « حَافِظِینَ » : نگهبانان . مراقبان . حافظان حقوق دیگران و متکفّلان منافع ایشان .‏

سوره مطففین آیه 34
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْیَوْمَ الَّذِینَ آمَنُواْ مِنَ الْکُفَّارِ یَضْحَکُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏لذا امروز ( که روز سزا و جزای قیامت است ) مؤمنان به کافران می‌خندند و ریشخندشان می‌کنند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْیَوْمَ » : مراد روز قیامت و بعد از دخول مؤمنان به بهشت است ( نگا : اعراف‌ / 44 ، مطفّفین‌ / 23 ) . می‌نگرند .‏

سوره مطففین آیه 35
‏متن آیه : ‏
‏ عَلَى الْأَرَائِکِ یَنظُرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بر تختهای مجلّل ( بهشتی ) تکیه می‌زنند و ( به زیبائیها و نعمتهای بسیار آنجا ، و به حال زار کافران )‏

‏توضیحات : ‏
‏« الأرُآئِکِ » : ( نگا : مطفّفین‌ / 23 ) .‏

سوره مطففین آیه 36
‏متن آیه : ‏
‏ هَلْ ثُوِّبَ الْکُفَّارُ مَا کَانُوا یَفْعَلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( خطاب به دوزخیان می‌گویند : ) آیا به کافران پاداش و سزای کارهائی که می‌کرده‌اند ، داده شده است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« هَلْ ثُوِّبَ » : آیا سزا و جزا داده شده‌اند ؟ واژه ( ثَواب ) برای جزای نیک و سزای بد به کار می‌رود . امّا بیشتر در مورد پاداش خوبیها استعمال دارد . لذا آیه فوق متضمّن نوعی طعن نسبت به کفّار است .‏