سورۀ ماعون

سورۀ ماعون

مکی است؛ ترتیب آن 107؛ شمار آیات آن 7

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿أَرَءَیۡتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ ١﴾.

آیا به حال کسی که روز قیامت را دروغ می‌پندارد تعجّب نمی‌کنی؟ آیا نمی‌بینی که از همین براهین دین با وجود درستی آن‌ها انکار می‌ورزد و به دلایلی که وقوع آن روز را به اثبات می‌رساند تکذیب می‌کند.

﴿فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلۡیَتِیمَ ٢﴾.

این تکذیب کننده که طبعی غلیظ، فطرتی خشونت‌آمیز و دلی سخت دارد، یتیم را با درشتی از حقّش باز می‌دارد و بر حال ناتوانش رحم نمی‌کند؛ زیرا وقتی به روز حساب تکذیب کرد، نه امیدوار پاداشی است و نه از عقوبتی می‌ترسد.

﴿وَلَا یَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡکِینِ ٣﴾.

دیگران را به طعام‌دادن برای مسکینان تشویق نمی‌کند و فرا نمی‌خواند؛ چه رسد که خود طعام‌شان دهد. بنابراین هم خود بخیل است، هم مردم را به بخل امر می‌کند؛ هم از حقّ بندگی آفریدگار منکر است، هم از حقّ معامله با مخلوق انکار می‌ورزد.

﴿فَوَیۡلٞ لِّلۡمُصَلِّینَ ٤﴾.

عذاب سخت و زیانمندی حقیقی متوجّه نماز‌گزارانی است که در نماز‌ها سهل‌انگاری دارند و طبق میل خود به ادای آن می‌پردازند؛ زیرا در شهوات خویش مصروف و فرو رفته‌اند.

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ ٥﴾.

آنان‌که از نماز خویش غفلت دارند، بدین طریق که با تأخیر وقت به ادایش می‌پردازند، در ادایش خلل وارد می‌نماید و به مقتضایش که نهی از فحشا و منکرات است عمل نمی‌کنند؛ یعنی نماز را با تأخیر وقت، نادرستی در کیفیت ادا و عدم امتثال حکمش ضایع می‌نمایند.

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ یُرَآءُونَ ٦﴾.

آنان‌که اعمال را به منظور نشان‌دادن به مردم انجام می‌دهند و در انجامش به خداوند عزوجل اخلاص ندارند. آری! عمل شخص ریا‌کار فاسد است؛ زیرا به سبب ذلّت‌نفس، زشتی باطن و بی‌مقداری خود مراعات مخلوق را داشته و آفریدگار را فراموش کرده است.

﴿وَیَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ ٧﴾.

چیز‌هایی را که به خیر دیگران است و عاریتش ضرری ندارد از مردم باز‌می‌دارند؛ یعنی خیر‌شان را باز می‌دارند، سائلان را دفع نمی‌نمایند، نه در عبادت پروردگار اخلاص دارند و نه به مخلوقات نفعی می‌رسانند، بلکه سنگین‌دلان جفا‌کار و بخیلان ریا‌کار هستند.