تفسیر نور: سوره شرح

تفسیر نور:
سوره شرح آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا ما سینه تو را نگشودیم ( و دلت را از بند غم حیرت رها نساختیم ، و تاب تحمّل نابسامانیهای محیط جاهلیّت و سختیهای مسؤولیّت بزرگ نبوّت را به تو عطاء نکردیم‌ ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلَمْ نَشْرَحْ . . . » : شرح صدر . کنایه از : سعه صدر ، رهائی از غم و اندوه حیرت و ضلال پیش از نبوّت ، تاب تحمّل مشکلات مسؤولیّت نبوّت و رهبری ، صبر و حوصله در برابر ناملایمات محیط و دردسرهای کفّار و مشرکان و دیگران است ( نگا : انعام‌ / 125 ، زمر / 22 ، طه‌ / 25 ، نحل‌ / 106 ) .‏

سوره شرح آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ وَوَضَعْنَا عَنکَ وِزْرَکَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و بار سنگین ( تلاش فراوان ، برای هدایت مردمان ) را از ( دوش ) تو برنداشتیم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَضَعْنَا » : فرو آوردیم . پائین آوردیم . « وِزْر » : بار سنگین . مراد بار کمرشکن غم و رنج حاصل از مشاهده کفر و شرک و تبهکاریها و خونریزیها و ستمگریها و نابسامانیهای جامعه پیش از نبوّت ، و تلاش و کوشش آن حضرت برای هدایت مردمان و دفع اذیّت و آزار ایشان در آغاز نبوّت است .‏

سوره شرح آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ الَّذِی أَنقَضَ ظَهْرَکَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏همان بار سنگینی که پشت تو را در هم شکسته بود ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَنقَضَ » : سنگینی کرده بود . گرانبار ساخته بود . مَجازاً شکستن پشت معنی می‌دهد .‏

سوره شرح آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و آوازه تو را بلند نکردیم و بالا نبردیم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« ذِکْر » : آوازه . نام نیک . حسن شهرت . آوای گواهی به پیغمبری محمّد ، به دنبال گواهی به توحید خداوند ، شبانه‌روز دست کم پنج بار بر فراز مناره‌ها و بر بال امواج تلویزیونها و رادیوها در آفاق طنین‌انداز است .‏

سوره شرح آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏چرا که همراه با سختی و دشواری ، آسایش و آسودگی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فَإِنَّ . . . » : بیان علّت و سبب مطالب پیش است . « الْعُسْرِ » : سختی . دشواری ( نگا : بقره‌ / 185 ، طلاق / 7 ، کهف‌ / 73 ) . « یُسْراً » : آسایش . آسودگی .‏

سوره شرح آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسلّماً با سختی و دشواری ، آسایش و آسودگی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّ مَعَ . . . » : تکرار آیه ، برای تحکیم مطلب پیشین و تأکید این سنّت خدائی در همه ادوار است .‏

سوره شرح آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگاه ( از کار مهمّی ) بپرداختی ، به دنبال آن ( به کار مهمّ دیگری بپرداز و در آن بکوش و ) رنج ببر ( و فرجام کاری را آغاز کار دیگری‌کن ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فَرَغْتَ » : فراغت یافتی . تمام شدی و بیکار ماندی . « إنصَبْ » : رنج ببر . مؤمن باید انسان متحرّک و پویائی باشد و پس از فراغت از وظیفه‌ای ، آماده کوشیدن و سختی کشیدن در وظیفه دیگری باشد . چون : ما زنده به آنیم که آرام نگیریم .‏

سوره شرح آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِلَى رَبِّکَ فَارْغَبْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و یکسره به سوی پروردگارت روی آر ( و تنها بدو دل و امید ببند ، و جز به او خود را مشغول مساز ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إرْغَبْ » : رغبت کن . علاقه‌مند شو ( نگا : قلم‌ / 32 ) .‏