تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر نور: سوره تکاثر

تفسیر نور:
سوره تکاثر آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسابقه افزون‌طلبی و نازش ( به مال و منال و خدم و حشم و ثروت و قدرت ) شما را به خود مشغول و سرگرم می‌دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلْهَیا‌ » : به خود مشغول و سرگرم داشت . غافل و بی‌خبر کرد ( نگا : منافقون‌ / 9 ، نور / 37 ، حجر / 3 ) . « التَّکَاثُرُ » : مسابقه افزون‌طلبی در اموال و اولاد ، و مباهات بدان ( نگا : حدید / 20 ) .‏

سوره تکاثر آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تا بدان گاه که ( می‌میرید و ) به گورستانها می‌روید ( و کار از کار می‌گذرد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« زُرْتُمْ » : دید و بازدید کردید . مراد از چنین ملاقات کردن و روبرو شدنی ، مردن و در گورستانها دفن شدن است « الْمَقَابِرَ » : جمع مَقْبَرَة ، گورستانها .‏

سوره تکاثر آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هان بس کنید ! ( بعد از مرگ ) خواهید دانست ( که چه خاکی بر سر خود ریخته‌اید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَلاّ » : بس کنید ! حقّا .‏

سوره تکاثر آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏باز هم ( می‌گویم : ) هان بس کنید ! خواهید دانست ( که چگونه خود را خانه خراب و بدبخت کرده‌اید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ کَلاّ » : باز هم هان !‏

سوره تکاثر آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هان بس کنید ! اگر آگاهی قطعی و یقینی داشته باشید ( و از فرجام کار خود کاملاً باخبر باشید ، از این مسابقه افزون‌طلبی و مباهات به قدرت و ثروت دست می‌کشید و گرد ملاهی نمی‌گردید و به کار آخرت می‌پردازید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِلْمَ الْیَقِینِ » : دانش راستین . آگاهی قطعی . مراحل یقین سه‌تا است : علم‌الیقین و عین‌الیقین و حقّ‌الیقین ( نگا : حجر / 99 ، واقعه‌ / 95 ، حاقّه‌ / 51 ) . اضافه آنها ، اضافه موصوف به صفت خود است . جواب ( لَوْ ) محذوف است . از قبیل : هرگز به سراغ این امور نمی‌رفتید و تفاخر و مباهات به این مسائل باطل نمی‌کردید .‏

سوره تکاثر آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏شما قطعاً دوزخ را خواهید دید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لَتَرَوُنَّ » : قطعاً و حتماً خواهید دید . مراد آشکار شدن دوزخ است ( نگا : شعراء / 91 ، نازعات‌ / 36 ) .‏

سوره تکاثر آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏باز هم ( می‌گویم : ) شما آشکارا و عیان ، خود دوزخ را خواهید دید ( و در آن خواهید افتاد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَیْنَ الْیَقِینِ » : دیدن یقینی . آگاهی حاصل از دیدن و مشاهده کردن . مراد از دیدن دوزخ ، در آن افتادن و چشیدن عذاب آن است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) .‏

سوره تکاثر آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس در آن روز از ناز و نعمت بازخواست خواهید شد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ » : این واژه در اینجا برای ترتیب اخباری است‌ ؛ نه ترتیب زمانی . چرا که قبلاً حساب و کتاب و قضاوت انجام پذیرفته است ( نگا : المصحف المیسّر ) . البتّه می‌تواند برای ترتیب زمانی هم باشد . چون در دوزخ برای عذاب بیشتر از دوزخیان سؤالاتی می‌شود ( نگا : ملک‌ / 8 ، مدّثّر / 42 ) .‏

تفسیر نور: سوره قارعة

تفسیر نور:
سوره قارعة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بلای بزرگ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلْقَارِعَةُ » : کوبنده . مصیبت سخت و بزرگ را می‌گویند ( نگا : رعد / 31 ) . نامی از نامهای قیامت است . مانند : حاقّه ( نگا : حاقّه‌ / 1 ) ، طامّه ( نگا : نازعات‌ / 34 ) ، صاخّه ( نگا : عبس‌ / 33 ) . مراد سرآغاز قیامت است که جهان را در هم می‌کوبد و هول و هراس آن ، دلها را به تپش می‌اندازد . البتّه چنین خوف و فزع و وحشت و هراسی ، کافران و منافقان و مشرکان و فاجران را در بر می‌گیرد ، و مؤمنان در شادی و شادخواری بوده و دور از شدائد و مصائب می‌باشند ( نگا : بقره‌ / 262 ، مائده‌ / 69 ، یونس‌ / 62 ، زخرف‌ / 68 ، احقاف‌ / 13 ) .‏

سوره قارعة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ مَا الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بلای بزرگ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا » : چیست‌ ؟ چگونه است‌ ؟ !‏

سوره قارعة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی بلای بزرگ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ » : تو چه می‌دانی‌ ؟ ! ( نگا : حاقّه / 3 ، مدّثّر / 27 ، مرسلات / 14 ) .‏

سوره قارعة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ یَکُونُ النَّاسُ کَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏روزی است که مردمان ، همچو پروانگانِ پراکنده ( در اینجا و آنجا حیران و سرگردان ) می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمَ » : قیامت ، مدّت زمانی است که با نفخه صور اوّل شروع و با داوری در میان مردم پایان می‌گیرد . « الْفَرَاشِ » : پروانه . اسم جنس است . مراد پروانه‌هائی است که شبها دیوانه‌وار و حیران پیرامون نور چراغ می‌گردند و می‌سوزند و می‌افتند . عربها ، در سرگشتگی و نادانی و بی‌خبری از عاقبت کار ، به پروانه ضرب‌المثل می‌زنند . « الْمَبْثُوثِ » : پراکنده .‏

سوره قارعة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و کوهها ، همسان پشمِ رنگارنگِ حلاّجی شده می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعِهْنِ » : پشم . پشم رنگ شده . « الْمَنفُوشِ » : زده شده . حلاّجی شده .‏

سوره قارعة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کسی که ترازوی ( حسنات و نیکیهای ) او سنگین باشد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثَقُلَتْ » : سنگین گردید . « مَوَازِینُ » : جمع میزان ، ترازوها . جمع بستن آن برای تعظیم است . یا جمع موزون ، کشیده‌ها و سنجیده‌ها . یعنی اعمال انسان ( نگا : اعراف‌ / 8 ) .‏

سوره قارعة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏او در زندگی رضایت بخشی بسر می‌برد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِیشَةٍ » : زندگی . « رَاضِیَةٍ » : رضایت بخش . یعنی زندگیی که صاحب آن بدان راضی و از آن خوشنود است ( نگا : حاقّه‌ / 21 ) .‏

سوره قارعة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و امّا کسی که ترازوی ( حسنات و نیکیهای ) او سبک شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَفَّتْ » : سبک گردید . مراد سبک شدن حسنات ، یا به عبارت دیگر ، کمتر بودن حسنات از سیّئات است .‏

سوره قارعة آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مادرِ ( مهربان ) او ، پرتگاه ( ژرف دوزخ ) است ( و برای در آغوش کشیدن او ، دهان خود را به سویش باز کرده است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أُمُّ » : مادر . برای ریشخند است . مراد مأوی و جایگاه است . « هَاوِیَةٌ » : پرتگاه و محلّ سقوط اشیاء بدان . اسمی از اسماء دوزخ است .‏

سوره قارعة آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی ، پرتگاه دوزخ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَاهِیَهْ » : مرکب است از ( مَا ) استفهام و ( هِیَ ) ضمیر و ( هْ ) سکته ( نگا : حاقّه‌ / 19 ) .‏

سوره قارعة آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ نَارٌ حَامِیَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتش بزرگ بسیار گرم و سوزانی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حَامِیَةٌ » : بسیار گرم و سوزان ( نگا : غاشیه‌ / 4 ) .‏

تفسیر نور: سوره عادیات

تفسیر نور:
سوره عادیات آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ وَالْعَادِیَاتِ ضَبْحاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏سوگند به اسبان تازنده‌ای که ( به سوی میدان جهاد ) نفس‌زنان پیش می‌روند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعَادِیَاتِ » : جمع عَادِیَة ، اسبان تازنده . مراد هر مرکب و وسیله‌ای است که در راه یزدان و برای اجرا فرمان او مورد استفاده قرار گیرد . « ضَبْحاً » : صدای نفَس اسبان به هنگام دویدن . در اینجا به معنی اسم فاعل ، یعنی ( ضَابِحَات ) است ، به معنی اسبانی که صدای نفَس خود را بلند کرده‌اند . حال است .‏

سوره عادیات آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْمُورِیَاتِ قَدْحاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن اسبانی که ( بر اثر برخورد چخماق سمهایشان به سنگهای سر راه ) جرقّه‌ها برمی‌افروزند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُورِیَاتِ » : جمع مُورِیَة ، آتش افروزندگان با چخماق . مراد تولیدکنندگان جرقّه‌ها است . « قَدْحاً » : زدن سنگ چخماق به یکدیگر برای تولید جرقّه . در اینجا به معنی اسم فاعل یعنی ( قَادِحَات ) و حال است . مراد زنندگان سمهای پا بر سنگهای زمین است .‏

سوره عادیات آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْمُغِیرَاتِ صُبْحاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏همان اسبانی که بامدادان ( بر سپاهیان دشمن ) یورش می‌برند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُغِیرَاتِ » : جمع مُغیرَة ، یورش برندگان . هجوم‌کنندگان . « صُبْحاً » : بامدادان . مفعولٌ‌فیه است . آن را در معنی اسم فاعل ، یعنی ( مُصْبِحَات ) نیز دانسته و حال بشمار آورده‌اند ( نگا : التفسیر القرآنی للقرآن ) .‏

سوره عادیات آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و در آن ، گرد و غبار زیادی را برمی‌انگیزند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَثَرْنَ » : برانگیختند . برپا کردند . باب افعال و از مصدر ( إثارَة ) و از ماده ( ثور ) است ( نگا : بقره‌ / 71 ، روم‌ / 9 و 48 ، فاطر / 9 ) . « بِهِ » : در آن . حرف ( بِ ) به معنی ( فِی ) است ، و ضمیر ( هِ ) به صبح برمی‌گردد . « نَقْعاً » : گرد و غبار .‏

سوره عادیات آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و بامدادان به میان جمع ( دشمنان ) می‌تازند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَسَطْنَ » : به وسط رفتند . به میانه دویدند . « بِهِ » : در آن . یعنی در صبح . برخی حرف باء را برای تعدّیه دانسته و ضمیر ( هِ ) را به ( نَقْعاً ) برگشت داده‌اند . در این صورت معنی آیه چنین است : آن گرد و غبار فراوان را با خود به میان جمعیّت دشمنان می‌برند . بعضی هم باء را حالیّه دانسته‌اند ، و آیه را چنین معنی کرده‌اند : با همین گرد و غبار فراوان به میان جمع دشمنان تاخت می‌برند .‏

سوره عادیات آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الْإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( به چنین اسبانی سوگند که ) انسان نسبت به پروردگار خود بسیار ناسپاس و حق ناشناس است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الإِنسَانَ » : مراد انسانی است که در پرتو معارف الهی تربیت نیافته است و تعلیمات انبیاء بر دلش نتافته است ، و خویشتن را تسلیم غرائز و شهوات سرکش نموده است . « کَنُودٌ » : کفران نعمت‌کننده . ناسپاس . حق‌ناشناس .‏

سوره عادیات آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِکَ لَشَهِیدٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏خود انسان نیز بر این معنی گواه است ( و می‌داند ناسپاس و حق ناشناس است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّهُ » : همانا انسان . بی‌گمان انسان . « شَهِیدٌ » : گواه . آگاه . گواهی انسان به زبان حال است . نظیر آن را در ( اعراف‌ / 172 و توبه‌ / 17 ) می‌توان دید . و امّا آگاهی او ، معلوم است که انسان از هرکس دیگر بهتر خود را می‌شناسد و از درون خود آگاه است .‏

سوره عادیات آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و او علاقه شدیدی به دارائی و اموال دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْخَیْرِ » : اموال و دارائی ( نگا : بقره‌ / 180 ، احزاب‌ / 19 ) . « شَدِیدٌ » : تند و سخت . بخیل و تنگچشم . حرف لام در واژه « لِحُبِّ الْخَیْرِ » می‌تواند برای تعدّیه باشد ، و معنی آیه با توجّه بدان در بالا گذشت . یا این که برای تعلیل ، که معنی آیه چنین است : انسان به علّت دوست داشت اموال و دارائی بخیل است .‏

سوره عادیات آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ أَفَلَا یَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِی الْقُبُورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا این انسان ( ناسپاس و دلباخته دارائی ) نمی‌داند : هنگامی که آنچه در گورها است بیرون آورده می‌شود ( و مردگان زنده می‌گردند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« بُعْثِرَ » : بیرون آورده شد و زنده گردید ( نگا : انفطار / 4 ) .‏

سوره عادیات آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَحُصِّلَ مَا فِی الصُّدُورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که آنچه در سینه‌ها ( از کفر و ایمان و نیّت خوب و بد ) است ( از میان دفاتر اعمال ) جمع‌آوری می‌گردد و به دست می‌آید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حُصِّلَ » : به دست آورده شد . جمع گردید .‏

سوره عادیات آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّخَبِیرٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز بدون شکّ پروردگارشان ( از احوال آنان و اعمال ایشان ) بسیار آگاه است ( و پاداش و کیفرشان را می‌دهد ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَبِیرٌ » : بسیار آگاه و باخبر .‏

تفسیر نور: سوره هُمَزَة

تفسیر نور:
سوره هُمَزَة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ لِّکُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏وای به حال هر که عیبجو و طعنه‌زن باشد !‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَیْلٌ » : وای ! واویلا ! بدبختی و نابودی . هلاک و عذاب . ( نگا : بقره‌ / 79 ، ابراهیم‌ / 2 ، مریم‌ / 37 ) . « هُمَزَةٍ » : بسیار عیبجو . « لُمَزَةٍ » : بسیار طعنه‌زن . « هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ » : این دو واژه صیغه مبالغه‌اند . از لحاظ معنی آن اندازه به هم نزدیکند که در موارد بسیاری به عنوان دو لفظ مترادف استعمال شده‌اند . هرچند با یکدیگر فرق دارند ولی این تفاوت به گونه‌ای است که عدّه‌ای مفاهیم ( هُمَزَة ) را برای ( لُمَزَة ) ، و عدّه‌ای مقاصد ( لُمَزَة ) را برای ( هُمَزَة ) ذکر کرده‌اند ( نگا : تفهیم القرآن ) . از قبیل : الف - هُمَزَة ، بسیار غیبت کننده ، و لُمَزَة سخت عیبجو . ب - هُمَزَة ، عیبجوی با اشاره به دست ، لَمَزَة با زبان . ج - هُمَزَة ، آن که روبرو بدگوئی کند ، و لُمَزَة آن که در غیاب . د - هُمَزَة ، آن که آشکارا و به آواز بلند بگوید ، لُمَزَة در پنهانی و با اشاره ابرو و چشم . و معانی دیگر ( نگا : نوین ) . پس هر که آبرو و حیثیّت مردم را به بازی گیرد ، و ایشان را تحقیر کند و برای خوشایند خود یا دیگران کارهایشان را ناچیز شمارد و بدیشان بدیها نسبت دهد ، و در حضور یا در غیاب ، آنان را توهین و تحقیر نماید ، و بزرگی خود را در کوچکی مردم ببیند ، هُمَزَة و لُمَزَة است .‏

سوره هُمَزَة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ الَّذِی جَمَعَ مَالاً وَعَدَّدَهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏همان کسی که دارائی فراوانی را گرد می‌آورد و آن را بارها و بارها می‌شمارد . ( چرا که از شمردن پول و سرشماری دارائی کیف می‌کند و لذّت می‌برد ، و فکر و ذکرش اموال ، و معبود و مسجودش درهم و دینار است . برق این بت او را غرق شادی می‌کند ، و نه تنها شخصیّت خویش که تمام شخصیّتها را در آن خلاصه می‌کند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَالاً » : دارائی فراوان . « عَدَّدَهُ » : آن را به کرّات و مرّات شمرده است و حساب آن را نگاه داشته است . باب تفعیل در اینجا برای تکثیر است .‏

سوره هُمَزَة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ یَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آخر گمان می‌برد که دارائیش بدو جاودانگی می‌بخشد ! ( پس چرا چنین بت مشکل گشائی را نپرستد و شخصیّت همگان را در پای آن قربانی نکند ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَخْلَدَهُ » : او را جاودانگی داده است . وی را سرمدی کرده است .‏

سوره هُمَزَة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا لَیُنبَذَنَّ فِی الْحُطَمَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگزا هرگز ! ( چنین نیست ) . او بدون شکّ به خُرد کننده و درهم شکننده ( اعضاء و اندام ، آتش دوزخ نام ) پرت می‌گردد و فرو انداخته می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لَیُنبَذَنَّ » : قطعاً و مسلّماً پرت می‌گردد و فرو انداخته می‌شود . « الْحُطَمَةِ » : بسیار در هم شکننده و خُرد کننده . نامی از نامهای دوزخ است و بیانگر این واقعیّت است که تأثیر آن همسان تأثیر آذرخشهای آسمانی و امواج انفجاری مهیب است که نه تنها ساختمانهای عظیم را تخریب می‌کنند ، بلکه شاخه‌های آهن و ستونهای عظیم را هم خم می‌نمایند و درهم می‌شکنند .‏

سوره هُمَزَة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْحُطَمَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی خُردکننده و درهم شکننده چیست‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ » : ( نگا : قارعه‌ / 3 ) .‏

سوره هُمَزَة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتش برافروخته خدا است !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُوقَدَةُ » : فروزان . برافروخته .‏

سوره هُمَزَة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ الَّتِی تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتشی که ( به ژرفای قلبها که کانون کفر و کبر و فسق ، و مرکز حبّ ثروت و قدرت و منزلت دنیوی بوده است ، فرو می‌رود ) و بر دلها مسلّط و چیره می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَطَّلِعُ عَلی . . . » : چیره می‌شود بر . « الأفْئِدَةِ » : جمع فُؤاد ، دلها .‏

سوره هُمَزَة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّهَا عَلَیْهِم مُّؤْصَدَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن آتشی ایشان را در بر می‌گیرد که سرپوشیده و دربسته است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَلَیْهِم مُّؤْصَدَةٌ » : ( نگا : بلد / 20 ) .‏

سوره هُمَزَة آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ فِی عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در حالی که آنان در ستونهای درازی بسته می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَمَدٍ » : جمع عَمُود ، ستونها . « مُمَدَّدَةٍ » : دراز . « فِی عَمَدٍ » : حال ضمیر ( هِمْ ) بوده و بیان وضع دوزخیان است . یا این که حال ضمیر ( هَا ) و بیان حالت دوزخ است و معنی آیه چنین خواهد بود : شعله‌های سوزان جهنّم به صورت ستونهای کشیده و دراز ، دوزخیان را احاطه می‌کند و ایشان را در برمی‌گیرد .‏

تفسیر نور: سوره ی عصر

ا

تفسیر نور:
سوره ی عصر

1‏‏ وَالْعَصْرِ ‏
‏ترجمه : ‏
‏سوگند به زمان ( که سرمایه زندگی انسان ، و فرصت تلاش او برای نیل به سعادت دو جهان است ) !‏

توضیحات : ‏
‏« الْعَصْرِ » : زمان . روزگار . مراد زمان و تاریخ بشریّت است که سرمایه زندگی انسانها است ، و خسران و زیان آنان بر اثر گذشتن زمان عمرشان به بیهودگی است .‏

2‏‏ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏انسانها همه زیانمندند .‏

توضیحات : ‏
‏« الإِنسَانَ » : انسان مکلّف مراد است . « خُسْرٍ » : زیان و ضرر . اصل این است : آنان که با طلای عمر خود با شیطان معامله میکنند ، زیان میبینند ( نگا : نمل / 5 ، اعراف / 178 ، شوری / 45 ) و آنان که با یزدان تجارت مینمایند ، سود میبرند ( نگا : صف / 10 - 13 ) .‏

3
‏ ‏
‏ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ‏
‏ترجمه : ‏
‏مگر کسانی که ایمان میآورند ، و کارهای شایسته و بایسته میکنند ، و همدیگر را به تمسّک به حق ( در عقیده و قول و عمل ) سفارش میکنند ، و یکدیگر را به شکیبائی ( در تحمّل سختیها و دشواریها و دردها و رنجهائی ) توصیه مینمایند ( که موجب رضای خدا میگردد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَوَاصَوْا » : همدیگر را سفارش کردند . « الْحَقِّ » : هرگونه حق و حقیقتی . « الصَّبْرِ » : شکیبائی . ذکر خاص بعد از عام است و بیانگر اهمّیّتی است که دارد .‏