سورۀ ماعون

سورۀ ماعون

مکی است؛ ترتیب آن 107؛ شمار آیات آن 7

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿أَرَءَیۡتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ ١﴾.

آیا به حال کسی که روز قیامت را دروغ می‌پندارد تعجّب نمی‌کنی؟ آیا نمی‌بینی که از همین براهین دین با وجود درستی آن‌ها انکار می‌ورزد و به دلایلی که وقوع آن روز را به اثبات می‌رساند تکذیب می‌کند.

﴿فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلۡیَتِیمَ ٢﴾.

این تکذیب کننده که طبعی غلیظ، فطرتی خشونت‌آمیز و دلی سخت دارد، یتیم را با درشتی از حقّش باز می‌دارد و بر حال ناتوانش رحم نمی‌کند؛ زیرا وقتی به روز حساب تکذیب کرد، نه امیدوار پاداشی است و نه از عقوبتی می‌ترسد.

﴿وَلَا یَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡکِینِ ٣﴾.

دیگران را به طعام‌دادن برای مسکینان تشویق نمی‌کند و فرا نمی‌خواند؛ چه رسد که خود طعام‌شان دهد. بنابراین هم خود بخیل است، هم مردم را به بخل امر می‌کند؛ هم از حقّ بندگی آفریدگار منکر است، هم از حقّ معامله با مخلوق انکار می‌ورزد.

﴿فَوَیۡلٞ لِّلۡمُصَلِّینَ ٤﴾.

عذاب سخت و زیانمندی حقیقی متوجّه نماز‌گزارانی است که در نماز‌ها سهل‌انگاری دارند و طبق میل خود به ادای آن می‌پردازند؛ زیرا در شهوات خویش مصروف و فرو رفته‌اند.

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ ٥﴾.

آنان‌که از نماز خویش غفلت دارند، بدین طریق که با تأخیر وقت به ادایش می‌پردازند، در ادایش خلل وارد می‌نماید و به مقتضایش که نهی از فحشا و منکرات است عمل نمی‌کنند؛ یعنی نماز را با تأخیر وقت، نادرستی در کیفیت ادا و عدم امتثال حکمش ضایع می‌نمایند.

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ یُرَآءُونَ ٦﴾.

آنان‌که اعمال را به منظور نشان‌دادن به مردم انجام می‌دهند و در انجامش به خداوند عزوجل اخلاص ندارند. آری! عمل شخص ریا‌کار فاسد است؛ زیرا به سبب ذلّت‌نفس، زشتی باطن و بی‌مقداری خود مراعات مخلوق را داشته و آفریدگار را فراموش کرده است.

﴿وَیَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ ٧﴾.

چیز‌هایی را که به خیر دیگران است و عاریتش ضرری ندارد از مردم باز‌می‌دارند؛ یعنی خیر‌شان را باز می‌دارند، سائلان را دفع نمی‌نمایند، نه در عبادت پروردگار اخلاص دارند و نه به مخلوقات نفعی می‌رسانند، بلکه سنگین‌دلان جفا‌کار و بخیلان ریا‌کار هستند.

سوره ماعون

سوره ماعون

Ayah: 1

أَرَءَیۡتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ

[ای پیامبر،] آیا کسی را که [روز] جزا را تکذیب می‌کنند، دیده‌ای؟

Ayah: 2

فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلۡیَتِیمَ

او [همان] کسی است ‌که یتیم را [با خشونت از خود] می‌رانَد

Ayah: 3

وَلَا یَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡکِینِ

و [دیگران را] به اطعامِ مسکین تشویق نمی‌کند.

Ayah: 4

فَوَیۡلٞ لِّلۡمُصَلِّینَ

پس وای بر نمازگزاران!

Ayah: 5

ٱلَّذِینَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ

همان کسانی ‌که از نمازشان غافلند

Ayah: 6

ٱلَّذِینَ هُمۡ یُرَآءُونَ

کسانی ‌که خودنمایی می‌کنند

Ayah: 7

وَیَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ

و [از امانت دادنِ] وسایل ضروری زندگی دریغ می‌ورزند.

---

 

Al-Mā‘ūn

تفسیر سوره‌ی ماعون

مکی و ۷ آیه است.

آیه‌ی ۷-۱:

﴿أَرَءَیۡتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ١﴾[الماعون: ۱]. «آیا نگریسته‌ای به کسی‌که جزای اعمال را دروغ انگاشت»؟.

﴿فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلۡیَتِیمَ٢﴾[الماعون: ۲]. «آن شخص همان کسی است که یتیم را (با اهانت) از خود می‌راند».

﴿وَلَا یَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡکِینِ٣﴾[الماعون: ۳]. «و بر خوراک دادن بینوا ترغیب نمی‌کند».

﴿فَوَیۡلٞ لِّلۡمُصَلِّینَ٤﴾[الماعون: ۴]. «پس وای بر آن نمازگزاران».

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ٥﴾[الماعون: ۵]. «همان کسانی‌که از نماز خویش غافلند».

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ یُرَآءُونَ٦﴾[الماعون: ۶]. «آنان‌که خودنمایی می‌کنند».

﴿وَیَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ٧﴾[الماعون: ۷]. «و از به امات دادن وسایل خانه خودداری می‌ورزند».

﴿أَرَءَیۡتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ١﴾آیا ننگریسته‌ای به کسی‌که زنده شدن پس از مرگ و جزا را دروغ می‌انگارد و به آنچه پیامبران آورده‌اند ایمان ندارد؟!.

﴿فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلۡیَتِیمَ٢﴾چنین کسی، یتیم را با خشونت از خود دور می‌کند و به خاطر سنگدلی‌اش بر او رحم نمی‌کند چون به پاداش و عقابی امید ندارد. ﴿وَلَا یَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡکِینِ٣﴾و دیگران را بر خوراک دادن یتیم تشویقی و ترغیب نمی‌نماید. و به طریق اولی خودش بینوایان را غذا و خوراک نمی‌دهد.

﴿فَوَیۡلٞ لِّلۡمُصَلِّینَ٤ ٱلَّذِینَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ٥﴾پس وای بر آن نمازگزارانی که به نماز خود پای بند هستند اما آن را ضایع می‌کنند و سر وقت آن‌را نمی‌خوانند و ارکان آن را به خوبی انجام نمی‌دهند. و این به خاطر آن است که آن‌ها به فرمان خداوند اهمیت نمی‌دهند، زیرا نمار را که مهم‌ترین عبادت‌هاست ضایع می‌نمایند. و کسی‌که از نمازش غافل باشد سزاوار مذمت و سرزنش است. اما دچار فراموشی شدن در نماز چیزی است که پیامبر هم در نماز بدان دچار می‌شد. بنابراین، خداوند این‌ها را به ریاکاری و سنگدلی و بی‌رحمی توصیف نموده و فرمود:

﴿ٱلَّذِینَ هُمۡ یُرَآءُونَ٦﴾کارها را برای این که مردم (آن‌ها را) ببینند انجام می‌دهند.

﴿وَیَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ٧﴾و از دادن و بخشیدن چیزی که دادن آن به صورت امانتی با هبه مانند ظرف و دلو و امثال آن که معمولا داده می‌شود و ضرری متوجه آدمی نمی‌کند خودداری می‌کنند. پس این‌ها به خاطر شدت آزمندی و حرصشان از دادن وسایل خانگی (ناچیز) امتناع می‌ورزند.

پس چگونه بیشتر از آن را خواهند داد. در این سوره به خوراک دادن به یتیمان و بینوایان تشویق شده و نیز به ترغیب نمودن ِ دیگران به این کار و مواظبت بر نماز و انجام دیگر اعمال به صورت مخلصانه تشویق و ترغیب شده است. نیز آدمی بر انجام کار خوب و دادن اموال ناچیز مانند به امانت دادن ظرف و دلو و کتاب و امثال آن تحریک شده است چون خداوند کسی را که چنین نکند مذمت کرده است. والله اعلم.

پایان تفسیر سوره‌ی ماعون

سورة الماعون

سورة الماعون - سورة 107 - تعداد آیات 7

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام الله بخشندة مهربان

1. أَرَأَیْتَ الَّذِی یُکَذِّبُ بِالدِّینِ  (ای پیامبر) آیا کسی‌که روز جزا را تکذیب می‌کند دیده‌ای؟! ﴿1﴾

2. فَذَلِکَ الَّذِی یَدُعُّ الْیَتِیمَ  پس او (همان) کسی‌که یتیم را (با خشونت از خود) می‌راند. ﴿2﴾

3. وَلا یَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْکِینِ  و (دیگران را) به اطعام بی‌نوا  (و مسکین) ترغیب و تشویق نمی‌کند. ﴿3﴾

4. فَوَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ پس وای بر نماز گزاران. ﴿4﴾

5. الَّذِینَ هُمْ عَن صَلاتِهِمْ سَاهُونَ همان کسانی‌که از نماز‌شان غافلند. ﴿5﴾

6. الَّذِینَ هُمْ یُرَاؤُونَ  کسانی‌که خودنمایی می‌کنند. ﴿6﴾

7. وَیَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ  و (از پرداخت زکات و) عاریت دادن وسایل ضروری زندگی دریغ می‌ورزند. ﴿7﴾

سورة ماعون

سُورَةُ المَاعُونِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

أَرَءَیۡتَ ٱلَّذِی یُکَذِّبُ بِٱلدِّینِ ١ فَذَٰلِکَ ٱلَّذِی یَدُعُّ ٱلۡیَتِیمَ ٢ وَلَا یَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡکِینِ ٣ فَوَیۡلٞ لِّلۡمُصَلِّینَ ٤ ٱلَّذِینَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ ٥ ٱلَّذِینَ هُمۡ یُرَآءُونَ ٦ وَیَمۡنَعُونَ ٱلۡمَاعُونَ ٧

سوره ماعون

به نام خداوند بخشندة مهربان

آیا نگریسته‌ای به کسی‌که جزای اعمال را دروغ انگاشت؟. ﴿1﴾ آن شخص همان کسی است که یتیم را (با اهانت) از خود می‌راند. ﴿2﴾ و بر خوراک دادن بینوا ترغیب نمی‌کند. ﴿3﴾ پس وای بر آن نمازگزاران. ﴿4﴾ همان کسانی‌که از نماز خویش غافلند. ﴿5﴾ آنان‌که خودنمایی می‌کنند. ﴿6﴾ و از به امات دادن وسایل خانه خودداری می‌ورزند. ﴿7﴾