سورۀ قارعه

سورۀ قارعه

مکی است؛ ترتیب آن 101؛ شمار آیات آن 11

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿ٱلۡقَارِعَةُ١﴾.

قیامت که دل‌ها را با هولناکی‌اش می‌کوبد، عالم را با آوازش تکان می‌دهد، مردم را غافلگیر می‌نماید و عقل‌ها را دهشت می‌افکند؛ زیرا بزرگ‌ترین حالت و سخت‌ترین اندوهی است.

﴿مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٢﴾.

چه قدر حادثۀ عظیم و غم خطرناکی است، چه اندازه وحشتش سخت و وقوع آن امر بزرگی است. آری! بلند‌تر از آن است که توصیف شود.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٣﴾.

چه چیز تو را بدان دانا ساخته است؟ آری! تو به احوال‌دشوار، وضع هولناک، حادثه‌های ترس‌آور و مواقف غافل‌کننده‌اش آگاهی نداری.

﴿یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ ٤﴾.

در آن روز مردم از کثرت تعداد، هولناکی و ترس، داد و فریاد و پراکندگی خویش مانند پروانه‌هایی‌اند که در‌ آتش افتاده باشند؛ زیرا افکار ربوده‌شده و اندیشه‌ها به حیرت افتاده است.

﴿وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ ٥﴾.

در آن روز کوه‌ها مانند پشم‌های ندّافی شده‌ای هستند و چون غباری در هوا پراکنده‌اند؛ زیرا سخت تکان می‌خورند، بر‌کنده می‌شوند و از جای خویش به دور می‌افتند.

﴿فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٦﴾.

آنگاه هر که حسناتش در ترازوی اعمال گران‌آید، اعمال نیکش بیشتر باشد و کار‌های خیرش ترجیح یابد که گوارا، پاکیزه و مایۀ خورسندی است.

﴿فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ ٧﴾.

او در زندگانی پاکیزه و با عزّت، در بهشت‌های پر از نعمت، در جایگاه راستین و مقام امن، در مجلس سلامتی و محلّ انس، با شادمانی و کامرانی و در نور و سرور به سر می‌برد.

﴿وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٨﴾.

امّا کسی که ترازوی حسناتش سبک باشد، پلّۀ اعمال خیرش به علّت کمبود حسناتش گرانی نداشته باشد، بلکه گناهانش ترجیح یابد که دور از رحمت است و وای باد به حالش از آنچه در انتظار اوست.

﴿فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ ٩﴾.

کوشش چنین کسی بی‌اثر مانده، خواری نصیبش شده، دوزخ جایگاهش گردیده و آتش منزل‌گاه اوست؛ چون به سبب عصیانگری خداوند جبّار هلاکت به سراغش رسیده است. و این جایگاه بدان سبب هاویه نامیده شده که صاحبش را به قعرش فرو ‌‌می‌برد.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ ١٠﴾.

چه می‌دانی که هاویه چیست؟ به راستی که اهلش از سطح آن به قعرش فرو می‌رود تا عذاب سختی را با طوق‌های آهنین و استفاده از زقّوم و صدید دریابد.

﴿نَارٌ حَامِیَةُۢ ١١﴾.

«هاویه» آتش‌سوزان، برافروخته و پایداری است که افروختگی‌اش سستی نمی‌پذیرد، شعله‌اش خاموش نمی‌شود و حرارتش به سردی نمی‌گراید.

سوره قارعه

سوره قارعه

Ayah: 1

ٱلۡقَارِعَةُ

[آن] فروکوبنده.

Ayah: 2

مَا ٱلۡقَارِعَةُ

[آن] فروکوبنده چیست؟

Ayah: 3

وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ

و تو چه ‌دانی که [آن] فروکوبنده چیست؟

Ayah: 4

یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ

روزی‌ که مردم مانند پروانه‌های پراکنده [حیران و سرگردان] خواهند بود.

Ayah: 5

وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ

و کوه‌ها مانند پشم رنگینِ حلاجی‌شده خواهند شد.

Ayah: 6

فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ

و اما هر کس که [در آن روز،] کفّۀ میزانش سنگین باشد،

Ayah: 7

فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ

[در بهشت،] در زندگی رضایت‌بخشی خواهد بود.

Ayah: 8

وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ

و اما هر کس که کفّۀ میزانش سبک باشد،

Ayah: 9

فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ

[مسکن و] پناهگاهش «هاویه» است.

Ayah: 10

وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ

و تو چه دانی که آن [هاویه] چیست؟

Ayah: 11

نَارٌ حَامِیَةُۢ

آتشی است سوزان [و شعله‌ور].

---

 

Al-Qāri‘ah

تفسیر سوره‌ی قارعه

مکی و ۱۱ آیه است.

آیه ۱۱-۱:

﴿ٱلۡقَارِعَةُ١﴾[القارعة: ۱]. «فروکوبنده».

﴿مَا ٱلۡقَارِعَةُ٢﴾[القارعة: ۲]. «(آن) فروکوبنده چیست».

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ٣﴾[القارعة: ۳]. «و تو چه دانی که فروکوبنده چیست»؟.

﴿یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ٤﴾[القارعة: ۴]. «روزی است که مردمان همچون پروانه‌های پراکنده خواهند بود».

﴿وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ٥﴾[القارعة: ۵]. «و کوه‌ها مانند پشم رنگینِ حلاجی شده خواهند شد».

﴿فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ٦﴾[القارعة: ۶]. «اما هرکس که کفه‌های (نیکی‌های) او سنگین باشد».

﴿فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ٧﴾[القارعة: ۷]. «او در زندگی رضایت‌بخشی به سر می‌برد».

﴿وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ٨﴾[القارعة: ۸]. «و اما کسی‌که ترازوی (نیکی‌ها و حسنات) او سبک باشد».

﴿فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ٩﴾[القارعة: ۹]. «مادر (مهربان) او پرتگاه دوزخ است».

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ١٠﴾[القارعة: ۱۰]. «و تو چه می‌دانی که آن چیست»؟.

﴿نَارٌ حَامِیَةُۢ١١﴾[القارعة: ۱۱]. «آتش بزرگ و بسیار گرم و سوزانی است».

﴿ٱلۡقَارِعَةُ١﴾از نام‌های روز قیامت است، و به «قارعه» نامگذاری شده است، چون مردم را فرو می‌کوبد و وحشت‌هایش آنان را پریشان می‌گرداند. بنابراین، آن را مهم و بزرگ برشمرد و فرمود: ﴿ٱلۡقَارِعَةُ١ مَا ٱلۡقَارِعَةُ٢ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ٣ یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ٤﴾در آن روز مردم از شدّت وحشت و هراس چون پروانه‌های پراکنده شده می‌گردند، پروانه‌هایی که برخی به میان برخی می‌روند و موج می‌زنند و نمی‌دانند کجا می‌روند و هرگاه آتشی روشن شود همه به‌سوی آن می‌روند چون درک آن‌ها ضعیف است و مردم که دارای عقل هستند در روز قیامت چنین خواهند بود.

﴿وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ٥﴾اما کوه‌های سخت و پرصلابت مانند پشم حلاجی شده خواهند شد، پشمی که بسیار ضعیف است و کوچک‌ترین بادی آن‌را به هوا می‌برد. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَتَرَى ٱلۡجِبَالَ تَحۡسَبُهَا جَامِدَةٗ وَهِیَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِ﴾[النمل: ۸۸]. «و کوه‌ها را جامد می‌پنداری اما آن‌ها چون ابرها حرکت می‌کنند».

سپس کوه‌ها به گرد و غباری پراکنده تبدیل می‌شوند و از بین می‌روند و چیزی از آن‌ها باقی نمی‌ماند. پس در این وقت ترازوها نصب می‌گردند و مردم به دو گروه نیکبخت و بدبخت تقسیم می‌شوند. ﴿فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ٦ فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ٧﴾هرکس نیکی‌هایش از بدی‌هایش بیشتر باشد در زندگی رضایت بخشی در بهشت پرناز و نعمت به سر خواهد برد.

﴿وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ٨﴾و اما کسی که کفّه‌های ترازوی اعمالش سبک باشد، به این صورت که نیکی‌هایی نداشته باشد که در برابر بدی‌هایش بایستد. ﴿فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ٩﴾جایگاه و مسکن او آتش دوزخ است. یکی از نام‌های دوزخ «هاویه» می‌باشد و دوزخ به منزله‌ی مادرش می‌باشد و همواره او را در آغوش می‌گیرد. همان طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا﴾[الفرقان: ۶۵]. «بی‌گمان عذاب آن سخت خواهد بود»، و بعضی گفته‌اند که معنی آیه چنین است: او بر سر در دورخ انداخته می‌شود.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ١٠﴾این تعظیم و مهر جوه دادن جهنم است. سپس آن را تفسیر کرد که ﴿نَارٌ حَامِیَةُۢ١١﴾آتشی بسیار گرم و سوزان است و از آتش دنیا هفتاد برابر گرم‌تر و سوزنده‌تر می‌باشد. از خداوند به آن پناه می‌بریم.

پایان تفسیر سوره‌ی قارعه

سورة القارعة

سورة القارعة - سورة 101 - عدد آیاتها 11

بسم الله الرحمن الرحیم

1. الْقَارِعَةُ

2. مَا الْقَارِعَةُ

3. وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْقَارِعَةُ

4. یَوْمَ یَکُونُ النَّاسُ کَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ

5. وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ

6. فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ

7. فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ

8. وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ

9. فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ

10. وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ

11. نَارٌ حَامِیَةٌ

سورة قارعه

به نام الله بخشندة مهربان

فرو کوبنده. ﴿1﴾ چیست (آن) فرو کوبنده؟ ﴿2﴾ و تو چه می‌دانی که (آن) فرو کوبنده چیست؟ ﴿3﴾ روزی‌که مردم مانند پروانه‌های پراگنده خواهند بود. ﴿4﴾ و گوه‌ها مانند پشم رنگین حلاجی شده خواهد بود. ﴿5﴾ پس اما هرکس که (در آن روز) کفۀ میزانش سنگین باشد. ﴿6﴾ در یک زندگی خشنود (و پسندیدة) خواهد بود. ﴿7﴾ و اما هرکس که کفۀ میزانش سبک باشد. ﴿8﴾ پس (مسکن و) پناهگاهش هاویه است. ﴿9﴾ و تو چه دانی که آن (هاویه) چیست؟ ﴿10﴾ آتشی سوزان (و شعله‌ور) است. ﴿11﴾

سُورَةُ القَارِعَةِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

ٱلۡقَارِعَةُ ١ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٢ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٣ یَوۡمَ یَکُونُ ٱلنَّاسُ کَٱلۡفَرَاشِ ٱلۡمَبۡثُوثِ ٤ وَتَکُونُ ٱلۡجِبَالُ کَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ ٥ فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٦ فَهُوَ فِی عِیشَةٖ رَّاضِیَةٖ ٧ وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِینُهُۥ ٨ فَأُمُّهُۥ هَاوِیَةٞ ٩ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا هِیَهۡ ١٠ نَارٌ حَامِیَةُۢ ١١

سوره قارعه

به نام خداوند بخشندة مهربان

فروکوبنده. ﴿1﴾ (آن) فروکوبنده چیست؟. ﴿2﴾ و تو چه دانی که فروکوبنده چیست؟. ﴿3﴾ روزی است که مردمان همچون پروانه‌های پراکنده خواهند بود. ﴿4﴾ و کوه‌ها مانند پشم رنگینِ حلاجی شده خواهند شد. ﴿5﴾ اما هرکس که کفه‌های (نیکی‌های) او سنگین باشد. ﴿6﴾ او در زندگی رضایت‌بخشی به سر می‌برد. ﴿7﴾ و اما کسی‌که ترازوی (نیکی‌ها و حسنات) او سبک باشد. ﴿8﴾ مادر (مهربان) او پرتگاه دوزخ است. ﴿9﴾ و تو چه می‌دانی که آن چیست؟. ﴿10﴾ آتش بزرگ و بسیار گرم و سوزانی است. ﴿11﴾