تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سُورَةُ النَّبَإِ

سُورَةُ النَّبَإِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿عَمَّ یَتَسَآءَلُونَ ١ عَنِ ٱلنَّبَإِ ٱلۡعَظِیمِ ٢ ٱلَّذِی هُمۡ فِیهِ مُخۡتَلِفُونَ ٣ کَلَّا سَیَعۡلَمُونَ ٤ ثُمَّ کَلَّا سَیَعۡلَمُونَ ٥ أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ مِهَٰدٗا ٦ وَٱلۡجِبَالَ أَوۡتَادٗا ٧ وَخَلَقۡنَٰکُمۡ أَزۡوَٰجٗا ٨ وَجَعَلۡنَا نَوۡمَکُمۡ سُبَاتٗا ٩ وَجَعَلۡنَا ٱلَّیۡلَ لِبَاسٗا ١٠ وَجَعَلۡنَا ٱلنَّهَارَ مَعَاشٗا ١١ وَبَنَیۡنَا فَوۡقَکُمۡ سَبۡعٗا شِدَادٗا ١٢ وَجَعَلۡنَا سِرَاجٗا وَهَّاجٗا ١٣ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلۡمُعۡصِرَٰتِ مَآءٗ ثَجَّاجٗا ١٤ لِّنُخۡرِجَ بِهِۦ حَبّٗا وَنَبَاتٗا ١٥ وَجَنَّٰتٍ أَلۡفَافًا ١٦ إِنَّ یَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ کَانَ مِیقَٰتٗا ١٧ یَوۡمَ یُنفَخُ فِی ٱلصُّورِ فَتَأۡتُونَ أَفۡوَاجٗا ١٨ وَفُتِحَتِ ٱلسَّمَآءُ فَکَانَتۡ أَبۡوَٰبٗا ١٩ وَسُیِّرَتِ ٱلۡجِبَالُ فَکَانَتۡ سَرَابًا ٢٠ إِنَّ جَهَنَّمَ کَانَتۡ مِرۡصَادٗا ٢١ لِّلطَّٰغِینَ مَ‍َٔابٗا ٢٢ لَّٰبِثِینَ فِیهَآ أَحۡقَابٗا ٢٣ لَّا یَذُوقُونَ فِیهَا بَرۡدٗا وَلَا شَرَابًا ٢٤ إِلَّا حَمِیمٗا وَغَسَّاقٗا ٢٥ جَزَآءٗ وِفَاقًا ٢٦ إِنَّهُمۡ کَانُواْ لَا یَرۡجُونَ حِسَابٗا ٢٧ وَکَذَّبُواْ بِ‍َٔایَٰتِنَا کِذَّابٗا ٢٨ وَکُلَّ شَیۡءٍ أَحۡصَیۡنَٰهُ کِتَٰبٗا ٢٩ فَذُوقُواْ فَلَن نَّزِیدَکُمۡ إِلَّا عَذَابًا ٣٠

به نام الله بخشندۀ مهربان

(کافران) از چه چیز از یکدیگر سؤال می‌کنند؟ ﴿۱از خبری بزرگ. ﴿۲همان (خبری) که آن‌ها در آن اختلاف دارند. ﴿۳چنین نیست (که آن‌ها می‌اندیشند)، بزودی خواهند دانست. ﴿۴باز هم چنین نیست، بزودی خواهند دانست. ﴿۵آیا زمین را بستری (برای آسایش شما) قرار ندادیم؟! ﴿۶و کوه‌ها را میخ‌های (آن قرار ندادیم؟!). ﴿۷و شما را جفت (نر و ماده) آفریدیم. ﴿۸و خواب شما را (مایۀ) آرامش تان قرار دادیم. ﴿۹و شب را پوششی (برای شما) قرار دادیم. ﴿۱۰و روز را (وسیلۀ) برای زندگی و معاش قرار دادیم. ﴿۱۱و بر فراز شما هفت (آسمان) محکم بنا کردیم. ﴿۱۲و (خورشید را) چراغی درخشان آفریدیم. ﴿۱۳و از ابر‌های باران زا آبی فراوان فرو‌‌ فرستادیم ﴿۱۴تا بدان دانه و گیاه بسیار برویانیم. ﴿۱۵و باغ‌هایی پر درخت (با آن آب پرورش دهیم). ﴿۱۶بی‌گمان روز داوری (و جدای) میعاد (همگان) است. ﴿۱۷روزی‌که در «صور» دمیده می‌شود، سپس شما گروه گروه (به محشر) می‌آیید. ﴿۱۸و آسمان گشوده می‌شود، پس دروازه، دروازه می‌گردد. ﴿۱۹و کوه‌ها روان کرده شود، پس (چون) سراب گردند. ﴿۲۰و بی‌گمان جهنم کمین‌گاهی است. ﴿۲۱بازگشت‌گاه برای سرکشان است. ﴿۲۲مدت زمانی دراز در آنجا بمانند. ﴿۲۳و در آنجا نه (چیز) خنکی می‌چشند و نه آشامیدنی (گوارایی خواهند داشت). ﴿۲۴جز آبی سوزان، و (مایعی که) چرک و خون (است). ﴿۲۵(این) کیفری است مناسب و در خور (اعمال‌شان) ﴿۲۶زیرا که آن‌ها هیج امیدی به (روز) حساب نداشتند. ﴿۲۷و آیات ما را بشدّت تکذیب کردند. ﴿۲۸و ما همه چیز را (در کتاب لوح محفوظ) بشمارش نوشتیم. ﴿۲۹پس (کیفر اعمال خود را) بچشید، که چیزی جز عذاب بر شما نمی‌افزاییم! ﴿۳۰

﴿إِنَّ لِلۡمُتَّقِینَ مَفَازًا ٣١ حَدَآئِقَ وَأَعۡنَٰبٗا ٣٢ وَکَوَاعِبَ أَتۡرَابٗا ٣٣ وَکَأۡسٗا دِهَاقٗا ٣٤ لَّا یَسۡمَعُونَ فِیهَا لَغۡوٗا وَلَا کِذَّٰبٗا ٣٥ جَزَآءٗ مِّن رَّبِّکَ عَطَآءً حِسَابٗا ٣٦ رَّبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَا ٱلرَّحۡمَٰنِۖ لَا یَمۡلِکُونَ مِنۡهُ خِطَابٗا ٣٧ یَوۡمَ یَقُومُ ٱلرُّوحُ وَٱلۡمَلَٰٓئِکَةُ صَفّٗاۖ لَّا یَتَکَلَّمُونَ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَقَالَ صَوَابٗا ٣٨ ذَٰلِکَ ٱلۡیَوۡمُ ٱلۡحَقُّۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ مَ‍َٔابًا ٣٩ إِنَّآ أَنذَرۡنَٰکُمۡ عَذَابٗا قَرِیبٗا یَوۡمَ یَنظُرُ ٱلۡمَرۡءُ مَا قَدَّمَتۡ یَدَاهُ وَیَقُولُ ٱلۡکَافِرُ یَٰلَیۡتَنِی کُنتُ تُرَٰبَۢا ٤٠

بی‌گمان برای پرهیزگاران کامیابی است. ﴿۳۱با غ‌های (میوه) و تاکستان‌ها. ﴿۳۲و حوریانی جوان و هم سن و سال. ﴿۳۳و جام‌هایی لبریز و پیاپی (از شراب پاکیزۀ بهشت). ﴿۳۴در آنجا نه سخن بیهودۀ می‌شنوند و نه دروغی. ﴿۳۵(این) پاداش از جانب پروردگار توست و عطایی از روی حساب ﴿۳۶(همان) پروردگار آسمان‌ها و زمین، و آنچه در میان آن‌هاست، (همان الله) رحمان هیچ‌کس (درآن روز) یارای سخن گفتن با اوندارد. ﴿۳۷روزی‌که روح (= جبرییل) و فرشتگان به صف ایستند، هیچ‌کس سخن نگویید، جز کسی‌که الله رحمان به او اجازه داده باشد، و (او) سخن درست (و صواب) گوید. ﴿۳۸آن روز حق است، پس هر کس که بخواهد بازگشت‌گاهی به سوی پروردگارش بر گزنید. ﴿۳۹به راستی ما شما را از عذابی نزدیک بیم دادیم، روزی‌که انسان آنچه را از قبل با دست‌های خود فرستاده است می‌بیند، و کافر می‌گوید: «ای کاش من خاک بود». (و برای حساب بر انگیخته نمی‌شد). ﴿۴۰.

سوره نبا

سُورَةُ النَّبَإِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿عَمَّ یَتَسَآءَلُونَ ١ عَنِ ٱلنَّبَإِ ٱلۡعَظِیمِ ٢ ٱلَّذِی هُمۡ فِیهِ مُخۡتَلِفُونَ ٣ کَلَّا سَیَعۡلَمُونَ ٤ ثُمَّ کَلَّا سَیَعۡلَمُونَ ٥ أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ مِهَٰدٗا ٦ وَٱلۡجِبَالَ أَوۡتَادٗا ٧ وَخَلَقۡنَٰکُمۡ أَزۡوَٰجٗا ٨ وَجَعَلۡنَا نَوۡمَکُمۡ سُبَاتٗا ٩ وَجَعَلۡنَا ٱلَّیۡلَ لِبَاسٗا ١٠ وَجَعَلۡنَا ٱلنَّهَارَ مَعَاشٗا ١١ وَبَنَیۡنَا فَوۡقَکُمۡ سَبۡعٗا شِدَادٗا ١٢ وَجَعَلۡنَا سِرَاجٗا وَهَّاجٗا ١٣ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلۡمُعۡصِرَٰتِ مَآءٗ ثَجَّاجٗا ١٤ لِّنُخۡرِجَ بِهِۦ حَبّٗا وَنَبَاتٗا ١٥ وَجَنَّٰتٍ أَلۡفَافًا ١٦ إِنَّ یَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ کَانَ مِیقَٰتٗا ١٧ یَوۡمَ یُنفَخُ فِی ٱلصُّورِ فَتَأۡتُونَ أَفۡوَاجٗا ١٨ وَفُتِحَتِ ٱلسَّمَآءُ فَکَانَتۡ أَبۡوَٰبٗا ١٩ وَسُیِّرَتِ ٱلۡجِبَالُ فَکَانَتۡ سَرَابًا ٢٠ إِنَّ جَهَنَّمَ کَانَتۡ مِرۡصَادٗا ٢١ لِّلطَّٰغِینَ مَ‍َٔابٗا ٢٢ لَّٰبِثِینَ فِیهَآ أَحۡقَابٗا ٢٣ لَّا یَذُوقُونَ فِیهَا بَرۡدٗا وَلَا شَرَابًا ٢٤ إِلَّا حَمِیمٗا وَغَسَّاقٗا ٢٥ جَزَآءٗ وِفَاقًا ٢٦ إِنَّهُمۡ کَانُواْ لَا یَرۡجُونَ حِسَابٗا ٢٧ وَکَذَّبُواْ بِ‍َٔایَٰتِنَا کِذَّابٗا ٢٨ وَکُلَّ شَیۡءٍ أَحۡصَیۡنَٰهُ کِتَٰبٗا ٢٩ فَذُوقُواْ فَلَن نَّزِیدَکُمۡ إِلَّا عَذَابًا ٣٠

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

از چه چیز کافران با یکدیگر سؤال مى‏کنند؟. ﴿1[آرى سؤال مى‏کنند.] از خبرى بزرگ. ﴿2که ایشان در آن اختلاف دارند [1230]. ﴿3نى! ‏نى! خواهند دانست. ﴿4باز می‌گوییم: نى! ‏نى! خواهند دانست. ﴿5آیا نساخته‏ایم زمین را فرشى؟. ﴿6و نساخته‏ایم کوه‌ها را میخ‌ها؟. ﴿7و آفریدیم شما را نر و ماده. ﴿8و ساختیم خواب شما را راحتى. ﴿9و ساختیم شب را پرده. ﴿10و ساختیم روز را وقت طلب معیشت. ﴿11و بنا کردیم بالاى شما هفت آسمان محکم. ﴿12و آفریدیم چراغى درخشنده [1231]. ﴿13و فرود آوردیم از ابرها آب ریزان. ﴿14تا برآریم به سبب آن آب، دانه و گیاه را. ﴿15و بوستان‌هاى درهم پیچیده. ﴿16هرآیینه روز فیصل کردن هست، وقت معین. ﴿17روزی که دمیده شود در صور، پس بیایید گروه گروه شده. ﴿18و شکافته شود آسمان، پس باشد دروازه دروازه. ﴿19و روان گرده آید کوه‌ها را، پس باشند مانند سراب. ﴿20هرآیینه دوزخ است انتظار کننده. ﴿21سرکشان را هست مرجع ایشان را. ﴿22در آیند به دوزخ اقامت کنندگانند در آنجا مدتهاى دراز. ﴿23نچشند آنجا خنکى را و نه هیچ آشامیدنى را. ﴿24مگر آب گرم را و زرد آب را. ﴿25جزا داده شدند، جزاى موافق. ﴿26هرآیینه ایشان توقع نمى‏داشتند حساب را. ﴿27و تکذیب می‌کردند آیات ما را به دروغ داشتن. ﴿28و هر چیزی را ضبط کردیم به طریق نوشتن. ﴿29پس بچشید، پس زیاده نخواهیم داد شما را مگر عقوبت. ﴿30

﴿إِنَّ لِلۡمُتَّقِینَ مَفَازًا ٣١ حَدَآئِقَ وَأَعۡنَٰبٗا ٣٢ وَکَوَاعِبَ أَتۡرَابٗا ٣٣ وَکَأۡسٗا دِهَاقٗا ٣٤ لَّا یَسۡمَعُونَ فِیهَا لَغۡوٗا وَلَا کِذَّٰبٗا ٣٥ جَزَآءٗ مِّن رَّبِّکَ عَطَآءً حِسَابٗا ٣٦ رَّبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَا ٱلرَّحۡمَٰنِۖ لَا یَمۡلِکُونَ مِنۡهُ خِطَابٗا ٣٧ یَوۡمَ یَقُومُ ٱلرُّوحُ وَٱلۡمَلَٰٓئِکَةُ صَفّٗاۖ لَّا یَتَکَلَّمُونَ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَقَالَ صَوَابٗا ٣٨ ذَٰلِکَ ٱلۡیَوۡمُ ٱلۡحَقُّۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ مَ‍َٔابًا ٣٩ إِنَّآ أَنذَرۡنَٰکُمۡ عَذَابٗا قَرِیبٗا یَوۡمَ یَنظُرُ ٱلۡمَرۡءُ مَا قَدَّمَتۡ یَدَاهُ وَیَقُولُ ٱلۡکَافِرُ یَٰلَیۡتَنِی کُنتُ تُرَٰبَۢا ٤٠

هرآیینه متقیان را مطلب‏یابى باشد. ﴿31بوستان‌ها باشد و درختان انگور باشد. ﴿32و زنان دوشیزه هم عمر با یکدگر باشند. ﴿33و پیاله به شراب پر کرده باشد. ﴿34نشنوند آنجا سخن بیهوده را و نه دروغ شمردن را ﴿35جزا داده شد، عطا نموده شد، حساب کرده شد از جانب پروردگار تو. ﴿36پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه ما بین اینهاست، خداى بخشاینده، نتواند از هیبت وى سخن گفتن. ﴿37روزی که بایستد فرشتۀ روح نام و سایر فرشتگان نیز صف زده، سخن نگویند: حاضران محشر مگر کسی که دستورى داده باشد او را خدا و گفته باشد سخن درست [1232]. ﴿38این روز متحقق است، پس هر که خواهد بگیرد به سوى پروردگار خود مرجع. ﴿39هرآیینه ما ترسانیدیم شما را از عذاب نزدیک آینده، روزی که ببیند آدمى آنچه پیش فرستاده بود دو دست وى و بگوید کافر: اى کاش من خاک بودمى! . ﴿40