تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سُورَةُ القِیَامَةِ

سُورَةُ القِیَامَةِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿لَآ أُقۡسِمُ بِیَوۡمِ ٱلۡقِیَٰمَةِ ١ وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ ٢ أَیَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ ٣ بَلَىٰ قَٰدِرِینَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّیَ بَنَانَهُۥ ٤ بَلۡ یُرِیدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِیَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ ٥ یَسۡ‍َٔلُ أَیَّانَ یَوۡمُ ٱلۡقِیَٰمَةِ ٦ فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ ٧ وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ ٨ وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ ٩ یَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ یَوۡمَئِذٍ أَیۡنَ ٱلۡمَفَرُّ ١٠ کَلَّا لَا وَزَرَ ١١ إِلَىٰ رَبِّکَ یَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ ١٢ یُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ یَوۡمَئِذِۢ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ١٣ بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِیرَةٞ ١٤ وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِیرَهُۥ ١٥ لَا تُحَرِّکۡ بِهِۦ لِسَانَکَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ ١٦ إِنَّ عَلَیۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ ١٧ فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ ١٨ ثُمَّ إِنَّ عَلَیۡنَا بَیَانَهُۥ ١٩

به نام الله بخشندۀ مهربان

به روز قیامت سوگند می‌خورم. ﴿۱و به نفس ملامت‌گر سوگند می‌خورم. ﴿۲آیا انسان می‌پندارد که (پس از مرگ) هرگز استخوان‌هایش را جمع نخواهیم کرد؟! ﴿۳آری، ما قادریم که (حتی خطوط سر) انگشتانش را یکسان و مرتب کنیم. ﴿۴بلکه انسان می‌خواهد که (آزادانه و بدون ترس از آخرت) در گناه و بدکاری مداومت داشته باشد. ﴿۵(از این رو) می‌پرسد: «روز قیامت کی خواهد بود؟!». ﴿۶پس هنگامی‌که چشم خیره شود. ﴿۷و ماه تیره (و بی‌نور) گردد. ﴿۸و خورشید و ماه یکجا جمع کرده شود. ﴿۹آن روز انسان می‌گوید: «راه گریز کجاست؟» ﴿۱۰هرگز، هیچ گریزگاهی وجود ندارد. ﴿۱۱آن روز قرارگاه (نهایی) به سوی پروردگار توست. ﴿۱۲در آن روز انسان را از آنچه پیش یا پس فرستاده است خبر داده می‌شود. ﴿۱۳بلکه انسان به خوبی بر خویشتن آگاه است. ﴿۱۴اگر چه (در دفاع از خود) عذرهایش را در میان آورد. ﴿۱۵(ای پیامبر! هنگام نزول قرآن) زبانت را برای (تکرار و خواندن) آن شتاب‌زده حرکت مده. ﴿۱۶مسلماً جمع‌آوری و خواندن آن بر (عهدۀ) ماست. ﴿۱۷پس هرگاه (توسط جبرئیل) آن را (بر تو) خواندیم، خواندن او را پیروی کن. ﴿۱۸سپس بیان‌کردنش بر (عهدۀ) ماست. ﴿۱۹

﴿ کَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ ٢٠ وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ ٢١ وُجُوهٞ یَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ ٢٢ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ ٢٣ وَوُجُوهٞ یَوۡمَئِذِۢ بَاسِرَةٞ ٢٤ تَظُنُّ أَن یُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ ٢٥ کَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِیَ ٢٦ وَقِیلَ مَنۡۜ رَاقٖ ٢٧ وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ ٢٨ وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ ٢٩ إِلَىٰ رَبِّکَ یَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ ٣٠ فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ ٣١ وَلَٰکِن کَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ٣٢ ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ یَتَمَطَّىٰٓ ٣٣ أَوۡلَىٰ لَکَ فَأَوۡلَىٰ ٣٤ ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَکَ فَأَوۡلَىٰٓ ٣٥ أَیَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن یُتۡرَکَ سُدًى ٣٦ أَلَمۡ یَکُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِیّٖ یُمۡنَىٰ ٣٧ ثُمَّ کَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ ٣٨ فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَیۡنِ ٱلذَّکَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ ٣٩ أَلَیۡسَ ذَٰلِکَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن یُحۡـِۧیَ ٱلۡمَوۡتَىٰ ٤٠

هرگز چنین نیست (که شما مشرکان می‌پندارید) بلکه شما دنیا(ی زودگذر) را دوست دارید. ﴿۲۰و آخرت را رها می‌کنید. ﴿۲۱آن روز چهره‌هایی تازه (و شاداب) است. ﴿۲۲به سوی پروردگارش می‌نگرد. ﴿۲۳و در آن روز چهره‌هایی عبوس (و درهم کشیده) است. ﴿۲۴یقین دارد که آسیبی کمر‌‌شکن به او می‌رسد. ﴿۲۵آری، چون (جان) به گلوگاهش برسد. ﴿۲۶و گفته شود: چه کسی است که افسون بخواند؟ (و او را نجات دهد). ﴿۲۷و یقین کند که زمان جدایی (از دنیا) است. ﴿۲۸و ساق‌ها(ی پایش) به هم بپیچد. ﴿۲۹در آن روز راندن (و مسیر همه) به سوی پروردگارت خواهد بود. ﴿۳۰پس (او) نه تصدیق کرده است و نه نماز گزارده است. ﴿۳۱بلکه (قرآن را) تکذیب کرد و (از ایمان) روی گرداند. ﴿۳۲سپس خرامان به سوی خانواده‌اش بازگشت. ﴿۳۳وای برتو! پس وای برتو! ﴿۳۴بازهم وای برتو! پس وای برتو! ﴿۳۵آیا انسان گمان می‌کند که (بی‌هدف و بدون حساب و جزا) به خود رها می‌شود؟ ﴿۳۶آیا (او) نطفه‌ای از منی که (در رحم) ریخته می‌شود نبود؟! ﴿۳۷آنگاه به صورت خون بسته درآمد، پس (الله او را) آفرید، و درست و استوار ساخت. ﴿۳۸پس از او دو زوج نر و ماده پدید آورد. ﴿۳۹آیا (چنین آفریدگاری) قادر نیست که مردگان را (دوباره) زنده کند؟!﴿۴۰.

سوره القیامه

سُورَةُ القِیَامَةِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ لَآ أُقۡسِمُ بِیَوۡمِ ٱلۡقِیَٰمَةِ ١ وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ ٢ أَیَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ ٣ بَلَىٰ قَٰدِرِینَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّیَ بَنَانَهُۥ ٤ بَلۡ یُرِیدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِیَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ ٥ یَسۡ‍َٔلُ أَیَّانَ یَوۡمُ ٱلۡقِیَٰمَةِ ٦ فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ ٧ وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ ٨ وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ ٩ یَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ یَوۡمَئِذٍ أَیۡنَ ٱلۡمَفَرُّ ١٠ کَلَّا لَا وَزَرَ ١١ إِلَىٰ رَبِّکَ یَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ ١٢ یُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ یَوۡمَئِذِۢ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ١٣ بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِیرَةٞ ١٤ وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِیرَهُۥ ١٥ لَا تُحَرِّکۡ بِهِۦ لِسَانَکَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ ١٦ إِنَّ عَلَیۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ ١٧ فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ ١٨ ثُمَّ إِنَّ عَلَیۡنَا بَیَانَهُۥ ١٩

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

قسم می‌خورم به روز قیامت! . ﴿1و قسم می‌خورم به نفس ملامت کننده! [1220]. ﴿2آیا مى‏پندارد آدمى که جمع نکنیم استخوان‌هاى او را؟. ﴿3آرى! مى‏کنیم، توانا شده بر آنکه هموار کنیم سر انگشت‌هاى او را. ﴿4بلکه می‌خواهد آدمى که معصیت کند در زمانى که پیش روى وی است [1221]. ﴿5مى‏پرسد که کى خواهد بود روز قیامت؟. ﴿6پس وقتى که خیره شود چشم. ﴿7و تیره گردد ماه. ﴿8یکجا جمع کرده شود آفتاب و ماه. ﴿9بگوید آدمى آن روز که کجاست کریزگاه؟. ﴿10نى! ‏نى! نیست هیچ پناه. ﴿11به سوى پروردگار تو است امروز قرارگاه. ﴿12خبر داده شود آدمى آن روز به حقیقت حال آنچه پیش فرستاده بود و پس گذاشته [1222]. ﴿13بلکه هست آدمى براى الزام خود حجتى. ﴿14اگرچه در میان آرد عذرهاى خود را. ﴿15 [1223]مجبنان [یا محمد،] به تکرار قرآن زبان خود را تا زود به دست آرى یاد کردن آن را. ﴿16هرآیینه وعده است بر ما در سینۀ تو جمع کردن قرآن و آسان کردن، خواندن آن را. ﴿17پس چون بخواند فرشتۀ ما آن را، دلِ خویش را در پى خواندن او کن. ﴿18باز هرآیینه وعده است بر ما واضح کردن آن [1224]. ﴿19

﴿ کَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ ٢٠ وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ ٢١ وُجُوهٞ یَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ ٢٢ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ ٢٣ وَوُجُوهٞ یَوۡمَئِذِۢ بَاسِرَةٞ ٢٤ تَظُنُّ أَن یُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ ٢٥ کَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِیَ ٢٦ وَقِیلَ مَنۡۜ رَاقٖ ٢٧ وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ ٢٨ وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ ٢٩ إِلَىٰ رَبِّکَ یَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ ٣٠ فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ ٣١ وَلَٰکِن کَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ٣٢ ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ یَتَمَطَّىٰٓ ٣٣ أَوۡلَىٰ لَکَ فَأَوۡلَىٰ ٣٤ ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَکَ فَأَوۡلَىٰٓ ٣٥ أَیَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن یُتۡرَکَ سُدًى ٣٦ أَلَمۡ یَکُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِیّٖ یُمۡنَىٰ ٣٧ ثُمَّ کَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ ٣٨ فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَیۡنِ ٱلذَّکَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ ٣٩ أَلَیۡسَ ذَٰلِکَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن یُحۡـِۧیَ ٱلۡمَوۡتَىٰ ٤٠

نى! ‏نى! بلکه [اى کافران] دوست می‌دارید دنیا را. ﴿20و ترک می‌نمایید آخرت را. ﴿21یک پاره روی‌هاى آن روز تازه باشند. ﴿22به سوى پروردگار خود نظر کننده باشند. ﴿23و یک پاره روی‌هاى آن روز پیشانى درهم کشیده باشند. ﴿24توقع کنند که در میان آورده باشد به ایشان مصیبتى. ﴿25نى! ‏نى! وقتى که برسد روح به چنبر گردن. ﴿26و گفته شود: کیست افسون کننده؟!. ﴿27و یقین دانست مختصر که این وقت جدا شدن روح است. ﴿28و بپیچید یک ساق به ساق دیگر [1225]. ﴿29به سوى پروردگار تو است آن روز، روان کردن. ﴿30پ پس نه باور داشت آدمى و نه نماز گزارد. ﴿31و لیکن دروغ شمرد و روى‏گردان گشت. ﴿32باز برفت به سوى اهل خانۀ خود خرامان شده. ﴿33واى بر تو! پس واى بر تو! . ﴿34باز دیگر می‌گویم: واى بر تو! پس واى بر تو! . ﴿35آیا مى‏پندارد آدمى که مهمل گذاشته شود؟. ﴿36آیا نبود نطفه‌ای از منى که ریخته مى‏شد در رحم؟. ﴿37باز بود خون بسته، پس بیافرید خدا، پس درست اندام کرد. ﴿38پس ساخت از آن منى دو قسم را، مرد را و زن را. ﴿39آیا نیست این خدا توانا بر آنکه زنده کند مردگان را؟. ﴿40