تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سُورَةُ الشُّعَرَاءِ

سُورَةُ الشُّعَرَاءِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿طسٓمٓ ١ تِلۡکَ ءَایَٰتُ ٱلۡکِتَٰبِ ٱلۡمُبِینِ ٢ لَعَلَّکَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَکَ أَلَّا یَکُونُواْ مُؤۡمِنِینَ ٣ إِن نَّشَأۡ نُنَزِّلۡ عَلَیۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَایَةٗ فَظَلَّتۡ أَعۡنَٰقُهُمۡ لَهَا خَٰضِعِینَ ٤ وَمَا یَأۡتِیهِم مِّن ذِکۡرٖ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ مُحۡدَثٍ إِلَّا کَانُواْ عَنۡهُ مُعۡرِضِینَ ٥ فَقَدۡ کَذَّبُواْ فَسَیَأۡتِیهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا کَانُواْ بِهِۦ یَسۡتَهۡزِءُونَ ٦ أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ کَمۡ أَنۢبَتۡنَا فِیهَا مِن کُلِّ زَوۡجٖ کَرِیمٍ ٧ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ٨ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ٩ وَإِذۡ نَادَىٰ رَبُّکَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئۡتِ ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِینَ ١٠ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَۚ أَلَا یَتَّقُونَ ١١ قَالَ رَبِّ إِنِّیٓ أَخَافُ أَن یُکَذِّبُونِ ١٢ وَیَضِیقُ صَدۡرِی وَلَا یَنطَلِقُ لِسَانِی فَأَرۡسِلۡ إِلَىٰ هَٰرُونَ ١٣ وَلَهُمۡ عَلَیَّ ذَنۢبٞ فَأَخَافُ أَن یَقۡتُلُونِ ١٤ قَالَ کَلَّاۖ فَٱذۡهَبَا بِ‍َٔایَٰتِنَآۖ إِنَّا مَعَکُم مُّسۡتَمِعُونَ ١٥ فَأۡتِیَا فِرۡعَوۡنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٦ أَنۡ أَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ١٧ قَالَ أَلَمۡ نُرَبِّکَ فِینَا وَلِیدٗا وَلَبِثۡتَ فِینَا مِنۡ عُمُرِکَ سِنِینَ ١٨ وَفَعَلۡتَ فَعۡلَتَکَ ٱلَّتِی فَعَلۡتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلۡکَٰفِرِینَ ١٩

به نام الله بخشندۀ مهربان

طسم (طا. سین. میم) ﴿۱این آیات کتاب روشن است. ﴿۲گویی می‌خواهی از (شدت غم و اندوه) این‌که آن‌ها ایمان نمی‌آورند؛ خود را هلاک کنی! ﴿۳اگر بخواهیم از آسمان بر آن‌ها نشانۀ نازل می‌کنیم که گردن‌هایشان در برابر آن تسلیم (و خاضع) گردد. ﴿۴و هیچ پند تازۀ از سوی (الله) رحمان برای آن‌ها نمی‌آید؛ مگر این‌که از آن روی گردان هستند. ﴿۵به راستی آن‌ها تکذیب کردند، پس به زودی اخبار آنچه را که به آن استهزاء (و تمسخر) می‌کردند؛ به آن‌ها خواهد رسید. ﴿۶آیا به زمین ننگریسته‌اند که چه قدر از هر گونه گیاهان (نیکو و) پر ارزش در آن رویانده‌ایم؟! ﴿۷بی‌گمان در این نشانۀ (بزرگی) است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نیستند. ﴿۸و به راستی پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۹و (به یاد بیاور) هنگامی را که پروردگارت موسی را ندا داد که به سوی قوم ستمکار برو، ﴿۱۰قوم فرعون، آیا آن‌ها نمی‌ترسند؟! ﴿۱۱(موسی) گفت: «پروردگارا! من می‌ترسم که مرا تکذیب کنند! ﴿۱۲و سینه‌ام تنگ گردد و زبانم باز نشود، پس (برادرم) هارون را (نیز) رسالت ده (تا مرا یاری کند). ﴿۱۳و آن‌ها بر (گردن) من (ادعای) گناهی دارند، پس می‌ترسم که مرا بکشند». ﴿۱۴(الله) فرمود: «چنین نیست، پس شما هردو با آیات ما بروید، یقیناً ما با شما شنوندگان هستیم. ﴿۱۵پس (به نزد) فرعون بروید، و بگویید: «ما فرستادۀ پروردگار جهانیان هستیم، ﴿۱۶که بنی اسرائیل را با ما بفرست». ﴿۱۷(فرعون) گفت: «آیا ما تو را در کودکی نزد خود پرورش ندادیم، و سال‌هایی از عمرت را در میان ما نگذراندی؟! ﴿۱۸و (بالآخره) آن کارت را (که نبایست انجام می‌دادی) انجام دادی، و تو از ناسپاسانی». ﴿۱۹

﴿قَالَ فَعَلۡتُهَآ إِذٗا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّینَ ٢٠ فَفَرَرۡتُ مِنکُمۡ لَمَّا خِفۡتُکُمۡ فَوَهَبَ لِی رَبِّی حُکۡمٗا وَجَعَلَنِی مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ٢١ وَتِلۡکَ نِعۡمَةٞ تَمُنُّهَا عَلَیَّ أَنۡ عَبَّدتَّ بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ٢٢ قَالَ فِرۡعَوۡنُ وَمَا رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٢٣ قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَآۖ إِن کُنتُم مُّوقِنِینَ ٢٤ قَالَ لِمَنۡ حَوۡلَهُۥٓ أَلَا تَسۡتَمِعُونَ ٢٥ قَالَ رَبُّکُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِکُمُ ٱلۡأَوَّلِینَ ٢٦ قَالَ إِنَّ رَسُولَکُمُ ٱلَّذِیٓ أُرۡسِلَ إِلَیۡکُمۡ لَمَجۡنُونٞ ٢٧ قَالَ رَبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَمَا بَیۡنَهُمَآۖ إِن کُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ ٢٨ قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذۡتَ إِلَٰهًا غَیۡرِی لَأَجۡعَلَنَّکَ مِنَ ٱلۡمَسۡجُونِینَ ٢٩ قَالَ أَوَلَوۡ جِئۡتُکَ بِشَیۡءٖ مُّبِینٖ ٣٠ قَالَ فَأۡتِ بِهِۦٓ إِن کُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِینَ ٣١ فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِیَ ثُعۡبَانٞ مُّبِینٞ ٣٢ وَنَزَعَ یَدَهُۥ فَإِذَا هِیَ بَیۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِینَ ٣٣ قَالَ لِلۡمَلَإِ حَوۡلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِیمٞ ٣٤ یُرِیدُ أَن یُخۡرِجَکُم مِّنۡ أَرۡضِکُم بِسِحۡرِهِۦ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ ٣٥ قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَٱبۡعَثۡ فِی ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِینَ ٣٦ یَأۡتُوکَ بِکُلِّ سَحَّارٍ عَلِیمٖ ٣٧ فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِیقَٰتِ یَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ ٣٨ وَقِیلَ لِلنَّاسِ هَلۡ أَنتُم مُّجۡتَمِعُونَ ٣٩

(موسی) گفت: «(من) آن (کار) را آنگاه انجام دادم که من از بی‌خبران بودم. ﴿۲۰پس چون از شما ترسیدم از شما فرار کردم، آنگاه پروردگارم به من دانش (و نبوت) بخشید و مرا از پیامبران قرار داد. ﴿۲۱و آیا این نعمتی است که تو بر من منت می‌گذاری که بنی اسرائیل را بردۀ خود ساختۀ؟!» ﴿۲۲فرعون گفت: «پروردگار جهانیان چیست؟!» ﴿۲۳(موسی) گفت: «پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است، اگر اهل یقین هستید». ﴿۲۴(فرعون) به آن‌های که در اطرافش بودند؛ گفت: «آیا نمی‌شنوید؟» ﴿۲۵(موسی) گفت: «(او) پروردگار شما و پروردگار نیاکان پیشین شماست. ﴿۲۶(فرعون) گفت: «بی‌تردید پیامبرتان که به سوی شما فرستاده شده دیوانه است». ﴿۲۷(موسی) گفت: «(او) پروردگار مشرق و مغرب و آنچه میان آن دو است، اگر بیندیشید». ﴿۲۸(فرعون) گفت: «اگر معبودی جز من برگزینی، البته تو را از زندانیان قرار خواهم داد». ﴿۲۹(موسی) گفت: «حتی اگر معجزۀ روشنی برای تو آورده باشم؟!» ﴿۳۰(فرعون) گفت: «پس اگر از راستگویانی، آن را بیاور». ﴿۳۱پس (موسی) عصای خود را افکند، که ناگهان آن اژد‌هایی آشکار شد. ﴿۳۲و دست خود را (در گریبان فرو برد و) بیرون آورد که ناگهان در برابر بینندگان سفید (و روشن) بود. ﴿۳۳(فرعون) به اشرافی که اطراف او بودند؛ گفت: «بی‌گمان این (مرد) جادوگر دانایی است. ﴿۳۴(او) می‌خواهد با سحرش شما را از سرزمین‌تان بیرون کند، پس شما چه نظر می‌دهید؟!» ﴿۳۵گفتند: «(کار) او و برادرش را به تأخیر انداز، و جمع آوری کنندگان را در (همۀ) شهر‌ها بفرست». ﴿۳۶تا هر جادوگر ماهر (و) دانایی را نزد تو آورند». ﴿۳۷پس (سر‌انجام) جادوگران برای وعده‌گاه روز معینی گرد آورده شدند. ﴿۳۸و به مردم گفته شد: «آیا شما (نیز) جمع می‌شوید، ﴿۳۹

﴿ لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن کَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِینَ ٤٠ فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرۡعَوۡنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن کُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِینَ ٤١ قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّکُمۡ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِینَ ٤٢ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ ٤٣ فَأَلۡقَوۡاْ حِبَالَهُمۡ وَعِصِیَّهُمۡ وَقَالُواْ بِعِزَّةِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبُونَ ٤٤ فَأَلۡقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِیَ تَلۡقَفُ مَا یَأۡفِکُونَ ٤٥ فَأُلۡقِیَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِینَ ٤٦ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٤٧ رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ٤٨ قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَکُمۡۖ إِنَّهُۥ لَکَبِیرُکُمُ ٱلَّذِی عَلَّمَکُمُ ٱلسِّحۡرَ فَلَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَیۡدِیَکُمۡ وَأَرۡجُلَکُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّکُمۡ أَجۡمَعِینَ ٤٩ قَالُواْ لَا ضَیۡرَۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ ٥٠ إِنَّا نَطۡمَعُ أَن یَغۡفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰیَٰنَآ أَن کُنَّآ أَوَّلَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٥١ ۞وَأَوۡحَیۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِیٓ إِنَّکُم مُّتَّبَعُونَ ٥٢ فَأَرۡسَلَ فِرۡعَوۡنُ فِی ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِینَ ٥٣ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرۡذِمَةٞ قَلِیلُونَ ٥٤ وَإِنَّهُمۡ لَنَا لَغَآئِظُونَ ٥٥ وَإِنَّا لَجَمِیعٌ حَٰذِرُونَ ٥٦ فَأَخۡرَجۡنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٖ وَعُیُونٖ ٥٧ وَکُنُوزٖ وَمَقَامٖ کَرِیمٖ ٥٨ کَذَٰلِکَۖ وَأَوۡرَثۡنَٰهَا بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ٥٩ فَأَتۡبَعُوهُم مُّشۡرِقِینَ ٦٠

تا اگر ساحران پیروز شدند، ما از آن‌ها پیروی کنیم؟!» ﴿۴۰پس هنگامی‌که ساحران آمدند، به فرعون گفتند: «اگر ما پیروز شویم، آیا ما پاداشی خواهیم داشت؟!» ﴿۴۱گفت: «آری، و بی‌گمان آنگاه شما از مقربان خواهید بود». ﴿۴۲موسی به آن‌ها گفت: «هر چه می‌خواهید بیفکنید، بیفکنید» ﴿۴۳پس آن‌ها ریسمان‌ها و عصا‌های خود را افکندند، و گفتند: «به عزت فرعون سوگند که، قطعاً ما پیروزیم». ﴿۴۴پس موسی عصایش را افکند، ناگهان آنچه را به دروغ بر ساخته بودند، بلعید. ﴿۴۵پس ساحران سجده‌کنان (به زمین) افتادند. ﴿۴۶گفتند: «ما به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم ﴿۴۷پروردگار موسی و هارون». ﴿۴۸(فرعون) گفت: «آیا پیش از آن‌که به شما اجازه دهم به او ایمان آوردید؟! مسلماً او بزرگتر شماست که سحر را به شما یاد داده است، پس به زودی خواهید دانست! دستان‌تان و پا‌هایتان را به عکس یکدیگر قطع می‌کنم، و همۀ شما را به دار می‌آویزم». ﴿۴۹گفتند: «باکی نیست، ما به سوی پروردگار مان باز می‌گردیم. ﴿۵۰ما امیدواریم که پروردگارمان خطاهای ما را ببخشد، که ما از نخستین ایمان آورندگان بودیم». ﴿۵۱و به موسی وحی کردیم که: «شبانه بندگانم را (از مصر) بیرون ببر، بی‌گمان شما تعقیب می‌شوید». ﴿۵۲پس فرعون (چون از ماجرا آگاه گردید) گرد آورندگان (نیرو) را به شهرها فرستاد. ﴿۵۳(و گفت:) این‌ها (= بنی اسرائیل) گروهی اندک (و ناچیز) هستند، ﴿۵۴و این‌ها ما را به خشم آورده‌اند، ﴿۵۵و ما همگی آماده (و بیدار) هستیم». ﴿۵۶پس آن‌ها را از باغ‌ها و چشمه‌‌ها بیرون کردیم. ﴿۵۷و (نیز) از گنج‌ها و منزل‌گاه نیکو (و قصر‌های مجلل بیرون راندیم). ﴿۵۸(آری) این چنین (کردیم) و بنی اسرائیل را وارث آن‌ها ساختیم. ﴿۵۹پس آن‌ها (صبحگاهان به) هنگام طلوع آفتاب به تعقیب‌شان پرداختند. ﴿۶۰

﴿ فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلۡجَمۡعَانِ قَالَ أَصۡحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدۡرَکُونَ ٦١ قَالَ کَلَّآۖ إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهۡدِینِ ٦٢ فَأَوۡحَیۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاکَ ٱلۡبَحۡرَۖ فَٱنفَلَقَ فَکَانَ کُلُّ فِرۡقٖ کَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِیمِ ٦٣ وَأَزۡلَفۡنَا ثَمَّ ٱلۡأٓخَرِینَ ٦٤ وَأَنجَیۡنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجۡمَعِینَ ٦٥ ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ ٦٦ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ٦٧ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ٦٨ وَٱتۡلُ عَلَیۡهِمۡ نَبَأَ إِبۡرَٰهِیمَ ٦٩ إِذۡ قَالَ لِأَبِیهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا تَعۡبُدُونَ ٧٠ قَالُواْ نَعۡبُدُ أَصۡنَامٗا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰکِفِینَ ٧١ قَالَ هَلۡ یَسۡمَعُونَکُمۡ إِذۡ تَدۡعُونَ ٧٢ أَوۡ یَنفَعُونَکُمۡ أَوۡ یَضُرُّونَ ٧٣ قَالُواْ بَلۡ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا کَذَٰلِکَ یَفۡعَلُونَ ٧٤ قَالَ أَفَرَءَیۡتُم مَّا کُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ ٧٥ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُکُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ ٧٦ فَإِنَّهُمۡ عَدُوّٞ لِّیٓ إِلَّا رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٧٧ ٱلَّذِی خَلَقَنِی فَهُوَ یَهۡدِینِ ٧٨ وَٱلَّذِی هُوَ یُطۡعِمُنِی وَیَسۡقِینِ ٧٩ وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ یَشۡفِینِ ٨٠ وَٱلَّذِی یُمِیتُنِی ثُمَّ یُحۡیِینِ ٨١ وَٱلَّذِیٓ أَطۡمَعُ أَن یَغۡفِرَ لِی خَطِیٓ‍َٔتِی یَوۡمَ ٱلدِّینِ ٨٢ رَبِّ هَبۡ لِی حُکۡمٗا وَأَلۡحِقۡنِی بِٱلصَّٰلِحِینَ ٨٣

پس چون دو گروه یکدیگر را دیدند، یاران موسی گفتند: «یقیناً ما (در چنگال فرعونیان) گرفتار شدیم». ﴿۶۱(موسی) گفت: «چنین نیست، بی‌گمان پروردگارم با من است، به زودی مرا هدایت خواهد کرد» ﴿۶۲پس به موسی وحی کردیم: «عصایت را به دریا بزن» آنگاه (دریا) شکافته شد، پس هر بخشی (از آن) همچون کوه عظیمی شد. ﴿۶۳و دیگران (= فرعون و فرعونیان) را (نیز) به آنجا نزدیک ساختیم. ﴿۶۴و موسی و همراهانش را همگی نجات دادیم. ﴿۶۵سپس دیگران را غرق کردیم. ﴿۶۶بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ (روشن) است، ولی بیشتر مردم ایمان نمی‌آورند. ﴿۶۷و بی‌تردید پرورگارتو پیروزمند مهربان است. ﴿۶۸و خبر ابراهیم را بر آن‌ها بخوان. ﴿۶۹هنگامی‌که به پدر و قومش گفت: «چه چیز را می‌پرستید؟!». ﴿۷۰گفتند: «بت‌هایی را می‌پرستیم، و پیوسته برای (عبادت) آن‌ها معتکف هستیم. ﴿۷۱(ابراهیم) گفت: «آیا هنگامی‌که آن‌ها را می‌خوانید (صدای) شما را می‌شنوند؟! ﴿۷۲یا سود و زیانی به شما می‌رسانند؟!». ﴿۷۳گفتند: «(نه) بلکه ما نیاکان خود را یافتیم که چنین می‌کردند». ﴿۷۴(ابراهیم) گفت: «آیا دیدید چیزهایی را که پیوسته عبادت می‌کردید، ﴿۷۵شما و نیاکان پیشین شما. ﴿۷۶پس همۀ آن‌ها دشمن من هستند، جز پروردگار جهانیان. ﴿۷۷(همان) کسی‌که مرا آفرید، پس او مرا هدایت می‌کند. ﴿۷۸و کسی‌که او به من غذا می‌دهد و سیراب می‌نماید. ﴿۷۹و هنگامی‌که بیمار شوم پس او مرا شفا می‌دهد. ﴿۸۰و کسی‌که مرا می‌میراند؛ سپس زنده می‌کند. ﴿۸۱و کسی‌که امیدوارم گناهانم را در روز جزا برایم ببخشد. ﴿۸۲پروردگارا! به من (دانش و) حکمت ببخش، و مرا به صالحان ملحق کن. ﴿۸۳

﴿وَٱجۡعَل لِّی لِسَانَ صِدۡقٖ فِی ٱلۡأٓخِرِینَ ٨٤وَٱجۡعَلۡنِی مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِیمِ ٨٥ وَٱغۡفِرۡ لِأَبِیٓ إِنَّهُۥ کَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّینَ ٨٦ وَلَا تُخۡزِنِی یَوۡمَ یُبۡعَثُونَ ٨٧ یَوۡمَ لَا یَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ ٨٨ إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِیمٖ ٨٩ وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِینَ ٩٠ وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِیمُ لِلۡغَاوِینَ ٩١ وَقِیلَ لَهُمۡ أَیۡنَ مَا کُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ ٩٢ مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلۡ یَنصُرُونَکُمۡ أَوۡ یَنتَصِرُونَ ٩٣ فَکُبۡکِبُواْ فِیهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ ٩٤ وَجُنُودُ إِبۡلِیسَ أَجۡمَعُونَ ٩٥ قَالُواْ وَهُمۡ فِیهَا یَخۡتَصِمُونَ ٩٦ تَٱللَّهِ إِن کُنَّا لَفِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٍ ٩٧ إِذۡ نُسَوِّیکُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٩٨ وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٩٩ فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِینَ ١٠٠ وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٖ ١٠١ فَلَوۡ أَنَّ لَنَا کَرَّةٗ فَنَکُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١٠٢ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٠٣ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٠٤ کَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٠٥ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٠٦ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٠٧ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٠٨ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٠٩ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١١٠ ۞قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لَکَ وَٱتَّبَعَکَ ٱلۡأَرۡذَلُونَ ١١١

و برای من در میان آیندگان آوازۀ نیک (و ذکر خیر) قرار بده. ﴿۸۴و مرا از وارثان بهشت پر نعمت بگردان. ﴿۸۵و پدرم را بیامرز، بی‌گمان او از گمراهان بود. ﴿۸۶و در روزی‌که (همۀ مردم) برانگیخته می‌شوند، مرا رسوا (و شرمنده) مکن. ﴿۸۷روزی‌که مال و فرزندان سودی نبخشد. ﴿۸۸مگر کسی‌که با قلب سلیم (خالی از شرک و کفر و نفاق) به پیشگاه الله بیاید». ﴿۸۹و (در آن روز) بهشت برای پرهیزگاران نزدیک آورده شود. ﴿۹۰و دوزخ برای گمراهان آشکار کرده شود. ﴿۹۱و به آن‌ها گفته می‌شود: «کجا هستند آنچه که به جای الله پرستش می‌کردید؟! ﴿۹۲آیا آن‌ها شما را یاری می‌کنند، یا (خود) انتقام می‌گیرند؟! ﴿۹۳پس آن‌ها و گمراهان (به رو) در آن افکنده می‌شوند. ﴿۹۴و (نیز) همۀ لشکریان ابلیس. ﴿۹۵آن‌ها در آنجا در حالی‌که با یکدیگر مخاصمه می‌کنند، گویند: ﴿۹۶«به الله سوگند که ما در گمراهی آشکار بودیم. ﴿۹۷چون شما را با پروردگار جهانیان برابر می‌دانستیم. ﴿۹۸و کسی جز مجرمان ما را گمراه نکرد. ﴿۹۹پس (اکنون) هیچ شفاعت کنندگانی برای ما نیست. ﴿۱۰۰و نه هیچ دوست (مخلص و) مهربانی. ﴿۱۰۱پس ای کاش بار دیگر (به دنیا) باز گردیم، تا از مؤمنان باشیم». ﴿۱۰۲بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ (روشن) است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نبودند. ﴿۱۰۳و بی‌تردید پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۱۰۴قوم نوح پیامبران را تکذیب کردند. ﴿۱۰۵هنگامی‌که برادرشان نوح به آن‌ها گفت: «آیا (از الله) نمی‌ترسید؟!». ﴿۱۰۶مسلماً من برای شما پیامبری امین هستم. ﴿۱۰۷پس از الله بترسید، و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۰۸و من بر (رساندن) این (دعوت) هیچ مزدی از شما نمی‌طلبم، مزد من تنها بر (عهدۀ) پروردگار جهانیان است. ﴿۱۰۹پس از الله بترسید، و مرا اطاعت کنید». ﴿۱۱۰گفتند: «آیا به تو ایمان بیاوریم در حالی‌که فرومایگان از تو پیروی کرده‌اند؟!» ﴿۱۱۱

﴿ قَالَ وَمَا عِلۡمِی بِمَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ١١٢ إِنۡ حِسَابُهُمۡ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّیۖ لَوۡ تَشۡعُرُونَ ١١٣ وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١١٤ إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِیرٞ مُّبِینٞ ١١٥ قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ یَٰنُوحُ لَتَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡمَرۡجُومِینَ ١١٦ قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوۡمِی کَذَّبُونِ ١١٧ فَٱفۡتَحۡ بَیۡنِی وَبَیۡنَهُمۡ فَتۡحٗا وَنَجِّنِی وَمَن مَّعِیَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١١٨ فَأَنجَیۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِی ٱلۡفُلۡکِ ٱلۡمَشۡحُونِ ١١٩ ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا بَعۡدُ ٱلۡبَاقِینَ ١٢٠ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٢١ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٢٢ کَذَّبَتۡ عَادٌ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٢٣ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٢٤ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٢٥ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٢٦ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٢٧ أَتَبۡنُونَ بِکُلِّ رِیعٍ ءَایَةٗ تَعۡبَثُونَ ١٢٨ وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّکُمۡ تَخۡلُدُونَ ١٢٩ وَإِذَا بَطَشۡتُم بَطَشۡتُمۡ جَبَّارِینَ ١٣٠ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٣١ وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِیٓ أَمَدَّکُم بِمَا تَعۡلَمُونَ ١٣٢ أَمَدَّکُم بِأَنۡعَٰمٖ وَبَنِینَ ١٣٣ وَجَنَّٰتٖ وَعُیُونٍ ١٣٤ إِنِّیٓ أَخَافُ عَلَیۡکُمۡ عَذَابَ یَوۡمٍ عَظِیمٖ ١٣٥ قَالُواْ سَوَآءٌ عَلَیۡنَآ أَوَعَظۡتَ أَمۡ لَمۡ تَکُن مِّنَ ٱلۡوَٰعِظِینَ ١٣٦

(نوح) گفت: «من چه می‌دانم آن‌ها چه کار‌ها کرده‌اند! ﴿۱۱۲اگر می‌فهمید، حساب آن‌ها تنها با پروردگار من است. ﴿۱۱۳و من (هرگز) مؤمنان را طرد نخواهم کرد. ﴿۱۱۴من جز بیم دهندۀ آشکار نیستم». ﴿۱۱۵گفتند: «ای نوح! اگر (از دعوتت) دست بر نداری، حتماً سنگسار خواهی شد». ﴿۱۱۶(نوح) گفت: «پروردگارا! همانا قوم من، مرا تکذیب کردند. ﴿۱۱۷پس میان من و آن‌ها داوری کن، و مرا و مؤمنانی را که با من هستند؛ نجات بده». ﴿۱۱۸پس او و کسانی را که همراه او بودند، در (آن) کشتی پر (و انباشته) نجات دادیم. ﴿۱۱۹سپس بقیه را غرق کردیم. ﴿۱۲۰بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ (روشن) است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نبودند. ﴿۱۲۱و بی‌تردید پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۱۲۲(قوم) عاد (نیز) پیامبران (الله) را تکذیب کردند. ﴿۱۲۳هنگامی‌که برادر‌شان هود به آن‌ها گفت: «آیا (از الله) نمی‌ترسید؟!» ﴿۱۲۴به راستی من برای شما پیامبری امین هستم. ﴿۱۲۵پس از الله بترسید، و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۲۶و من بر (رساندن) این (دعوت) هیچ مزدی از شما نمی‌طلبم، مزد من تنها بر (عهدۀ) پرودگار جهانیان است. ﴿۱۲۷آیا بر هر مکان مرتفعی نشانۀ (از روی هوا و هوس و) بیهوده می‌سازید؟! ﴿۱۲۸و قصر‌ها (و قلعه‌های) محکم و استوار بنا می‌کنید، گویی که (در دنیا) جاودانه می‌مانید. ﴿۱۲۹و چون (کسی را) کیفر دهید، همچون جباران کیفر می‌دهید. ﴿۱۳۰پس از الله بترسید و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۳۱و از کسی بترسید که شما را به آنچه می‌دانید مدد کرده است. ﴿۱۳۲شما را به چهارپایان و فرزندان مدد (و یاری) فرموده است. ﴿۱۳۳و (همچنین به) باغ‌ها و چشمه‌‌ها. ﴿۱۳۴همانا من از عذاب روزی بزرگ بر شما می‌ترسم!» ﴿۱۳۵گفتند: «برای ما یکسان است، چه ما را پند دهی یا پند ندهی. ﴿۱۳۶

﴿ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٣٧ وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِینَ ١٣٨ فَکَذَّبُوهُ فَأَهۡلَکۡنَٰهُمۡۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٣٩ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٤٠ کَذَّبَتۡ ثَمُودُ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٤١ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٤٢ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٤٣ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٤٤ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٤٥ أَتُتۡرَکُونَ فِی مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِینَ ١٤٦ فِی جَنَّٰتٖ وَعُیُونٖ ١٤٧ وَزُرُوعٖ وَنَخۡلٖ طَلۡعُهَا هَضِیمٞ ١٤٨ وَتَنۡحِتُونَ مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُیُوتٗا فَٰرِهِینَ ١٤٩ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٥٠ وَلَا تُطِیعُوٓاْ أَمۡرَ ٱلۡمُسۡرِفِینَ ١٥١ ٱلَّذِینَ یُفۡسِدُونَ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَلَا یُصۡلِحُونَ ١٥٢ قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِینَ ١٥٣ مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا فَأۡتِ بِ‍َٔایَةٍ إِن کُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِینَ ١٥٤ قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٞ لَّهَا شِرۡبٞ وَلَکُمۡ شِرۡبُ یَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ ١٥٥ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَیَأۡخُذَکُمۡ عَذَابُ یَوۡمٍ عَظِیمٖ ١٥٦ فَعَقَرُوهَا فَأَصۡبَحُواْ نَٰدِمِینَ ١٥٧ فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٥٨ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٥٩

این جز (همان) روش پیشینیان نیست. ﴿۱۳۷و ما (هرگز) عذاب نخواهیم شد». ﴿۱۳۸پس او (= هود) را تکذیب کردند، در نتیجه ما آن‌ها را هلاک کردیم، بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نبودند. ﴿۱۳۹و بی‌تردید پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۱۴۰(قوم) ثمود پیامبران (الله) را تکذیب کردند. ﴿۱۴۱هنگامی‌که برادر‌شان صالح به آن‌ها گفت: «آیا (از الله) نمی‌ترسید؟! ﴿۱۴۲بی‌گمان من برای شما پیامبری امین هستم. ﴿۱۴۳پس از الله بترسید و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۴۴و من بر (رساندن) این (دعوت) هیچ مزدی از شما نمی‌طلبم، مزد من تنها بر (عهدۀ) پروردگار جهانیان است. ﴿۱۴۵آیا (می پندارید که) شما در (نعمت‌‌‌هایی) اینجا ایمن رها خواهید شد؟! ﴿۱۴۶در (این) باغ‌ها و چشمه‌ها. ﴿۱۴۷و (در این) زراعت‌ها و نخل‌هایی که شکوفه‌هایش (نرم و) رسیده است؟! ﴿۱۴۸و شادمانه از کوه‌ها خانه‌هایی می‌تراشید؟ ﴿۱۴۹پس از الله بترسید و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۵۰و فرمان اسراف کاران را اطاعت نکنید. ﴿۱۵۱(همان) کسانی‌که در زمین فساد می‌کنند و اصلاح نمی‌کنند». ﴿۱۵۲گفتند: «(ای صالح) جز این نیست که تو از جادوشدگانی. ﴿۱۵۳تو جز بشری همانند ما نیستی، پس اگر از راستگویانی نشانۀ بیاور». ﴿۱۵۴(صالح) گفت: «این ماده شتری است، که برای او یک نوبت آب خوردن، و برای شما (نیز) نوبت روز معینی است. ﴿۱۵۵و (کمترین) آزاری به آن نرسانید، که عذاب روزی بزرگ شما را فرو می‌گیرد». ﴿۱۵۶پس آن را پی کردند، آنگاه (از کردۀ خود) پشیمان شدند. ﴿۱۵۷پس عذاب (الهی) آن‌ها را فرو گرفت، بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نبودند. ﴿۱۵۸و بی‌تردید پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۱۵۹

﴿ کَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٦٠ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٦١ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٦٢ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٦٣ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٦٤ أَتَأۡتُونَ ٱلذُّکۡرَانَ مِنَ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٦٥ وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَکُمۡ رَبُّکُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِکُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٌ عَادُونَ ١٦٦ قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ یَٰلُوطُ لَتَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُخۡرَجِینَ ١٦٧ قَالَ إِنِّی لِعَمَلِکُم مِّنَ ٱلۡقَالِینَ ١٦٨ رَبِّ نَجِّنِی وَأَهۡلِی مِمَّا یَعۡمَلُونَ ١٦٩ فَنَجَّیۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِینَ ١٧٠ إِلَّا عَجُوزٗا فِی ٱلۡغَٰبِرِینَ ١٧١ ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ ١٧٢ وَأَمۡطَرۡنَا عَلَیۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِینَ ١٧٣ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٧٤ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٧٥ کَذَّبَ أَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔیۡکَةِ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٧٦ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ شُعَیۡبٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٧٧ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٧٨ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٧٩ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٨٠ ۞أَوۡفُواْ ٱلۡکَیۡلَ وَلَا تَکُونُواْ مِنَ ٱلۡمُخۡسِرِینَ ١٨١ وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِیمِ ١٨٢ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡیَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِی ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِینَ ١٨٣

قوم لوط (نیز) پیامبران (الله) را تکذیب کردند. ﴿۱۶۰هنگامی‌که برادر‌شان لوط به آن‌ها گفت: «آیا (از الله) نمی‌ترسید؟! ﴿۱۶۱بی‌گمان من برای شما پیامبری امین هستم. ﴿۱۶۲پس از الله بترسید، و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۶۳و من بر (رساندن) این (دعوت) هیچ مزدی از شما نمی‌طلبم، مزد من تنها بر (عهدۀ) پروردگار جهانیان است. ﴿۱۶۴آیا در میان جهانیان شما به سراغ مردان می‌روید؟! ﴿۱۶۵و همسرانی‌که الله برای شما آفریده است؛ رها می‌کنید، بلکه شما قومی متجاوز هستید. ﴿۱۶۶گفتند: «ای لوط، اگر دست بر نداری، یقیناً از اخراج شدگان خواهی بود». ﴿۱۶۷(لوط) گفت: «من دشمن سرسخت عمل شما هستم. ﴿۱۶۸پروردگارا! من و خانواده ام را از (عاقبت) آنچه (این‌ها) انجام می‌دهند، نجات بده». ﴿۱۶۹پس او و خانواده‌اش را همگی نجات دادیم. ﴿۱۷۰مگر پیر زنی که در میان بازماندگان بود. ﴿۱۷۱سپس دیگران را نابود ساختیم. ﴿۱۷۲و بر آن‌ها بارانی (از سنگ) بارانیدیم، پس باران بیم داده شدگان چه بد بود. ﴿۱۷۳بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نبودند. ﴿۱۷۴و بی‌تردید پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۱۷۵اصحاب ایکه (= قوم شعیب) پیامبران (الله) را تکذیب کردند. ﴿۱۷۶هنگامی‌که شعیب به آن‌ها گفت: «آیا (از الله) نمی‌ترسید؟! ﴿۱۷۷همانا من برای شما پیامبری امین هستم. ﴿۱۷۸پس از الله بترسید، و مرا اطاعت کنید. ﴿۱۷۹و من بر (رساندن) این (دعوت) هیچ مزدی از شما نمی‌طلبم، مزد من تنها بر (عهدۀ) پروردگار جهانیان است. ﴿۱۸۰پیمانه را تمام بدهید، و از کاهندگان (و کم فروشان) نباشید. ﴿۱۸۱و با ترازوی درست وزن کنید. ﴿۱۸۲و چیز‌های مردم را کم ندهید (و حق آن‌ها را ضایع نکنید) و در زمین به فساد نکوشید. ﴿۱۸۳

﴿وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِی خَلَقَکُمۡ وَٱلۡجِبِلَّةَ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٨٤ قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِینَ ١٨٥ وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَإِن نَّظُنُّکَ لَمِنَ ٱلۡکَٰذِبِینَ ١٨٦ فَأَسۡقِطۡ عَلَیۡنَا کِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن کُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِینَ ١٨٧ قَالَ رَبِّیٓ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ ١٨٨ فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمۡ عَذَابُ یَوۡمِ ٱلظُّلَّةِۚ إِنَّهُۥ کَانَ عَذَابَ یَوۡمٍ عَظِیمٍ ١٨٩ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٩٠ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٩١ وَإِنَّهُۥ لَتَنزِیلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٩٢ نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِینُ ١٩٣ عَلَىٰ قَلۡبِکَ لِتَکُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِینَ ١٩٤ بِلِسَانٍ عَرَبِیّٖ مُّبِینٖ ١٩٥ وَإِنَّهُۥ لَفِی زُبُرِ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٩٦ أَوَ لَمۡ یَکُن لَّهُمۡ ءَایَةً أَن یَعۡلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُاْ بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ١٩٧ وَلَوۡ نَزَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ بَعۡضِ ٱلۡأَعۡجَمِینَ ١٩٨ فَقَرَأَهُۥ عَلَیۡهِم مَّا کَانُواْ بِهِۦ مُؤۡمِنِینَ ١٩٩ کَذَٰلِکَ سَلَکۡنَٰهُ فِی قُلُوبِ ٱلۡمُجۡرِمِینَ ٢٠٠ لَا یُؤۡمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ یَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِیمَ ٢٠١ فَیَأۡتِیَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا یَشۡعُرُونَ ٢٠٢ فَیَقُولُواْ هَلۡ نَحۡنُ مُنظَرُونَ ٢٠٣ أَفَبِعَذَابِنَا یَسۡتَعۡجِلُونَ ٢٠٤ أَفَرَءَیۡتَ إِن مَّتَّعۡنَٰهُمۡ سِنِینَ ٢٠٥ ثُمَّ جَآءَهُم مَّا کَانُواْ یُوعَدُونَ ٢٠٦

و از کسی‌که شما و آفریدگان نخستین را آفرید بترسید. ﴿۱۸۴گفتند: «(ای شعیب!) جز این نیست که تو از جادو شدگانی، ﴿۱۸۵تو جز بشری همانند ما نیستی، و تو را از دروغگویان می‌پنداریم. ﴿۱۸۶پس اگر از راستگویانی، پارۀ از آسمان را بر (سر) ما بینداز» ﴿۱۸۷(شعیب) گفت: «پروردگارم! به آنچه انجام می‌دهید؛ داناتر است. ﴿۱۸۸پس او را تکذیب کردند، آنگاه عذاب روز سایه آن‌ها را فرو گرفت، بی‌گمان آن عذاب روز بزرگی بود. ﴿۱۸۹بی‌گمان در این (ماجرا) نشانۀ است، و بیشتر آن‌ها مؤمن نبودند. ﴿۱۹۰و بی‌تردید پروردگار تو پیروزمند مهربان است. ﴿۱۹۱و همانا این (قرآن) نازل شده (از جانب) پروردگار جهانیان است. ﴿۱۹۲روح الامین (= جبرئیل) آن را فرود آورده است. ﴿۱۹۳بر قلب تو، تا از هشدار دهندگان باشی. ﴿۱۹۴(آن را) به زبان عربی روشن (نازل کرد). ﴿۱۹۵و همانا (توصیف) آن در کتاب‌های پیشینیان (نیز آمده) است. ﴿۱۹۶آیا همین نشانه برای آن‌ها کافی نیست که علمای بنی اسرائیل [۱۰۰]از آن (قرآن) آگاهند؟! ﴿۱۹۷و اگر آن را بر بعضی از عجمیان (= غیر عرب‌ها) نازل می‌کردیم. ﴿۱۹۸پس او آن را برایشان می‌خواند، به آن ایمان نمی‌آورند. ﴿۱۹۹(آری) این گونه آن (تکذیب) را در دل‌های مجرمان در آوردیم. ﴿۲۰۰به آن ایمان نمی‌آورند تا عذاب دردناک را (با چشم خود) ببینند. ﴿۲۰۱پس ناگهان در حالی‌که بی‌خبرند به سراغ آن‌ها می‌آید. ﴿۲۰۲آنگاه می‌گویند: «آیا مهلتی به ما داده خواهد شد؟!» ﴿۲۰۳آیا برای عذاب ما شتاب می‌کنند؟! ﴿۲۰۴آیا دیدی که اگر سالیانی آن‌ها را (از این زندگی دنیا) بهره‌مند سازیم. ﴿۲۰۵سپس آنچه که به آن‌ها وعده داده شده است به سراغ‌شان بیاید. ﴿۲۰۶

﴿ مَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا کَانُواْ یُمَتَّعُونَ ٢٠٧ وَمَآ أَهۡلَکۡنَا مِن قَرۡیَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ ٢٠٨ ذِکۡرَىٰ وَمَا کُنَّا ظَٰلِمِینَ ٢٠٩ وَمَا تَنَزَّلَتۡ بِهِ ٱلشَّیَٰطِینُ ٢١٠ وَمَا یَنۢبَغِی لَهُمۡ وَمَا یَسۡتَطِیعُونَ ٢١١ إِنَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّمۡعِ لَمَعۡزُولُونَ ٢١٢ فَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَکُونَ مِنَ ٱلۡمُعَذَّبِینَ ٢١٣ وَأَنذِرۡ عَشِیرَتَکَ ٱلۡأَقۡرَبِینَ ٢١٤ وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَکَ لِمَنِ ٱتَّبَعَکَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٢١٥ فَإِنۡ عَصَوۡکَ فَقُلۡ إِنِّی بَرِیٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ ٢١٦ وَتَوَکَّلۡ عَلَى ٱلۡعَزِیزِ ٱلرَّحِیمِ ٢١٧ ٱلَّذِی یَرَىٰکَ حِینَ تَقُومُ ٢١٨ وَتَقَلُّبَکَ فِی ٱلسَّٰجِدِینَ ٢١٩ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡعَلِیمُ ٢٢٠ هَلۡ أُنَبِّئُکُمۡ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّیَٰطِینُ ٢٢١ تَنَزَّلُ عَلَىٰ کُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٖ ٢٢٢ یُلۡقُونَ ٱلسَّمۡعَ وَأَکۡثَرُهُمۡ کَٰذِبُونَ ٢٢٣ وَٱلشُّعَرَآءُ یَتَّبِعُهُمُ ٱلۡغَاوُۥنَ ٢٢٤ أَلَمۡ تَرَ أَنَّهُمۡ فِی کُلِّ وَادٖ یَهِیمُونَ ٢٢٥ وَأَنَّهُمۡ یَقُولُونَ مَا لَا یَفۡعَلُونَ ٢٢٦ إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَکَرُواْ ٱللَّهَ کَثِیرٗا وَٱنتَصَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْۗ وَسَیَعۡلَمُ ٱلَّذِینَ ظَلَمُوٓاْ أَیَّ مُنقَلَبٖ یَنقَلِبُونَ ٢٢٧

این بهره‌مندیشان (از دنیا) سودی برای آن‌ها نخواهد داشت. ﴿۲۰۷و هیچ قریۀ را هلاک نکردیم؛ مگر این‌که هشدار دهندگانی (از پیامبران) داشتند. ﴿۲۰۸برای پند دادن، و ما هرگز ستمکار نبودیم. ﴿۲۰۹و شیطآن‌ها (هرگز) این (قرآن) را نازل نکرده‌اند. ﴿۲۱۰و برای آن‌ها سزاوار نیست؛ و نمی‌توانند. ﴿۲۱۱بی‌گمان آن‌ها از شنیدن (وحی، و استراق سمع) برکنارند. ﴿۲۱۲پس (ای پیامبر!) هیچ معبودی را با الله مخوان، که از عذاب شدگان خواهی بود. ﴿۲۱۳و خویشاوندان نزدیکت را هشدار بده. ﴿۲۱۴و بال (رحمت و فروتنی) خود را برای مؤمنانی‌که از تو پیروی می‌کنند؛ بگستر. ﴿۲۱۵پس اگر از (فرمان) تو سرپیچی کردند، بگو: «همانا من از آنچه انجام می‌دهید؛ بیزارم». ﴿۲۱۶و بر الله پیروزمند مهربان توکل کن. ﴿۲۱۷(همان) کسی‌که تو را به هنگامی‌که (برای عبادت) بر می‌خیزی می‌بیند. ﴿۲۱۸و (نیز) حرکت (و نشست و بر خاست) تو را میان سجده‌کنندگان (می‌بیند). ﴿۲۱۹همانا او شنوای داناست. ﴿۲۲۰آیا به شما خبردهم که شیاطین بر چه کسی نازل می‌شوند؟! ﴿۲۲۱بر هر دروغگوی گنهکار نازل می‌گردند. ﴿۲۲۲(به شیاطین) گوش فرا می‌دهند و بیشترشان دروغگو هستند. ﴿۲۲۳و شاعران (کسانی) هستند که گمراهان از آن‌ها پیروی می‌کنند. ﴿۲۲۴آیا ندیدی که آن‌ها در هر وادیی سرگشته (و حیران) هستند؟! ﴿۲۲۵و بی‌گمان آن‌ها چیزی می‌گویند که (خود به آن) عمل نمی‌کنند؟! ﴿۲۲۶مگر کسانی‌که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و الله را بسیار یاد کردند، و بعد از آن که ستم دیدند، انتقام گرفتند، (و با شعر خود از اسلام و مسلمین دفاع نمودند)، و کسانی‌که ستم کردند؛ به زودی خواهند دانست به چه بازگشتگاهی باز می‌گردند. ﴿۲۲۷

[۱۰۰] مانند عبدالله بن سلام سو دیگران. (تفسیر ابن کثیر)

سُورَةُ الشُّعَرَاءِ

سُورَةُ الشُّعَرَاءِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ طسٓمٓ ١ تِلۡکَ ءَایَٰتُ ٱلۡکِتَٰبِ ٱلۡمُبِینِ ٢ لَعَلَّکَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَکَ أَلَّا یَکُونُواْ مُؤۡمِنِینَ ٣ إِن نَّشَأۡ نُنَزِّلۡ عَلَیۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَایَةٗ فَظَلَّتۡ أَعۡنَٰقُهُمۡ لَهَا خَٰضِعِینَ ٤ وَمَا یَأۡتِیهِم مِّن ذِکۡرٖ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ مُحۡدَثٍ إِلَّا کَانُواْ عَنۡهُ مُعۡرِضِینَ ٥ فَقَدۡ کَذَّبُواْ فَسَیَأۡتِیهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا کَانُواْ بِهِۦ یَسۡتَهۡزِءُونَ ٦ أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ کَمۡ أَنۢبَتۡنَا فِیهَا مِن کُلِّ زَوۡجٖ کَرِیمٍ ٧ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ٨ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ٩ وَإِذۡ نَادَىٰ رَبُّکَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئۡتِ ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِینَ ١٠ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَۚ أَلَا یَتَّقُونَ ١١ قَالَ رَبِّ إِنِّیٓ أَخَافُ أَن یُکَذِّبُونِ ١٢ وَیَضِیقُ صَدۡرِی وَلَا یَنطَلِقُ لِسَانِی فَأَرۡسِلۡ إِلَىٰ هَٰرُونَ ١٣ وَلَهُمۡ عَلَیَّ ذَنۢبٞ فَأَخَافُ أَن یَقۡتُلُونِ ١٤ قَالَ کَلَّاۖ فَٱذۡهَبَا بِ‍َٔایَٰتِنَآۖ إِنَّا مَعَکُم مُّسۡتَمِعُونَ ١٥ فَأۡتِیَا فِرۡعَوۡنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٦ أَنۡ أَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ١٧ قَالَ أَلَمۡ نُرَبِّکَ فِینَا وَلِیدٗا وَلَبِثۡتَ فِینَا مِنۡ عُمُرِکَ سِنِینَ ١٨ وَفَعَلۡتَ فَعۡلَتَکَ ٱلَّتِی فَعَلۡتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلۡکَٰفِرِینَ ١٩

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

طسم. ﴿1این آیات کتاب روشن‏ است. ﴿2شاید تو هلاک کننده‌ای خویشتن را به سبب آن که مسلمان نمی‌شوند. ﴿3اگر خواهیم فرود آریم بر ایشان از آسمان نشانه‌ای، پس شود گردن‌های ایشان پیش آن نیایش کننده. ﴿4و نمى‏آید بدیشان هیچ پندى از جانب پروردگار ایشان نو پدید آورد، مگر مى‏باشند از آن روى گرداننده. ﴿5پس ثابت شد که ایشان دروغ شمردند، پس خواهد آمد به ایشان با صدق وعده که به آن تمسخر می‌کردند. ﴿6آیا ندیده‏اند به سوى زمین، چقدر رویانیدیم در آنجا از هر جنس نیک؟. ﴿7هرآیینه در این ماجرا نشانه است و نیستند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿8و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿9و آنگاه که آواز داد پروردگار تو موسى راکه بیا بپیش گروه ستمکاران. ﴿10بیا پیش قوم فرعون. آیا پرهیزگارى نمی‌کنند؟. ﴿11گفت: اى پروردگار من! هرآیینه من مى‏ترسم از آنکه دروغى شمردند مرا. ﴿12و تنگ شود سینۀ من و جارى نگردد زبان من، پس پیغامبرى فرست به سوى هارون. ﴿13و قوم فرعون را بر من گناهى هست، پس می‌ترسم که بکشند مرا. ﴿14گفت: نه چنین باشد. پس هر دو بروید با نشانه‌هاى ما، هرآیینه ما با شما شنونده‏ایم. ﴿15پس بیایید به فرعون، پس بگویید هرآیینه ما فرستادۀ پروردگار عالم‌هاییم. ﴿16[به این پیغام] که بفرست همراه ما بنى اسرائیل را. ﴿17گفت اى موسى! آیا پرورش نکردیم تو را در میان اهل خویش در حالِ طفلى و درنگ کردى در میان ما از عمر خود سال‌ها. ﴿18و کردى آن کردار خود راکه از تو به عمل آمد و تو از ناسپاس دارندگانى. ﴿19

﴿قَالَ فَعَلۡتُهَآ إِذٗا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّینَ ٢٠ فَفَرَرۡتُ مِنکُمۡ لَمَّا خِفۡتُکُمۡ فَوَهَبَ لِی رَبِّی حُکۡمٗا وَجَعَلَنِی مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ٢١ وَتِلۡکَ نِعۡمَةٞ تَمُنُّهَا عَلَیَّ أَنۡ عَبَّدتَّ بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ٢٢ قَالَ فِرۡعَوۡنُ وَمَا رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٢٣ قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَآۖ إِن کُنتُم مُّوقِنِینَ ٢٤ قَالَ لِمَنۡ حَوۡلَهُۥٓ أَلَا تَسۡتَمِعُونَ ٢٥ قَالَ رَبُّکُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِکُمُ ٱلۡأَوَّلِینَ ٢٦ قَالَ إِنَّ رَسُولَکُمُ ٱلَّذِیٓ أُرۡسِلَ إِلَیۡکُمۡ لَمَجۡنُونٞ ٢٧ قَالَ رَبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَمَا بَیۡنَهُمَآۖ إِن کُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ ٢٨ قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذۡتَ إِلَٰهًا غَیۡرِی لَأَجۡعَلَنَّکَ مِنَ ٱلۡمَسۡجُونِینَ ٢٩ قَالَ أَوَلَوۡ جِئۡتُکَ بِشَیۡءٖ مُّبِینٖ ٣٠ قَالَ فَأۡتِ بِهِۦٓ إِن کُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِینَ ٣١ فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِیَ ثُعۡبَانٞ مُّبِینٞ ٣٢ وَنَزَعَ یَدَهُۥ فَإِذَا هِیَ بَیۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِینَ ٣٣ قَالَ لِلۡمَلَإِ حَوۡلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِیمٞ ٣٤ یُرِیدُ أَن یُخۡرِجَکُم مِّنۡ أَرۡضِکُم بِسِحۡرِهِۦ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ ٣٥ قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَٱبۡعَثۡ فِی ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِینَ ٣٦ یَأۡتُوکَ بِکُلِّ سَحَّارٍ عَلِیمٖ ٣٧ فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِیقَٰتِ یَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ ٣٨ وَقِیلَ لِلنَّاسِ هَلۡ أَنتُم مُّجۡتَمِعُونَ ٣٩

گفت: کردم آن کردار را آنگاه و من از گمراهان بودم. ﴿20پس گریختم از پیش شما، چون بترسیدم از عقوبت شما، پس عطا کرد مرا پروردگار من دانش و ساخت مرا از پیغامبران. ﴿21و آیا این نعمتى است که منّت مى‏نهى بر من که بنده گرفتى بنى اسراییل را [871]. ﴿22گفت فرعون: و چیست پروردگار عالم‌ها؟. ﴿23گفت [موسى]: پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه در میان اینهاست، اگر یقین آرنده‏اید. ﴿24گفت [فرعون] آنان راکه حوالى او بودند: آیا نمى‏شنوید؟. ﴿25گفت [موسى]: پروردگار شماست و پروردگار پدران پیشین شماست. ﴿26گفت [فرعون]: هرآیینه پیغامبرى که فرستاده شده به سوى شما دیوانه است. ﴿27گفت [موسى]: پروردگار مشرق و مغرب و آنچه در میان اینهاست، اگر درمى‏یابید. ﴿28گفت: اگر خدا گرفتى غیر مرا، البته بکنم تو را از زندانیان. ﴿29گفت: آیا به زندان کنى، اگرچه بیارم پیش تو چیزى روشن را. ﴿30گفت: بیار آن را اگر از راستگویانى. ﴿31پس بیانداخت عصاى خود را، پس ناگهان وى اژدهاى آشکار بود. ﴿32و برآورد دست خود را، پس ناگهان وى سفید بود براى بینندگان. ﴿33گفت [فرعون] به جماعتى که حوالى او بودند: هرآیینه این شخص، جادوگری است دانا. ﴿34می‌خواهد که بیرون کند شما را از زمین شما به سحر خود. پس چه می‌فرمایید مرا؟. ﴿35گفتند: موقوف دار او را و برادرش را و بفرست در شهرها نقیبان را. ﴿36تا بیارند پیش تو هر جادوگر دانا را. ﴿37پس جمع کرده شد ساحران را به میعاد روزى معین. ﴿38و گفته شد به مردمان: آیا شما جمع شونده‏اید؟. ﴿39

﴿ لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن کَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِینَ ٤٠ فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرۡعَوۡنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن کُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِینَ ٤١ قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّکُمۡ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِینَ ٤٢ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ ٤٣ فَأَلۡقَوۡاْ حِبَالَهُمۡ وَعِصِیَّهُمۡ وَقَالُواْ بِعِزَّةِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبُونَ ٤٤ فَأَلۡقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِیَ تَلۡقَفُ مَا یَأۡفِکُونَ ٤٥ فَأُلۡقِیَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِینَ ٤٦ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٤٧ رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ٤٨ قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَکُمۡۖ إِنَّهُۥ لَکَبِیرُکُمُ ٱلَّذِی عَلَّمَکُمُ ٱلسِّحۡرَ فَلَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَیۡدِیَکُمۡ وَأَرۡجُلَکُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّکُمۡ أَجۡمَعِینَ ٤٩ قَالُواْ لَا ضَیۡرَۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ ٥٠ إِنَّا نَطۡمَعُ أَن یَغۡفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰیَٰنَآ أَن کُنَّآ أَوَّلَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٥١ ۞وَأَوۡحَیۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِیٓ إِنَّکُم مُّتَّبَعُونَ ٥٢ فَأَرۡسَلَ فِرۡعَوۡنُ فِی ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِینَ ٥٣ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرۡذِمَةٞ قَلِیلُونَ ٥٤ وَإِنَّهُمۡ لَنَا لَغَآئِظُونَ ٥٥ وَإِنَّا لَجَمِیعٌ حَٰذِرُونَ ٥٦ فَأَخۡرَجۡنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٖ وَعُیُونٖ ٥٧ وَکُنُوزٖ وَمَقَامٖ کَرِیمٖ ٥٨ کَذَٰلِکَۖ وَأَوۡرَثۡنَٰهَا بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ٥٩ فَأَتۡبَعُوهُم مُّشۡرِقِینَ ٦٠

بُوَد که پیروى ساحران کنیم اگر ایشان غالب شوند. ﴿40پس چون حاضر شدند ساحران، گفتند فرعون را: آیا ما را مزدى بُوَد اگر ما غالب شویم؟. ﴿41گفت: آرى! و هرآیینه شما آنگاه از مقربان باشید. ﴿42گفت به ایشان موسى: بیفکنید آنچه شما افگننده‏اید. ﴿43پس انداختند رسنهاى خود را و عصاهاى خود را و گفتند: قسم به بزرگى فرعون! هرآیینه ما البته غالبیم. ﴿44پس انداخت موسى عصاى خود را، پس ناگهان وى فرو می‌برد آنچه دغا بازى می‌کردند. ﴿45پس انداخته شدند ساحران، سجده‏کنان. ﴿46گفتند: ایمان آوردیم به پروردگار عالم‌ها. ﴿47پروردگار موسى و هارون. ﴿48گفت فرعون: آیا ایمان آوردید به موسى پیش از آن که دستورى دهم شما را؟ هرآیینه وى مهتر شماست، آنکه بیاموخت شما را جادو. پس خواهید دانست، البته بُبرّم دست‌هاى شما را و پاهاى شما را یکى از جانب راست و دیگر از جانب چپ و البته بردار کنم شما را، همه یکجا. ﴿49گفتند: هیچ زیان نیست، هرآیینه ما به سوى پروردگار خویش رجوع کنیم ﴿50هرآیینه ما توقع داریم که بیامرزد برای ما پروردگار ما گناهان ما را به سبب آنکه شدیم اوّل مسلمانان. ﴿51و وحى فرستادیم به سوى موسى که به وقت شب روان کن بندگان مرا، هرآیینه شما تعاقب کرده شوید. ﴿52پس فرستاد فرعون در شهرها نقیبان. ﴿53که هرآیینه بنى اسراییل گروهى اندکند. ﴿54و هرآیینه ایشان ما را به خشم آورده‌اند. ﴿55و هرآیینه ما جماعتى‏ایم سلاح پوشیده. ﴿56[خدا می‌فرماید]: پس بیرون کردیم قوم فرعون را از بوستان‌ها و چشمه‏ها. ﴿57و گنج‌ها و منزل نیک. ﴿58چنین کردیم، و میراث دادیم این اشیا بنى اسراییل را. ﴿59پس تعاقب ایشان کردند به وقت اشراق درآمده. ﴿60

﴿ فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلۡجَمۡعَانِ قَالَ أَصۡحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدۡرَکُونَ ٦١ قَالَ کَلَّآۖ إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهۡدِینِ ٦٢ فَأَوۡحَیۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاکَ ٱلۡبَحۡرَۖ فَٱنفَلَقَ فَکَانَ کُلُّ فِرۡقٖ کَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِیمِ ٦٣ وَأَزۡلَفۡنَا ثَمَّ ٱلۡأٓخَرِینَ ٦٤ وَأَنجَیۡنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجۡمَعِینَ ٦٥ ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ ٦٦ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ٦٧ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ٦٨ وَٱتۡلُ عَلَیۡهِمۡ نَبَأَ إِبۡرَٰهِیمَ ٦٩ إِذۡ قَالَ لِأَبِیهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا تَعۡبُدُونَ ٧٠ قَالُواْ نَعۡبُدُ أَصۡنَامٗا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰکِفِینَ ٧١ قَالَ هَلۡ یَسۡمَعُونَکُمۡ إِذۡ تَدۡعُونَ ٧٢ أَوۡ یَنفَعُونَکُمۡ أَوۡ یَضُرُّونَ ٧٣ قَالُواْ بَلۡ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا کَذَٰلِکَ یَفۡعَلُونَ ٧٤ قَالَ أَفَرَءَیۡتُم مَّا کُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ ٧٥ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُکُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ ٧٦ فَإِنَّهُمۡ عَدُوّٞ لِّیٓ إِلَّا رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٧٧ ٱلَّذِی خَلَقَنِی فَهُوَ یَهۡدِینِ ٧٨ وَٱلَّذِی هُوَ یُطۡعِمُنِی وَیَسۡقِینِ ٧٩ وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ یَشۡفِینِ ٨٠ وَٱلَّذِی یُمِیتُنِی ثُمَّ یُحۡیِینِ ٨١ وَٱلَّذِیٓ أَطۡمَعُ أَن یَغۡفِرَ لِی خَطِیٓ‍َٔتِی یَوۡمَ ٱلدِّینِ ٨٢ رَبِّ هَبۡ لِی حُکۡمٗا وَأَلۡحِقۡنِی بِٱلصَّٰلِحِینَ ٨٣

و پس چون یکدیگر را دیدند هر دو گروه، گفتند یاران موسى: هرآیینه به ما رسیدند. ﴿61گفت [موسى]: نه چنین‏ است! هرآیینه با من پروردگار من است، راه خواهد فرمود مرا. ﴿62پس وحى فرستادیم به سوى موسى که بزن عصاى خود را در دریا. پس دریا بشگافت، پس شد هر پاره مانند کوه بزرگ. ﴿63و نزدیک آوردیم آنجا آن دیگران را. ﴿64و خلاص ساختیم موسى را و آنان راکه همراه وى بودند، همه یکجا. ﴿65باز غرق ساختیم آن دیگران را. ﴿66هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای هست و نبودند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿67و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿68و بخوان بر ایشان خبر ابراهیم. ﴿69چون گفت به پدر خود و قوم خود: چه چیز را مى‏پرستید؟ ﴿70گفتند: مى‏پرستیم بتان را، پس مى‏باشیم بر ایشان مجاورت کننده. ﴿71گفت: آیا مى‏شنوند آواز شما چون مى‏خوانید؟. ﴿72یا سود می‌رسانند به شما یا زیان می‌دهند؟. ﴿73گفتند: نه. بلکه یافتیم پدران خود راکه چنین مى‏کردند. ﴿74گفت: آیا دیدید آنچه مى‏پرستیدید؟. ﴿75شما و پدران پیشین شما؟.. ﴿76پس هرآیینه آنها دشمنان منند، لیکن دوست می‌دارم پروردگار عالم‌ها را. ﴿77آن که بیافرید مرا، پس همون راه نماید مرا. ﴿78و آنکه او طعام می‌خوراند مرا و مى‏آشاماند مرا. ﴿79و چون بیمار می‌شوم، پس همون شفا می‌دهد مرا. ﴿80و آن که بمیراند مرا، باز زنده گرداند مرا. ﴿81و آن که توقع دارم که بیامرزد براى من گناه من روز جزا. ﴿82پروردگارا! عطا کن مرا حکمت و لاحق کن مرا به شایستگان. ﴿83

﴿وَٱجۡعَل لِّی لِسَانَ صِدۡقٖ فِی ٱلۡأٓخِرِینَ ٨٤وَٱجۡعَلۡنِی مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِیمِ ٨٥ وَٱغۡفِرۡ لِأَبِیٓ إِنَّهُۥ کَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّینَ ٨٦ وَلَا تُخۡزِنِی یَوۡمَ یُبۡعَثُونَ ٨٧ یَوۡمَ لَا یَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ ٨٨ إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِیمٖ ٨٩ وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِینَ ٩٠ وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِیمُ لِلۡغَاوِینَ ٩١ وَقِیلَ لَهُمۡ أَیۡنَ مَا کُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ ٩٢ مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلۡ یَنصُرُونَکُمۡ أَوۡ یَنتَصِرُونَ ٩٣ فَکُبۡکِبُواْ فِیهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ ٩٤ وَجُنُودُ إِبۡلِیسَ أَجۡمَعُونَ ٩٥ قَالُواْ وَهُمۡ فِیهَا یَخۡتَصِمُونَ ٩٦ تَٱللَّهِ إِن کُنَّا لَفِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٍ ٩٧ إِذۡ نُسَوِّیکُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٩٨ وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٩٩ فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِینَ ١٠٠ وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٖ ١٠١ فَلَوۡ أَنَّ لَنَا کَرَّةٗ فَنَکُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١٠٢ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٠٣ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٠٤ کَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٠٥ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٠٦ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٠٧ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٠٨ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٠٩ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١١٠ ۞قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لَکَ وَٱتَّبَعَکَ ٱلۡأَرۡذَلُونَ ١١١

و پدید آر براى من ذکر نیک در پسینیان. ﴿84و بکن مرا از وارثان بهشت با نعمت. ﴿85و بیامرز پدر مرا، هرآیینه وى بود از گمراهان. ﴿86و رسوا مکن مرا روزی که برانگیخته شوند مردما.ن ﴿87روزی که فایده ندهد مال و نه فرزندان. ﴿88لیکن صاحب فایده آن بُوَد که بیارد پیش خدا دل بى‏عیب را. ﴿89و نزدیک کرده شود بهشت براى متقیان. ﴿90و ظاهر نموده آید دوزخ براى گمراهان. ﴿91و گفته شود به ایشان: کجاست آنچه مى‏پرستیدید؟. ﴿92بجز خدا. آیا نصرت می‌دهند شما را یا خود انتقام می‌کشند؟. ﴿93پس بر رو انداخته شوند در آنجا بتان و گمراهان. ﴿94و لشکرهاى شیطان، همه یکجا. ﴿95گویند و ایشان آنجا با یکدیگر مکابره مى‏کنند. ﴿96به خدا، هرآیینه ما بودیم در گمراهى ظاهر. ﴿97چون برابر می‌ساختیم شما را با پروردگار عالم‌ها. ﴿98و گمراه نکردند ما را مگر این بدکاران. ﴿99پس نیست ما را هیچ شفاعت کننده. ﴿100و نه دوست مهربانى کننده. ﴿101پس کاش ما را یک بار رجوع باشد، پس شویم از مسلمانان. ﴿102هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای هست و نیستند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿103و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿104دروغى شمردند قوم نوح، پیغامبران را. ﴿105چون گفت به ایشان برادر ایشان، نوح: آیا نمى‏ترسید؟. ﴿106هرآیینه من براى شما پیغامبر با امانتم. ﴿107پس بترسید از خدا و فرمانبردارى من کنید. ﴿108و سؤال نمى‏کنم از شما بر تبلیغ رسالت، هیچ مزدى، نیست مزد من مگر بر پروردگار عالم‌ها. ﴿109پس بترسید از خداى و فرمانبردارى من کنید. ﴿110گفتند: آیا ایمان آوریم بر تو حال آنکه پیروى تو کرده‏اند سفلگان؟. ﴿111

﴿ قَالَ وَمَا عِلۡمِی بِمَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ١١٢ إِنۡ حِسَابُهُمۡ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّیۖ لَوۡ تَشۡعُرُونَ ١١٣ وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١١٤ إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِیرٞ مُّبِینٞ ١١٥ قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ یَٰنُوحُ لَتَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡمَرۡجُومِینَ ١١٦ قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوۡمِی کَذَّبُونِ ١١٧ فَٱفۡتَحۡ بَیۡنِی وَبَیۡنَهُمۡ فَتۡحٗا وَنَجِّنِی وَمَن مَّعِیَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١١٨ فَأَنجَیۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِی ٱلۡفُلۡکِ ٱلۡمَشۡحُونِ ١١٩ ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا بَعۡدُ ٱلۡبَاقِینَ ١٢٠ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٢١ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٢٢ کَذَّبَتۡ عَادٌ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٢٣ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٢٤ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٢٥ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٢٦ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٢٧ أَتَبۡنُونَ بِکُلِّ رِیعٍ ءَایَةٗ تَعۡبَثُونَ ١٢٨ وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّکُمۡ تَخۡلُدُونَ ١٢٩ وَإِذَا بَطَشۡتُم بَطَشۡتُمۡ جَبَّارِینَ ١٣٠ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٣١ وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِیٓ أَمَدَّکُم بِمَا تَعۡلَمُونَ ١٣٢ أَمَدَّکُم بِأَنۡعَٰمٖ وَبَنِینَ ١٣٣ وَجَنَّٰتٖ وَعُیُونٍ ١٣٤ إِنِّیٓ أَخَافُ عَلَیۡکُمۡ عَذَابَ یَوۡمٍ عَظِیمٖ ١٣٥ قَالُواْ سَوَآءٌ عَلَیۡنَآ أَوَعَظۡتَ أَمۡ لَمۡ تَکُن مِّنَ ٱلۡوَٰعِظِینَ ١٣٦

گفت نوح: و به چه کار است دانش من به آنچه می‌کردند. ﴿112نیست حساب ایشان مگر بر پروردگار من؟ اگر بدانید. ﴿113و نیستم من دور کنندۀ مسلمانان. ﴿114نیم من مگر ترسانندۀ آشکار. ﴿115گفتند: اگر باز نمانى تو اى نوح! البته شوى از سنگسار شدگان. ﴿116گفت: اى پروردگار من! هرآیینه قوم من دروغى شمردند مرا. ﴿117پس فیصل کن میان من و میان ایشان، فیصل کردنى عظیم و خلاص کن مرا و آنان‌ راکه همراه منند از مسلمانان. ﴿118پس نجات دادیم او را و آنان راکه همراه او بودند در کشتى پر کرده شده. ﴿119باز غرق ساختیم بعد از این باقى ماندگان را. ﴿120هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای هست و نیستند اکثر ایشان مسلمانان. ﴿121و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿122دروغى داشتند قبیلۀ عاد، پیغامبران را. ﴿123چون گفت به ایشان برادر ایشان، هود: آیا نمى‏ترسید؟. ﴿124هرآیینه من برای شما پیغامبر با امانتم. ﴿125پس بترسید از خدا و فرمانبردارى من کنید. ﴿126و سؤال نمی‌کنم از شما بر تبلیغ رسالت، هیچ مزدى، نیست مزد من مگر بر پروردگار عالم‌ها. ﴿127آیا عمارت می‌کنید به هر بلندى، علامتى به بى‌فایده مشغول شده. ﴿128و می‌سازید محل‌هاى استوار، گویا جاوید خواهید ماند ﴿129و چون دست می‌گشایید، دست می‌گشایید ستمکار شده. ﴿130پس بترسید از خدا و فرمانبردارىِ من کنید. ﴿131و بترسید از کسی که امداد کرد شما را به آنچه می‌دانید. ﴿132امداد کرده است شما را به چهارپایان و فرزندان ﴿133و بوستان‌ها و چشمه‏ها. ﴿134هرآیینه می‌ترسم بر شما از عذاب روز بزرگ. ﴿135گفتند: یکسان است بر ماکه پند دهى یا نباشى از پند دهندگان. ﴿136

﴿ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٣٧ وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِینَ ١٣٨ فَکَذَّبُوهُ فَأَهۡلَکۡنَٰهُمۡۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٣٩ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٤٠ کَذَّبَتۡ ثَمُودُ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٤١ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٤٢ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٤٣ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٤٤ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٤٥ أَتُتۡرَکُونَ فِی مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِینَ ١٤٦ فِی جَنَّٰتٖ وَعُیُونٖ ١٤٧ وَزُرُوعٖ وَنَخۡلٖ طَلۡعُهَا هَضِیمٞ ١٤٨ وَتَنۡحِتُونَ مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُیُوتٗا فَٰرِهِینَ ١٤٩ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٥٠ وَلَا تُطِیعُوٓاْ أَمۡرَ ٱلۡمُسۡرِفِینَ ١٥١ ٱلَّذِینَ یُفۡسِدُونَ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَلَا یُصۡلِحُونَ ١٥٢ قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِینَ ١٥٣ مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا فَأۡتِ بِ‍َٔایَةٍ إِن کُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِینَ ١٥٤ قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٞ لَّهَا شِرۡبٞ وَلَکُمۡ شِرۡبُ یَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ ١٥٥ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَیَأۡخُذَکُمۡ عَذَابُ یَوۡمٍ عَظِیمٖ ١٥٦ فَعَقَرُوهَا فَأَصۡبَحُواْ نَٰدِمِینَ ١٥٧ فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٥٨ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٥٩

نیست این مگر عادت پیشینیان. ﴿137و نیستیم ما عذاب کرده شدگان. ﴿138پس دروغى داشتندش، پس هلاک ساختیم ایشان را، هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای هست و نبودند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿139و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿140دروغى شمردند قبیلۀ ثمود، پیغامبران را. ﴿141چون گفت به ایشان برادر ایشان، صالح: آیا نمى‏ترسید؟. ﴿142هرآیینه من برای شما پیغامبر با امانتم. ﴿143پس بترسید از خدا و فرمانبردارىِ من کنید. ﴿144و سؤال نمى‏کنم از شما بر تبلیغ رسالت، هیچ مزدى، نیست مزد من مگر بر پروردگار عالم‌ها. ﴿145آیا ایمن گذاشته خواهید شد در آنچه اینجا است. ﴿146در بوستان‌ها و چشمه‌ها. ﴿147و کشته‌ها و خرماستانى که شکوفۀ آن نازک است. ﴿148و می‌تراشید از کوه‌ها خانۀ آشکار شده. ﴿149پس بترسید از خدا و فرمانبردارى من کنید. ﴿150و انقیاد منمایید فرمان از حد گذرندگان را. ﴿151آنان‌که فساد می‌کنند در زمین و اصلاح نمى‏نمایند. ﴿152گفتند: جز این نیست که تو از جادوزدگانى. ﴿153نیستى تو مگر آدمى مانند ما، پس بیار نشانه‌ای اگر از راستگویانى. ﴿154گفت: این ماده شتری است. وی را یک نوبت آب خوردن است و شما را نوبت روزى معین. ﴿155و دست مرسانید او را به عقوبت، که آنگاه درگیرد شما را عذاب روز بزرگ. ﴿156پس پى زدند آن را، پس گشتند پشیمان. ﴿157پس در گرفت ایشان را عذاب، هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای هست و نبودند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿158و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿159

﴿ کَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٦٠ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٦١ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٦٢ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٦٣ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٦٤ أَتَأۡتُونَ ٱلذُّکۡرَانَ مِنَ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٦٥ وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَکُمۡ رَبُّکُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِکُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٌ عَادُونَ ١٦٦ قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ یَٰلُوطُ لَتَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُخۡرَجِینَ ١٦٧ قَالَ إِنِّی لِعَمَلِکُم مِّنَ ٱلۡقَالِینَ ١٦٨ رَبِّ نَجِّنِی وَأَهۡلِی مِمَّا یَعۡمَلُونَ ١٦٩ فَنَجَّیۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِینَ ١٧٠ إِلَّا عَجُوزٗا فِی ٱلۡغَٰبِرِینَ ١٧١ ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ ١٧٢ وَأَمۡطَرۡنَا عَلَیۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِینَ ١٧٣ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٧٤ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٧٥ کَذَّبَ أَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔیۡکَةِ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٧٦ إِذۡ قَالَ لَهُمۡ شُعَیۡبٌ أَلَا تَتَّقُونَ ١٧٧ إِنِّی لَکُمۡ رَسُولٌ أَمِینٞ ١٧٨ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُونِ ١٧٩ وَمَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِیَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٨٠ ۞أَوۡفُواْ ٱلۡکَیۡلَ وَلَا تَکُونُواْ مِنَ ٱلۡمُخۡسِرِینَ ١٨١ وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِیمِ ١٨٢ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡیَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِی ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِینَ ١٨٣

دروغى شمردند قوم لوط، پیغامبران را. ﴿160چون گفت به ایشان برادر ایشان، لوط: آیا نمى‏ترسید؟. ﴿161هرآیینه من براى شما پیغامبر باامانتم. ﴿162پس بترسید از خدا و فرمان من برید. ﴿163و سؤال نمى‏کنم از شما بر تبلیغ رسالت، هیچ مزدى، نیست مزد من مگر بر پروردگار عالم‌ها. ﴿164آیا به قصد قضای شهوت می‌روید به سوى مردان از اهل عالم؟. ﴿165و می‌گذارید آنچه آفریده است برای شما پروردگار شما از زنان شما. بلکه شما گروهى از حد گذشته‏اید. ﴿166گفتند: اگر بازنمانى تو اى لوط! هرآیینه باشى از بیرون کردگان. ﴿167گفت: هرآیینه من عمل شما را از دشمنانم. ﴿168ای پروردگار! نجات ده مرا و کسان مرا از وبال آنچه می‌کنند. ﴿169پس نجات دادیم او را و کسان او را، همه یکجا. ﴿170مگر پیرزنى که بود از باقى ماندگان. ﴿171باز هلاک ساختیم آن دیگران را. ﴿172و بارانیدیم بر ایشان بارانى، پس بد است باران ترسانیدگان. ﴿173هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای است و نبودند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿174و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿175دروغى شمردند باشندگان «أیکه» پیغامبران را. ﴿176چون گفت به ایشان شعیب: آیا نمى‏ترسید؟. ﴿177هرآیینه من براى شما پیغامبر باامانتم. ﴿178پس بترسید از خدا و فرمان من برید. ﴿179و سؤال نمى‏کنم از شما بر تبلیغ رسالت، هیچ مزدى، نیست مزد من مگر بر پروردگار عالم‌ها. ﴿180تمام پیمایید پیمانه را و مباشید از زیان دهندگان. ﴿181و بسنجید به ترازوى راست. ﴿182و ناسره ندهید به مردمان، اشیاى ایشان را و بی‌باک مگردید در زمین، فساد کنان. ﴿183

﴿وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِی خَلَقَکُمۡ وَٱلۡجِبِلَّةَ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٨٤ قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِینَ ١٨٥ وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَإِن نَّظُنُّکَ لَمِنَ ٱلۡکَٰذِبِینَ ١٨٦ فَأَسۡقِطۡ عَلَیۡنَا کِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن کُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِینَ ١٨٧ قَالَ رَبِّیٓ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ ١٨٨ فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمۡ عَذَابُ یَوۡمِ ٱلظُّلَّةِۚ إِنَّهُۥ کَانَ عَذَابَ یَوۡمٍ عَظِیمٍ ١٨٩ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَةٗۖ وَمَا کَانَ أَکۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِینَ ١٩٠ وَإِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلرَّحِیمُ ١٩١ وَإِنَّهُۥ لَتَنزِیلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٩٢ نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِینُ ١٩٣ عَلَىٰ قَلۡبِکَ لِتَکُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِینَ ١٩٤ بِلِسَانٍ عَرَبِیّٖ مُّبِینٖ ١٩٥ وَإِنَّهُۥ لَفِی زُبُرِ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٩٦ أَوَ لَمۡ یَکُن لَّهُمۡ ءَایَةً أَن یَعۡلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُاْ بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ١٩٧ وَلَوۡ نَزَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ بَعۡضِ ٱلۡأَعۡجَمِینَ ١٩٨ فَقَرَأَهُۥ عَلَیۡهِم مَّا کَانُواْ بِهِۦ مُؤۡمِنِینَ ١٩٩ کَذَٰلِکَ سَلَکۡنَٰهُ فِی قُلُوبِ ٱلۡمُجۡرِمِینَ ٢٠٠ لَا یُؤۡمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ یَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِیمَ ٢٠١ فَیَأۡتِیَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا یَشۡعُرُونَ ٢٠٢ فَیَقُولُواْ هَلۡ نَحۡنُ مُنظَرُونَ ٢٠٣ أَفَبِعَذَابِنَا یَسۡتَعۡجِلُونَ ٢٠٤ أَفَرَءَیۡتَ إِن مَّتَّعۡنَٰهُمۡ سِنِینَ ٢٠٥ ثُمَّ جَآءَهُم مَّا کَانُواْ یُوعَدُونَ ٢٠٦

و بترسید از خدا که آفرید شما را و خلایق نخستینیان را. ﴿184گفتند: جز این نیست که تو از جادوزدگانى. ﴿185و نیستى تو مگر آدمى مانند ما و هرآیینه مى‏پنداریم تو را از دروغگویان. ﴿186پس بیفکن بر ما پاره‌ای از آسمان اگر از راستگویانى. ﴿187گفت: پروردگار من داناتر است به آنچه می‌کنید. ﴿188پس دروغی داشتند او را، پس گرفتار کرد ایشان را عذاب روز سایبان [872]، هرآیینه وى بود عذاب روز بزرگ. ﴿189هرآیینه در این ماجرا نشانه‌ای هست و نبودند بیشترین ایشان مسلمانان. ﴿190و هرآیینه پروردگار تو همان است غالب مهربان. ﴿191و هرآیینه قرآن فرود آوردۀ پروردگار عالم‌ها است. ﴿192فرود آوردش روح الامین (یعنى جبرئیل) . ﴿193بر دل تو تا شوى از ترسانندگان. ﴿194به زبان عربى روشن. ﴿195و هرآیینه خبر وى در صحیفه‌هاى پیشینیان است. ﴿196آیا نیست براى ایشان نشانه آنکه می‌دانند حقانیت قرآن را عالمان بنى اسراییل؟!. ﴿197و اگر فرود مى‌آوردیم قرآن را بر بعض عجمیان. ﴿198پس می‌خواندش بر ایشان، هرگز نمی‌شدند آن را باوردارندگان. ﴿199همچنین در آوردیم انکار را در دل‌هاى گناهکاران. ﴿200ایمان نمى‏آرند به قرآن تا آنکه بینند عذاب درد دهنده. ﴿201پس بیاید به ایشان ناگهان و ایشان بى‏خبر باشند. ﴿202پس گویند: آیا ما مهلت داده شویم؟. ﴿203آیا عذاب ما را شتاب می‌طلبند؟. ﴿204آیا دیدى که اگر بهره‏مند سازیم ایشان را سال‌ها. ﴿205آ باز بیاید بدیشان آنچه ترسانیده می‌شدند. ﴿206

﴿ مَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا کَانُواْ یُمَتَّعُونَ ٢٠٧ وَمَآ أَهۡلَکۡنَا مِن قَرۡیَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ ٢٠٨ ذِکۡرَىٰ وَمَا کُنَّا ظَٰلِمِینَ ٢٠٩ وَمَا تَنَزَّلَتۡ بِهِ ٱلشَّیَٰطِینُ ٢١٠ وَمَا یَنۢبَغِی لَهُمۡ وَمَا یَسۡتَطِیعُونَ ٢١١ إِنَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّمۡعِ لَمَعۡزُولُونَ ٢١٢ فَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَکُونَ مِنَ ٱلۡمُعَذَّبِینَ ٢١٣ وَأَنذِرۡ عَشِیرَتَکَ ٱلۡأَقۡرَبِینَ ٢١٤ وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَکَ لِمَنِ ٱتَّبَعَکَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٢١٥ فَإِنۡ عَصَوۡکَ فَقُلۡ إِنِّی بَرِیٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ ٢١٦ وَتَوَکَّلۡ عَلَى ٱلۡعَزِیزِ ٱلرَّحِیمِ ٢١٧ ٱلَّذِی یَرَىٰکَ حِینَ تَقُومُ ٢١٨ وَتَقَلُّبَکَ فِی ٱلسَّٰجِدِینَ ٢١٩ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡعَلِیمُ ٢٢٠ هَلۡ أُنَبِّئُکُمۡ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّیَٰطِینُ ٢٢١ تَنَزَّلُ عَلَىٰ کُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٖ ٢٢٢ یُلۡقُونَ ٱلسَّمۡعَ وَأَکۡثَرُهُمۡ کَٰذِبُونَ ٢٢٣ وَٱلشُّعَرَآءُ یَتَّبِعُهُمُ ٱلۡغَاوُۥنَ ٢٢٤ أَلَمۡ تَرَ أَنَّهُمۡ فِی کُلِّ وَادٖ یَهِیمُونَ ٢٢٥ وَأَنَّهُمۡ یَقُولُونَ مَا لَا یَفۡعَلُونَ ٢٢٦ إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَکَرُواْ ٱللَّهَ کَثِیرٗا وَٱنتَصَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْۗ وَسَیَعۡلَمُ ٱلَّذِینَ ظَلَمُوٓاْ أَیَّ مُنقَلَبٖ یَنقَلِبُونَ ٢٢٧

چه چیز را دفع کند از سر ایشان بهره‏مند بودن ایشان؟. ﴿207و هلاک نکردیم هیچ دیه را الاّ او را بیم‌کنندگان بودند. ﴿208به جهت پند دادن و نبودیم ستمکار. ﴿209و فرود نیاوردند قرآن را شیطانان. ﴿210و سزاوار نیست ایشان را و نمى‏توانند. ﴿211هرآیینه شیطانان از شنیدن دور کردگانند [873]. ﴿212پس مخوان با خدا معبود دیگر را، آنگاه باشى از عذاب کردگان. ﴿213و بیم کن قبیلۀ نزدیک خود را. ﴿214و پست کن بازوى خود را [874]براى آنان‌که پیروى تو کردند از مسلمانان. ﴿215پس اگر نافرمانى کنند تو را، پس بگو: هرآیینه من بى‌تعلّقم از آنچه شما می‌کنید. ﴿216و توکل کن بر غالب مهربان. ﴿217آن که مى‏بیند تو را چون برمی‌خیزى (یعنى وقت تهجّد). ﴿218و مى‏بیند گشتن تو [875]در میان سجده کنندگان [876]. ﴿219هرآیینه وى همان است شنوای دانا. ﴿220آیا خبر دهم شما را بر چه کس فرود مى‏آیند شیطانان؟. ﴿221فرود مى‏آیند بر هر دروغگوی گنهکار. ﴿222مى‏نهند گوش و بیشترین ایشان دروغگویانند. ﴿223و شاعران، پیروى ایشان می‌کنند گمراهان. ﴿224آیا ندیدى که ایشان در هر میدانى سرگردان شوند. ﴿225و آنکه ایشان می‌گویند آنچه نمى‏کنند [877]. ﴿226مگر آنان‌که ایمان آوردند و عمل‌هاى شایسته کردند و ذکر خدا کردند بسیارى و انتقام کشیدند بعد از آنکه مظلوم شدند و خواهند دانست ظالمان که به کدام جا باز خواهند گشت. ﴿227

[871] یعنی بنده گرفتن بنی اسرائیل نعمت نبود، پس همچنین پرورش کردن که به آن ضرورت بود، نعمت نباشد. [872] یعنی آتش به شکل سایبان ظاهر شد و هلاک ساخت. [873] یعنی از شنیدنِ کلام ملائکه. [874] یعنی تواضع کن. [875] یعنی از قیام به رکوع و از رکوع به سجود. [876] یعنی نمازگزاران. [877] یعنی به هر مضمون مبالغه می‌کنند.