تفسیر نور: سوره إنفطار

تفسیر نور:

سوره انفطار آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هنگامی که آسمان شکافته می‌گردد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنفَطَرَتْ » : شکافته شد . درز برداشت ( نگا : حاقّه‌ / 16 ، انشقاق / 1 ) .‏

سوره إنفطار آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْکَوَاکِبُ انتَثَرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که ستارگان از هم می‌پاشند و پخش و پراکنده می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إنتَثَرَتْ » : پراکنده شد . از هم پاشید .‏

سوره إنفطار آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که دریاها شکاف برمی‌دارند . و به هم می‌پیوندند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فُجِّرَتْ » : برجوشانده شدند و راه آنها به هم بازگردانده شد . یعنی کوهها و تپه‌ها و ارتفاعات سواحل دریاها برداشته شد و آب دریاها به هم آمیخته گردید . منفجر گردانده شد . یعنی اتمهای دو عنصر اساسی آب ، اکسیژن و ئیدروژن ، بر اثر یک جرقّه و واکنش ، آزاد و منفجر گردید ( نگا : نمونه ، تفهیم‌القرآن ) .‏

سوره إنفطار آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که گورها زیر و رو می‌گردند ( و مردگان زنده می‌شوند و بیرون می‌آیند و برای حساب آماده می‌شوند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« بُعْثِرَتْ » : زیر و رو گردانده شد . پراکنده و گشوده گردانده شد .‏

سوره إنفطار آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن گاه هرکسی می‌داند چه چیزهائی را پیشاپیش فرستاده است ، و چه چیزهائی را واپس نهاده است و بر جای گذاشته است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا قَدَّمَتْ » : کارهای نیکو یا زشتی که انسان در زندگانی خود انجام داده است و پیش از مرگ بدانها دست یازیده است . کارهای نیکی که کرده است . « مَآ أَخَّرَتْ » : کارهائی که آثار آنها بعد از او در دنیا باقی مانده است و نتائج آنها به او رسیده است ، از قبیل مقاصد رحمانی همچون خیرات و صدقات جاریه و بناها و کتابهای مفید ، یا مقاصد شیطانی همچون بدعتها و نوشته‌های بد و قمارخانه‌ها و مشروب‌خانه‌ها ، و غیره . یا کارهای نیکی که بر اثر سهل‌انگاری نکرده است ( نگا : قیامت‌ / 13 ) .‏

سوره إنفطار آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَرِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ای انسان ! چه چیز تو را در برابر پروردگار بزرگوارت مغرور ساخته است و در حق او گولت زده است ( که چنان بی‌باکانه نافرمانی می‌کنی و خود را به گناهان آلوده می‌سازی‌ ؟ ! ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا غَرَّکَ » : چه چیز تو را فریفته است‌ ؟ چه چیز مغرورت ساخته است‌ ؟ این پرسش ، بیانگر تهدید شدیدی ، و در عین حال توأم با نوعی لطف و محبّت است . « الْکَرِیمِ » : عظیم . بزگوار ( نگا : المراغی ) .‏

سوره إنفطار آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ الَّذِی خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ فَعَدَلَکَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پروردگاری که تو را آفریده است و سپس سر و سامانت داده است و بعد معتدل و متناسبت کرده است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَلَقَکَ » : تو را از نیستی به هستی آورده است . تو را شکل بخشیده است . « سَوَّاکَ » : تو را سر و سامان و نظم و نظام داده است ( نگا : بقره‌ / 29 ، کهف‌ / 37 ، قیامت‌ / 38 ) . « عَدَلَکَ » : تو را معتدل القامه و متناسب الاعضاء کرده است .‏

سوره إنفطار آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ فِی أَیِّ صُورَةٍ مَّا شَاء رَکَّبَکَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و آن گاه به هر شکلی که خواسته است تو را درآورده است و ترکیب بسته است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« صُورَةٍ مَّا » : واژه ( مَا ) زائد و دالّ بر تفخیم و تعظیم چیزی است که بدان افزوده می‌گردد ( نگا : جزء عم شیخ محمّد عبده ) . در اینجا دالّ بر بدیع و زیبا بودن و تمام و کمال خلقت انسان است .‏

سوره إنفطار آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا بَلْ تُکَذِّبُونَ بِالدِّینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هرگزا هرگز ! ( آن چنان که می‌پندارید نیست ) . اصلاً شما ( روز ) سزا و جزا را دروغ می‌پندارید و نادرست می‌دانید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الدِّینِ » : سزا و جزا ( نگا : فاتحه‌ / 4 ) .‏

سوره إنفطار آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّ عَلَیْکُمْ لَحَافِظِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بدون شکّ نگاهبانانی بر شما گمارده شده‌اند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حَافِظِینَ » : نگهبانان . مراد فرشتگانی است که مأمور حفظ و نگهداری اعمال انسانها هستند ( نگا : ق / 17 ، زخرف‌ / 80 ) .‏

سوره إنفطار آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ کِرَاماً کَاتِبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏نگاهبانانی که ( در پیشگاه پروردگار مقرّب و ) محترم هستند و پیوسته ( اعمال شما را ) می‌نویسند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِرَامًا » : جمع کَریم ، بزرگواران ( نگا : فرقان‌ / 72 ، عبس‌ / 16 ) .‏

سوره إنفطار آیه 12
‏متن آیه : ‏
‏ یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏می‌دانند هرکاری را که می‌کنید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا » : هرکاری اعم از خیر و شر .‏

سوره إنفطار آیه 13
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسلّماً نیکان در میان نعمت فراوان بهشت بسر خواهند برد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الأبْرَارَ » : جمع بَرّ ، نیکوکاران ( نگا : انسان‌ / 5 ) . « نَعِیمٍ » : نعمت . در اینجا مراد بهشت جاویدان است . ذکر آن به صورت نکره ، برای بیان اهمّیّت و گستردگی و عظمت این نعمت است .‏

سوره إنفطار آیه 14
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِی جَحِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و مسلّماً بدکاران در میان آتش سوزان دوزخ بسر خواهند برد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْفُجَّارَ » : جمع فاجِر ، بدکاران . کسانی که از فرمان خدا سرپیچی می‌کنند و دستور او را پشت گوش می‌اندازند . کسانی که پرده شریعت و عفاف و تقوی را پاره می‌کنند ( نگا : ص‌ / 28 ) . « جَحِیمٍ » : آتش برافروخته و سوزان . دوزخ .‏

سوره إنفطار آیه 15
‏متن آیه : ‏
‏ یَصْلَوْنَهَا یَوْمَ الدِّینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در روز سزا و جزا داخل آن می‌گردند و با آتش آن می‌سوزند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَصْلَوْنَهَا » : به آتش دوزخ داخل می‌گردند و می‌سوزند و برشته می‌شوند و درد و رنج آن را می‌چشند ( نگا : نسأ / 10 ، ابراهیم‌ / 29 ، ص‌ / 56 ) .‏

سوره إنفطار آیه 16
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و آنان هیچ گاه از دوزخ بیرون نمی‌آیند و از آن دور نمی‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« غَآئِبِینَ » : ( نگا : اعراف‌ / 7 ، نمل‌ / 20 ) .‏

سوره إنفطار آیه 17
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الدِّینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( ای انسان ! ) تو چه می‌دانی که روز سزا و جزا چگونه است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ » : چه می‌دانی ! ( نگا : حاقّه‌ / 3 ، مدّثّر / 27 ، مرسلات‌ / 14 ) .‏

سوره إنفطار آیه 18
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ مَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الدِّینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آخر تو ( ای انسان ! ) چه می‌دانی که روز سزا و جزا چگونه است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا یَوْمُ الدِّینِ » : مراد این است که حقیقت و چگونگی قیامت را کسی چنان که باید نمی‌داند .‏

سوره إنفطار آیه 19
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ لَا تَمْلِکُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَیْئاً وَالْأَمْرُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏روزی است که هیچ کسی برای هیچ کسی کاری نمی‌تواند بکند و از دست کسی برای کسی کاری ساخته نیست ، و در آن روز فرمان ، فرمان خدا است و بس ، و کارو بار کلاً بدو واگذار می‌گردد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لا تَمْلِکُ » : قادر به انجام کاری نیست . نمی‌تواند ( نگا : سبأ / 42 ) . « الاْمْرُ » : فرمان . کار ( نگا : روح‌البیان ) .‏