تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سُورَةُ الوَاقِعَةِ

سُورَةُ الوَاقِعَةِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ ١ لَیۡسَ لِوَقۡعَتِهَا کَاذِبَةٌ ٢ خَافِضَةٞ رَّافِعَةٌ ٣ إِذَا رُجَّتِ ٱلۡأَرۡضُ رَجّٗا ٤ وَبُسَّتِ ٱلۡجِبَالُ بَسّٗا ٥ فَکَانَتۡ هَبَآءٗ مُّنۢبَثّٗا ٦ وَکُنتُمۡ أَزۡوَٰجٗا ثَلَٰثَةٗ ٧ فَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَیۡمَنَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَیۡمَنَةِ ٨ وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡ‍َٔمَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡ‍َٔمَةِ ٩ وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ ١٠ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلۡمُقَرَّبُونَ ١١ فِی جَنَّٰتِ ٱلنَّعِیمِ ١٢ ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٣ وَقَلِیلٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِینَ ١٤ عَلَىٰ سُرُرٖ مَّوۡضُونَةٖ ١٥ مُّتَّکِ‍ِٔینَ عَلَیۡهَا مُتَقَٰبِلِینَ ١٦

به نام الله بخشندۀ مهربان

هنگامی‌که واقعۀ قیامت واقع شود. ﴿۱که در واقع شدنش هیچ دروغی نیست. ﴿۲(گروهی را) خوار کننده، (و گروهی را) بر‌افرازنده است [۲۱۴]. ﴿۳هنگامی‌که زمین بشدّت لرزانده شود. ﴿۴و کوه‌ها (درهم کوبیده و) متلاشی شود. ﴿۵پس چون غبار پراکنده گردد ﴿۶و شما سه گروه (تقسیم) شوید: ﴿۷پس (گروه نخست سعاد تمندان) یاران دست راست، (سعاد تمندان) یاران دست راست چه حال دارند؟ ﴿۸و (گروه دیگر شقاوتمندان) یاران دست چپ، (شقاوتمندان) یاران دست چپ چه حال دارند؟ ﴿۹و (سومین گروه) پیشگامان پیشرو. ﴿۱۰آن‌ها مقربان هستند. ﴿۱۱در باغ‌های پر نعمت (بهشت جای دارند). ﴿۱۲گروهی بسیاری از پیشینیان. ﴿۱۳و اندکی از آیندگان هستند. ﴿۱۴بر تخت‌هایی چیده شده و مرصّع. ﴿۱۵در حالی‌که رو به روی هم بر آن تکیه زده‌اند. ﴿۱۶

﴿یَطُوفُ عَلَیۡهِمۡ وِلۡدَٰنٞ مُّخَلَّدُونَ ١٧ بِأَکۡوَابٖ وَأَبَارِیقَ وَکَأۡسٖ مِّن مَّعِینٖ ١٨ لَّا یُصَدَّعُونَ عَنۡهَا وَلَا یُنزِفُونَ ١٩ وَفَٰکِهَةٖ مِّمَّا یَتَخَیَّرُونَ ٢٠ وَلَحۡمِ طَیۡرٖ مِّمَّا یَشۡتَهُونَ ٢١ وَحُورٌ عِینٞ ٢٢ کَأَمۡثَٰلِ ٱللُّؤۡلُوِٕ ٱلۡمَکۡنُونِ ٢٣ جَزَآءَۢ بِمَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ٢٤ لَا یَسۡمَعُونَ فِیهَا لَغۡوٗا وَلَا تَأۡثِیمًا ٢٥ إِلَّا قِیلٗا سَلَٰمٗا سَلَٰمٗا ٢٦ وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡیَمِینِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡیَمِینِ ٢٧ فِی سِدۡرٖ مَّخۡضُودٖ ٢٨ وَطَلۡحٖ مَّنضُودٖ ٢٩ وَظِلّٖ مَّمۡدُودٖ ٣٠ وَمَآءٖ مَّسۡکُوبٖ ٣١ وَفَٰکِهَةٖ کَثِیرَةٖ ٣٢ لَّا مَقۡطُوعَةٖ وَلَا مَمۡنُوعَةٖ ٣٣ وَفُرُشٖ مَّرۡفُوعَةٍ ٣٤ إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ ٣٥ فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡکَارًا ٣٦ عُرُبًا أَتۡرَابٗا ٣٧ لِّأَصۡحَٰبِ ٱلۡیَمِینِ ٣٨ ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِینَ ٣٩ وَثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِینَ ٤٠ وَأَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ ٤١ فِی سَمُومٖ وَحَمِیمٖ ٤٢ وَظِلّٖ مِّن یَحۡمُومٖ ٤٣ لَّا بَارِدٖ وَلَا کَرِیمٍ ٤٤ إِنَّهُمۡ کَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِکَ مُتۡرَفِینَ ٤٥ وَکَانُواْ یُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِیمِ ٤٦ وَکَانُواْ یَقُولُونَ أَئِذَا مِتۡنَا وَکُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ ٤٧ أَوَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ ٤٨ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَوَّلِینَ وَٱلۡأٓخِرِینَ ٤٩ لَمَجۡمُوعُونَ إِلَىٰ مِیقَٰتِ یَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ ٥٠

نو جوانانی جاودان پیوسته بر گرد‌‌شان می‌چرخند. ﴿۱۷با قدح‌ها و کوزه‌ها و جام‌هایی از شرابی که (در جوی‌ها) جاری است. ﴿۱۸(شرابی) که از آن نه سر درد گیرند و نه بیهوش شوند. ﴿۱۹و هر میوۀ که خود انتخاب کنند. ﴿۲۰و (نیز) گوشت پرنده (از هر نوعی) که میل داشته باشند. ﴿۲۱و (همسرانی از) حوریان سیه چشم (دارند). ﴿۲۲همچون مروارید پنهان در صدف. ﴿۲۳(این‌ها) پاداشی است در برابر آنچه که انجام می‌دادند. ﴿۲۴در آن (باغ‌های بهشتی) نه سخن لغو و بیهودۀ می‌شنوند و نه گفتار گناه آلود. ﴿۲۵تنها یک سخن (می شنوند) سلام است، سلام. ﴿۲۶و اصحاب دست راست (سعادت‌مند) چه (وضع و) حالی دارند اصحاب دست راست (سعادت‌‌مندان)؟؟! ﴿۲۷در (میان) درختان «سدر» (= کنار) بی خار، ﴿۲۸و درختان موز پربار تو برتو. ﴿۲۹و سایۀ گسترده [۲۱۵]. ﴿۳۰و (در کنار) آبی جاری (و روان). ﴿۳۱و میوۀ فراوان. ﴿۳۲نه پایان پذیرد و نه (کسی را از آن) باز داشته شود، ﴿۳۳و بسترهای برافراشته شده (و همسرانی گرانقدر) ﴿۳۴بی‌گمان ما آن‌ها را به آفرینش نوینی آفریده‌ایم. ﴿۳۵و آن‌ها را دوشیزه قرار داده‌ایم. ﴿۳۶شوهر دوستان هم سن و سال، ﴿۳۷(همۀ این‌ها) برای اصحاب دست راست (سعادت‌مندان) است. ﴿۳۸که گروهی از پیشینیان. ﴿۳۹و عدۀ از آیندگان هستند. ﴿۴۰و اصحاب دست چپ (شقاوت‌مندان) چه (وضع و) حالی دارند اصحاب دست چپ (شقاوت‌مندان)؟! ﴿۴۱در (میان) باد سوزان و آب جوشان، قرار دارند. ﴿۴۲و (در) سایۀ از دود‌های متراکم و سیاه. ﴿۴۳نه خنک باشد و نه آرام بخش. ﴿۴۴بی‌گمان آن‌ها پیش از این (در دنیا) ناز پرورده (و مترف) بودند. ﴿۴۵و برگناه بزرگِ (شرک) اصرار می‌ورزیدند. ﴿۴۶و می‌گفتند: «آیا هنگامی‌که مردیم و خاک و استخوان شدیم، آیا باز هم ما بر انگیخته می‌شویم؟! ﴿۴۷آیا پدران نخستین ما (نیز بر انگیخته می‌شوند)؟!». ﴿۴۸(ای پیامبر) بگو: «بی‌گمان گذشتگان و آیندگان، ﴿۴۹(همگی) در موعد روزی معین گرد آورده می‌شوند». ﴿۵۰

﴿ثُمَّ إِنَّکُمۡ أَیُّهَا ٱلضَّآلُّونَ ٱلۡمُکَذِّبُونَ ٥١ لَأٓکِلُونَ مِن شَجَرٖ مِّن زَقُّومٖ ٥٢ فَمَالِ‍ُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ ٥٣ فَشَٰرِبُونَ عَلَیۡهِ مِنَ ٱلۡحَمِیمِ ٥٤ فَشَٰرِبُونَ شُرۡبَ ٱلۡهِیمِ ٥٥ هَٰذَا نُزُلُهُمۡ یَوۡمَ ٱلدِّینِ ٥٦ نَحۡنُ خَلَقۡنَٰکُمۡ فَلَوۡلَا تُصَدِّقُونَ ٥٧ أَفَرَءَیۡتُم مَّا تُمۡنُونَ ٥٨ ءَأَنتُمۡ تَخۡلُقُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡخَٰلِقُونَ ٥٩ نَحۡنُ قَدَّرۡنَا بَیۡنَکُمُ ٱلۡمَوۡتَ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِینَ ٦٠ عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمۡثَٰلَکُمۡ وَنُنشِئَکُمۡ فِی مَا لَا تَعۡلَمُونَ ٦١ وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُولَىٰ فَلَوۡلَا تَذَکَّرُونَ ٦٢ أَفَرَءَیۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ ٦٣ ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ ٦٤ لَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَٰهُ حُطَٰمٗا فَظَلۡتُمۡ تَفَکَّهُونَ ٦٥ إِنَّا لَمُغۡرَمُونَ ٦٦ بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ ٦٧ أَفَرَءَیۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِی تَشۡرَبُونَ ٦٨ ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ ٦٩ لَوۡ نَشَآءُ جَعَلۡنَٰهُ أُجَاجٗا فَلَوۡلَا تَشۡکُرُونَ ٧٠ أَفَرَءَیۡتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِی تُورُونَ ٧١ ءَأَنتُمۡ أَنشَأۡتُمۡ شَجَرَتَهَآ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنشِ‍ُٔونَ ٧٢ نَحۡنُ جَعَلۡنَٰهَا تَذۡکِرَةٗ وَمَتَٰعٗا لِّلۡمُقۡوِینَ ٧٣ فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّکَ ٱلۡعَظِیمِ ٧٤ ۞فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ ٧٥ وَإِنَّهُۥ لَقَسَمٞ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِیمٌ ٧٦

سپس شما ای گمراهان تکذیب کننده! ﴿۵۱قطعاً از درخت زقوم خواهید خورد، ﴿۵۲پس شکم‌های (خود) را از آن پر می‌کنید، ﴿۵۳آنگاه بر آن از آب جوشان می‌نوشید، ﴿۵۴پس مانند شتران (مبتلا به بیماری عطش) از آن (آب جوشان) می‌نوشید. ﴿۵۵این پذیرایی آن‌ها در روز قیامت است. ﴿۵۶ما شما را آفریدیم، پس چرا (دو باره زنده شدن‌را) تصدیق نمی‌کنید؟! ﴿۵۷آیا نطفۀ را که (در رحم همسران‌تان) می‌ریزید، دیده‌اید؟! ﴿۵۸آیا شما او را می‌آفرینید یا ما آفریدگاریم؟! ﴿۵۹ما در میان شما مرگ را مقدر کردیم و ما ناتوان (از آن) نیستیم. ﴿۶۰که همانند شما را جای‌گزین کنیم، و شما را به صورتی که آن را نمی‌دانید باز آفرینیم. ﴿۶۱و یقیناً شما آفرینش نخستین را دانسته‌اید، پس چرا متذکر نمی‌شوید؟! ﴿۶۲آیا چیزی را که می‌کارید، دیده‌اید؟! ﴿۶۳آیا شما آن را می‌رویانید، یا ما می‌رویانیم؟! ﴿۶۴اگر بخواهیم آن را به کاه درهم کوبیده مبدل می‌کنیم که تعجب کنید. ﴿۶۵(بگوئید:) براستی ما زیان کرده‌ایم، ﴿۶۶بلکه ما بکلی (از محصول) محروم شده‌ایم. ﴿۶۷آیا آبی را که می‌نوشید، دیده‌اید؟! ﴿۶۸آیا شما آن را از ابر نازل کرده‌اید یا ما نازل می‌کنیم؟! ﴿۶۹اگر بخواهیم آن را تلخ (و شور) قرار می‌دهیم، پس چرا شکر نمی‌کنید؟! ﴿۷۰آیا آتشی را که می‌افروزید، دیده‌اید؟! ﴿۷۱آیا شما درخت آن را آفریده‌اید یا ما آفریده‌ایم؟! ﴿۷۲ما آن (= آتش) را (مایۀ) یاد آوری و وسیلۀ زندگی برای مسافران قرار دادیم. ﴿۷۳پس (ای پیامبر) به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی [۲۱۶](و او را به پاکی یا دکن). ﴿۷۴پس سوگند به جایگاه ستارگان. ﴿۷۵و اگر بدانید این سوگندی بزرگ است. ﴿۷۶

[۲۱۴] گروه کافران را خوار می‌کند و به دوزخ روانه می‌کند، و گروه مؤمنان را سربلند و شاد به بهشت می‌فرستد. (تفسیر طبری و ابن کثیر). [۲۱۵] انس بن مالکسمی‌گوید: رسول اللهجفرمود: «در بهشت درختی است که شخص سواره، صد سال در سایۀ آن حرکت می‌کند و به آخر آن نمی‌رسد» و در روایت ابو هریره آمده: «اگر خواستید این آیه را بخوانید (ظل ممدود)» (صحیح بخاری ۳۲۵۱ و ۳۲۵۲ و صحیح مسلم ۲۸۲۶). [۲۱۶] جابرساز پیامبرجروایت می‌کند: «کسی که «سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ وَبِحَمْدِهِ» بگوید، درخت خرمایی در بهشت برایش کاشته می‌شود». (سنن ترمذی ۳۴۶۴ و سنن کبری نسائی ۱۰۶۶۳) ﴿إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ کَرِیمٞ ٧٧ فِی کِتَٰبٖ مَّکۡنُونٖ ٧٨ لَّا یَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ ٧٩ تَنزِیلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٨٠ أَفَبِهَٰذَا ٱلۡحَدِیثِ أَنتُم مُّدۡهِنُونَ ٨١ وَتَجۡعَلُونَ رِزۡقَکُمۡ أَنَّکُمۡ تُکَذِّبُونَ ٨٢ فَلَوۡلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلۡحُلۡقُومَ ٨٣ وَأَنتُمۡ حِینَئِذٖ تَنظُرُونَ ٨٤ وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَیۡهِ مِنکُمۡ وَلَٰکِن لَّا تُبۡصِرُونَ ٨٥ فَلَوۡلَآ إِن کُنتُمۡ غَیۡرَ مَدِینِینَ ٨٦ تَرۡجِعُونَهَآ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ٨٧ فَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ ٱلۡمُقَرَّبِینَ ٨٨ فَرَوۡحٞ وَرَیۡحَانٞ وَجَنَّتُ نَعِیمٖ ٨٩ وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡیَمِینِ ٩٠ فَسَلَٰمٞ لَّکَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡیَمِینِ ٩١ وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ ٱلۡمُکَذِّبِینَ ٱلضَّآلِّینَ ٩٢ فَنُزُلٞ مِّنۡ حَمِیمٖ ٩٣ وَتَصۡلِیَةُ جَحِیمٍ ٩٤ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلۡیَقِینِ ٩٥ فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّکَ ٱلۡعَظِیمِ ٩٦

همانا این (کتاب) قرآنی کریم (و گرامی قدر) است. ﴿۷۷در کتاب پوشیده (= لوح محفوظ) است. ﴿۷۸که جز پاکان (= فرشتگان) به آن دست نمی‌زنند. ﴿۷۹از سوی پروردگار جهانیان نازل شده است. ﴿۸۰آیا شما نسبت به این کلام (الهی = قرآن کریم) انکار کننده‌اید؟! (و از پیروی آن سستی می‌کنید). ﴿۸۱و (به جای شکر) روزی خود، (رازق) را تکذیب می‌کنید؟! ﴿۸۲پس چرا هنگامی‌که (جان) به گلوگاه می‌رسد. ﴿۸۳و شما در این هنگام نگاه می‌کنید. ﴿۸۴و ما از شما به او نزدیک‌تر هستیم، ولی شما نمی‌بینید. ﴿۸۵پس اگر (در برابر اعمال‌تان) جزا داده نمی‌شوید. ﴿۸۶اگر راست می‌گویید آن (روح) را باز گردانید! ﴿۸۷پس اما اگر (آن شخص) از مقربان باشد. ﴿۸۸پس (در) آسایش و ریحان و باغ (بهشت) پر نعمت است. ﴿۸۹و اما اگر از اصحاب دست راست (سعادتمند) باشد. ﴿۹۰پس (به او گفته می‌شود:) سلام بر تو باد، (که) از اصحاب دست راست (هستی) ﴿۹۱و اما اگر از تکذیب کنندگان گمراه (یاران دست چپ) باشد. ﴿۹۲پس با آب جوشان (دوزخ از او) پذیرایی می‌شود. ﴿۹۳و به (آتش) جهنم در آورده (و سوزانده) شود. ﴿۹۴بی‌گمان این (خبر) حق یقین است. ﴿۹۵پس (ای پیامبر) به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوی (و او را به پاکی یادکن) [۲۱۷]. ﴿۹۶

سوره واقعه

سُورَةُ الوَاقِعَةِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ ١ لَیۡسَ لِوَقۡعَتِهَا کَاذِبَةٌ ٢ خَافِضَةٞ رَّافِعَةٌ ٣ إِذَا رُجَّتِ ٱلۡأَرۡضُ رَجّٗا ٤ وَبُسَّتِ ٱلۡجِبَالُ بَسّٗا ٥ فَکَانَتۡ هَبَآءٗ مُّنۢبَثّٗا ٦ وَکُنتُمۡ أَزۡوَٰجٗا ثَلَٰثَةٗ ٧ فَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَیۡمَنَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَیۡمَنَةِ ٨ وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡ‍َٔمَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡ‍َٔمَةِ ٩ وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ ١٠ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلۡمُقَرَّبُونَ ١١ فِی جَنَّٰتِ ٱلنَّعِیمِ ١٢ ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٣ وَقَلِیلٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِینَ ١٤ عَلَىٰ سُرُرٖ مَّوۡضُونَةٖ ١٥ مُّتَّکِ‍ِٔینَ عَلَیۡهَا مُتَقَٰبِلِینَ ١٦

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

[یاد کن] آنگاه که متحقق شود قیامت. ﴿1نیست وقت بودن آن هیچ نفس دروغگوینده [1116]. ﴿2پست کننده است جماعتى را و بلند کننده است طایفه‌ای را. ﴿3آنگاه که جنبانیده شود زمین را جنبانیدن سخت. ﴿4و ریزه ریزه کرده شود کوه‌ها را ریزه ریزه کردن بسیار .﴿5پس شود مانند غبار پراکنده. ﴿6و شوید شما سه قسم. ﴿7پس اهل سعادت! چه حال دارند اهل سعادت؟. ﴿8و اهل شقاوت! چه حال دارند اهل شقاوت؟. ﴿9و پیش روندگان! خود ایشانند پیش روندگان. ﴿10آن پیش روندگان، ایشانند نزدیک کردگان. ﴿11در بوستان‌هاى نعمت باشند. ﴿12سابقان، جمعى بسیارند از پیشینیان [1117]. ﴿13و اندکى‏اند از پسینیان [1118]. ﴿14بر تخت‌هاى زربافته نشسته باشند. ﴿15تکیه زده بر آن روبه‌روى یکدیگر شده. ﴿16

﴿یَطُوفُ عَلَیۡهِمۡ وِلۡدَٰنٞ مُّخَلَّدُونَ ١٧ بِأَکۡوَابٖ وَأَبَارِیقَ وَکَأۡسٖ مِّن مَّعِینٖ ١٨ لَّا یُصَدَّعُونَ عَنۡهَا وَلَا یُنزِفُونَ ١٩ وَفَٰکِهَةٖ مِّمَّا یَتَخَیَّرُونَ ٢٠ وَلَحۡمِ طَیۡرٖ مِّمَّا یَشۡتَهُونَ ٢١ وَحُورٌ عِینٞ ٢٢ کَأَمۡثَٰلِ ٱللُّؤۡلُوِٕ ٱلۡمَکۡنُونِ ٢٣ جَزَآءَۢ بِمَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ٢٤ لَا یَسۡمَعُونَ فِیهَا لَغۡوٗا وَلَا تَأۡثِیمًا ٢٥ إِلَّا قِیلٗا سَلَٰمٗا سَلَٰمٗا ٢٦ وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡیَمِینِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡیَمِینِ ٢٧ فِی سِدۡرٖ مَّخۡضُودٖ ٢٨ وَطَلۡحٖ مَّنضُودٖ ٢٩ وَظِلّٖ مَّمۡدُودٖ ٣٠ وَمَآءٖ مَّسۡکُوبٖ ٣١ وَفَٰکِهَةٖ کَثِیرَةٖ ٣٢ لَّا مَقۡطُوعَةٖ وَلَا مَمۡنُوعَةٖ ٣٣ وَفُرُشٖ مَّرۡفُوعَةٍ ٣٤ إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ ٣٥ فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡکَارًا ٣٦ عُرُبًا أَتۡرَابٗا ٣٧ لِّأَصۡحَٰبِ ٱلۡیَمِینِ ٣٨ ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِینَ ٣٩ وَثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِینَ ٤٠ وَأَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ ٤١ فِی سَمُومٖ وَحَمِیمٖ ٤٢ وَظِلّٖ مِّن یَحۡمُومٖ ٤٣ لَّا بَارِدٖ وَلَا کَرِیمٍ ٤٤ إِنَّهُمۡ کَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِکَ مُتۡرَفِینَ ٤٥ وَکَانُواْ یُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِیمِ ٤٦ وَکَانُواْ یَقُولُونَ أَئِذَا مِتۡنَا وَکُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ ٤٧ أَوَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ ٤٨ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَوَّلِینَ وَٱلۡأٓخِرِینَ ٤٩ لَمَجۡمُوعُونَ إِلَىٰ مِیقَٰتِ یَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ ٥٠

آمد و شد می‌کنند بر ایشان نوجوانان جاوید. ﴿17با آبخورها و ابریق‌ها و پیاله‏ها از شراب جارى. ﴿18نه دردِ سر داده شود ایشان را از آن شراب و نه بی‌هوش شوند. ﴿19و آمد و رفت کنند با میوه از هر جنس که اختیار کنند. ﴿20و با گوشت مرغان از هر جنس که پسند کنند. ﴿21و ایشان راست حوران گشاده چشم. ﴿22مانند مروارید پوشیده کرده شده. ﴿23پاداش دهیم به حسب آنچه می‌کردند. ﴿24نشنوند در بهشت سخن بیهوده و نه حرفى که گناه باشد. ﴿25لیکن بشنوند این سخن که هر یکى سلام می‌گوید. ﴿26و اهل سعادت! چه حال دارند اهل سعادت؟. ﴿27در درختانِ کنارِ بی‌خار. ﴿28و درختان موز تو بر تو ثمرۀ آن. ﴿29و در سایۀ دراز. ﴿30آب ریخته شده. ﴿31و در میوۀ بسیار ﴿32نه پایان رسد و نه از آن منع کرده شود. ﴿33فرش‌هاى برافراشته شده. ﴿34هرآیینه ما آفریدیم حوران را یک نوع آفریدن. ﴿35پس ساختیم ایشان را دوشیزه. ﴿36محبوب شونده نزدیک شوهران [1119]، هم عمر با یکدیگر. ﴿37براى اصحاب یمین. ﴿38جماعتى بسیارند از پیشینیان. ﴿39و جماعتى بسیارند از پسینیان. ﴿40و اهل شقاوت! چه حال دارند اهل شقاوت؟ ﴿41در باد گرم و آب گرم باشند. ﴿42و در سایۀ دود سیاه. ﴿43که نه خنک باشد و نه با عزّت بُوَد. ﴿44هرآیینه ایشان بودند پیش از این به نازپرورده. ﴿45و مداومت می‌کردند بر گناه بزرگ (یعنى شرک). ﴿46و مى‌گفتند: آیا چون بمیریم و خاک شویم و استخوانى چند باشیم، آیا ما برانگیخته شویم؟. ﴿47یا پدران نخستین ما برانگیخته شوند؟. ﴿48بگو: هرآیینه پیشینیان و پسینیان. ﴿49جمع کرده شوند در میعاد روز مقرّر. ﴿50

﴿ثُمَّ إِنَّکُمۡ أَیُّهَا ٱلضَّآلُّونَ ٱلۡمُکَذِّبُونَ ٥١ لَأٓکِلُونَ مِن شَجَرٖ مِّن زَقُّومٖ ٥٢ فَمَالِ‍ُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ ٥٣ فَشَٰرِبُونَ عَلَیۡهِ مِنَ ٱلۡحَمِیمِ ٥٤ فَشَٰرِبُونَ شُرۡبَ ٱلۡهِیمِ ٥٥ هَٰذَا نُزُلُهُمۡ یَوۡمَ ٱلدِّینِ ٥٦ نَحۡنُ خَلَقۡنَٰکُمۡ فَلَوۡلَا تُصَدِّقُونَ ٥٧ أَفَرَءَیۡتُم مَّا تُمۡنُونَ ٥٨ ءَأَنتُمۡ تَخۡلُقُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡخَٰلِقُونَ ٥٩ نَحۡنُ قَدَّرۡنَا بَیۡنَکُمُ ٱلۡمَوۡتَ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِینَ ٦٠ عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمۡثَٰلَکُمۡ وَنُنشِئَکُمۡ فِی مَا لَا تَعۡلَمُونَ ٦١ وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُولَىٰ فَلَوۡلَا تَذَکَّرُونَ ٦٢ أَفَرَءَیۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ ٦٣ ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ ٦٤ لَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَٰهُ حُطَٰمٗا فَظَلۡتُمۡ تَفَکَّهُونَ ٦٥ إِنَّا لَمُغۡرَمُونَ ٦٦ بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ ٦٧ أَفَرَءَیۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِی تَشۡرَبُونَ ٦٨ ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ ٦٩ لَوۡ نَشَآءُ جَعَلۡنَٰهُ أُجَاجٗا فَلَوۡلَا تَشۡکُرُونَ ٧٠ أَفَرَءَیۡتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِی تُورُونَ ٧١ ءَأَنتُمۡ أَنشَأۡتُمۡ شَجَرَتَهَآ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنشِ‍ُٔونَ ٧٢ نَحۡنُ جَعَلۡنَٰهَا تَذۡکِرَةٗ وَمَتَٰعٗا لِّلۡمُقۡوِینَ ٧٣ فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّکَ ٱلۡعَظِیمِ ٧٤ ۞فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ ٧٥ وَإِنَّهُۥ لَقَسَمٞ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِیمٌ ٧٦ إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ کَرِیمٞ ٧٧ فِی کِتَٰبٖ مَّکۡنُونٖ ٧٨ لَّا یَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ ٧٩ تَنزِیلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٨٠ أَفَبِهَٰذَا ٱلۡحَدِیثِ أَنتُم مُّدۡهِنُونَ ٨١ وَتَجۡعَلُونَ رِزۡقَکُمۡ أَنَّکُمۡ تُکَذِّبُونَ ٨٢ فَلَوۡلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلۡحُلۡقُومَ ٨٣ وَأَنتُمۡ حِینَئِذٖ تَنظُرُونَ ٨٤ وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَیۡهِ مِنکُمۡ وَلَٰکِن لَّا تُبۡصِرُونَ ٨٥ فَلَوۡلَآ إِن کُنتُمۡ غَیۡرَ مَدِینِینَ ٨٦ تَرۡجِعُونَهَآ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ٨٧ فَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ ٱلۡمُقَرَّبِینَ ٨٨ فَرَوۡحٞ وَرَیۡحَانٞ وَجَنَّتُ نَعِیمٖ ٨٩ وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡیَمِینِ ٩٠ فَسَلَٰمٞ لَّکَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡیَمِینِ ٩١ وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ ٱلۡمُکَذِّبِینَ ٱلضَّآلِّینَ ٩٢ فَنُزُلٞ مِّنۡ حَمِیمٖ ٩٣ وَتَصۡلِیَةُ جَحِیمٍ ٩٤ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلۡیَقِینِ ٩٥ فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّکَ ٱلۡعَظِیمِ ٩٦

باز هرآیینه شما اى گمراهانِ دروغ شمارندگان!. ﴿51خواهید خورد از درخت‌هاى زقّوم. ﴿52پس پُر خواهید کرد از آن شکم‌ها را. ﴿53پس خواهید آشامید بر آن طعام از آب گرم. ﴿54پس خواهید آشامید مانند آشامیدن شتران مستسقى. ﴿55این است مهمانى ایشان، روز جزا. ﴿56ما آفریدیم شما را، پس چرا باور نمى‏کنید؟ (یعنى اعاده را) . ﴿57آیا مى‏بینید آنچه می‌ریزید در رحم زنان؟ [1120]. ﴿58آیا شما مى‏آفریند آن را یا ما آفریننده‏ایم؟ [1121]. ﴿59ما معین کرده‏ایم در میان شما مرگ را و نیستیم ما عاجز کرده شده. ﴿60از آنکه عوض شما آریم قوى مانند شما و بیافرینیم شما را در عالمى که نمی‌دانید. ﴿61و هرآیینه دانسته‏اید آفرینش نخستین را، پس چرا نه پند می‌گیرید؟. ﴿62آیا دیدید آنچه می‌کارید؟. ﴿63آیا شما مى‏رویانید آن را یا ما رویاننده‏ایم؟. ﴿64اگر خواهیم بگردانیم آن زراعت را گیاهى در هم شکسته، پس به تعجب مانید، گویید: ﴿65هرآیینه ما غرامت کشندگانیم. ﴿66بلکه محروم ماندگانیم. ﴿67آیا دیدید آن آب را که مى‏آشامید؟. ﴿68آیا شما فروآورده‏اید آن را از ابر یا ما فرود آرندگانیم؟. ﴿69اگر خواهیم شوریگردانیم آن را، پس چرا شکر نمى‏گویید؟. ﴿70آیا دیدید آن آتش را که از میان شاخ درخت بر مى‏آرید؟. ﴿71آیا شما آفریده‏اید درخت آن را یا ما آفریننده‏ایم؟. ﴿72ما ساختیم آن درخت را براى پند و منفعت براى مسافران. ﴿73پس به پاکى یاد کن پروردگار بزرگ خود را. ﴿74پس سوگند می‌خورم به افتادن ستاره‌ها! [1122]. ﴿75و این قسمى است بزرگ، اگر بدانید. ﴿76هرآینه این کتاب، قرآنى است گرامى قدر. ﴿77نوشته شده است در کتاب پوشیده. ﴿78که دست نمی‌رسانند به آن مگر پاک کردگان [1123]. ﴿79فرستاده شده است از پروردگار عالم‌ها. ﴿80آیا به این سخن، شما انکار کننده‏اید. ﴿81و می‌سازید نصیب خود را آنکه شما به دروغ نسبت می‌کنید. ﴿82پس آنگاه که رسد روح شخصى به ناى گلو. ﴿83و شما آنگاه مى‏بینید. ﴿84و ما نزدیکتریم به او به نسبت شما و لیکن نمى‏نگرید. ﴿85پس اگر هستید غیر مقهور حکم الهى. ﴿86چرا باز نگردانید روح را اگر راستگویید؟ [1124]. ﴿87پس امّا اگر باشد مرده از نزدیک کردگانِ بارگاه الهى. ﴿88پس او راست راحت و گل خوشبو و بوستان نعمت. ﴿89و امّا اگر باشد از اهل سعادت. ﴿90پس سلامت است اى مخاطب! خاطر تو را از اهل سعادت. ﴿91و امّا اگر باشد از دروغ شمارندگانِ گمراهان. ﴿92پس او راست مهمانى از آب گرم. ﴿93و او راست در آوردن به دوزخ. ﴿94هرآیینه این خبر درست بى‏شبهه است. ﴿95پس به پاکى یاد کن پروردگار بزرگ خود را. ﴿96



[1116] یعنی همه مسلمان شوند کفر و افترا آنجا نباشد. [1117] یعنی از امم سابقه. [1118] یعنی از امت محمدیه. [1119] یعنی به فنج ودلال. [1120] یعنی منی را. [1121] یعنی تقلب می‌کنیم منی را از حالی به حالی تا آدمی پیدا شود، والله اعلم. [1122] یعنی شهب، والله اعلم.