تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سورۀ شرح

سورۀ شرح

مکی است؛ ترتیب آن 94؛ شمار آیات آن 8

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿أَلَمۡ نَشۡرَحۡ لَکَ صَدۡرَکَ ١.

ای محمّد! آیا سینه‌ات را با نور نبوّت و هدایت بعد از تنگی فراخ نساختیم؟ آیا تو را دریا‌دل، مهربان و بردبار نگردانیدیم؟ آیا علی رغم دشواری‌ها، مشکلات و مصیبت‌ها تو را از همه مردم شادمان‌تر، خوشنود‌تر، گشاده‌خاطر‌تر نساختیم؟

﴿وَوَضَعۡنَا عَنکَ وِزۡرَکَ ٢.

بدین‌گونه باری را که بر تو نهاده شده بود کم کردیم، گناهان متقدّم و متأخرت را آمرزیدیم، از تو راضی و خوشنود شدیم و عفو و رحمت خویش را بر تو جاری ساختیم.

﴿ٱلَّذِیٓ أَنقَضَ ظَهۡرَکَ ٣.

باری که پُشتت را گرانبار ساخته بود، بر تو تحمیل شده بود، اندوه لازم وجودت شده بود و غم دایمی‌ات گردیده بود. امّا اکنون با آمرزش و رضوان تو را از آن راحت بخشیدیم.

﴿وَرَفَعۡنَا لَکَ ذِکۡرَکَ ٤.

یاد تو را در مناره‌ها، منبر‌ها و دفتر‌ها بلند ساختیم؛ طوری که با ذکر خداوند عزوجل یاد می‌شود. همچنان نامت در محافل و مجامع درگذار زمان و اختلاف عصرها یاد می‌شود.

﴿فَإِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ یُسۡرًا ٥.

به راستی که بعد از هر سخنی آسانی است، بعد از هر تنگدستی گشایش است، بعد از اندوه شادمانی است و بعد از شب غم، صبح شادی فرا می‌رسد. بناءً سختی و دشواری استمرار نمی‌یابد و رنج و پریشانی باقی نمی‌ماند.

﴿إِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ یُسۡرٗا ٦.

دشواری یکی است، امّا در برابرش دو آسانی قرار دارد و هر‌گز یک سختی بر دو آسانی غلبه نمی‌نماید. پس ترا مژده باد که بعد از هر سختی سهولتی است و بعد از هر شدّتی گشایشی پدید می‌آید.

﴿فَإِذَا فَرَغۡتَ فَٱنصَبۡ ٧.

آنگاه که از امور دنیا مصروفیت‌های آن فارغ شدی در عبادت بکوش، به طاعت رو آور، به ادای نوافل و فضایل بیشتر بپرداز و از اعمال نیکو توشه بگیر.

﴿وَإِلَىٰ رَبِّکَ فَٱرۡغَب ٨.

تنها به پروردگارت روی آور، با مبالغه در دعا از نعمت‌هایی که در نزد اوست طلب کن و با کثرت نوافل در پیشگاهش خشوع و فروتنی داشته باش.