سورۀ مسد

سورۀ مسد

مکی است؛ ترتیب آن 111؛ شمار آیات آن 5

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿تَبَّتۡ یَدَآ أَبِی لَهَبٖ وَتَبَّ ١﴾.

هر‌دو دست ابی‌لهب شقاوت‌پیشه هلاک و زیانمند باد! او که از حساب اعمال انکار کرد، کتاب الهی را تکذیب نمود، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را آزار داد، با دین و شریعت مقابله نمود و در مالش بخالت ورزید.

﴿مَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُ مَالُهُۥ وَمَا کَسَبَ ٢﴾.

مال و منالش فایده‌ای به او نرساند، به دفاعش نپرداخت و خشم خداوند عزوجل را رد ننمود، بلکه با اعمال ناپسند، خویشتن را با اهل و مالش به زیانمندی گرفتار ساخت.

﴿سَیَصۡلَىٰ نَارٗا ذَاتَ لَهَبٖ ٣﴾.

به زودی با آتش شعله‌وری سوختانده می‌شود، در عذاب دوزخ بریان می‌گردد و به جزای دشوار اعمال خویش در عذاب شدیدی گرفتار خواهد شد؛ چنان‌چه جزای هر شخص ستمگر عناد‌پیشه همین است.

﴿وَٱمۡرَأَتُهُۥ حَمَّالَةَ ٱلۡحَطَبِ ٤﴾.

همسرش نیز با او عذاب می‌شود؛ زیرا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را اذیت نمود، با اسلام به ستیزه پرداخت، از راه خدا جلو‌گیری کرد و خار‌ها را در راه می‌انداخت.

﴿فِی جِیدِهَا حَبۡلٞ مِّن مَّسَدِۢ ٥﴾.

ریسمانی که با آن هیزم می‌کشید، طنابی از لیف ‌خشن می‌شود و طوق‌ گردنش می‌گردد. توسط آن آتش دوزخ بر او زبانه می‌کشد، گلویش را فشار می‌دهد و او را به سوی دوزخ می‌کشاند.

سورة المسد

سورة المسد - سورة 111 - تعداد آیات 5

بسم الله الرحمن الرحیم

          به نام الله بخشندة مهربان

1. تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ بریده باد هر دو دست ابو لهب و هلاک باد! ﴿1﴾

2. مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا کَسَبَ  مال و ثروتش و آنچه را به دست آورده بود به او سودی نبخشید. ﴿2﴾

3. سَیَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ بزودی به آتش شعله‌ور در خواهد آمد. ﴿3﴾

4. وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ  و (نیز) همسرش (ام جمیل، آن) هیزم‌کش (وارد آتش می‌شود). ﴿4﴾

5. فِی جِیدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ  در گردنش طنابی از لیف خرماست. ﴿5﴾

سورة مسد

تفسیر نور: سوره مسد

تفسیر نور:
سوره مسد آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ ‏

‏ترجمه : ‏
‏نابود باد ابولهب ! و حتماً هم نابود می‌گردد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَبَّتْ » : هلاک شد . نابود گردید . این فعل برای دعا است و به معنی : هلاک باد و نابود باد ! « یَدَا أَبِی لَهَبٍ » : دو دست ابولهب . تسمیه کلّ به اسم جزء است و مراد از دست ، ذات او است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) . « تَبَّ » : هلاک و نابود گردید . فعل ماضی برای تحقّق است و خبر از آینده قطعی می‌دهد . ابولهب عموی پیغمبر بود و سرسخت‌ترین دشمنان آن حضرت بشمار می‌آمد . دائماً او و همسرش أمّ جمیل بر ضدّ اسلام و برای اذیّت و آزار مسلمین در تلاش و تکاپو بودند .‏

سوره مسد آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا کَسَبَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏دارائی و آنچه ( از شغل و مقام ) به دست آورده است ، سودی بدو نمی‌رساند ( و او را از آتش دوزخ نمی‌رهاند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَغْنَیا عَنْهُ » : بدو سودی نبخشید ( نگا : اعراف‌ / 48 ، حجر / 84 ، شعراء / 207 ) . « مَا » : چیزی که . مراد شغل و مقام است .‏

سوره مسد آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ سَیَصْلَى نَاراً ذَاتَ لَهَبٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏به آتش بزرگی در خواهد آمد و خواهد سوخت که زبانه‌کش و شعله‌ور خواهد بود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سَیَصْلَیا‌ » : به آتش داخل خواهد شد و بدان خواهد سوخت ( نگا : نساء / 10 ، ابراهیم‌ / 29 ، إسراء / 18 ) . « ذَاتَ لَهَبٍ » : زبانه‌کش و مشتعل ( نگا : مرسلات‌ / 31 ) .‏

سوره مسد آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و همچنین همسرش که ( در اینجا آتش بیار معرکه و سخن‌چین است در آنجا بدبخت و ) هیزم‌کش خواهد بود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إمْرَأَتُهُ » : همسرش . عطف بر ضمیر فاعلی مستتر در اصل ( سَیَصْلَیا ) است . « حَمَّالَةَ » : بسیار بارکش . مفعولٌ‌به برای فعل محذوفی است و مخصوص به ذمّ است . برخی آن را حال هم دانسته‌اند . « الْحَطَبِ » : هیزم . « حَمَّالَةَ الْحَطَبِ » : هیزم‌کش . کنایه از سخن‌چین است که با برافروختن آتش کینه‌توزی و دشمنانگی در میان مردم ، خرمن محبّت و مودّت آنان را آتش می‌زند ، و رشته دوستی و رابطه خویشاوندی همگان را می‌گسلاند .‏

سوره مسد آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ فِی جِیدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در گردنش رشته طناب تافته و بافته‌ای از الیاف است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« جِیدِ » : گردن . « حَبْلٌ » : ریسمان . « مَسَدٍ » : رشته به هم تابیده از لیف خرما و غیره . این آیه حال است و کنایه از تحقیر چنین شخصی است . این سرنوشت نه تنها برای ابولهب و امّ جمیل است و بس ، بلکه هرکه با قرآن مخالف باشد و مانع رواج و رسوخ احکام آن در جهان گردد ، در دوزخ قرین و همدم آنان خواهد گشت .‏