سورۀ رحمن

سورۀ رحمن

مدنی است؛ ترتیب آن 55؛ شمار آیات آن 78

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿ٱلرَّحۡمَٰنُ ١﴾.

پروردگار رحمان که رحمتش همه چیزها را فراگیر است و او در دنیا و آخرت بخشاینده و مهربان است؛

﴿عَلَّمَ ٱلۡقُرۡءَانَ ٢﴾.

قرآن کریم را برای انسان آموزش داد، حفظ و تلاوت، فهم معانی و عمل به احکام آن را برایش آسان نمود.

﴿خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ ٣﴾.

خداوند عزوجل انسان را بعد از اینکه چیزی نبود و ذکری از او صورت نمی‌گرفت با آفرینش آدم به وجود آورد.

﴿عَلَّمَهُ ٱلۡبَیَانَ ٤﴾.

الله تعالی بیان مفاهیمی را که در دل و ضمیر خطور می‌کند وجود دارد برای انسان اموزش داد و بدین وسیله او را از دیگر چیزها متمایز ساخت.

﴿ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ بِحُسۡبَانٖ ٥﴾.

خداوند سبحان خورشید و ماه را طوری آفرید که به حساب و وقت دقیقی که اختلاف و اختلال نمی‌پذیرد جریا می‌یابند.

﴿وَٱلنَّجۡمُ وَٱلشَّجَرُ یَسۡجُدَانِ ٦﴾.

ستاره‌های آسمان و درخت‌های زمین، پروردگار خود را می‌شناسند، با طاعت و انقیاد و با فروتنی برایش سجده می‌کنند و به منظور مصالح و منافع بندگان به اذن پروردگار مسخّر ساخته شده‌اند.

﴿وَٱلسَّمَآءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ ٱلۡمِیزَانَ ٧﴾.

حق‌تعالی آسمان را رفعت بخشید و سقف آن را بلند ساخت، عدالت را در زمین وضع کرد و مردم را به انجام آن فرمان داد؛ یعنی مراعات آن را در زمینۀ حقوق، حدود، علوم و سایر چیزها بر بندگانش فرض نمود؛

﴿أَلَّا تَطۡغَوۡاْ فِی ٱلۡمِیزَانِ ٨﴾.

برای اینکه از حدود تجاوز نکنید، بر یکدیگر تعدّا ننمایید و آنگاه که برای کسی وزن و پیمانه می‌کردید جور و خیانت نکنید، بلکه عدالت را پیشۀ خود سازید.

﴿وَأَقِیمُواْ ٱلۡوَزۡنَ بِٱلۡقِسۡطِ وَلَا تُخۡسِرُواْ ٱلۡمِیزَانَ ٩﴾.

وزن را به عدل برابر سازید؛ یعنی حق خود را کامل بگیرید و حقّ دیگران را کامل بسپارید، طوری که نه زیانمند شوید و نه به کسی زیانی برسانید و چون چیزی را برای کسی وزن می‌کردید کم ندهید.

﴿وَٱلۡأَرۡضَ وَضَعَهَا لِلۡأَنَامِ ١٠﴾.

خداوند منّان زمین را برابر و هموار داشته و برای مخلوقاتش گهواره‌ای ساخته است تا زندگی بر روی آن امکان پذیر شود.

﴿فِیهَا فَٰکِهَةٞ وَٱلنَّخۡلُ ذَاتُ ٱلۡأَکۡمَامِ ١١﴾.

حق‌تعالی میوه‌های خوشمزّه‌ای را در روی زمین پدید آورد، همچنان درخت‌های خرمایی را آفرید که با پرورش شکوفه و میوه‌اش ظرفیت بازدهی تمر و رطب را دارا می‌باشد.

﴿وَٱلۡحَبُّ ذُو ٱلۡعَصۡفِ وَٱلرَّیۡحَانُ ١٢﴾.

الله تعالی دانه را در داخل غلافی از کشت سبزی می‌آفریند که در نهایت دَرَو می‌شوند تا غذا و خوردنی شما و چارپایان‌تان باشد و نیز از انواع سبزه‌ها و گل‌ها روییدنی‌های خوشبویی را آفریده است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ١٣﴾.

پس به کدام یک از نعمت‌های دینی و دنیوی، و بخشش‌های آشکار و پنهان پروردگار‌تان گروه جنّ و انس تکذیب می‌کنید؟ چه پاسخ نیک و زیبایی دادند آنگاه که این سوره را از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شنیدند. آری! هر باری که این آیه را می‌شنیدند می‌گفتند: به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خویش تکذیب نمی‌کنیم، حمد و ستایش مخصوص توست. بنابراین بر شخص مسلمان واجب است آنگاه که نعمت‌های خداوند عزوجل را می‌شنود و یا به یادش می‌آید، پروردگارش را در برابر آن‌ها شکر و سپاس گوید.

﴿خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِن صَلۡصَٰلٖ کَٱلۡفَخَّارِ ١٤﴾.

الله عزوجل آدم پدر همه انسان‌ها را از گِل خشکی چون سفال پخته آفرید؛ سفالی که از آن ظرف‌ها را می‌سازد.

﴿وَخَلَقَ ٱلۡجَآنَّ مِن مَّارِجٖ مِّن نَّارٖ ١٥﴾.

و ابلیس را که از جنّیان بود از شعلۀ آتش آفرید. آری! او از ترکیب شعله و دود آتش به وجود آمده است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ١٦﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿رَبُّ ٱلۡمَشۡرِقَیۡنِ وَرَبُّ ٱلۡمَغۡرِبَیۡنِ ١٧﴾.

خداوند بزرگ پروردگار هر‌دو طلوعگاه و هر‌دو غروبگاه خورشید در تابستان و زمستان است؛ یعنی که همه در زیر فرمان و تصرّفش قرار دارند و اوتعالی پروردگار زمان و مکان است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ١٨﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید،‌ در حالی که تنها اوتعالی بخشایندۀ نعمت‌ها و سزاوار ستایش است؟

﴿مَرَجَ ٱلۡبَحۡرَیۡنِ یَلۡتَقِیَانِ ١٩﴾.

خداوند بزرگ آب در دریای شیرین و نمکین را در هم آمیخته که با هم یکجا شوند.

﴿بَیۡنَهُمَا بَرۡزَخٞ لَّا یَبۡغِیَانِ ٢٠﴾.

اما میان آن دو دریا پرده‌ای است که یکی بر ویژگی‌های دیگری غلبه نمی‌کند، بلکه هر‌کدام خصوصیت‌هایی را که خداوند عزوجل در آن به ودیعت نهاده حفظ کند؛ یعنی با وجود یکجا‌شدن با ویژگی‌های شیرینی و شوری خویش محفوظ می‌مانند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٢١﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿یَخۡرُجُ مِنۡهُمَا ٱللُّؤۡلُؤُ وَٱلۡمَرۡجَانُ ٢٢﴾.

از هردو دریای شیرین و نمکین به قدرت الله عزوجل مروارید و مرجان بیرون می‌آید که برای زینت به کار می‌روند و منافع مردم را تأمین می‌نمایند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٢٣﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿وَلَهُ ٱلۡجَوَارِ ٱلۡمُنشَ‍َٔاتُ فِی ٱلۡبَحۡرِ کَٱلۡأَعۡلَٰمِ ٢٤﴾.

کشتی‌هایی که به منظور منافع مخلوقات بر روی دریا‌ها در حرکت‌اند و شِراع و باد‌بان آن‌ها مانند کوه منصوب و استوار است، مملوک حق‌تعالی است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٢٥﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿کُلُّ مَنۡ عَلَیۡهَا فَانٖ ٢٦﴾.

هر یک از زنده‌جان‌های که در روی زمین زندگی می‌نمایند، می‌میرند و در نهایت فنا و نابود می‌شوند.

﴿وَیَبۡقَىٰ وَجۡهُ رَبِّکَ ذُو ٱلۡجَلَٰلِ وَٱلۡإِکۡرَامِ ٢٧﴾.

امّا وجه پروردگارت که صاحب عظمت و بزرگی، و کبریا و جلال است باقی می‌ماند؛ زیرا او زندۀ فنا ناپذیر است.

با این آیه صفت وجه برای خداوند عزوجل طوری که سزاوار جلال اوست ثابت می‌شوند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٢٨﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿یَسۡ‍َٔلُهُۥ مَن فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ کُلَّ یَوۡمٍ هُوَ فِی شَأۡنٖ ٢٩﴾.

همه مخلوقاتی که در آسمان‌ها و زمین اند نیازهای خویش را تنها از خداوند عزوجل می‌خواهند. آری!‌ همه به او نیازمند‌اند و روزی‌شان بر خداست؛ یعنی هیچ کسی از اوتعالی یک لحظه بی‌نیاز بوده نمی‌تواند. او هر روزی در شأنی است؛ یعنی مقام انسان‌ها را بالا می‌برد و پایین می‌آورند؛ عزّت می‌دهد و ذلیل می‌سازد؛ می‌دهد و می‌ستاند؛ هدایت می‌کند و گمراه می‌سازد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٣٠﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿سَنَفۡرُغُ لَکُمۡ أَیُّهَ ٱلثَّقَلَانِ ٣١﴾.

به زودی خداوند عزوجل از حساب اعمالی که در دنیا انجام داده‌اید فارغ خواهد شد؛ بدین‌گونه که جزا و پاداش مطیع و عصیانگر را می‌دهد و همۀتان جزای اعمالی را که انجام داده‌اید خواهید دید.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٣٢﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿یَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ إِنِ ٱسۡتَطَعۡتُمۡ أَن تَنفُذُواْ مِنۡ أَقۡطَارِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ فَٱنفُذُواْۚ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلۡطَٰنٖ ٣٣﴾.

ای گروه جنّ و انس! اگر توان جلوگیری فرمان خداوند عزوجل و فرار از حکمش را دارید،‌ از اطراف آسمان‌ها و زمین بگریزید و چنین کاری در توان شماست؛ زیرا همه امور در زیر سلطه،‌ حکم و تصرّف اوتعالی قرار دارد و شما بدون حُجّت، نیرو و اذن حق‌تعالی توان گریز را ندارید. چگونه این کار در توان شما خواهد بود،‌ در حالی که شما بندگانی ناتوان و مغلوب می‌باشید.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٣٤﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿یُرۡسَلُ عَلَیۡکُمَا شُوَاظٞ مِّن نَّارٖ وَنُحَاسٞ فَلَا تَنتَصِرَانِ ٣٥﴾.

ای گروه جنّ و انس! الله تعالی بر شما شعله‌ای از آتش و مِس گداخته‌ای را می‌فرستد که بر سر شما ریخته شود و آنگاه این عذاب را از همدیگر‌تان دفع کرده نمی‌توانید؛ از آن‌رو که قوت خداوند کامل است و شما ناتوان و عاجز می‌باشید.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٣٦﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فَإِذَا ٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَکَانَتۡ وَرۡدَةٗ کَٱلدِّهَانِ ٣٧﴾.

آنگاه که در روز قیامت آسمان شکافته شود و دروازه‌هایش را باز گشاید، در نتیجه از شدّت هول‌انگیزی،‌ دشواری و سختی، مانند گُل سرخ، رنگ قرمز گیرد و مانند روغن داغ و جوشان و قلعی گداخته و ذوب شده‌ای گردد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٣٨﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فَیَوۡمَئِذٖ لَّا یُسۡ‍َٔلُ عَن ذَنۢبِهِۦٓ إِنسٞ وَلَا جَآنّٞ ٣٩﴾.

در روز قیامت فرشتگان از انسان‌ها و جنّیان بد‌‌کار در مورد گناهان آنان نمی‌پرسند، ‌یا این موقفی از مواقف روز محشر است که هیچ کسی سؤال کرده نمی‌شوند،‌ بلکه در موقف دیگری مورد باز‌پرس قرار می‌گیرند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٤٠﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿یُعۡرَفُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ بِسِیمَٰهُمۡ فَیُؤۡخَذُ بِٱلنَّوَٰصِی وَٱلۡأَقۡدَامِ ٤١﴾.

فرشتگان، بد‌‌کاران را به نشانه‌های بد‌کاره‌گی آشکاری که دارند می‌شناسند. آنگاه آنان را از پیشانی و پا‌های‌شان می‌گیرند و در آتش دوزخ فرو می‌ریزند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٤٢﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِی یُکَذِّبُ بِهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٤٣﴾.

برای بد‌‌کاران در آتش دوزخ به طور توبیخ گفته می‌شوند: این همان دوزخی است که بد‌‌کاران در دنیا بدان تکذیب می‌کردند.

﴿یَطُوفُونَ بَیۡنَهَا وَبَیۡنَ حَمِیمٍ ءَانٖ ٤٤﴾.

یک بار در دوزخ عذاب می‌شوند، بار دیگر برای آنان از حمیم نوشانده می‌شود که نوشیدنی نهایت جوشانی است؛ چنان‌که روده‌ها و سایر اعضای داخلی شکم را تکّه تکّه می‌سازد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٤٥﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿وَلِمَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ جَنَّتَانِ ٤٦﴾.

امّا برای کسی که از خداوند سبحان بترسد؛ یعنی به طاعاتش عمل کند و از معاصی‌اش پرهیز نماید دو بهشت داده می‌شوند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٤٧﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿ذَوَاتَآ أَفۡنَانٖ ٤٨﴾.

برای کسی که از پروردگارش بترسد دو بهشت داده می‌شوند که شاخچه‌های میوه‌دار نرم، سبز و شادابی دارد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٤٩﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فِیهِمَا عَیۡنَانِ تَجۡرِیَانِ ٥٠﴾.

در این دو بهشت، دو جوی آب زلال و گوارا وجود دارد که از زیر کاخ‌ها و درخت‌هایش جریان می‌یابد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٥١﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فِیهِمَا مِن کُلِّ فَٰکِهَةٖ زَوۡجَانِ ٥٢﴾.

در این دو بهشت،‌ از هر صنف میوه‌ای دو نوع وجود دارد و آماده شده است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٥٣﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿مُتَّکِ‍ِٔینَ عَلَىٰ فُرُشِۢ بَطَآئِنُهَا مِنۡ إِسۡتَبۡرَقٖۚ وَجَنَى ٱلۡجَنَّتَیۡنِ دَانٖ ٥٤﴾.

اهل آن دو بهشت بر بالای فرش‌های که از ابریشم ضخیمی آستر شده تکیه زده‌اند و میوۀ درختان این دو بهشت به کسی که از آن استفاده کند نزدیک است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٥٥﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فِیهِنَّ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ لَمۡ یَطۡمِثۡهُنَّ إِنسٞ قَبۡلَهُمۡ وَلَا جَآنّٞ ٥٦﴾.

بر روی این فرش‌ها زنانی مقیم‌اند که چشم‌های‌شان بر شوهر‌های‌شان کوتاه است و به کسی دیگر آشنایی ندارند. ایشان زنانی‌اند که تنها به شوهر‌‌های خویش تعلّق خاطر دارند و پیش از شوهران‌شان هیچ‌کس از انسان‌ها و جنّیان با آن‌ها جماع نکرده است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٥٧﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿کَأَنَّهُنَّ ٱلۡیَاقُوتُ وَٱلۡمَرۡجَانُ ٥٨﴾.

این زنان در زیبایی و جمال‌شان مانند یاقوت و مرجان‌اند؛ از آن‌رو که با ارزشمندی، پاکیزه‌گی را نیز با خود دارند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٥٩﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿هَلۡ جَزَآءُ ٱلۡإِحۡسَٰنِ إِلَّا ٱلۡإِحۡسَٰنُ ٦٠﴾.

آیا جزای کسی که در دنیا اعمال نیکو انجام دهد، در روز ملاقات پروردگارش جز احسان اوتعالی که بهشت را جایگاهش سازد چیز دیگری است؟

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٦١﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ٦٢﴾.

دو بهشت دیگر موجود است که در خوبی و زیبا‌یی خود نسبت به دو بهشت یاد شدۀ نخستین کمتر‌اند؛ هر‌چند اندازه یک وجَب از این دو بهشت نیز از دینا و همه داشته‌هایش بهتر می‌باشد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٦٣﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿مُدۡهَآمَّتَانِ ٦٤﴾.

این دو بهشت بسیار تر و تازه و نهایت سر‌سبز‌اند؛ به اندازه‌ای که سر‌سبزی آن‌ها به سیاهی همانند است.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٦٥﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فِیهِمَا عَیۡنَانِ نَضَّاخَتَانِ ٦٦﴾.

در این دو بهشت، دو چشمۀ جاری وجود دارد که آب گوارا از آن‌ها فوّاره می‌کند و هیچگاه خشک نمی‌شوند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٦٧﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فِیهِمَا فَٰکِهَةٞ وَنَخۡلٞ وَرُمَّانٞ ٦٨﴾.

در این دو بهشت، انواع میوه‌ها، درخت‌های خرمای بلند قامت با خوشه‌های پخته و انار‌های خوشمزّه وجود دارد.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٦٩﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿فِیهِنَّ خَیۡرَٰتٌ حِسَانٞ ٧٠﴾.

در این بهشت‌ها زنانی وجود دارند که دارای خوی نیک و صورت زیبا هستند و پاکیزه و با کرامت‌اند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٧١﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿حُورٞ مَّقۡصُورَٰتٞ فِی ٱلۡخِیَامِ ٧٢﴾.

زنانی زیبا و فراخ‌چشمی در خیمه‌های بهشت محفوظ‌اند که غیر از شوهران خویش به سوی کسی چشم ندوخته‌اند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٧٣﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿لَمۡ یَطۡمِثۡهُنَّ إِنسٞ قَبۡلَهُمۡ وَلَا جَآنّٞ ٧٤﴾.

با این زنان خوش‌چهره و زیبا پیش از شوهران‌شان هیچ کسی از انسان‌ها و جنّیان جماع نکرده است، بلکه بکر هستند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٧٥﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿مُتَّکِ‍ِٔینَ عَلَىٰ رَفۡرَفٍ خُضۡرٖ وَعَبۡقَرِیٍّ حِسَانٖ ٧٦﴾.

اهل بهشت بر بالش‌هایی که پوشش‌های سبز رنگ دارد و بر فرش‌هایی که نرم، ملایم و زیباست تکیه زده‌اند.

﴿فَبِأَیِّ ءَالَآءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ٧٧﴾.

به کدام یک از نعمت‌های پروردگار خویش ای گروه انس و جنّ تکذیب می‌کنید؟ به هیچ‌یک از نعمت‌های پروردگار خود تکذیب نمی‌کنیم و ثنا و ستایش سزاوار توست.

﴿تَبَٰرَکَ ٱسۡمُ رَبِّکَ ذِی ٱلۡجَلَٰلِ وَٱلۡإِکۡرَامِ ٧٨﴾.

نعمت‌های خداوند عزوجل زیاد است، احسانش بسیار است و خیرش عام می‌باشد. او صاحب عظمت آشکار، نیروی غالب، بزرگی عظیم و جلال دایمی است و دوستانش را کرامت می‌بخشد.