سورۀ مُلک

سورۀ مُلک

مکی است؛ ترتیب آن 67؛ شمار آیات آن 30

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿تَبَٰرَکَ ٱلَّذِی بِیَدِهِ ٱلۡمُلۡکُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٌ ١﴾.

خداوند عزوجل بلند‌تر از این است که همتایان و مخالفانی داشته باشد. اوتعالی در ذات، نام‌ها و صفاتش از همه عیب‌ها مقدّس است، خیرش بی‌شمار است، احسانش بر همه مخلوقات عام است، اختیار دنیا و آخرت به دست اوست،‌ پادشاهی مطلق از آن اوست، امرش نافذ است، قضایش جاری است، حکمی فیصل دارد،‌ هیچ چیزی او را عاجز ساخته نمی‌تواند و هیچ کاری در نزد او بزرگ نیست؛ زیرا او بر همه چیز تواناست.

﴿ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰةَ لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفُورُ ٢﴾.

او خداوندی است که مرگ و زندگی را آفریده است؛ یعنی همه را از عدم زنده کرده و باز امّت‌ها را فنا می‌سازد تا مردم را آزمایش نماید که کدام یک در اعمال خویش اخلاص‌مندتر و به حقّانیت نزدیک‌تر‌اند. بنابراین انسان به وسیلۀ ایمان امتحان می‌شود؛ طوری که یا از خداوند رحمن اطاعت می‌کند و یا از شیطان متابعت می‌نماید. او پروردگار عزیزی است که هیچ چیزی او را ناتوان ساخته نمی‌تواند،‌ هیچ‌گاه مغلوب نمی‌شود، بر همه غلبه دارد و قهر می‌کند و امور را بر مبنای حکمش مقدّر می‌نماید. اوتعالی همه گناهان کسانی را که توبه کنند می‌آمرزد و از خطاهای کسانی که به او رجوع کنند کذشت می‌نماید.

با این آیه به طاعات الهی ترغیب شده و از معصیت‌ها منع صورت گرفته است.

﴿ٱلَّذِی خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗاۖ مَّا تَرَىٰ فِی خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖۖ فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ ٣﴾.

او آفریدگاری است که هفت آسمان مُستحکم را با قوّت و متانت آفرید،‌ آن‌ها را در نگاه بینندگان زینت بخشید،‌ بدون ستون رفعت بخشید و بالای یکدیگر قرار داد. این از رحمت حق‌تعالی است که آسمان‌ها را برابر ساخته،‌ بنای نیکو عطا کرده و زیبایی و بلندی بخشیده است؛ طوری که در آن‌ها اختلاف و تباینی را مشاهده نمی‌کنی. چشمت را به سوی آسمان به گونۀ مکرّر دَور بده،‌ آیا در آن کدام شکاف و شکستگی را مشاهده می‌کنی؟ بلکه با بنای مُحکم و صُنع مُنظّمی آفریده شده است.

﴿ثُمَّ ٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ کَرَّتَیۡنِ یَنقَلِبۡ إِلَیۡکَ ٱلۡبَصَرُ خَاسِئٗا وَهُوَ حَسِیرٞ ٤﴾.

باز یکبار دیگر و مکرّر به سوی آسمان نظر انداز،‌ دیدگانت با خواری و ذلّت و بدون اینکه نقصی و کمبودی را مشاهده کند به سویت باز می‌گردد. سوگند به خداوند عزوجل که از دریافت عیبی عاجز می‌ماند و در نتیجه خسته،‌ درمانده و ذلیل می‌شود.

﴿وَلَقَدۡ زَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا بِمَصَٰبِیحَ وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّیَٰطِینِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِیرِ ٥﴾.

هر آینه ما آسمان دنیا را با ستارگان درخشان و روشنی زینت بخشیدیم و ستارگان را برای شیطان‌هایی که استراق سمع می‌کردند شهاب‌هایی سوزانی مقرّر داشتیم. این‌ها آسمان را از بالا رفتن شیاطین سرکش نگه می‌داریم؛ برای اینکه وحی الهی از زیادت و نقصان محفوظ باشد و برای شیطان‌ها و پیروان‌شان آتش بر‌‌افروخته،‌ دوزخ فروبسته شده، با ستون‌های کشیده و طولانی مهیّا ساختیم.

﴿وَلِلَّذِینَ کَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِیرُ ٦﴾.

برای کسانی که به خداوند عزوجل –که آنان را آفریده- کافر شدند، عذابی همیشگی در آتش دوزخ آماده شده و جایگاه و بازگشت بدی در پیش رو دارند؛‌ طوری که نه در آن می‌میرند، نه از آن بیرون کرده می‌شوند و نه دور ساخته می‌شوند.

﴿إِذَآ أُلۡقُواْ فِیهَا سَمِعُواْ لَهَا شَهِیقٗا وَهِیَ تَفُورُ ٧﴾.

آنگاه که کافران در آتش دوزخ انداخته می‌شوند، از آن آواز و بانگی را می‌شنوند؛ زیرا با شدّت و سختی بر‌افروخته است؛ طوری که اجزای آن یگ‌دیگر را می‌خورند و به سختی می‌جوشد. آری! دوزخ با گرامی‌اش سنگ‌ها را ذوب می‌کند پس انسان‌ها را چه خواهد کرد؟

﴿تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ ٱلۡغَیۡظِۖ کُلَّمَآ أُلۡقِیَ فِیهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ یَأۡتِکُمۡ نَذِیرٞ ٨﴾.

نزدیک است آتش دوزخ از شدّت خشمش بر کافران پاره‌پاره شود، چون بر‌افروخته و سوزان است. هر باری که گروهی از کافران در آتش انداخته می‌شوند،‌ فرشتگان موظّف به عذاب،‌ به گونۀ توبیخ از آنان می‌پرسند: آیا در دنیا پیامبری به نزد شما نیامد تا شما را از این عذاب بیم دهد و از این مجازات بر‌حذر دارد؟

﴿قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِیرٞ فَکَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَیۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ کَبِیرٖ ٩﴾.

کافران برای موظّفان دوزخ می‌گویند: یقیناً پیامبری از جانب خداوند عزوجل برای ما آمد و حقّ و باطل را برای ما بیان داشت، امّا ما به تکذیبش پرداختیم، با وی جنگیدیم و گفتیم: حق‌تعالی بر انسان‌ها چیزی نازل نکرده است،‌ به هیچ کسی وحی نفرستاده است، شما ای پیامبران از حق و صواب دور هستید و به گمراهی و گمان به سر می‌برید.

﴿وَقَالُواْ لَوۡ کُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا کُنَّا فِیٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ ١٠﴾.

با اقرار به گمراهی و اعتراف به جرم خویش می‌گویند: اگر ما سخن حق را با پذیرش و قبول می‌شنیدیم و با درستی و تعقّل می‌اندیشیدیم، ‌در زمرۀ اهل دوزخ نمی‌بودیم و مستوجب خشم پروردگار نمی‌شدیم.

اما سخن پیامبران را نشنیدیم و در معنای آن اندیشه نکردیم.

﴿فَٱعۡتَرَفُواْ بِذَنۢبِهِمۡ فَسُحۡقٗا لِّأَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ ١١﴾.

در نتیجه به کفر خود اقرار می‌کنند و به گناهی که به سببش خشم خداوند عزوجل را مستحقّ شدند اعتراف می‌نمایند. آری! دوری از رحمت الهی،‌گرفتاری به هلاکت،‌ خواری و زیان بر کسانی است که چنین حالی داشته باشند و بازگشت آنان به سوی آتش دوزخ است.

﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّهُم بِٱلۡغَیۡبِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ کَبِیرٞ ١٢﴾.

به راستی کسانی که از خداوند عزوجل می‌ترسند، اوتعالی را نادیده عبادت می‌کنند، از اوامرش نافرمانی نمی‌کنند، از وی نادیده اطاعت دارند،‌ در خلوت از مردم به خداوند اخلاص می‌ورزند و پیش از اینکه عذاب آتش دوزخ را ببینند از آن می‌ترسند خداوند عزوجل از گناهان‌شان عفو می‌کند،‌ خطا‌های‌شان را می‌پوشاند و پاداش عظیم و مزد کریمی را در بهشت‌های پر از نعمت برای‌شان عطا می‌کند.

﴿وَأَسِرُّواْ قَوۡلَکُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِۦٓۖ إِنَّهُۥ عَلِیمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ١٣﴾.

اگر سخنان خویش را بپوشید یا علنی و آشکار سازید در نزد خداوند عزوجل برابر است؛ زیرا اوتعالی پوشیده و آشکار را می‌داند و امور مخفی و علنی در نزدش برابر است. آری! او به راز‌های نهفتۀ سینه‌ها داناست پس چگونه امور آشکار بر او پوشیده خواهد بود؟

﴿أَلَا یَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ ١٤﴾.

آیا خداوند عزوجل گفتار و کردار پوشیده و آشکار و مخفی و علنی شما را نمی‌داند؟ حال آنکه او دارای علم لطیفی است که به دقایق امور دانا و به کار‌های پنهان آگاه است. علمش به هر چیزی احاطه دارد؛ چنان‌که به ظاهر و باطن اشیاء داناست و هیچ چیزی از علمش خارج نیست.

﴿هُوَ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولٗا فَٱمۡشُواْ فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَیۡهِ ٱلنُّشُورُ ١٥﴾.

الله تعالی خداوندی است که زمین را جای بود و باش و گهواره‌ای ساخته تا در آن استقرار یابید و به آبادی‌اش بپردازید. آن را هموار و برابر ساخته تا برای زندگی و معیشت‌تان آماده باشید،‌ تحت تسخیر شما ساخته تا در اطرافش به سیر و سیاحت بپردازید و از آنچه حق‌تعالی برای‌تان مباح ساخته استفاده نمایید. امّا دنیا جای استقرار‌تان نیست،‌ بلکه دار عبور و گذار به سوی جهان دیگری است. آری! شما به زودی خواهید مرد و به حضور خداوند عزوجل زنده می‌شوید و مورد محاسبه قرار می‌گیرید. بنابراین برای آن روز آمادگی داشته باشید و توشه بگیرید.

﴿ءَأَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یَخۡسِفَ بِکُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ ١٦﴾.

ای مردم! آیا در امان هستید از اینکه خداوندی که بر عرش استوا دارد،‌ به خاطر گناهان‌تان،‌ بر شما خشم کند. بدین‌گونه که زمین را بر شما فرو برد و به زلزله آورد تا از اثرش هلاک و نابود شوید؟

﴿أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یُرۡسِلَ عَلَیۡکُمۡ حَاصِبٗاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ کَیۡفَ نَذِیرِ ١٧﴾.

آیا در امان هستید از اینکه خداوندی که در آسمان است، بر مخلوقاتش متعالی است و بر عرش خویش استوا دارد بر شما باد سختی را بفرستد تا شما را سنگباران کند؟ و آنگاه که عذاب را ببینید و جزای‌تان را معاینه کنید،‌ درستی تحذیر و ترساندن پروردگار را می‌دانید و صداقت بیم‌دهنده‌اش را که توسط پیامبرانش به شما رسیده درک می‌کنید.

﴿وَلَقَدۡ کَذَّبَ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَکَیۡفَ کَانَ نَکِیرِ ١٨﴾.

به یقین که اقوام دیگری از امّت‌های پیش از کافران مکّه،‌ مانند قوم نوح،‌ قوم ثمود،‌ و دیگران نیز پیامبران را تکذیب کردند. ببین که نهایت کار آنان چگونه بود؟ اعمال بد آنان با تباهی و نابودی‌شان تقبیح شد و سخت‌ترین عذاب بر آنان فرود آمد؟ چنان‌که برای آیندگان در تمام زمانه‌ها مایۀ پند و اندرز شدند.

﴿أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّیۡرِ فَوۡقَهُمۡ صَٰٓفَّٰتٖ وَیَقۡبِضۡنَۚ مَا یُمۡسِکُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُۚ إِنَّهُۥ بِکُلِّ شَیۡءِۢ بَصِیرٌ ١٩﴾.

از چه رو مردم در آفرینش پرندگان که بالای سر‌شان در آسمان اند نمی‌اندیشند؟ پرندگانی که در هنگام پرواز بال‌های خود را باز می‌نمایند،‌ جز خداوند عزوجل که با رحمت عامش همه مخلوقات،‌ از جمله پرندگان را تحت رعایت خویش دارد. به یقین که حق‌تعالی به آفرینش و تقدیر و در ابداع و تصویر خویش بیناست.

﴿أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی هُوَ جُندٞ لَّکُمۡ یَنصُرُکُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ إِنِ ٱلۡکَٰفِرُونَ إِلَّا فِی غُرُورٍ ٢٠﴾.

آیا اگر خداوند عزوجل به شما ارادۀ ضرری را داشته باشد،‌ به گمان‌تان چه کسی شما را یاری می‌کند؟ گروه هوادار شما کیست که از شما دفاع نماید و جز خداوند رحمان چه کسی آن امر آزار‌دهنده را از شما باز می‌گرداند؟ امّا کافران با چنین اندیشه‌ای در غرور و فریب به سر می‌برند.

﴿أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی یَرۡزُقُکُمۡ إِنۡ أَمۡسَکَ رِزۡقَهُۥۚ بَل لَّجُّواْ فِی عُتُوّٖ وَنُفُورٍ ٢١﴾.

اگر خداوند سبحان روزی خویش را از شما باز دارد،‌ چی کسی روزی دهندۀ شما خواهد بود؟ امّا کافران در سر‌کشی ادامه می‌دهند،‌ در معصیت پروردگار فرو رفته‌اند،‌ از قبول حق استکبار می‌ورزند،‌ از شنیدن سخن راست گریزان‌اند، به با پذیرش می‌شنوند و نه عملی موافق حق انجام می‌دهند.

﴿أَفَمَن یَمۡشِی مُکِبًّا عَلَىٰ وَجۡهِهِۦٓ أَهۡدَىٰٓ أَمَّن یَمۡشِی سَوِیًّا عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ ٢٢﴾.

آیا کسی که سرنگون و پا به هوا راه رود، راه را نبیند، به حق هدایت نشود و امور در نظرش معکوس جلوه کند هدایت شده‌تر و بینا‌تر است، یا کسی که به طور طبیعی و با قامت استوار حرکت کند،‌ راه را بشناسد، در مسیر واضح و در راهیابی و سداد روان باشد؟ این تمثیل، صفت مؤمن و کافر را در گمراهی و هدایت بیان می‌دارد.

﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِیٓ أَنشَأَکُمۡ وَجَعَلَ لَکُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡ‍ِٔدَةَۚ قَلِیلٗا مَّا تَشۡکُرُونَ ٢٣﴾.

برای کافران بگو: خداوند عزوجل پروردگاری است که شما را از عدم به وجود آورده، با نعمت‌هایش روزی داده، شنوای آواز‌ها ساخته، به مشاهده و دیدن اشیاء قدرت بخشیده و دل‌های‌تان را به اندیشیدن معلومات توانا ساخته است. پس در برابر نعمت‌های پروردگار خویش بسیار کم شکر‌گزار هستید. شما احسان اوتعالی را کفران می‌کنید و امتنان را با عصیان مقابله می‌نمایید.

﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِی ذَرَأَکُمۡ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَیۡهِ تُحۡشَرُونَ ٢٤﴾.

الله عزوجل خداوندی است که شما را از عدم آفرید، در روی زمین پراگنده ساخت و در نهایت فقط به سوی او برمی‌گردید تا برای هر کس مزد عملش را بپردازد. بنابراین همه چیز‌ها از او آغاز یافته و نهایت همه چیزها به اوست. او ضامن روزی بندگان است و همه به سوی او باز می‌گردند.

﴿وَیَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ٢٥﴾.

کافران به طور تکذیب و استبعاد قیامت می‌گویند: چه وقت زنده و پراکنده می‌شویم؟ و چه هنگامی از قبر‌ها بیرون خواهیم شد؟ اگر شما در ادّعای‌تان راست می‌گویید و در گمان خویش به حق هستید، برای ما خبر دهید که چه وقتی فرا می‌رسد.

﴿قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِیرٞ مُّبِینٞ ٢٦﴾.

ای پیامبر! برای‌شان بگو: هنگام بر‌پا‌شدن قیامت را جز خداوند عزوجل کسی نمی‌داند، علم آن مخصوص حق‌تعالی است و هیچ‌کس از مخلوقاتش حتّی فرشتگان مقرّب و پیامبران مرسل بدان آگاه نیستند. بنابراین وظیفه‌ام بیم‌دادن از آن است نه خبر دادن به وقت آن. من نیامدم تا به شما از وقت قیام قیامت خبر دهم، بلکه آمدم تا از هول‌انگیزی آن شما را بر‌حذر دارم.

﴿فَلَمَّا رَأَوۡهُ زُلۡفَةٗ سِیٓ‍َٔتۡ وُجُوهُ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ وَقِیلَ هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ ٢٧﴾.

آنگاه که کافران عذاب خداوند عزوجل را ببیند که به آنان نزدیک شده،‌ آن را معاینه نمایند و به چشم‌سر مشاهده کنند،‌ چهره‌های آنان بر‌کنده می‌شود، سیمای آنان زشت نمایان می‌شود،‌ ذلّت و خواری،‌ با مشقّت و دشواری بر آنان غلبه می‌کند و به گونۀ توبیخ برای آنان گفته می‌شود: این همان عذابی است که به آمدنش شتاب می‌ورزیدید و فرا رسیدنش را دور می‌پنداشتید،‌ امّا در نهایت در روز حساب بر شما فرود آمد.

﴿قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَهۡلَکَنِیَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِیَ أَوۡ رَحِمَنَا فَمَن یُجِیرُ ٱلۡکَٰفِرِینَ مِنۡ عَذَابٍ أَلِیمٖ ٢٨﴾.

ای پیامبر! برای کافران بگو: به من خبر دهید اگر پروردگارم مرا با مؤمنانی که با من هستند بمیراند،‌ یا بر ما رحمت کند،‌ مرگ ما را تا مدّت معلومی به تأخیر اندازد، عذاب را از ما بگرداند و مجازات را از ما رد نماید،‌ امّا ارادۀ کند که شما را به عذاب دردآور و جزای هول‌انگیزی مجازات کند،‌ چه کسی شما را از مجازات خداوند عزوجل حمایه می‌کند و از خشم وی بازمی‌دارد.

﴿قُلۡ هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَیۡهِ تَوَکَّلۡنَاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ هُوَ فِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٖ ٢٩﴾.

برای کافران بگو: پروردگار من خداوندی است که رحمت عام دارد، حلم بزرگ دارد،‌ ما سخنش را تصدیق نمودیم،‌ از کتابش پیروی می‌کنیم،‌ به او اعتماد نمودیم و امور خویش را بدو سپردیم. ای تکذیب‌کننده‌گان! به زودی خواهید دانست که آیا ما در گمراهی آشکار، سر‌کشی بزرگ و انحرافی دور از حق می‌باشیم یا شما در چنین گمراهی قرار دارید؟

﴿قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُکُمۡ غَوۡرٗا فَمَن یَأۡتِیکُم بِمَآءٖ مَّعِینِۢ ٣٠﴾.

ای پیامبر! برای کافران بگو: به من خبر دهید اگر آب مورد استفادۀ شما در قعر زمین فرود رود، در داخل زمین رسوب نماید و شما به بیرون‌آوردنش توان نداشته باشید، چه کسی غیر از خداوند عزوجل یگانۀ یکتا به عوضش آب زلالی را برای شما می‌دهد که در روی زمین جریان یابد و شما آن را در چاه‌ها، جوی‌ها و چشمه‌ها ببینید؟!

سوره ملک

سوره ملک

Ayah: 1

تَبَٰرَکَ ٱلَّذِی بِیَدِهِ ٱلۡمُلۡکُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٌ

پربرکت [و بزرگوار] است کسی‌ که فرمانرواییِ جهانِ هستی به دست اوست، و او بر همه چیز تواناست.

Ayah: 2

ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰةَ لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفُورُ

[همان] ذاتی که مرگ و زندگی را آفرید، تا شما را بیازماید که کدام یک از شما نیکوکار‌تر است؛ و او پیروزمندِ بخشنده است.

Ayah: 3

ٱلَّذِی خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗاۖ مَّا تَرَىٰ فِی خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖۖ فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ

آن ذاتی که هفت آسمان را بر فرازِ یکدیگر آفرید. در آفرینشِ [الله] رحمان هیچ بی‌نظمی و خللی نمی‌بینی. بار دیگر نگاه کن؛ آیا هیچ شکاف [و نقصی] می‌بینی؟

Ayah: 4

ثُمَّ ٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ کَرَّتَیۡنِ یَنقَلِبۡ إِلَیۡکَ ٱلۡبَصَرُ خَاسِئٗا وَهُوَ حَسِیرٞ

بار دیگر [به عالم هستی] نگاه کن؛ [خلل و نقصی نخواهی دید و] چشمت در حالی ‌که خسته و ناتوان است به سوی تو بازمی‌گردد.

Ayah: 5

وَلَقَدۡ زَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا بِمَصَٰبِیحَ وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّیَٰطِینِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِیرِ

و به راستی ما آسمان دنیا را با چراغ‌ها آراستیم و آنها را برای راندن شیاطین قرار دادیم، و عذاب [آتش] سوزان را برایشان آماده ساختیم.

Ayah: 6

وَلِلَّذِینَ کَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِیرُ

و برای کسانی ‌که به پروردگار‌شان کافر شدند، عذاب جهنم است؛ و چه بد جایگاهی است!

Ayah: 7

إِذَآ أُلۡقُواْ فِیهَا سَمِعُواْ لَهَا شَهِیقٗا وَهِیَ تَفُورُ

هنگامی ‌که در آن انداخته شوند، نعره‌ای [وحشتناک] از آن می‌شنوند، در حالی‌ که می‌جوشد.

Ayah: 8

تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ ٱلۡغَیۡظِۖ کُلَّمَآ أُلۡقِیَ فِیهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ یَأۡتِکُمۡ نَذِیرٞ

از شدت خشم، نزدیک است [جهنم] پاره‌پاره شود. هر گاه گروهی در آن انداخته می‌شوند، نگهبانانش از آنان می‌پرسند: «آیا بیم‌دهنده‌ای به سراغتان نیامد؟»

Ayah: 9

قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِیرٞ فَکَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَیۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ کَبِیرٖ

می‌گویند: «بله؛ بیم‌دهنده به سوی ما آمد، اما ما او را تکذیب کردیم و گفتیم: «هرگز الله چیزی نازل نکرده است. شما جز در گمراهی بزرگ نیستید».

Ayah: 10

وَقَالُواْ لَوۡ کُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا کُنَّا فِیٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ

و [باز] می‌گویند: «اگر ما می‌شنیدیم یا عقلمان را به کار می‌بردیم، در [زمرۀ] دوزخیان نبودیم».

Ayah: 11

فَٱعۡتَرَفُواْ بِذَنۢبِهِمۡ فَسُحۡقٗا لِّأَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ

اینجاست که به گناه خود اعتراف می‌کنند. پس دوری [از رحمت الله] بهرۀ دوزخیان باد!

Ayah: 12

إِنَّ ٱلَّذِینَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّهُم بِٱلۡغَیۡبِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ کَبِیرٞ

بی‌گمان، کسانی ‌که در نهان از پروردگار‌شان می‌ترسند، آمرزش و پاداش بزرگی دارند.

---

Ayah: 13

وَأَسِرُّواْ قَوۡلَکُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِۦٓۖ إِنَّهُۥ عَلِیمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

[خواه] گفتار خود را پنهان دارید یا آن را آشکار سازید، [به هر حال،] او به آنچه در دل‌هاست آگاه است.

Ayah: 14

أَلَا یَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ

آیا کسی‌ که [همۀ موجودات را] آفریده است، [حالِ بندگان را] نمی‌داند؟ در حالی ‌که او باریک‌بین و آگاه است.

Ayah: 15

هُوَ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولٗا فَٱمۡشُواْ فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَیۡهِ ٱلنُّشُورُ

او ذاتی است که زمین را برای شما رام [و هموار] گردانید، پس در گوشه و کنارِ آن راه بروید و از روزیِ او بخورید؛ و بازگشت [همه] به سوی اوست.

Ayah: 16

ءَأَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یَخۡسِفَ بِکُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ

آیا خود را از [عذاب] ذاتی که در آسمان است، در امان می‌دانید، که [فرمان دهد] زمین شما را فرو بَرد و ناگهان به لرزش درآید؟

Ayah: 17

أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یُرۡسِلَ عَلَیۡکُمۡ حَاصِبٗاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ کَیۡفَ نَذِیرِ

یا خود را از ذاتی ‌که در آسمان است در امان می‌دانید، که طوفان شن بر شما فرستد؟ آنگاه به زودی خواهید دانست که هشدار من چگونه است!

Ayah: 18

وَلَقَدۡ کَذَّبَ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَکَیۡفَ کَانَ نَکِیرِ

همانا کسانی ‌که پیش از آنان بودند [نیز دعوت پیامبران را] تکذیب کردند؛ پس [بنگر که] عقوبت من چگونه بود!

Ayah: 19

أَوَلَمۡ یَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّیۡرِ فَوۡقَهُمۡ صَـٰٓفَّـٰتٖ وَیَقۡبِضۡنَۚ مَا یُمۡسِکُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُۚ إِنَّهُۥ بِکُلِّ شَیۡءِۭ بَصِیرٌ

آیا به پرندگانی که بر فرازِ سرشان است نگاه نکردند که [گاهی] بال‌هایشان را می‌گشایند و [گاهی] فرومی‌بندند؟ جز [الله] رحمان [کسی] آنها را [بر فرازِ آسمان] نگاه نمی‌دارد؛ بی‌گمان او به همه چیز بیناست.

Ayah: 20

أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی هُوَ جُندٞ لَّکُمۡ یَنصُرُکُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ إِنِ ٱلۡکَٰفِرُونَ إِلَّا فِی غُرُورٍ

آیا این کسی که لشکر شماست، می‌تواند شما را در برابر الله یاری دهد؟ کافران جز در فریب [و غرور‌شان] نیستند.

Ayah: 21

أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی یَرۡزُقُکُمۡ إِنۡ أَمۡسَکَ رِزۡقَهُۥۚ بَل لَّجُّواْ فِی عُتُوّٖ وَنُفُورٍ

یا آن ذاتی که شما را روزی می‌دهد‌، اگر روزی‌اش را بازدارد، [چه کسی می‌تواند نیاز شما را تأمین کند؟] ولی آنها در سرکشی و فرار از حقیقت، لجاجت می‌ورزند.

Ayah: 22

أَفَمَن یَمۡشِی مُکِبًّا عَلَىٰ وَجۡهِهِۦٓ أَهۡدَىٰٓ أَمَّن یَمۡشِی سَوِیًّا عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ

آیا کسی ‌که به رو افتاده [و نگونسار] حرکت می‌کند، به هدایت نزدیک‌تر است، یا کسی ‌که راست و استوار بر راهِ راست گام برمی‌دارد؟

Ayah: 23

قُلۡ هُوَ ٱلَّذِیٓ أَنشَأَکُمۡ وَجَعَلَ لَکُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِیلٗا مَّا تَشۡکُرُونَ

بگو: «او ذاتی است که شما را آفرید و گوش و چشمان و دل برایتان قرار داد؛ [اما شما] اندکی سپاسگزاری می‌کنید».

Ayah: 24

قُلۡ هُوَ ٱلَّذِی ذَرَأَکُمۡ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَیۡهِ تُحۡشَرُونَ

بگو: «او ذاتی است که شما را در زمین پراکند، و به سوی او محشور می‌شوید».

Ayah: 25

وَیَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ

و می‌گویند: «اگر راست می‌گویید، این وعده [قیامت] چه زمانی است؟»

Ayah: 26

قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِیرٞ مُّبِینٞ

بگو: «علم [قیامت] تنها نزد الله است و من فقط بیم‌دهنده‌ای آشکارم».

---

Ayah: 27

فَلَمَّا رَأَوۡهُ زُلۡفَةٗ سِیٓـَٔتۡ وُجُوهُ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ وَقِیلَ هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ

هنگامی که آن [وعده و عذاب الهی] را از نزدیک ببینند، چهرۀ کسانی‌ که کافر شدند، سیاه و اندوهگین می‌گردد و [به آنان] گفته می‌شود: «این همان چیزی است که درخواست می‌کردید».

Ayah: 28

قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَهۡلَکَنِیَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِیَ أَوۡ رَحِمَنَا فَمَن یُجِیرُ ٱلۡکَٰفِرِینَ مِنۡ عَذَابٍ أَلِیمٖ

[ای پیامبر،] بگو: «به من خبر دهید، اگر الله مرا و کسانی را‌ که با من هستند، نابود کند یا بر ما رحمت آورد، کیست که کافران را از عذاب دردناک پناه ‌دهد؟»

Ayah: 29

قُلۡ هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَیۡهِ تَوَکَّلۡنَاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ هُوَ فِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٖ

بگو: «او [الله] رحمان است؛ به او ایمان آورده‌ایم و بر او توکل کرده‌ایم؛ [ای کافران،] به زودی خواهید دانست که چه کسی در گمراهیِ آشکار است».

Ayah: 30

قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُکُمۡ غَوۡرٗا فَمَن یَأۡتِیکُم بِمَآءٖ مَّعِینِۭ

[ای پیامبر،] بگو: «به من خبر دهید اگر آب [آشامیدنیِ] شما [در زمین] فرو رود، چه کسی می‌تواند آب روان [و گوارا] برایتان بیاورد؟»

---

Al-Mulk

تفسیر سوره‌ی ملک

مکی و ۳۰ آیه است.

آیه‌ی ۴-۱:

﴿تَبَٰرَکَ ٱلَّذِی بِیَدِهِ ٱلۡمُلۡکُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٌ١﴾[الملک: ۱]. «خجسته است خدایی که فرمانروایی به دست اوست و او بر هر کاری تواناست».

﴿ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰةَ لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفُورُ٢﴾[الملک: ۲]. «خدایی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما نیکوکارتر است و او توانمند آمرزگار است».

﴿ٱلَّذِی خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗاۖ مَّا تَرَىٰ فِی خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖۖ فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ٣﴾[الملک: ۳]. «آن (خداوندی) که هفت آسمان را بالای یک‌دیگر و هماهنگ آفریده است در آفرینش خداوند مهربان هیچ نابسامانی نمی‌بینی باز چشم بگردان آیا هیچ خللی می‌بینی»؟.

﴿ثُمَّ ٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ کَرَّتَیۡنِ یَنقَلِبۡ إِلَیۡکَ ٱلۡبَصَرُ خَاسِئٗا وَهُوَ حَسِیرٞ٤﴾[الملک: ۴]. «باز هم بارها و بارها بنگر (تا) چشم تو خسته و درمانده به‌سویت باز می‌گردد».

﴿تَبَٰرَکَ ٱلَّذِی بِیَدِهِ ٱلۡمُلۡکُ﴾بزرگوار و والا است و خدا دارای برکات و خیر بسیار و احسان فراگیر است. و از عظمت و شکوهمندی‌اش این است که فرمانروایی جهان بالا و پائین به دست اوست و آفریننده آسمانها و زمین است و با فرامین تقدیری و دینی که تابع حکمت اوست آنگونه بخواهد در آن‌ها تدبیر و تصرف می‌کند.

﴿وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٌ﴾و خداوند دارای کمال قدرت و توانمندی است و بر هر کاری تواناست و مخلوق ات بزرگی چون آسمانها و زمین را با این قدرت خویش ایجاد کرده است. ﴿ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰةَ﴾کسی‌که برای بندگانش چنان مقدّر نمود که آن‌ها را زنده نماید و بمیراند. ﴿لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗا﴾تا شما را بیازماید که عمل کدام یک از شما خالص‌تر و درست‌تر است.

خداوند بندگانش را آفریده و به این جهان آورده و به آنها خبر داده‌است که به زودی از این جهان خواهند رفت و آن‌ها را امر و نهی نموده و با شهوت‌هایی که با امر الهی متضاد هستند آن‌ها را آزموده است. پس هرکس تسلیم فرمان خدا گردد و کار نیک انجام دهد خداوند در هردو جهان به او پاداش نیک می‌دهد و هرکس به‌سوی شهوت‌ها و امیال نفس گرایش یابد و فرمان لهی را پشت سر اندازد او بدترین سزا را خواهد داشت.

﴿وَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفُورُ﴾و خداوند توانمند است و بر همه چیز چیره می‌باشد و آفریده‌ها منقاد اویند.

و آمرزگار است و بدکارانی که کوتاهی کرده‌اند و گناهکاران را می‌آمرزد به خصوص وقتی که توبه کنند و برگردند. او گناهانشان را می‌آمرزد گرچه پُرِ زمین و آسمان باشد و عیب‌هایشان را می‌پوشاند گرچه به اندازه‌ای تمام دنیا باشد.

﴿ٱلَّذِی خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗا﴾خداوندی که هفت آسمان را بر بالای یکدیگر و در نهایت زیبایی و استحکام آفریده است. ﴿مَّا تَرَىٰ فِی خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖ﴾در آفرینش خداوند مهربان هیچ خلل و نقصی نمی‌بینی.

و چنانچه از هر حیثی نقص منتفی می‌گردد، به طور کامل از حیث رنگ و هیأت و ارتفاعش نیکو و متناسب می‌گردد. و همچنین خورشید و ماه و ستارگان روشنی که برخی ثابت و برخی سیارند هیچ خلل و نقصی در آنها نیست. و از آنجا که کمال آنها مشخّص است خداوند دستور داد تا چند بار به آن نگاه کرده شود و در کرانه‌های آن تامل شود. پس فرمود: ﴿فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ﴾بار دیگر به آن بنگر و عبرت بگیر، ﴿هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ﴾آیا در آن عیب و خللی می‌بینی؟

﴿ثُمَّ ٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ کَرَّتَیۡنِ﴾منظور این است که چندین بار بنگر. ﴿یَنقَلِبۡ إِلَیۡکَ ٱلۡبَصَرُ خَاسِئٗا وَهُوَ حَسِیرٞ﴾چرا که چشم تو از این عاجز و ناتوان است که عیب و خللی را در آن مشاهده کند، هرچند که بکوشی و دریغ نورزی.

آیه‌ی ۱۰-۵:

﴿وَلَقَدۡ زَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا بِمَصَٰبِیحَ وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّیَٰطِینِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِیرِ٥﴾[الملک: ۵]. «و به‌راستی که آسمان دنیا را با چراغ‌ها آراسته‌ایم و آن‌ها را (ابراز) سنگ‌سار کردن شیطان‌ها قرار داده‌ایم و عذاب دوزخ را برای آن‌ها آماده کرده‌ایم».

﴿وَلِلَّذِینَ کَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِیرُ٦﴾[الملک: ۶]. «و (نیز) برای کسانی‌که به پروردگارشان کفر ورزیدند عذاب دوزخ (مهیّا است) و بد جایگاهی است».

﴿إِذَآ أُلۡقُواْ فِیهَا سَمِعُواْ لَهَا شَهِیقٗا وَهِیَ تَفُورُ٧﴾[الملک: ۷]. «چون در آنجا افکنده شوند از آن نعره‌ای می‌شنوند درحالیکه می‌جوشد».

﴿تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ ٱلۡغَیۡظِۖ کُلَّمَآ أُلۡقِیَ فِیهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ یَأۡتِکُمۡ نَذِیرٞ٨﴾[الملک: ۸]. «نزدیک است که از خشم پاره پاره شود، هر زمان که گروهی به آن انداخته می‌شوند نگهبانهایش از آنان می‌پرسند: آیا هشدار دهنده‌ای به‌سوی شما نیامد»؟.

﴿قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِیرٞ فَکَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَیۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ کَبِیرٖ٩﴾[الملک: ۹]. «می‌گویند: آری! هشداردهنده‌ای به نزد ما آمد پس ما دعوت او را دروغ انگاشتیم و گفتیم: خداوند چیزی را نازل نکرده است. جز این نیست که شما در گمراهی بزرگ هستید».

﴿وَقَالُواْ لَوۡ کُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا کُنَّا فِیٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ١٠﴾[الملک: ۱۰]. «و می‌گویند: اگر می‌شنیدیم و یا خرد می‌ورزیدیم در (زمرۀ) دوزخیان قرار نمی‌گرفتیم».

﴿وَلَقَدۡ زَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا﴾و آسمان دنیا را می‌بینی و مشاهده می‌کنی که آن‌را آراسته‌ایم، ﴿بِمَصَٰبِیحَ﴾با ستارگان که هریک نور متفاوتی دارد. و اگر ستارگان در آسمان نبودند آسمان سقفی تاریک بود و زیبایی نداشت ولی خداوند این ستارگان را زینت بخش آسمان و روشنایی آن قرار داده است. و ابزارهای راهنمایی هستند که در تاریکی‌های دریا و خشکی مردم به وسیله آنها راهیاب می‌شوند. و این که خداوند می‌فرماید آسمان دنیا را با چراغ‌هایی آراسته منافاتی با این ندارد که بسیاری از ستارگان بالای آسمان‌های هفت‌گانه باشند، چون آسمان‌ها شفاف هستند و اینگونه آسمان دنیا آراسته می‌گردد، گرچه ستارگان در آن نباشند.

﴿وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّیَٰطِینِ﴾و این چراغ‌ها را ابزار سنگ سار کردن شیطان‌هایی قرار داده‌ایم که می‌خواهند دزدکی به اخبار آسمان گوش دهند و استراق سمع نمایند. پس خداوند این ستارگان را پاسداران آسمان قرار داده است و نمی‌گذارند شیطان‌ها اخبار آسمان‌ها را به زمین بیاورند، شهاب‌هایی که از ستارگان پرتاب می‌شوند و خداوند آن را برای راندن شیطان‌ها آماده کرده است.

﴿وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِیرِ﴾و در آخرت برای آنان عذاب سوزان دوزخ آماده کرده‌ایم چون آن‌ها سرکشی کرده و بندگان خدا را گمراه نموده‌اند. بنابراین، پیروان کافرشان همانند آن‌ها می‌باشند و خداوند برای آنان عذاب سوزان دوزخ را آماده کرده است. بنابراین فرمود: ﴿وَلِلَّذِینَ کَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِیرُ﴾و (نیز) برای کسانی‌که به پروردگارشان کفر ورزیدند عذاب دوزخ مهیا است و بدجایگاهی است که دوزخیان در نهایت خواری و ذلّت در آن قرار می‌گیرند.

﴿إِذَآ أُلۡقُواْ فِیهَا﴾وقتی با اهانت و خواری به دوزخ افکنده می‌شوند، ﴿سَمِعُواْ لَهَا شَهِیقٗا﴾صدای بلند و خشن از آن می‌شنوند. ﴿وَهِیَ تَفُورُ﴾درحالیکه دوزخ می‌جوشد.

﴿تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ ٱلۡغَیۡظِ﴾نزدیک است که دوزخ از خشم پاره پاره شود و از بس که بر کافران خشمگین است از هم بپاشد. پس وقتی که وارد آن شوند گمان می‌بری با آنها چه کار خواهد کرد؟!.

سپس سرزنش نگهبانان دوزخ را که کافران را مورد سرزنش قرار می‌دهند بیان کرد و فرمود: ﴿کُلَّمَآ أُلۡقِیَ فِیهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ یَأۡتِکُمۡ نَذِیرٞ﴾هرگاه گروهی در دوزخ افکنده شوند نگهبانان دوزخ از آن‌ها می‌پرسند: «آیا هشداردهنده‌ای به‌سوی شما نیامد؟» یعنی حالت شما و دوزخی بودنتان چنان است که گویا از این دوزخ خبر داده نشده‌اید و بیم دهندگان شما را از آن برحذر داشته‌اند.

﴿قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِیرٞ فَکَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَیۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ کَبِیرٖ٩﴾می‌گویند: آری! هشداردهنده‌ای نزد ما آمد امّا او را تکذیب کردیم و گفتیم خداوند هیچ چیزی را نازل نکرده است و شما در گمراهی بزرگ هستید. پس آن‌ها پیامبر خود را تکذیب کردند و به طور کلّی همه آنچه را که خداوند نازل کرده است دروغ انگاشتند.

و به این بسنده نکردند و همه پیامبران هشداردهنده را گمراه خواندند درحالیکه آن‌ها راهیافتگان هدایت کننده بودند. و فقط به گمراه قرار دادن آن‌ها اکتفا نکردند بلکه گمراهی آن‌ها را گمراهی بزرگ قرار دادند. پس کدام عناد و تکبر و ستم شبیه چنین عناد و تکبری است؟

﴿وَقَالُواْ لَوۡ کُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا کُنَّا فِیٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ١٠﴾آنها با اعتراف به اینکه شایسته هدایت نبودند می‌گویند: اگر می‌شنیدیم یا خرد می‌ورزیدیم در زمره دوزخیان نمی‌بودیم. پس آن‌ها همه راه‌های هدایت را از خود نفی می‌کنند که عبارتند از: شنیدن چیزهایی که خداوند نازل کرده است و یا پیامبران آورده‌اند، عقلی که به صاحب خود فایده می‌رساند و او را به حقایق اشیا آگاه می‌کند و به ترجیح خیر وامی دارد و از هر آنچه که سرانجام زشتی دارد برحذر می‌دارد.

پس آنان نه عقل دارند و نه نیروی شنوایی. و این به خلاف عقل و ایمان ارباب صدق و یقین است که آن‌ها ایمان خود را با دلایل سمعی تأیید نموده‌اند. پس آنچه را که از سوی خدا و پیامبر آمده است شنیده‌اند و به آن عمل کرده‌اند. نیز با دلایل عقلی ایمان خود را تقویت کرده‌اند و گمراهی را از هدایت و خیر را از شر تشخیص داده‌اند. پس ایمان آنها براساس دلایل عقلی و نقلی استوار است کسی که لطف خویش را به هرکس که بخواهد اختصاص می‌دهد. و بر هرکس از بندگانش که بخواهد منّت می‌نهد و او را به درجاتی رفیع می‌رساند و کسانی را که شایسته خوبی نیستند خوار می‌گرداند.

خداوند متعال درباره کسانی‌که وارد دوزخ می‌شوند و به ستمگری و عناد خود اعتراف می‌کنند و می‌فرماید:

آیه‌ی ۱۱:

﴿فَٱعۡتَرَفُواْ بِذَنۢبِهِمۡ فَسُحۡقٗا لِّأَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ١١﴾[الملک: ۱۱]. «پس به گناهان خود اعتراف می‌کنند. نفرین بر دوزخیان باد»!.

﴿﴿فَٱعۡتَرَفُواْ بِذَنۢبِهِمۡ فَسُحۡقٗا لِّأَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ١١﴾به گناهان خود اعتراف می‌کنند، پس دوری از رحمت خدا و زیانمندی و شقاوت بهره دوزخیان باد. چقدر بدبخت و خوار هستند وقتی که پاداش الهی را از دست داده‌اند و در دوزخ قرار گرفته‌اند، دوزخی که آتش سوزان آن جسم‌ها و دل‌هایشان را می‌سوزاند.

آیه‌ی ۱۲:

﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّهُم بِٱلۡغَیۡبِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ کَبِیرٞ١٢﴾[الملک: ۱۲]. «بی‌گمان کسانی‌که در نهان از پروردگار خود می‌ترسد آمرزش و پاداش بزرگ و فراوانی دارند».

وقتی حالت بدکافران فاسق را بیان کرد توصیف نیکوکاران خوشبخت را نیز ذکر نمود و فرمود: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّهُم بِٱلۡغَیۡبِ﴾کسانی‌که در نهان از پروردگارشان می‌ترسند و در همه حالات خود از خداوند می‌ترسند حتی در حالت و وضعیتی که جز از خدا کسی از آن‌ها اطلاع ندارد پس آنان اقدام به ارتکاب گناه نمی‌کنند ودر انجام آنچه خداوند آنان را بدان امر نموده است کوتاهی می‌ورزند.

﴿لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ کَبِیرٞ﴾آنان آمرزش و پاداش بزرگ و فراوانی دارند. یعنی گناهانشان بخشیده می‌شود، و وقتی که خداوند گناهانشان را بیامرزد آنان را از شر گناهان محفوظ می‌دارد و از عذاب دوزخ نجات می‌دهد. و پاداش بزرگی دارند و آن نعمت‌های پایدار پادشاه بزرگ و لذّت‌های پیوسته و منازل عالی و حورهای خوب و خدمت گزارانی است که خداوند در بهشت برای آنان آماده کرده است و بزرگ‌تر از این رضایت خداوند مهربان است که بر ساکنان بهشت فرود می‌آورد.

آیه‌ی ۱۴-۱۳:

﴿وَأَسِرُّواْ قَوۡلَکُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِۦٓۖ إِنَّهُۥ عَلِیمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ١٣﴾[الملک: ۱۳]. «و سخنان را نهان دارید یا آن‌را آشکار سازید. (در هر صورت) او به راز دل‌ها آگاه است»؟!.

﴿أَلَا یَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ١٤﴾[الملک: ۱۴]. «آیا کسی‌که (همه چیز را) آفریده است نمی‌داند؟ درحالیکه او باریک‌بین آگاه است».

خداوند در اینجا از گستردگی آگاهی و دانش و فراگیر بودن لطف خویش خبر می‌دهد و می‌فرماید: ﴿وَأَسِرُّواْ قَوۡلَکُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِ﴾و سخنتان را نهان دارید یا آن‌را آشکار سازید در هر دو صورت نزد او برابر است و هیچ چیز پنهان و پوشیده‌ای بر او پنهان و پوشیده نمی‌ماند.

﴿إِنَّهُۥ عَلِیمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ﴾بی‌گمان خداوند به نیت‌ها و اراده‌هایی که در دل‌هاست آگاه است، پس گفته‌ها و کارهایی که شنیده و دیده می‌شوند چگونه خواهد بود؟

سپس با استناد به یک دلیل عقلی بر آگاهی خداوند استدلال نمود و فرمود: ﴿أَلَا یَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ﴾آیا کسی‌که آفریده است نمی‌داند؟ پس کسی که خلق را آفریده و خلقت آن‌را خوب و محکم کرده است چگونه آن‌را نمی‌داند؟! ﴿وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ﴾و او باریک بین آگاه است.

دانش و آگاهی او دقیق است تا جایی که رازها و پنهانی‌ها را می‌داند، و او ﴿یَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ وَأَخۡفَى﴾[طه: ۷]. «نهان و نهان‌تر را می‌داند».

از جمله معانی لطیف یکی این است که او نسبت به بنده و دوست خود لطف و مهربانی دارد و نیکی و احسان را از جایی به او می‌رساند که گمانش را نمی‌برد و او را از شر و بدی حفاظت می‌کند و به وسیله اسبابی که بنده فکرش را هم نمی‌کند او را به بالاترین مراتب و جایگاهها می‌رساند، حتی گاه ناخوش به بنده می‌چشاند تا به وسیله‌ی آن او را به امور دوست داشتنی بزرگ و خواسته‌های ارزشمند برساند.

آیه‌ی ۱۵:

﴿هُوَ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولٗا فَٱمۡشُواْ فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَیۡهِ ٱلنُّشُورُ١٥﴾[الملک: ۱۵]. «او خدایی است که زمین را برایتان رام گردانیده است پس در گوشه و کنار آن راه بروید و از روزی خداوند بخورید و زنده شدن دوباره در دست اوست».

خداوند است که زمین را برایتان رام گردانیده است تا بتوانید نیازهای خود را از قبیل کاشتن و ساختن و شخم زدن را از آن برآورده نمائید و در آن راههایی قرار داده که به وسیله آن‌ها به منطاق دوردست و شهرهای دور می‌رسید. ﴿فَٱمۡشُواْ فِی مَنَاکِبِهَا﴾پس برای طلب روزی و کارهایتان در گوشه و کنار زمین حرکت کنید.

﴿وَکُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَیۡهِ ٱلنُّشُورُ﴾و از روزی خداوند بخورید. و زنده شدن پس از مرگ در دست اوست. یعنی بعد از آن که از این جهان رخت بربندید که خداوند آن‌را میدان آزمایش و پلی برای انتقال به آن دنیا قرار داده‌است دوباره زنده‌تان خواهد کرد و به‌سوی خدا حشر می‌شوید تا شما را طبق کارهای نیک و بدتان جزا و سزا بدهد.

آیه‌ی ۱۸-۱۶:

﴿ءَأَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یَخۡسِفَ بِکُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ١٦﴾[الملک: ۱۶]. «آیا از خدایی که در آسمان است خود را در امان می‌دانید که شما را در زمین فرو بَرَد درحالیکه آن می‌جنبد».

﴿أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یُرۡسِلَ عَلَیۡکُمۡ حَاصِبٗاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ کَیۡفَ نَذِیرِ١٧﴾[الملک: ۱۷]. «آیا از خدایی که در آسمان است ایمن شده‌اید که طوفان شن بر شما بفرستد؟! پس خواهید دانست که هشدار من چگونه بوده است»!.

﴿وَلَقَدۡ کَذَّبَ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَکَیۡفَ کَانَ نَکِیرِ١٨﴾[الملک: ۱۸]. «و به‌راستی کسانی‌که پیش از اینان بودند تکذیب کردند پس بنگر کیفر من چگونه بوده است»!.

این تهدید و وعیدی است برای کسی‌که به سرکشی و تعدی و گناه خود که موجب عذاب است ادامه دهد. پس فرمود: ﴿ءَأَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ﴾آیا از کسی‌که در آسمان است ایمن شده‌اید که شما را در زمین فرو بَرَد و آن خداوند متعال است که بر بالای آفریده‌هایش قرار گرفته است؟! ﴿أَن یَخۡسِفَ بِکُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ﴾که شما را در زمین فرو بَرَد در حالی که ناگهان زمین به حرکت و جنبش در آید تا این که هلاک و تلف شوید.

﴿أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یُرۡسِلَ عَلَیۡکُمۡ حَاصِبٗا﴾آیا از کسی‌که در آسمان است ایمن شده‌اید که طوفانی از شن بر شما بفرستد؟! یعنی عذابی از آسمان بر شما بفرستد که شما را سنگباران نماید و از شما انتقام بگیرد. ﴿فَسَتَعۡلَمُونَ کَیۡفَ نَذِیرِ﴾پس خواهید دانست که چگونه آنچه که کتاب‌ها و پیامبران شما را از آن بیم داده بودن به سراغتان می‌آید! پس گمان مبرید که چون شما از آمدن عذاب از آسمان و زمین ایمن هستید این برای شما فایده‌ای دارد. بنابراین، شما سرانجام کارتان را خواهید دانست، خواه مدتی طولانی بر شما بگذرد یا مدتی کوتاه بر شما سپری شود.

به راستی کسانی که پیش از شما بودند همانند شما تکذیب کردند آنگاه خداوند آن‌ها را هلاک و نابود ساخت. پس بنگرید که خشم و کیفر خدا نسبت به آن‌ها چگونه بوده است که آن‌ها را قبل از عذاب آخرت در دنیا عذاب داد. پس بترسید از این که گرفتار عذابی شوید که آنها بدان گرفتار شدند.

آیه‌ی ۱۹:

﴿أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّیۡرِ فَوۡقَهُمۡ صَٰٓفَّٰتٖ وَیَقۡبِضۡنَۚ مَا یُمۡسِکُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُۚ إِنَّهُۥ بِکُلِّ شَیۡءِۢ بَصِیرٌ١٩﴾[الملک: ۱۹]. «آیا پرندگانی را نگاه نکرده‌اند که گاهی بال‌های خود را گسترده و گاهی جمع می‌کنند؟! جز خداوند مهربان آن‌ها را نگاه نمی‌دارد، چرا که او هر چیزی را می‌بیند».

در اینجا آدمی ملامت و تشویق شده است که به پرنده‌ای بنگرد که خداوند آن‌را رام کرده و فضا و هوا را برای او مسّخر گردانیده است، پرنده‌ای که بال‌هایش را برای پرواز می‌گشاید و برای پائین آمدن می‌بندد و در فضا شنا می‌کند و هرجا که بخواهد و نیاز دارد می‌رود.

﴿مَا یُمۡسِکُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُ﴾جز خدای مهربان کسی آن‌ها را نگاه نمی‌دارد و اوست که فضا را برای آن‌ها رام گردانیده است و پرندگان را به گونه‌ای خلق کرده که برای پرواز آمادگی دارند. و هرکس به حالت پرنده بنگرد و در آن بیاندیشد، به قدرت و عنایت خداوندراهیاب می‌شود، و نشانگر این است که او یگانه و یکتاست و عبادت جز برای او شایسته‌ی کسی نیست. ﴿إِنَّهُۥ بِکُلِّ شَیۡءِۢ بَصِیرٌ﴾بی‌گمان او به هر چیزی بینا است. پس اوست که به گونه‌ای شایسته و طبق حکمت خود به تدبیر امور بندگان می‌پردازد.

آیه‌ی ۲۱-۲۰:

﴿أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی هُوَ جُندٞ لَّکُمۡ یَنصُرُکُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ إِنِ ٱلۡکَٰفِرُونَ إِلَّا فِی غُرُورٍ٢٠﴾[الملک: ۲۰]. «و چه کسی است آن که لشکر شماست و به جای خداوند مهربان به شما کمک می‌کند؟ کافران به جز در فریب و گمراهی به سر نمی‌برند».

﴿أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی یَرۡزُقُکُمۡ إِنۡ أَمۡسَکَ رِزۡقَهُۥۚ بَل لَّجُّواْ فِی عُتُوّٖ وَنُفُورٍ٢١﴾[الملک: ۲۱]. «یا کیست کسی‌که اگر خداوند روزی خود را بازدارد به شما روزی می‌دهد؟ بلکه در سرکشی و گریز پافشاری می‌کنند».

خداوند به کافرانی که از فرمان او سرپیچی کرده و از حق روی برگردانیده‌اند می‌گوید: ﴿أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی هُوَ جُندٞ لَّکُمۡ یَنصُرُکُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِ﴾اگر خداوند قصد بدی به شما بک ند چه کسی می‌تواند عذاب او را از شما دور نماید؟

یعنی چه کسی به غیر از خداوند مهربان شما را بر دشمنان پیروز می‌کند؟ پس او تعالی تنها یاری کننده و عزت دهنده و خوار کننده است و اگر تمام مردم برای یاری کردن انسان گرد هم بیایند به اندازه ذره‌ای به او سودی نخواهند رساند. بنابراین ادامه دادن کافران به کفرشان بعد از آن که می‌دانند جز خداوند کسی آنان‌را یاری نمی‌کند غرور و بی‌خردی است.

﴿أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی یَرۡزُقُکُمۡ إِنۡ أَمۡسَکَ رِزۡقَهُ﴾یعنی روزی همه به دست خداوند است. پس اگر روزی را از شما دریغ دارد چه کسی برایتان می‌فرستد؟ مردم نمی‌توانند به خودشان روزی بدهند، پس دیگران را چگونه روزی خواهند داد؟ پس روزی دهنده و نعمت بخشنده‌ی همه‌ی نعمت‌ها خداست و شایسته است که به تنهایی پرستش شود، ولی کافران ﴿بَل لَّجُّواْ فِی عُتُوّٖ وَنُفُورٍ﴾بر سنگدلی و سرکشی و گریز از حق پافشاری می‌کنند.

آیه‌ی ۲۲:

﴿أَفَمَن یَمۡشِی مُکِبًّا عَلَىٰ وَجۡهِهِۦٓ أَهۡدَىٰٓ أَمَّن یَمۡشِی سَوِیًّا عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ٢٢﴾[الملک: ۲۲]. «آیا کسی‌که فرو رفته بر چهرۀ خویش راه می‌رود راه‌یاب‌تر است یا کسی‌که برپای ایستاده و در راه راست گام برمی‌دارد»؟!.

از این دو نفر کدام یک راه یاب‌تر است، کسی که در گمراهی و سرگردانی و کفر غرق است و قلبش واژگون گردیده پس حق نزد او باطل قرار گرفته و باطل را حق شمرده است، یا کسی که حق را می‌شناسد و آن را برگزیده و در کارها و گفته‌ها و همه حالت‌های خود بر راه راست و درست گام برمی دارد؟! پس با تأمّل در حالت این دو نفر فرق آن دو مشخص می‌شود که به وضوح خواهیم دانست کدام یک هدایت یافته و کدام یک گمراه است. و حالات انسان شاهد بزرگتری از گفته‌هایش می‌باشند!.

آیه‌ی ۲۶-۲۳:

﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِیٓ أَنشَأَکُمۡ وَجَعَلَ لَکُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡ‍ِٔدَةَۚ قَلِیلٗا مَّا تَشۡکُرُونَ٢٣﴾[الملک: ۲۳]. «بگو: او خدایی است که شما را آفریده و برایتان گوش و چشم‌ها و دل‌ها قرار داده‌است. کمتر سپاسگزاری می‌کنید».

﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِی ذَرَأَکُمۡ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَیۡهِ تُحۡشَرُونَ٢٤﴾[الملک: ۲۴]. «بگو: اوست که شما را در زمین پراکنده نموده است و به‌سوی او برانگیخته می‌شوید».

﴿وَیَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ٢٥﴾[الملک: ۲۵]. «و می‌گویند: اگر راست می‌گویید این وعده‌ای که می‌دهید کی خواهید بود»؟.

﴿قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِیرٞ مُّبِینٞ٢٦﴾[الملک: ۲۶]. «بگو: علم (آن) تنها نزد خدا است و جز این نیست که من هشدار دهنده‌ای آشکار هستم».

خداوند متعال با بیان این که تنها او معبود به حق است و با فراخواندگان بندگانش به شکرگزاری او و یگانه پرستی می‌فرماید: ﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِیٓ أَنشَأَکُمۡ﴾بگو: اوست که شما را از عدم پدید آورد بدون این که یاور و پشتیبانی داشته باشد. ﴿وَجَعَلَ لَکُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡ‍ِٔدَةَ﴾و بعد از آنکه شما را پدید آورد به وسیله‌ی گوش و چشم و دل، خلقت شما را کامل نمود.

این اعضای سه گانه بهترین اعضای بدن و کامل‌ترین نیروی بدنی می‌باشند. ﴿قَلِیلٗا مَّا تَشۡکُرُونَ﴾ولی با وجود این که به شما نعمت داده است کمتر سپاس خداوند را می‌گزارید، و شکرگزاری شما اندک است.

﴿قُلۡ هُوَ ٱلَّذِی ذَرَأَکُمۡ فِی ٱلۡأَرۡضِ﴾بگو: اوست خدایی که شما را در زمین پش نموده و در گوشه و کنار آن جای داده، و به شما امر و نهی نموده و نعمت‌ها را به سویتان سرازیر کرده است که از آن استفاده می‌برید. سپس شما را در روز قیامت حشر می‌کند.

ولی مخالفان این وعده را تکذیب می‌کنند و می‌گویند: ﴿مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ﴾اگر راست می‌گویید این وعده‌ای را که می‌دهید کی خواهد بود؟ آن‌ها نشانه‌ی صداقت پیامبران را این قرار دادند که وقت آمدن قیامت را به آنان خبر دهند و این کار آن‌ها ستمگری و عناد است.

﴿قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ﴾بگو: علم آن تنها نزد خدا است، هیچ‌کس دیگری از فرا رسیدن قیامت آگاهی و علم ندارد و خبر دادن از این که قیامت خواهد آمد مشروط بر این نیست که زمان آن فاش شود، چون سخن راست با دلایل آن شناخته می‌شود و خداوند دلایل و حجّت‌هایی بر صحت و درستی آن اقامه کرده است، دلایلی که با وجود آن کوچک‌ترین شکّی در این که قیامت خواهد آمد باقی نمی‌ماند. امّا کسی درک می‌کند که با گوش و دل، گوش فرا دهد.

آیه‌ی ۳۰-۲۷:

﴿فَلَمَّا رَأَوۡهُ زُلۡفَةٗ سِیٓ‍َٔتۡ وُجُوهُ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ وَقِیلَ هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ٢٧﴾[الملک: ۲۷]. «پس چون آن‌را نزدیک ببینند چهره‌های کافران درهم و زشت می‌گردد و گفته می‌شود: این است آنچه که می‌طلبیدید».

﴿قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَهۡلَکَنِیَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِیَ أَوۡ رَحِمَنَا فَمَن یُجِیرُ ٱلۡکَٰفِرِینَ مِنۡ عَذَابٍ أَلِیمٖ٢٨﴾[الملک: ۲۸]. «بگو: به من خبر دهید اگر خدا من و همراهانم را نابود کند و یا به ما رحم نماید آن‌گاه چه کسی کافران را از عذاب دردناک در پناه خود می‌دارد»؟.

﴿قُلۡ هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَیۡهِ تَوَکَّلۡنَاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ هُوَ فِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٖ٢٩﴾[الملک: ۲۹]. «بگو: او (خدای) رحمان است، به او ایمان آورده و بر او توکل کرده‌ایم، پس خواهید دانست که چه کسی در گمراهی و سرگشتگی آشکار است».

﴿قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُکُمۡ غَوۡرٗا فَمَن یَأۡتِیکُم بِمَآءٖ مَّعِینِۢ٣٠﴾[الملک: ۳۰]. «بگو: به من خبر دهید اگر آبتان فرو بنشیند، چه کسی برایتان آبی روان می‌آورد».

کافران در دنیا فرا رسیدن قیامت را تکذیب می‌کنند اما در روز قیامت که عذاب را از نزدیک مشاهده می‌کنند، اندوهگین و پریشان خواهند شد. پس چهره‌هایشان تغییر می‌کند و به خاطر تکذیب و دروغ انگاشتنشان مورد سرزنش و توبیخ قرار می‌گیرند و گفته می‌شود: ﴿هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ﴾این همان چیزی است که خود می‌خواستید.

پس امروز آن را به‌طور آشکار مشاهده می‌کنید و قضیه برایتان روشن گردیده و بی‌چاره گشته‌اید و چیزی جز گرفتار شدن به آن عذاب برایتان نیست. از آن جا که تکذیب کنندگان پیامبرصکه دعوت او را رد کردند منتظر نابود و هلاک شدن پیامبر بودند، خداوند به پیامبر فرمان داد تا به آن‌ها بگوید اگر شما به آرزوی خودتان برسید و خداوند من و همراهانم را هلاک سازد این به شما فایده‌ای نخواهد رساند چون شما به آیات خدا کفر ورزیده‌اید و سزاوار عذاب گشته‌اید.

پس چه کسی شما را از عذاب دردناکی که بر شما قطعی گردیده است نجات خواهد داد؟ بنابراین، آزمند بودن شما برای نابودی من فایده‌ای برایتان ندارد. و از جمله ادّعاهای کافران این بود که می‌گفتند آن‌ها بر هدایت هستند و پیامبر بر گمراهی می‌باشد. آن‌ها این سخن را تکرار می‌کردند و بر این امر مجادله می‌نمودند.

پس خداوند پیامبرش را دستور داد تا از حالت خود و حالت پیروانش خبر دهد تا برای هریک هدایت و پرهیزگاری‌اش روشن گردد و آن این است که بگویند: ﴿هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَیۡهِ تَوَکَّلۡنَا﴾او خداوند مهربان است، به او ایمان آورده‌ایم و بر او توکل کرده‌ایم. و ایمان شامل تصدیق باطن و اعمال باطنی و ظاهری می‌شود.

و از آن جا که وجود اعمال و کمال آن بستگی به توکل دارد خداوند از میان سایر اعمال توکل را به طور ویژه بیان کرد، وگرنه توکل در ایمان داخل است، و از جمله‌ی لوازم ایمان است. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَعَلَى ٱللَّهِ فَتَوَکَّلُوٓاْ إِن کُنتُم مُّؤۡمِنِینَ﴾[المائدة: ۲۳]. «و بر خداوند توکل کنیداگر شما مومن هستید».

پس وقتی حالت پیامبر و پیروانش چنین است و این حالت راه رستگاری است و سعادت اخروی به آن بستگی دارد، حالت دشمنان پیامبر برخلاف این می‌باشد. آن‌ها ایمان و توکل ندارند و با این مشخص می‌شود که چه کسی بر هدایت است و چه کسی در گمراهی آشکاری به سر می‌برد. سپس خبر داد که نعمت‌ها را او به تنهایی داده است به خصوص آبی که خداوند هرچیز زنده‌ای را از آن آفریده است. پس فرمود:

﴿قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُکُمۡ غَوۡرٗا﴾بگو: به من خبر دهید اگر آبتان فرو بنشیند، ﴿فَمَن یَأۡتِیکُم بِمَآءٖ مَّعِینِۢ﴾چه کسی برایتان آبی روان می‌آورد که از آن بنوشید و چهارپایانتان و درختان و کشتزارهایتان را از آن آب بدهید؟ این استفهام به معنی نفی است. یعنی هیچ‌کس جز خداوند توانایی چنین کاری را ندارد.

پایان تفسیر سوره‌ی ملک

سورة الملک

سورة الملک - سورة 67 - عدد آیاتها 30

بسم الله الرحمن الرحیم

1. تَبَارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ

2. الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ

3. الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ

4. ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنقَلِبْ إِلَیْکَ الْبَصَرُ خَاسِئاً وَهُوَ حَسِیرٌ

5. وَلَقَدْ زَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِّلشَّیَاطِینِ وَأَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِیرِ

6. وَلِلَّذِینَ کَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ

7. إِذَا أُلْقُوا فِیهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِیقًا وَهِیَ تَفُورُ

8. تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ الْغَیْظِ کُلَّمَا أُلْقِیَ فِیهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذِیرٌ

9. قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِیرٌ فَکَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِن شَیْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلاَّ فِی ضَلالٍ کَبِیرٍ

10. وَقَالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ

11. فَاعْتَرَفُوا بِذَنبِهِمْ فَسُحْقًا لِّأَصْحَابِ السَّعِیرِ

12. إِنَّ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَیْبِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ کَبِیرٌ

13. وَأَسِرُّوا قَوْلَکُمْ أَوِ اجْهَرُوا بِهِ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ

14. أَلا یَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ

15. هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأَرْضَ ذَلُولا فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَیْهِ النُّشُورُ

16. أَأَمِنتُم مَّن فِی السَّمَاء أَن یَخْسِفَ بِکُمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ

17. أَمْ أَمِنتُم مَّن فِی السَّمَاء أَن یُرْسِلَ عَلَیْکُمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ کَیْفَ نَذِیرِ

18. وَلَقَدْ کَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ

19. أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَیَقْبِضْنَ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلاَّ الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ بَصِیرٌ

20. أَمَّنْ هَذَا الَّذِی هُوَ جُندٌ لَّکُمْ یَنصُرُکُم مِّن دُونِ الرَّحْمَنِ إِنِ الْکَافِرُونَ إِلاَّ فِی غُرُورٍ

21. أَمَّنْ هَذَا الَّذِی یَرْزُقُکُمْ إِنْ أَمْسَکَ رِزْقَهُ بَل لَّجُّوا فِی عُتُوٍّ وَنُفُورٍ

22. أَفَمَن یَمْشِی مُکِبًّا عَلَى وَجْهِهِ أَهْدَى أَمَّن یَمْشِی سَوِیًّا عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ

23. قُلْ هُوَ الَّذِی أَنشَأَکُمْ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ قَلِیلا مَّا تَشْکُرُونَ

24. قُلْ هُوَ الَّذِی ذَرَأَکُمْ فِی الأَرْضِ وَإِلَیْهِ تُحْشَرُونَ

25. وَیَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ

26. قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِیرٌ مُّبِینٌ

27. فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَقِیلَ هَذَا الَّذِی کُنتُم بِهِ تَدَّعُونَ

28. قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَهْلَکَنِیَ اللَّهُ وَمَن مَّعِیَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَن یُجِیرُ الْکَافِرِینَ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ

29. قُلْ هُوَ الرَّحْمَنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَیْهِ تَوَکَّلْنَا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِی ضَلالٍ مُّبِینٍ

30. قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْرًا فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِینٍ

سورة ملک

به نام الله بخشندة مهربان

پر برکت و بزرگوار است کسی‌که فرمانروایی جهان هستی به دست اوست، و او بر هر چیز تواناست. ﴿1﴾ (همان) کسی‌که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما نیکو کار‌تر است، و او پیروزمند بخشنده است. ﴿2﴾ (آن) کس‌که هفت آسمان را بر فراز یکدیگر آفرید، در آفرینش (الله) رحمان هیچ خلل و بی نظمی نمی‌بینی، باز چشم بگردان، آیا نقصانی (و شکافی) می‌بینی؟ ﴿3﴾ سپس بار دیگر چشم بگردان، چشم تو در حالی‌که خسته و نا توان است به سوی تو باز می‌گردد. ﴿4﴾ به راستی ما آسمان دنیا را با چراغ‌ها آراستیم، و آن‌ها را برای راندن شیاطین قرار دادیم، و برای آن‌ها عذاب (آتش) سوزان آماده ساختیم. ﴿5﴾ و برای کسانی‌که به پروردگار‌شان کافر شدند عذاب جهنم است، و چه بد جایگاهی است. ﴿6﴾ هنگامی‌که در آن انداخته شوند، از آن نعرة (وحشتناک) می‌شنوند، در حالی‌که آن می‌جوشد. ﴿7﴾ از شدت خشم نزدیک است پاره پاره شود، هرگاه که گروهی در آن انداخته می‌شوند، نگهبانانش از آن‌ها می‌پرسند: «آیا بیم‌دهندۀ به سراغ شما نیامد؟!». ﴿8﴾ گویند: «چرا، بیم‌دهنده به سوی ما آمد، پس ما او را تکذیب کردیم، و گفتیم: هرگز الله چیزی نازل نکرده است، شما جز در گمراهی بزرگ نیستید». ﴿9﴾ و گویند: «اگر ما می‌شنیدیم یا تعقل می‌کردیم، در (زمرۀ) دوزخیان نبودیم». ﴿10﴾ پس آن‌ها به گناه خود اعتراف کنند، دور باد دوزخیان از رحمت الله. ﴿11﴾ بی‌گمان کسانی‌که درنهان از پروردگار‌شان می‌ترسند، آنان آمرزش و پاداش بزرگی دارند. ﴿12﴾  گفتار خود را پنهان دارید یا آن را آشکار سازید، (به هر حال) او به آنچه در دل‌هاست آگاه است. ﴿13﴾ آیا کسی‌که (همۀ موجودات را) آفریده است، (از حال آن‌ها) نمی‌داند؟ در حالی‌که او باریک‌بین و آگاه است. ﴿14﴾ او کسی است که زمین را برای شما رام گردانید، پس در گوشه و نواحی آن راه بروید و از روزی او بخورید، و بازگشت (همه) به سوی اوست. ﴿15﴾ آیا خود را از کسی‌که در آسمان است، در امان می‌دانید، که (فرمان دهد) زمین شما را فرو برد، پس آن ناگهان به لرزش در آید؟ ﴿16﴾ یا خود را از کسی‌که در آسمان است، در امام می‌دانید، که تند بادی همراه با سنگریزه بر شما فرستد؟ پس بزودی خواهید دانست که هشدار من چگونه است! ﴿17﴾ و به راستی کسانی‌که پیش از آنان بودند (نیز دعوت پیامبران را) تکذیب کردند، پس عقوبت من چگونه بود! ﴿18﴾ آیا به پرندگانی که بر فراز سرشان است، که گاهی بال‌های خود را می‌گشانید، و گاهی فرو می‌بندند، نگاه نکردند؟! جز (الله) رحمان (کسی) آن‌ها را (بر فراز آسمان) نگاه نمی‌دارد، بی‌گمان او به هر چیز بیناست. ﴿19﴾ آیا این چه کسی است آن که لشکر شماست، که به جای (الله) رحمان شما را یاری می‌کند؟ کافران جز در فریب (و غرور‌شان) نیستند. ﴿20﴾ آیا آن کیست که به شما روزی دهد اگر او روزیش را باز دارد؟ بلکه آن‌ها در سرکشی و دوری از حق لجاجت می‌کنند. ﴿21﴾ آیا کسی‌که به رو افتاده حرکت می‌کند به هدایت نزدیکتراست، یا آن کسی‌که راست و استوار بر راه راست گام بر می‌دارد؟! ﴿22﴾ بگو: «او کسی است که شما را آفرید، و برای شما گوش و چشمان و دل قرار داد، (اما شما) اندکی سپاس گزاری می‌کنید». ﴿23﴾ بگو: «او کسی است شما را در زمین پراکند و به سوی او گرد آورده می‌شوید». ﴿24﴾ و می‌گویند: «اگر راست می‌گویید این وعدۀ (قیامت) چه زمانی است؟». ﴿25﴾ (ای پیامبر) بگو: «علم (قیامت) تنها نزد الله است، و من فقط هشدار دهندۀ آشکار هستم». ﴿26﴾پس چون آن (وعده و عذاب الهی) را از نزدیک ببینند، چهرۀ کسانی‌که کافر شدند سیاه و اندوهگین می‌گردد، و (به آن‌ها) گفته می‌شود: این همان چیزی است که شما آن را می‌طلبیدید. ﴿27﴾ (ای پیامبر) بگو: «به من خبر دهید، اگر الله مرا و کسانی‌که با من هستند، هلاک کند، یا بر ما رحمت آورد، پس چه کسی کافران را از عذاب دردناک پناه می‌دهد؟!». ﴿28﴾ بگو: «او (الله) رحمان است، به او ایمان آورده‌ایم، و بر او توکل کرده‌ایم، پس (ای کافران) بزودی خواهید دانست چه کسی در گمراهی آشکار است!». ﴿29﴾ (ای پیامبر) بگو: «به من خبر دهید اگر آب (شرب) شما (در زمین) فرو رود، پس چه کسی می‌تواند برای شما آب روان (و گوارا) بیاورد؟!». ﴿30﴾

سُورَةُ المُلۡکِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

تَبَٰرَکَ ٱلَّذِی بِیَدِهِ ٱلۡمُلۡکُ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٌ ١ ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡمَوۡتَ وَٱلۡحَیَوٰةَ لِیَبۡلُوَکُمۡ أَیُّکُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفُورُ ٢ ٱلَّذِی خَلَقَ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗاۖ مَّا تَرَىٰ فِی خَلۡقِ ٱلرَّحۡمَٰنِ مِن تَفَٰوُتٖۖ فَٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ هَلۡ تَرَىٰ مِن فُطُورٖ ٣ ثُمَّ ٱرۡجِعِ ٱلۡبَصَرَ کَرَّتَیۡنِ یَنقَلِبۡ إِلَیۡکَ ٱلۡبَصَرُ خَاسِئٗا وَهُوَ حَسِیرٞ ٤ وَلَقَدۡ زَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا بِمَصَٰبِیحَ وَجَعَلۡنَٰهَا رُجُومٗا لِّلشَّیَٰطِینِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابَ ٱلسَّعِیرِ ٥ وَلِلَّذِینَ کَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِیرُ ٦ إِذَآ أُلۡقُواْ فِیهَا سَمِعُواْ لَهَا شَهِیقٗا وَهِیَ تَفُورُ ٧ تَکَادُ تَمَیَّزُ مِنَ ٱلۡغَیۡظِۖ کُلَّمَآ أُلۡقِیَ فِیهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ یَأۡتِکُمۡ نَذِیرٞ ٨ قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِیرٞ فَکَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَیۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ کَبِیرٖ ٩ وَقَالُواْ لَوۡ کُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا کُنَّا فِیٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ ١٠ فَٱعۡتَرَفُواْ بِذَنۢبِهِمۡ فَسُحۡقٗا لِّأَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِیرِ ١١ إِنَّ ٱلَّذِینَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّهُم بِٱلۡغَیۡبِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ کَبِیرٞ ١٢وَأَسِرُّواْ قَوۡلَکُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِۦٓۖ إِنَّهُۥ عَلِیمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ١٣ أَلَا یَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ ١٤ هُوَ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَرۡضَ ذَلُولٗا فَٱمۡشُواْ فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُواْ مِن رِّزۡقِهِۦۖ وَإِلَیۡهِ ٱلنُّشُورُ ١٥ ءَأَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یَخۡسِفَ بِکُمُ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ ١٦ أَمۡ أَمِنتُم مَّن فِی ٱلسَّمَآءِ أَن یُرۡسِلَ عَلَیۡکُمۡ حَاصِبٗاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ کَیۡفَ نَذِیرِ ١٧ وَلَقَدۡ کَذَّبَ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَکَیۡفَ کَانَ نَکِیرِ ١٨ أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّیۡرِ فَوۡقَهُمۡ صَٰٓفَّٰتٖ وَیَقۡبِضۡنَۚ مَا یُمۡسِکُهُنَّ إِلَّا ٱلرَّحۡمَٰنُۚ إِنَّهُۥ بِکُلِّ شَیۡءِۢ بَصِیرٌ ١٩ أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی هُوَ جُندٞ لَّکُمۡ یَنصُرُکُم مِّن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ إِنِ ٱلۡکَٰفِرُونَ إِلَّا فِی غُرُورٍ ٢٠ أَمَّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِی یَرۡزُقُکُمۡ إِنۡ أَمۡسَکَ رِزۡقَهُۥۚ بَل لَّجُّواْ فِی عُتُوّٖ وَنُفُورٍ ٢١ أَفَمَن یَمۡشِی مُکِبًّا عَلَىٰ وَجۡهِهِۦٓ أَهۡدَىٰٓ أَمَّن یَمۡشِی سَوِیًّا عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ ٢٢ قُلۡ هُوَ ٱلَّذِیٓ أَنشَأَکُمۡ وَجَعَلَ لَکُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡ‍ِٔدَةَۚ قَلِیلٗا مَّا تَشۡکُرُونَ ٢٣ قُلۡ هُوَ ٱلَّذِی ذَرَأَکُمۡ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَیۡهِ تُحۡشَرُونَ ٢٤ وَیَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ٢٥ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِیرٞ مُّبِینٞ ٢٦فَلَمَّا رَأَوۡهُ زُلۡفَةٗ سِیٓ‍َٔتۡ وُجُوهُ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ وَقِیلَ هَٰذَا ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تَدَّعُونَ ٢٧ قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَهۡلَکَنِیَ ٱللَّهُ وَمَن مَّعِیَ أَوۡ رَحِمَنَا فَمَن یُجِیرُ ٱلۡکَٰفِرِینَ مِنۡ عَذَابٍ أَلِیمٖ ٢٨ قُلۡ هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ءَامَنَّا بِهِۦ وَعَلَیۡهِ تَوَکَّلۡنَاۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ هُوَ فِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٖ ٢٩ قُلۡ أَرَءَیۡتُمۡ إِنۡ أَصۡبَحَ مَآؤُکُمۡ غَوۡرٗا فَمَن یَأۡتِیکُم بِمَآءٖ مَّعِینِۢ ٣٠

سوره ملک

به نام خداوند بخشندة مهربان

خجسته است خدایی که فرمانروایی به دست اوست و او بر هر کاری تواناست. ﴿1﴾  خدایی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما نیکوکارتر است و او توانمند آمرزگار است. ﴿2﴾ آن (خداوندی) که هفت آسمان را بالای یک‌دیگر و هماهنگ آفریده است در آفرینش خداوند مهربان هیچ نابسامانی نمی‌بینی باز چشم بگردان آیا هیچ خللی می‌بینی؟. ﴿3﴾ باز هم بارها و بارها بنگر (تا) چشم تو خسته و درمانده به‌سویت باز می‌گردد. ﴿4﴾ و به‌راستی که آسمان دنیا را با چراغ‌ها آراسته‌ایم و آن‌ها را (ابراز) سنگ‌سار کردن شیطان‌ها قرار داده‌ایم و عذاب دوزخ را برای آن‌ها آماده کرده‌ایم. ﴿5﴾ و (نیز) برای کسانی‌که به پروردگارشان کفر ورزیدند عذاب دوزخ (مهیّا است) و بد جایگاهی است. ﴿6﴾ چون در آنجا افکنده شوند از آن نعره‌ای می‌شنوند درحالیکه می‌جوشد. ﴿7﴾ نزدیک است که از خشم پاره پاره شود، هر زمان که گروهی به آن انداخته می‌شوند نگهبانهایش از آنان می‌پرسند: آیا هشدار دهنده‌ای به‌سوی شما نیامد؟. ﴿8﴾ می‌گویند: آری! هشداردهنده‌ای به نزد ما آمد پس ما دعوت او را دروغ انگاشتیم و گفتیم: خداوند چیزی را نازل نکرده است. جز این نیست که شما در گمراهی بزرگ هستید. ﴿9﴾ و می‌گویند: اگر می‌شنیدیم و یا خرد می‌ورزیدیم در (زمرة) دوزخیان قرار نمی‌گرفتیم. ﴿10﴾ پس به گناهان خود اعتراف می‌کنند. نفرین بر دوزخیان باد!. ﴿11﴾ بی‌گمان کسانی‌که در نهان از پروردگار خود می‌ترسد آمرزش و پاداش بزرگ و فراوانی دارند. ﴿12﴾و سخنان را نهان دارید یا آن‌را آشکار سازید. (در هر صورت) او به راز دل‌ها آگاه است؟!. ﴿13﴾ آیا کسی‌که (همه چیز را) آفریده است نمی‌داند؟ درحالیکه او باریک‌بین آگاه است. ﴿14﴾ او خدایی است که زمین را برایتان رام گردانیده است پس در گوشه و کنار آن راه بروید و از روزی خداوند بخورید و زنده شدن دوباره در دست اوست. ﴿15﴾ آیا از خدایی که در آسمان است خود را در امان می‌دانید که شما را در زمین فرو بَرَد درحالیکه آن می‌جنبد. ﴿16﴾ آیا از خدایی که در آسمان است ایمن شده‌اید که طوفان شن بر شما بفرستد؟! پس خواهید دانست که هشدار من چگونه بوده است!. ﴿17﴾ و به‌راستی کسانی‌که پیش از اینان بودند تکذیب کردند پس بنگر کیفر من چگونه بوده است!. ﴿18﴾ آیا پرندگانی را نگاه نکرده‌اند که گاهی بال‌های خود را گسترده و گاهی جمع می‌کنند؟! جز خداوند مهربان آن‌ها را نگاه نمی‌دارد، چرا که او هر چیزی را می‌بیند. ﴿19﴾ و چه کسی است آن که لشکر شماست و به جای خداوند مهربان به شما کمک می‌کند؟ کافران به جز در فریب و گمراهی به سر نمی‌برند. ﴿20﴾ یا کیست کسی‌که اگر خداوند روزی خود را بازدارد به شما روزی می‌دهد؟ بلکه در سرکشی و گریز پافشاری می‌کنند. ﴿21﴾ آیا کسی‌که فرو رفته بر چهرة خویش راه می‌رود راه‌یاب‌تر است یا کسی‌که برپای ایستاده و در راه راست گام برمی‌دارد؟!. ﴿22﴾ بگو: او خدایی است که شما را آفریده و برایتان گوش و چشم‌ها و دل‌ها قرار داده‌است. کمتر سپاسگزاری می‌کنید. ﴿23﴾ بگو: اوست که شما را در زمین پراکنده نموده است و به‌سوی او برانگیخته می‌شوید. ﴿24﴾ و می‌گویند: اگر راست می‌گویید این وعده‌ای که می‌دهید کی خواهید بود؟. ﴿25﴾ بگو: علم (آن) تنها نزد خدا است و جز این نیست که من هشدار دهنده‌ای آشکار هستم. ﴿26﴾پس چون آن‌را نزدیک ببینند چهره‌های کافران درهم و زشت می‌گردد و گفته می‌شود: این است آنچه که می‌طلبیدید. ﴿27﴾ بگو: به من خبر دهید اگر خدا من و همراهانم را نابود کند و یا به ما رحم نماید آن‌گاه چه کسی کافران را از عذاب دردناک در پناه خود می‌دارد؟. ﴿28﴾ بگو: او (خدای) رحمان است، به او ایمان آورده و بر او توکل کرده‌ایم، پس خواهید دانست که چه کسی در گمراهی و سرگشتگی آشکار است. ﴿29﴾ بگو: به من خبر دهید اگر آبتان فرو بنشیند، چه کسی برایتان آبی روان می‌آورد. ﴿30﴾