تفسیر نور: سوره طور

تفسیر نور:
سوره طور آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ وَالطُّورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سوگند به کوه طور ! ( که موسی بالای آن با خدا به گفتگو و مناجات پرداخته است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الطُّورِ » : اسم خاص کوهی در سرزمین سینا است ! ( نگا : مؤمنون‌ / 20 ، تین‌ / 2 ) .‏

سوره طور آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ وَکِتَابٍ مَّسْطُورٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و قسم به کتاب نوشته شده ( آسمانی ! که برای رهنمود انسانها به کره زمین فرستاده شده است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِتَابٍ » : جنس کتاب مراد است و منظور همه کتابهای آسمانی است . قرآن . این نظریه به دو دلیل مقبول است : الف - قرآن ، چکیده و هماهنگ با مقاصد اصلی همه کتابهای آسمانی است ( نگا : بقره‌ / 41 و 91 و 97 ، آل‌عمران‌ / 3 و 50 ، مائده‌ / 46 و 48 ) ب - در موارد دیگری خداوند به قرآن قسم یاد کرده است ( نگا : یس‌ / 2 ، ص‌ / 1 ، زخرف‌ / 2 ، دخان‌ / 2 ) . « مَسْطُورٍ » : نگارش یافته . نوشته شده . ( نگا : اسراء / 58 ، احزاب‌ / 6 ) . لوح محفوظ . تورات ( نگا : اعراف‌ / 145 ) .‏

سوره طور آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ فِی رَقٍّ مَّنشُورٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( کتابی که نوشته شده است ) در صفحاتی و ( میان جهانیان ) پخش گردیده است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« رَقٍّ » : صفحه . اسم جنس جمعی و مراد صفحات یا الواح است . « مَنشُورٍ » : پخش شده . گشوده و باز .‏

سوره طور آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ وَالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و قسم به خانه آبادان ( کعبه ! که دائماً از زائران موج می‌زند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ » : کعبه مشرفه که در مکه است . بیت‌المعمور که در آسمان است و دائماً فرشتگان در آن گروه گروه به تقدیس و تسبیح خدا مشغولند .‏

سوره طور آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به سقف برافراشته ( آسمان ) !‏

‏توضیحات : ‏
‏« السَّقْفِ » : آسمان مراد است ( نگا : انبیاء / 32 ) . « الْمَرْفُوعِ » : برافراشته . برپاداشته شده . آسمان با داشتن ستارگان فراوان آن چنان بالای سر ما را پوشانده و زینت داده‌اند ، انگار بام کره زمین بوده و قسمت پائین آن سقف این بنای آسمان ( نگا : نازعات‌ / 27 و 28 ) . البته بخشی از آسمان ، جو اطراف زمین است که قشر فشرده‌ای از هوا است که همچون سقف محکمی اطراف کره زمین را فرا گرفته است و آن را در برابر سنگهای سرگردان آسمانی و اشعه زیانبار کیهانی به خوبی حفظ می‌کند .‏

سوره طور آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به دریای سراپا آتش !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمَسْجُورِ » : برافروخته . لبریز از شعله و آتش ( نگا : تکویر / 6 ) . منفجر شده . مراد آب دریاها در هنگامه وقوع قیامت است که اتمهای آبها منفجر می‌گردد ( نگا : انفطار / 3 ) و مواد مذاب و گداخته‌های درونی زمین در آنها روان می‌شود .‏

سوره طور آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَاقِعٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏که قطعاً عذاب پروردگارت واقع می‌شود ( و کفار را در آغوش خود می‌کشد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّ عَذَابَ . . . » : جواب قسمهای متعدد پیشین است .‏

سوره طور آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ مَا لَهُ مِن دَافِعٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هیچ کس و هیچ چیزی نمی‌تواند از وقوع آن جلوگیری کند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« دَافِعٍ » : دفع‌کننده . بازدارنده .‏

سوره طور آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ تَمُورُ السَّمَاء مَوْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏روزی ( این عذاب الهی رخ می‌دهد که ) آسمان سخت به تکان و جنبش می‌افتد و تند درهم می‌لولد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَوْراً » : حرکت و اضطراب . رفت و برگشت . موج زدن و چرخیدن . درهم لولیدن و حرکت مارپیچی پیدا کردن .‏

سوره طور آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَتَسِیرُ الْجِبَالُ سَیْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و کوهها ( از جا کنده می‌شوند و ) به شتاب روان می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سَیْراً » : حرکت کردن . روان شدن .‏

سوره طور آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ فَوَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن روز ، وای به حال کسانی که ( حق را ) تکذیب کرده‌اند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَیْلٌ » : ( نگا : بقره . 79 ، ابراهیم‌ / 2 ، مریم‌ / 37 ) .‏

سوره طور آیه 12
‏متن آیه : ‏
‏ الَّذِینَ هُمْ فِی خَوْضٍ یَلْعَبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آنان که سرگرم کارهای باطل خویشند ( و پیوسته مشغول طعنه زدن به اسلام و قرآن و پیغمبرند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَوْضٍ » : فرو رفتن به کارهای بیهوده و کودکانه ( نگا : توبه‌ / 65 و 69 ، انعام‌ / 68 و 91 ) .‏

سوره طور آیه 13
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ یُدَعُّونَ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ دَعّاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏روزی آنان را با زور به میان آتش دوزخ می‌اندازند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یُدَعُّونَ » : با قهر و زور پرت می‌گردند و انداخته می‌شوند . « دَعّاً » : با خشونت فرو انداختن . به شدت پرت کردن و راندن ( نگا : ماعون‌ / 2 ) . « یُدَعُّونَ إِلَی النَّارِ » : با خشونت به آتش انداخته می‌شوند ( نگا : نمل‌ / 90 ) . با خشونت به سوی آتش رانده می‌شوند ( نگا : زمر / 71 ، مریم‌ / 86 ) .‏

سوره طور آیه 14
‏متن آیه : ‏
‏ هَذِهِ النَّارُ الَّتِی کُنتُم بِهَا تُکَذِّبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( در این وقت فرشتگان بدیشان می‌گویند : ) این همان آتشی است که آن را دروغ می‌پنداشتید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« هذِهِ النَّارُ . . . » : ( نگا : سجده‌ / 20 ، سبأ / 42 ) .‏

سوره طور آیه 15
‏متن آیه : ‏
‏ أَفَسِحْرٌ هَذَا أَمْ أَنتُمْ لَا تُبْصِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا این جادو است‌ ؟ یا این که شما نمی‌بینید ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَفَسِحْرٌ هذا . . . » : کافران پیوسته کارهای انبیاء را سحر می‌نامیدند ( نگا : مائده‌ / 110 ، یونس‌ / 76 ، هود / 7 ) . لذا روز قیامت به عنوان سرزنش هنگامی که آتش را می‌بینند و یا به درون آن انداخته می‌شوند ، بدیشان می‌گویند : این هم سحر و جادو است ! « أَمْ أَنتُمْ لا تُبْصِرُونَ » : این بخش هم جنبه سرزنش دارد . کافران در دنیا می‌گفتند : پیغمبران جادوگرند و بر چشمان ما پرده می‌افکنند ، و . . . ( نگا : اعراف‌ / 132 ) در قیامت بدیشان گفته می‌شود : آیا این عذاب سحر است‌ ؟ آیا پرده بر چشمان شما افکنده‌اند ؟‏

سوره طور آیه 16
‏متن آیه : ‏
‏ اصْلَوْهَا فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا سَوَاء عَلَیْکُمْ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏به آتش وارد شوید و بدان بسوزید ، چه شکیبائی هم کنید و چه بیتابی ، به حال شما تفاوتی نمی‌کند . چرا که تنها برابر کارهائی که خودتان کرده‌اید کیفر داده می‌شوید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِصْلَوْهَا » : داخل آتش شوید و بدان بسوزید و حرارت آن را بچشید ( نساء / 115 و 30 و 56 ، صافات‌ / 163 ، ص 59 ) .‏

سوره طور آیه 17
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَعِیمٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اما پرهیزگاران در میان باغهای بهشت و نعمتهای فراوان جای دارند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« جَنَّاتٍ وَ نَعِیمٍ » : تنوین این واژه‌ها بیانگر کثرت و عظمت است .‏

سوره طور آیه 18
‏متن آیه : ‏
‏ فَاکِهِینَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و در برابر چیرهائی که خدا بدیشان داده است شاد و خوشحالند ، و ( نعمت بزرگتر از این ، این که ) خدای ایشان ، آنان را از عذاب دوزخ محفوظ و مصون داشته است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فَاکِهِینَ » : افراد شاد و مسرور ( نگا : یس‌ / 55 ، دخان‌ / 27 ) .‏

سوره طور آیه 19
‏متن آیه : ‏
‏ کُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِیئاً بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏به پاداش کارهائی که کرده‌اید بخورید و بیاشامید ، نوش و گوارایتان باد !‏

‏توضیحات : ‏
‏« هَنِیئاً » : گوارا و بی‌دردسر . مفعول مطلق یا صفت مصدر محذوفی است ( نگا : نساء / 4 ) .‏

سوره طور آیه 20
‏متن آیه : ‏
‏ مُتَّکِئِینَ عَلَى سُرُرٍ مَّصْفُوفَةٍ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏این در حالی است که بر تختهای ردیف و کنار هم چیده تکیه زده‌اند ، و زنان سیاه چشم و درشت چشم زیبای بهشتی را همسرشان نموده‌ایم ( و در کنارشان قرار داده‌ایم ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سُرُرٍ » : جمع سَریر ، تختها ( نگا : حجر / 47 ، صافات‌ / 44 ) . « مَصْفُوفَةٍ » : ردیف و کنار هم چیده شده . رده نهاده . « حُورٍ عِینٍ » : ( نگا : دخان‌ / 54 ) . از این آیه و آیات دیگر قرآن برمی‌آید که تختها گرداگرد مجلس بزم و مقابل یکدیگر نهاده شده‌اند ، تا مجلس انس هر چه باشکوه‌تر باشد .‏

سوره طور آیه 21
‏متن آیه : ‏
‏ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّیَّتُهُم بِإِیمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَیْءٍ کُلُّ امْرِئٍ بِمَا کَسَبَ رَهِینٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کسانی که خودشان ایمان آورده‌اند و فرزندانشان از ایشان در ایمان آوردن پیروی کرده‌اند ، ( در بهشت ) فرزندانشان را بدیشان ملحق می‌گردانیم ( تا زادگان دلبند خود را در کنار خود ببینند و از انس با آنان لذت بیشتر ببرند ) بی‌آنکه ما اصلاً از عمل آن کسان چیزی بکاهیم ( و از اندوخته پدران و مادران چیزی برداریم و به فرزندانشان بدهیم ، و یا بدین وسیله بر حسنات فرزندان بیفزائیم و یا گناهانشان را از این راه بزدائیم ) . چرا که هر کس در گرو کارهائی است که کرده است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَلَتْنَاهُمْ » : از کارهایشان نکاسته‌ایم . فعل مهموز الفاء أَلَتَ ، یَأْلِتُ ، بر وزن ضَرَبَ یَضْرِبُ ، با فعل اجوف یائی لاتَ ، یَلیتُ ، در معنی یکسان است ( نگا : حجرات‌ / 14 ) . « مَآ أَلَتْنَا مِنْ عَمَلِهِمْ شَیْئاً » : از پاداش کارهای پدران اصلاً چیزی نمی‌کاهیم . مراد این است که ترفیع منزلت فرزندان باعث تنزل مقام پدران نبوده ، و بلکه مراد اعطاء نعمت انس و تشکیل مجمع دلهای عاشقان یزدان است . « رَهِینٌ » : گروگان .‏

سوره طور آیه 22
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاکِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا یَشْتَهُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پیوسته هر گونه میوه‌ای و گوشتی را که بخواهند در اختیارشان می‌گذاریم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَمْدَدْنَاهُمْ » : یاریشان می‌دهیم . بدیشان می‌دهیم ( نگا : مؤمنون‌ / 55 ، نمل‌ / 36 ) .‏

سوره طور آیه 23
‏متن آیه : ‏
‏ یَتَنَازَعُونَ فِیهَا کَأْساً لَّا لَغْوٌ فِیهَا وَلَا تَأْثِیمٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آنان در آنجا جامهای ( شراب طهور ) را که نه بیهوده‌گوئی و یاوه‌سرائی در آن است و نه با گناه همراه است ، از دست یکدیگر می‌گیرند ( و سر می‌کشند و خوش می‌شوند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَتَنَازَعُونَ » : مشتاقانه از دست یکدیگر می‌ربایند و می‌گیرند . « لَغْوٌ » : یاوه‌سرائی . بیهوده‌گوئی . « تَأْثِیمٌ » : گناه‌ورزی . بزهکاری . یعنی شراب آخرت ، نه موجب یاوه‌سرائی و پریشان گوئی می‌شود ، و نه موجب گناه می‌گردد ، و نه کار مستان به کتک و کتک‌کاری می‌کشد .‏

سوره طور آیه 24
‏متن آیه : ‏
‏ وَیَطُوفُ عَلَیْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ کَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّکْنُونٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پیوسته در گرداگرد آنان نوجوانان ایشان ( برای خدمتگزاریشان ) در چرخش و گردشند . انگار آنان ( در صفا و پاکی ) مرواریدهای پنهان ( در صدف ) هستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« غِلْمَانٌ » : جمع غُلام ، پسران نوجوان . مراد خدمتکاران و کارگزاران است . « لُؤْلُؤٌ » : مروارید . « مَکْنُونٌ » : پنهان در صدف . مروارید در درون صدف به قدری تازه و شفاف و زیبا است که حد ندارد ( نگا : واقعه‌ / 23 ) .‏

سوره طور آیه 25
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَسَاءلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پرسش‌کنان روی به همدیگر می‌کنند ( و هر یک از آنان از نعمتها و خوشیهای بهشت و الطاف بیکران یزدان با دیگری سخن می‌گوید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَقْبَلَ » : رو کرد . « یَتَسَآءَلُونَ » : از همدیگر می‌پرسند . مراد صحبت آنان از گذشته خود در دنیا ، و تعریف وضع خوش فعلی است .‏

سوره طور آیه 26
‏متن آیه : ‏
‏ قَالُوا إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فِی أَهْلِنَا مُشْفِقِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏می‌گویند : ما پیش از این ( در دنیا ) در میان خانواده و فرزندانمان بیمناک ( از خشم خدا و حساب و کتاب و جزا و سزای قیامت ) بودیم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فِی أَهْلِنَا » : در میان اهل و خانواده خود . همراه با فرزندان و خانواده خود . « مُشْفِقِینَ » : جمع مُشْفِق ، ترسان و هراسان . بیمناک . مراد بیمناک از بازخواست الهی در پایان عمر ، و پی‌آمد اخروی است .‏

سوره طور آیه 27
‏متن آیه : ‏
‏ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سرانجام خداوند در حق ما لطف و مرحمت فرمود ، و از عذاب سراپا شعله دوزخ ما را بدور داشت .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَنَّ » : منت نهاد . منت بر دو قسم است : الف - مذموم ب - مقبول . قسمت اخیر که مراد آیه هم همین است ، به معنی لطف و مرحمت و خوبی و نیکی است . « السَّمُومِ » : شعله آتش بدون دود ( نگا : المصحف المیسر ) . آتشی که از سوراخهای بدن بگذرد ( نگا : روح‌المعانی ) . باد گرم و سوزان ( نگا : مجمع البیان الحدیث ، فرهنگ لغات قرآن قریب ) .‏

سوره طور آیه 28
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّا کُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِیمُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما پیش از این ( در جهان ، تنها ) او را به فریاد می‌خواندیم و فقط وی را پرستش می‌کردیم . واقعاً او نیکوکار و مهربان است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« نَدْعُوهُ » : بفریادش می‌خواندیم . او را می‌پرستیدیم . « الْبَرُّ » : نیکوکار ( نگا : روح‌المعانی ) .‏

سوره طور آیه 29
‏متن آیه : ‏
‏ فَذَکِّرْ فَمَا أَنتَ بِنِعْمَتِ رَبِّکَ بِکَاهِنٍ وَلَا مَجْنُونٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( مردمان را به قرآن ) پند و اندرز بده ، تو در پرتو لطف و مرحمت پروردگارت نه غیبگوئی و نه دیوانه .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ذَکِّرْ » : پند بده . موعظه کن . « بِنِعْمَةِ » : در پرتو نعمت . به برکت مرحمت . « کَاهِنٍ » : غیبگو . کسی که ادعای علم غیب می‌کند . کسی که خبر از اسرار غیبی می‌دهد و مدعی است که با جنیان و پریان ارتباط دارد و اخبار غیبی را از ایشان می‌گیرد .‏

سوره طور آیه 30
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ یَقُولُونَ شَاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَیْبَ الْمَنُونِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا آنان می‌گویند که او شاعر است ( و بگذارید تا زنده است اشعار خود را بسراید و دل مردمانی را برباید ) و ما در انتظار مرگ او هستیم ( تا دفتر اشعار و طومار عمرش را درهم پیچد و ما را از دست او راحت سازد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« شَاعِرٌ » : چامه‌سرا . خبر مبتدای محذوف است و تقدیر چنین است : هُوَ شَاعِرٌ . « نَتَرَبَّصُ » : انتظار می‌کشیم . منتظر هستیم . « رَیْبَ » : شک و گمان . مشکوک . در اینجا مراد نزول و تغییرات است . « الْمَنُونِ » : مرگ . از نظر لغوی ، به معنی قطع کننده است . مرگ هم رشته عمر را قطع می‌کند . « رَیْبَ الْمَنُونِ » : گمان مرگ . مرگ مشکوک . با توجه به معنی اخیر ، اضافه صفت به موصوف خود است . یعنی مرگی که وقت فرا رسیدنش مورد گمان است و معلوم نیست .‏

سوره طور آیه 31
‏متن آیه : ‏
‏ قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّی مَعَکُم مِّنَ الْمُتَرَبِّصِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بگو : شما در انتظار ( پندارهای خامتان ) باشید ، و من هم با شما در انتظار ( عاقبت نیک خود و سرانجام بد شما ) هستم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُتَرَبِّصِینَ » : انتظار کشندگان .‏

سوره طور آیه 32
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُم بِهَذَا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا خردهایشان ایشان را به این ( سخنان متناقض ) دستور می‌دهد ؟ یا این که اصلاً مردمان طغیانگر و سرکشی هستند ( و سرپیچی از فرمان حق ، سرشت و خصیصه آنان شده است‌ ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أحْلام‌ » : جمع حِلْم ، خردها و عقلها . « هذا » : این سخنان متناقض . یعنی گاهی پیغمبر را شاعر ، گاهی مجنون ، زمانی کاهن ، و غیره می‌نامند . در صورتی که کاهن و شاعر ، خردمند هستند ، و مجنون ، دیوانه و بی‌خرد است .‏

سوره طور آیه 33
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ یَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا یُؤْمِنُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا می‌گویند : ( محمد خودش قرآن را از پیش خود ساخته است و ) آن را فراهم آورده است‌ ؟ ! بلکه ایشان اصلاً ایمان ندارند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَقَوَّلَهُ » : آن را از پیش خود ساخته است و به دروغ به خدا نسبت داده است ( نگا : حاقه‌ / 44 ) .‏

سوره طور آیه 34
‏متن آیه : ‏
‏ فَلْیَأْتُوا بِحَدِیثٍ مِّثْلِهِ إِن کَانُوا صَادِقِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اگر راست می‌گویند ( که محمد خودش قرآن را از پیش خود ساخته است ) سخنی همچون آن را بیاورند و ارائه دهند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فَلْیَأْتُوا بِحَدِیثٍ مِّثْلِهِ . . . » : ( نگا : بقره‌ / 23 ، یونس‌ / 38 ، هود / 13 ، اسراء / 88 ) .‏

سوره طور آیه 35
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَیْرِ شَیْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا ایشان ( همین جوری از عدم سر بر آورده‌اند و ) بدون هیچ گونه خالقی آفریده شده‌اند ؟ و یا این که ( خودشان خویشتن را آفریده‌اند و ) خودشان آفریدگارند ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مِنْ غَیْرِ شَیْءٍ » : بدون هیچ چیزی و هیچ آفریدگاری . یعنی بدون علت به وجود آمده‌اند . « أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ » : یعنی خودشان آفریدگار ، و علت خویشتن هستند .‏

سوره طور آیه 36
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَل لَّا یُوقِنُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏یا این که آنان آسمانها و زمین را آفریده‌اند ؟ ! بلکه ایشان طالب یقین نیستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لا یُوقِنُونَ » : به یقین و باور نرسیده‌اند و هنوز سرگشته‌اند . جویا و خواستار یقین نیستند و در پی ایمان به وحدانیت خدا نمی‌باشند .‏

سوره طور آیه 37
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّکَ أَمْ هُمُ الْمُصَیْطِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا گنجینه‌های پروردگارت نزد ایشان و در اختیار آنان است ( تا هر گونه که بخواهند قضاوت کنند و نبوت را به این بدهند و به آن ندهند ؟ ) یا این که ایشان ( بر همه چیز جهان ) سیطره دارند ( و ارباب و فرمانده کل کائنات هستند ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُصَیْطِرُونَ » : جمع مُصَیْطِر ، مسلط و توانا . غالب و چیره . مُصَیْطِر و مُسَیْطِر یکی است ( نگا : غاشیه‌ / 22 ) . علت تبدیل ( س ) به ( ص ) به سبب حرف استعلاء ( ط ) است .‏

سوره طور آیه 38
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ یَسْتَمِعُونَ فِیهِ فَلْیَأْتِ مُسْتَمِعُهُم بِسُلْطَانٍ مُّبِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا نردبانی دارند و بالای آن ( می‌روند و در آسمانها ، به عالم ملکوت ) گوش فرا می‌دارند ( و اسرار وحی را می‌شنوند ؟ ) . گوش فرا دهنده ایشان دلیل روشنی بیاورد و ارائه دهد ( و این ادعای خود را ثابت کند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« سُلَّمٌ » : نردبان . « سُلْطَانٍ مُّبِینٍ » : دلیل و برهان روشن . دلیل و برهان بیانگر .‏

سوره طور آیه 39
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَکُمُ الْبَنُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا دختران ، سهم خدایند ، و پسران ، سهم شما ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« لَهُ الْبَنَاتُ » : دختر و پسر از نظر ارزش انسانی با هم تفاوتی ندارند ، و تعبیر آیه ، در حقیقت از قبیل استدلال به عقیده باطل طرف مخالف بر ضد خود او است . و آن این که عربها به شدت از دختر بیزار بودند ، و با وجود این زادگان خدا را دختر می‌دانستند ( نگا : نحل‌ / 57 ، زخرف‌ / 17 ، صافات‌ / 149 ) .‏

سوره طور آیه 40
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْراً فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏یا این که تو از آنان اجر و پاداشی ( در مقابل ابلاغ رسالت خود بدیشان ) میخواهی ، و همچون بار گرانی بر دوش آنان سنگینی می‌کند ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَغْرَمٍ » : غرامت . زیان . تاوان . خسارت ( نگا : توبه‌ / 98 ) . مصدر میمی است . « مُثْقَلُونَ » : سنگین باران . بار گرانان . از مصدر ( إثقال ) به معنی تحمیل مشقت و بار گران است .‏

سوره طور آیه 41
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ عِندَهُمُ الْغَیْبُ فَهُمْ یَکْتُبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏یا این که نزد ایشان ، علم غیبیّات و اسرار نهان ( جهان و ملکوت یزدان ) است و از روی آن ( برای مردم هر چه بخواهند ) می‌نویسند ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَمْ عِندَهُمُ الْغَیْبُ ؟ » : آیا آنان غیب می‌دانند ؟ آیا دانش اسرار نهان و علم غیب در پیش آنان است‌ ؟‏

سوره طور آیه 42
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ یُرِیدُونَ کَیْداً فَالَّذِینَ کَفَرُوا هُمُ الْمَکِیدُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏یا این که می‌خواهند نیرنگ بزنند ( و طرحهای شیطانی بریزند و حیله‌گری کنند ، تا پیغمبر را از میان بردارند ، یا با آئین او مقابله کنند . باید بدانند که ) کفار به حیلت خود گرفتار می‌آیند ( و توطئه‌های ایشان سرانجام بر ضد خودشان تمام می‌شود و جملگی ایشان محکوم نقشه‌های الهی هستند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَیْداً » : نیرنگ . حیله‌گری . توطئه . نقشه سوء ( نگا : آل‌عمران‌ / 54 ) . « الْمَکِیدُونَ » : گرفتاران نیرنگ . شکست خوردگان توطئه ( نگا : فاطر / 43 ، انفال‌ / 30 ) .‏

سوره طور آیه 43
‏متن آیه : ‏
‏ أَمْ لَهُمْ إِلَهٌ غَیْرُ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏یا این که ( آنان خیال می‌کنند که ) معبودی ( و حامی و یاوری ) جز خدا دارند ؟ خدا پاک و منزه از چیزهائی است که انبازش می‌دانند و می‌خوانند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَمْ لَهُمْ إِلهٌ . . . » : ( نگا : حجر / 96 ) .‏

سوره طور آیه 44
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِن یَرَوْا کِسْفاً مِّنَ السَّمَاءِ سَاقِطاً یَقُولُوا سَحَابٌ مَّرْکُومٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اگر بنگرند که قطعه‌ای از آسمان فرو می‌افتد ، می‌گویند : ابر متراکمی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِسْفاً » : پاره . تکه . قطعه . « مَرْکُومٌ » : متراکم . « إِن یَرَوْا کِسْفاً » : مراد این است که مشرکان و منکران لجوج ، آن چنان در عناد و دشمنی با پیغمبر و اسلام ، پافشاری می‌کنند که اگر عذابی را که تمسخرکنان از پیغمبر خواسته بودند ( نگا : اسراء / 92 ) با چشم سر نزول آن را بالای سر خود ببینند ، قبول نمی‌کنند و چیز دیگری قلمداد می‌نمایند ( نگا : حجر / 14 و 15 ، احقاف‌ / 24 ) .‏

سوره طور آیه 45
‏متن آیه : ‏
‏ فَذَرْهُمْ حَتَّى یُلَاقُوا یَوْمَهُمُ الَّذِی فِیهِ یُصْعَقُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پس ایشان را به حال خود واگذار ، تا برسند به روزی که در آن هلاک می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یُصْعَقُونَ » : نابود گردانده می‌شوند . هلاک می‌گردند . مراد فرا رسیدن مرگ ایشان در جنگ یا به هنگام اجل است . از مصدر إصعاق به معنی إهلاک است .‏

سوره طور آیه 46
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ لَا یُغْنِی عَنْهُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئاً وَلَا هُمْ یُنصَرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن روزی که نیرنگها و توطئه‌هایشان سودی به حالشان نخواهد داشت ، و ( از هیچ سوئی ) مدد و یاری نمی‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَیْدُهُمْ » : نیرنگ ایشان . نقشه‌های سوء و توطئه‌های کثیفشان . حیله‌گریهایشان .‏

سوره طور آیه 47
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا عَذَاباً دُونَ ذَلِکَ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏برای ستمگران عذابی پیش از آن ( عذاب سرمدی و ابدی ، در همین جهان ) هست ، ولی بیشتر ایشان متوجه نمی‌گردند و نمی‌فهمند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« دُونَ ذلِکَ » : قبل از آن ، علاوه از آن . یعنی قبل از عذاب آخرت ، عذاب دیگری در همین جهان دارند ، و یا گذشته از عذاب دنیوی ، عذاب اخروی هم دارند .‏

سوره طور آیه 48
‏متن آیه : ‏
‏ وَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ فَإِنَّکَ بِأَعْیُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ حِینَ تَقُومُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏برابر فرمان پروردگارت ، صبر و شکیبائی پیش گیر ( و با استقامت و شجاعت ، پیام آسمانی را به گوش انسانها برسان و مترس ) که تو زیر نظر ما و تحت حفاظت و رعایت ما هستی . وقتی که ( سحرگاهان از خواب ) بلند می‌شوی ، به تسبیح و تقدیس و شکر و سپاس پروردگارت بپرداز .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لِحُکْمِ رَبِّکَ » : برابر فرمان پروردگارت . در راه ابلاغ فرمان پروردگارت . بر قوانین و مقررات پروردگارت پایدار باش . « بِأَعْیُنِنَا » : زیر نظر ما . تحت مراقبت و محافظت ما . « حِینَ تَقُومُ » : وقتی که سحرگاهان برمی‌خیزی . وقتی که از جا ، و از مکانی ، و از مجلسی برمیخیزی . چرا که پیغمبر به هنگام برخاستن از هر جائی ، می‌فرمود : سُبْحانَکَ اللّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ ، أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ ( نگا : المراغی ، نمونه ) .‏

سوره طور آیه 49
‏متن آیه : ‏
‏ وَمِنَ اللَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و در پاره‌ای از شب ، و در وقت ناپدید شدن ستارگان ( به سبب نور خورشید به هنگام طلوع فجر ) شکر و سپاس و تسبیح و تقدیس خدای را بجای آور .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مِنَ الَّیْلِ » : در شب . در پاره‌ای از شب . مراد وقت ادای نماز مغرب و عشاء یا نماز تهجد است . « إِدْبَارَ » : پشت کردن . مراد ناپدید شدن ستارگان است به سبب نور خورشید . اشاره به وقت نماز صبح است .‏