ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
مکی است؛ ترتیب آن 84؛ شمار آیات آن 25
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ
﴿إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ ١﴾.
آنگاه که با فرا رسیدن قیامت آسمان شقّ گردد و شکافته شود، دروازههایش باز شود، فرشش جمع شود، بنایش تغییر یابد و سقفش قطعه شود.
﴿وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ ٢﴾.
به فرمان پروردگارش گوش دهد و اطاعت و انقیاد کند. آری! بر او لازم است که فرمانش را بشنود و اطاعت کند؛ زیرا اوست که آسمان را آفریده و بنا کرده است، امرش نافذ است و هیچکس به ردّ آن اقدام کرده نمیتواند.
﴿وَإِذَا ٱلۡأَرۡضُ مُدَّتۡ ٣﴾.
و آنگاه که زمین با دورشدن کوهها مانند دسترخوان گستردهای برابر و هموار ساخته شود و آن را حقتعالی برای اقامۀ حساب و حکم فیصله بخش خویش هموار سازد.
﴿وَأَلۡقَتۡ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتۡ ٤﴾.
آنچه از مردگان و گنجها در بطنش موجود است، همه را بیرون اندازد و تمام مخلوقات میانش را تخلیه نماید.
﴿وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ ٥﴾.
به فرمان پروردگارش گوش دهد و از آن اطاعت و انقیاد کند و بر او لازم است که فرمانش را بشنود و اطاعت کند؛ زیرا اوست که صاحب اختیار ملک خویش است، هیچکس امرش را رد کرده نمیتواند و مانعی برای ارادهاش وجود ندارد.
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّکَ کَدۡحٗا فَمُلَٰقِیهِ ٦﴾.
ای انسان! به راستی تو در این دنیا در کارها میکوشی و با جدّ و جهد به کسب و عمل مصروف هستی و به زودی جزا و پاداش اعمالت را اعم از خوب و بد در خواهی یافت.
﴿فَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ بِیَمِینِهِۦ ٧﴾.
امّا کسی که خداوند عزوجل نامۀ نجاتش را با احترام و اکرام به دست راستش دهد- چون دست راست میمون و مبارک است- چنین شخصی سعادتمند و رستگار است.
﴿فَسَوۡفَ یُحَاسَبُ حِسَابٗا یَسِیرٗا ٨﴾.
زود است که خداوند عزوجل در روز قیامت با آسانی از وی حساب گیرد؛ چنانکه با وی مناقشه نکند، بلکه با نرمی و مهربانی، با آمرزش و عیبپوشی و با گذشت معاملهاش نماید.
﴿وَیَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورٗا ٩﴾.
او به سوی اهلش در اتاقهای بهشت باز میگردد؛ در حالی که شادمانی او را تحت پوشش قرار داده، شادکامی فرا گرفته و نورانیتی مجلّلش ساخته است؛ از آنرو که به رضای خداوند غفور و شکور دست یافته است.
﴿وَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ وَرَآءَ ظَهۡرِهِۦ ١٠﴾.
امّا کافر که نامۀ اعمال او به منظور اهانت و ذلّت از پُشت سر به دست چپش داده میشود، ای وای به حالش که هلاکتش فرا رسیده است. به خاطر شومی او نامه به دست چپش داده شده و به علّت پشتگشتاندن و تخلّفش از حق از پُشت سرش داده میشود.
﴿فَسَوۡفَ یَدۡعُواْ ثُبُورٗا ١١﴾.
این کافر زیانمند به زودی آواز میدهد و ندا میکند: ای وای به حال من! ای کاش هلاکتم در ربودی! این بدان سبب است که به خسران و شکست، به خشم پروردگار گرفتار آمده و به سوی آتش دوزخ روان است.
﴿وَیَصۡلَىٰ سَعِیرًا ١٢﴾.
بعد از آن بخاطر کفر و تکذیب، و به سبب اعمال زشتش در آتش برافروختهای داخل میشود که رویش را بریان میکند، جسمش را میسوزاند و وجودش را میگدازد.
﴿إِنَّهُۥ کَانَ فِیٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورًا ١٣﴾.
او در دنیا شادمان است، در میان خانواده و فرزندان و با قوم و قبیلهاش با تکبّر، غرور و اعجاب زندگی میکند، از خواهشهای نفسش پیروی مینماید، به دنیا مسرور و با مال و جامش مغرور شده است.
﴿إِنَّهُۥ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ ١٤﴾.
او عقیده دارد که به سوی خداوند یگانۀ یکتا باز نمیگردد؛ ای اینرو حساب را فراموش کرده، به تکذیب کتاب الهی پرداخته، رسالت را رد نموده و از گمراهی پیروی داشته است.
﴿بَلَىٰٓۚ إِنَّ رَبَّهُۥ کَانَ بِهِۦ بَصِیرٗا ١٥﴾.
چنان نیست که او پنداشته است، بلکه به زودی به سوی پروردگارش باز میگردد و پروردگار به اعمالش داناست؛ زیرا اوتعالی به کوشش و سعیش باخبر است، به حالش آگاه است و به امور پوشیده و آشکارش بیناست.
﴿فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلشَّفَقِ ١٦﴾.
به شفق که عبارت از سرخی بعد از تاریکی است و اندکی بعد از غروب خورشید تا هنگام عشاء پدید میآید سوگند یاد مینمایم.
﴿وَٱلَّیۡلِ وَمَا وَسَقَ ١٧﴾.
به شب و به آنچه در زیر چادرش در هم میکشد، به چیزهایی که در زیر پوشاکش قرار میدهد و به کسانی که از زندگان و مردگان در تحت تاریکیاش قرار میگیرند سوگند یاد میکنم.
﴿وَٱلۡقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ ١٨﴾.
و به ماه سوگند یاد مینمایم، آنگاه که نورش کامل شود، حجم و دایرۀ وجودش کمال یابد، رشدش متناسق شود و کُرَویتش تمام گردد.
﴿لَتَرۡکَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٖ ١٩﴾.
هر آینه شما ای کافران از انواع و اطوار خطرها میگذرید؛ بدینگونه که فنا میشوید، باز به بلا دچار میگردید، باز مجازات میشوید و به این طریق به سختیها و دشواریهای پیدرپی گرفتار میآیید.
﴿فَمَا لَهُمۡ لَا یُؤۡمِنُونَ ٢٠﴾.
کافران را چه رسیده است که به خداوند یگانۀ قهّار ایمان نمیآورند، حال آنکه براهینی را پیش روی آنان نهاده، دلالیل را اقامه نموده، حجّتها را بیان داشته و راههای استدلال را واضح کرده است؟ آری! شواهد یگانگی قایم، نشانههای الوهیت آشکار و آثار ربوبیت هویداست.
﴿وَإِذَا قُرِئَ عَلَیۡهِمُ ٱلۡقُرۡءَانُ لَا یَسۡجُدُونَۤ۩ ٢١﴾.
و آنگاه که آیات قرآن بر آنان خوانده شود فروتنی و یقین نمیکنند. بعد از شنیدن این کلام اعجاز آور، چه چیزی آنان را از پذیرش آن باز داشته و از ایمان بدان منع کرده است؟
﴿بَلِ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ یُکَذِّبُونَ ٢٢﴾.
واقعیت این است که کافران به کتاب الهی کفر ورزیدند و از روز حساب انکار نمودند. آری! تکذیب، مذهب آنان و کفران، مشرب آنان است. به زودی بدی اعمال و زشتی جُرم خویش را خواهند دانست.
﴿وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا یُوعُونَ ٢٣﴾.
حقتعالی به اموری که در ضمیر دارند آگاه است، به امور پنهانی آنان داناست و به آنچه در سینهها و نیّتهای خویش از کفر و تکذیب مخفی میسازند علماً احاطه دارد.
﴿فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ٢٤﴾.
آنان را خبر ده که عذاب دردآوری در انتظارشان است، عقوبت در پیش روی آنان قرار دارد، جایگاه آنان آتش است و مستقرّ آنان دوزخ است. اطلاق بشارت که معنی مژده را افاده میکند در اینجا برای استهزا آمده است.
﴿إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونِۢ ٢٥﴾.
امّا برای کسانی که ایمان آوردند و اعمال نیکو انجام دادند نعمتهای بلا انقطاع، پاداشی بدون دلگرفتگی، شادمانی بیاندوه و عطای بیمنّت آماده است. عطای بزرگ، نعمتهای پسندیده، فراوانی کامل و مزد عظیمی برای ایشان بخشیده شده و برعلاوه مورد بهترین ستایش قرار میگیرند.
سوره انشقاق
إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ
آنگاه که آسمان شکافته شود،
وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ
و به [فرمان] پروردگارش گوش فرا دهد [و تسلیم شود]؛ و سزاوار است [که چنین کند]،
وَإِذَا ٱلۡأَرۡضُ مُدَّتۡ
و آنگاه که زمین گسترده [و هموار] شود،
وَأَلۡقَتۡ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتۡ
و هر چه را درون خود دارد، بیرون ریزد و تهی گردد،
وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ
و به [فرمان] پروردگارش گوش دهد [و تسلیم شود]؛ و سزاوار است [که چنین کند].
یَـٰٓأَیُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّکَ کَدۡحٗا فَمُلَٰقِیهِ
ای انسان، بیگمان، تو در راه [رسیدن به] پروردگارت سخت تلاش و کوشش میکنی؛ پس او را ملاقات خواهی کرد.
فَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ بِیَمِینِهِۦ
و اما کسی که نامۀ [اعمال او] به دست راستش داده شود،
فَسَوۡفَ یُحَاسَبُ حِسَابٗا یَسِیرٗا
به زودی به حسابی آسان، محاسبه میشود.
وَیَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورٗا
و شادمان به سوی خانوادهاش بازمیگردد؛
وَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ وَرَآءَ ظَهۡرِهِۦ
و اما کسی که نامۀ [اعمال او] از پشت سرش به او داده شود.
فَسَوۡفَ یَدۡعُواْ ثُبُورٗا
به زودی نابودیِ خود را خواهد طلبید
وَیَصۡلَىٰ سَعِیرًا
و به [آتش] جهنم شعلهور در خواهد آمد.
إِنَّهُۥ کَانَ فِیٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورًا
بیگمان، او در [دنیا به خاطر گناهانش،] در میان خانوادۀ خود شادمان بود.
إِنَّهُۥ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ
او گمان میکرد که هرگز [به نزد الله] بازنخواهد گشت.
بَلَىٰٓۚ إِنَّ رَبَّهُۥ کَانَ بِهِۦ بَصِیرٗا
آری؛ همانا پروردگارش از حال وی آگاه بود.
فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلشَّفَقِ
به شفق سوگند میخورم،
وَٱلَّیۡلِ وَمَا وَسَقَ
و سوگند به شب و آنچه را فرو میپوشد
وَٱلۡقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ
و سوگند به ماه چون [فروغش] کامل شود
لَتَرۡکَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٖ
که قطعاً مراتب و حالات مختلفی را یکی پس از دیگری [در مسیر زندگی دنیوی] طی خواهید کرد.
فَمَا لَهُمۡ لَا یُؤۡمِنُونَ
آنان را چه شده که ایمان نمیآورند؟
وَإِذَا قُرِئَ عَلَیۡهِمُ ٱلۡقُرۡءَانُ لَا یَسۡجُدُونَۤ۩
و [چرا] هنگامی که قرآن بر آنان تلاوت میشود سجده نمیکنند؟
بَلِ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ یُکَذِّبُونَ
بلکه کسانی که کافر شدند، پیوسته [آیات الهی را] تکذیب میکنند.
وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا یُوعُونَ
و الله به آنچه در دل پنهان میدارند، داناتر است.
فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ
پس [ای پیامبر،] آنان را به عذابی دردناک بشارت ده؛
إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونِۭ
مگر کسانی که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته انجام دادهاند، که پاداشی بیمنّت و پیوسته برایشان است.
Al-Inshiqāq
مکی و ۲۵ آیه است.
آیهی ۱۵-۱:
﴿إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ١﴾[الانشقاق: ۱]. «هنگامیکه آسمان بشکافد».
﴿وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ٢﴾[الانشقاق: ۲]. «و پروردگارش را فرمان میبرد و چنین هم سزد».
﴿وَإِذَا ٱلۡأَرۡضُ مُدَّتۡ٣﴾[الانشقاق: ۳]. «و هنگامیکه زمین کشیده میشود».
﴿وَأَلۡقَتۡ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتۡ٤﴾[الانشقاق: ۴]. «و آنچه را که در آن است برون اندازد و تهی گردد».
﴿وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ٥﴾[الانشقاق: ۵]. «و پروردگارش را فرمان برد و چنین هم سزد».
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّکَ کَدۡحٗا فَمُلَٰقِیهِ٦﴾[الانشقاق: ۶]. «ای انسان! تو پیوسته با تلاش بیامان و رنج فراوان بهسوی پروردگار خود رهسپاری و سرانجام او را ملاقات خواهی کرد».
﴿فَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ بِیَمِینِهِۦ٧﴾[الانشقاق: ۷]. «و اما کسیکه نامۀ اعمالش به دست راستش داده شود».
﴿فَسَوۡفَ یُحَاسَبُ حِسَابٗا یَسِیرٗا٨﴾[الانشقاق: ۸]. «به حسابی آسان محاسبه میشود».
﴿وَیَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورٗا٩﴾[الانشقاق: ۹]. «و شادمان بهسوی خانوادهاش برمیگردد».
﴿وَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ وَرَآءَ ظَهۡرِهِۦ١٠﴾[الانشقاق: ۱۰]. «و اما کسیکه نامۀ اعمالش از پشت سر او به او داده شود».
﴿فَسَوۡفَ یَدۡعُواْ ثُبُورٗا١١﴾[الانشقاق: ۱۱]. «نابودی را خواهد طلبید».
﴿وَیَصۡلَىٰ سَعِیرًا١٢﴾[الانشقاق: ۱۲]. «و به دوزخ درمیآید».
﴿إِنَّهُۥ کَانَ فِیٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورًا١٣﴾[الانشقاق: ۱۳]. «چراکه او درمیان خانوادۀ خود شادمان بود».
﴿إِنَّهُۥ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ١٤﴾[الانشقاق: ۱۴]. «بیگمان او پنداشته بود که وی هرگز باز نخواهد گشت».
﴿بَلَىٰٓۚ إِنَّ رَبَّهُۥ کَانَ بِهِۦ بَصِیرٗا١٥﴾[الانشقاق: ۱۵]. «آری! بیگمان پروردگارش به او بینا بود».
خداوند با بیان آنچه در روز قیامت رخ میدهد و تغییراتی که در اجرام بزرگ روی میدهد میفرماید: ﴿إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ١﴾آنگاه که آسمانها میشکافد و از همدیگر جدا میشود و ستارگان پخش و پراکنده میگردند و ماه و خورشید بینور و تاریک میشوند.
﴿وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا﴾و به فرمان پروردگارش گوش فرا میدهد، ﴿وَحُقَّتۡ﴾و سزاوار چنین کاری هم میباشد، چو ن آسمان مسخّر و تحت تدبیر و فرمانروایی خداوند بزرگ است و هرچه به آن دستور دهد سرپیچی نمیکند و با فرمان خدا وند مخالفت نمینماید.
﴿وَإِذَا ٱلۡأَرۡضُ مُدَّتۡ٣﴾و هنگامیکه زمین به لرزه و تکان در میآید و کوههای آن از بین میروند و نشانهها و ساختمانهایی که روی آن هست نابود میگردند و خداوند آن را چون سفره پهن میکند و بسیار گسترده میگردد و همه مردم را با وجود اینکه خیلی زیاد هستند در خود جای میدهد، پس آنگاه زمین به میدانی صاف و هموار که هیچ فراز و نشیبی ندارد تبدیل میشود.
﴿وَأَلۡقَتۡ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتۡ٤﴾و در روز قیامت مردگان و خزانههایی که در زمین است بیرون انداخته میشوند و زمین خالی میگردد. در آن روز در صور دمیده میشود، آنگاه مردگان از گورها بیرون میآیند و گنجهای زمین نیز بیرون میآید و چون تودهای بزرگ روی هم انباشته میشود و مردم آنها را میبینند و حسرت میخورند که چرا برای به دست آوردن چنین چیزهایی از یکدیگر پیشی میگرفتهاند.
﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّکَ کَدۡحٗا فَمُلَٰقِیهِ٦﴾ای انسان! تو همواره بهسوی خداوند رهسپاری و به اوامر و نواهی او عمل میکنی و خودت را با انجام خیر یا شر بهسوی او نزدیک میکنی سپس در روز قیامت او را ملاقات خواهی کرد و پاداش همه کارها را خواهی دید. پس اگر خوشبخت باشی با فضل خود با تو رفتار خواهد کرد و اگر بدبخت باشی دادگرانه به تو سزا خواهد داد.
بنابراین، تفصیل جزا را بیان کرد و فرمود کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده شود و آنان اهل سعادت هستند با او حسابی ساده و آسان خواهد شد. و حساب آسان این است که بنده به گناهانش اعتراف میکند و گمان میبرد که دیگر هلاک شده است اما خداوند میگوید گناهانت را در دنیا پوشاندم و امروز نیز میپوشانم.
﴿وَیَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورٗا٩﴾و شادمان و مسرور بهسوی خانوادهاش در بهشت برمی گردد و شاد و مسرور است چون از عذاب نجات یافته و به پاداش دست یازیده است. اما کسی که نامهی اعمالش به دست چپ وی از پشت سر داده شود از خواری و رسوایی و از زشتی کارهایی که در نامه اعالش ثبت شده و از آن توبه ننموده است هلاکت و نابودی خود را میطلبد.
﴿وَیَصۡلَىٰ سَعِیرًا١٢﴾آتش سوزان دوزخ او را از هر سو احاطه میکند و عذاب داده میشود. این بدان خاطر است که او در میان خ انواده خود شادمان بود و ﴿ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ﴾به ذهنش خطور نمیکرد وکه بعد از مرگ زنده شود، و هرگز نمیپنداشت که بهسوی پروردگارش برگردد و در پیشگاه او بایستد.
﴿بَلَىٰٓۚ إِنَّ رَبَّهُۥ کَانَ بِهِۦ بَصِیرٗا١٥﴾آری! بهسوی پروردگارش برخواهد گشت و پروردگارش به او بینا بود. پس هیچ گاه او را بیهوده رها نخواهد کرد بلکه او را امرو نهی میکند. تا پاداش یا عذاب ببیند.
آیهی ۲۵-۱۶:
﴿فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلشَّفَقِ١٦﴾[الانشقاق: ۱۶]. «سوگند به شفق».
﴿وَٱلَّیۡلِ وَمَا وَسَقَ١٧﴾[الانشقاق: ۱۷]. «و سوگند به شب و هر آنچه فرامیگیرد».
﴿وَٱلۡقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ١٨﴾[الانشقاق: ۱۸]. «و به ماه چون کامل شود».
﴿لَتَرۡکَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٖ١٩﴾[الانشقاق: ۱۹]. «قطعاً وضع و حالی دیگر خواهید یافت».
﴿فَمَا لَهُمۡ لَا یُؤۡمِنُونَ٢٠﴾[الانشقاق: ۲۰]. «آنانرا چه شده است که ایمان نمیآورند»؟!
﴿وَإِذَا قُرِئَ عَلَیۡهِمُ ٱلۡقُرۡءَانُ لَا یَسۡجُدُونَۤ۩٢١﴾[الانشقاق: ۲۱]. «و هنگامیکه قرآن بر آنان خوانده شود به سجده نمیروند»؟!.
﴿بَلِ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ یُکَذِّبُونَ٢٢﴾[الانشقاق: ۲۲]. «بلکه کافران تکذیب میکنند».
﴿وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا یُوعُونَ٢٣﴾[الانشقاق: ۲۳]. «و خداوند به آنچه در دل نهفته دارند داناتر است».
﴿فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ٢٤﴾[الانشقاق: ۲۴]. «پس آنانرا به عذابی دردناک مژده بده».
﴿إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونِۢ٢٥﴾[الانشقاق: ۲۵]. «مگر کسانیکه ایمان آودرهاند و کارهای شایتسه کردهاند، آنان پاداشی پایان ناپذیر دارند».
در اینجا خداوند به نشانههای شب سوگند خورده است، به شفق که باقیمانده نور و روشنایی خورشید و آغازگر شب است. ﴿وَٱلَّیۡلِ وَمَا وَسَقَ١٧﴾سوگند به شب و همه آنچه از حیوانات و غیره که فرا میگیرد. ﴿وَٱلۡقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ١٨﴾سوگند به ماه چون کامل میشود. خداوند به ماه ـ در حالت کامل بودنش ـ قسم یاد میکند، زیرا در این حالت صورت و ظاهر آن از بقیهی حالتهایش زیباتر است و منافعش نیز بیشتر است. و آنچه که بر آن قسم یاد شده عبارت است از ﴿لَتَرۡکَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٖ١٩﴾شما ای انسانها! مراحل و حالات مختلفی را طی میکنید، از نطفه به خونی بسته و از خون بسته به تکهای گوشت تبدیل میشوید تا این که روح در شما دمیده میگردد.
سپس دوران نوزادی و بعد دوران کودکی را پشت سر میگذرانید سپس به سن تکلیف و امر و نهی میرسید. و سپس خواهید مرد و بعد از مرگ زنده میشوید و سزا و جزای اعمال خود را خواهید دید. این مراحل مختلفی است که بر انسان میگذ رد و این مراحل دال بر این است که تنها خداوند معبود و یکتاست و او طبق حکمت و رحمت خویش به تدبیر بندگان میپردازد، و بنده نیازمند و ناتوان است و تحت تدبیر خداوندِ توانای مهربان قرار دارد.
با وجود این بسیاری از مردم ایمان نمیآورند و هنگامیکه قرآن بر آنان خوانده شود کرنش نمیکنند و از اوامر و نواهی قرآن اطاعت نمیکنند. ﴿بَلِ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ یُکَذِّبُونَ٢٢﴾بلکه کافران تکذیب میکنند. یعنی بعد از آن که حق برایشان روش شده است با آن مخالفت میکنند.
پس ایمان نیاوردن اینها و اطاعت نکردنشان از قرآن چیز عجیبی نیست چون کسی که حق را از روی عناد تکذیب میکند چارهای برای هدایتش نیست.
﴿وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا یُوعُونَ٢٣﴾و خداوند رازهایی را که ایشان پنهان میدارند بهتر میداند و به کارهای پنهان و آشکارشان آگاه است و آنان را به سزای اعمالشان میرساند. بنابراین فرمود:
﴿فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ٢٤﴾بشارت بدان جهت بشارت نامیده شده است چون آثار آن در پوست و چهره نمایان میگردد. این است حالت بیشتر مردم، قرآن را تکذیب میکنند و به آن ایمان نمیآورند.
﴿إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونِۢ٢٥﴾اما برخی از مردم هستند که خداوند آنها را هدایت کرده است. پس ایشان به خدا ایمان آورده و آنچه را که پیامبران آوردهاند پذیرفتهاند. پس ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادهاند و ایشان پاداشی پایان ناپذیر دارند بلکه پاداش آنها همیشگی است و آن چیزهایی است که هیچ چشمی تاکنون آنها را ندیده و هیچ گوشی اخبار آنرا نشنیده و تصوّر آن به دل هیچ انسانی خطور نکرده است.
پایان تفسیر سورهی انشقاق
سورة الانشقاق - سورة 84 - عدد آیاتها 25
بسم الله الرحمن الرحیم
إِذَا السَّمَاء انشَقَّتْ
وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ
وَإِذَا الأَرْضُ مُدَّتْ
وَأَلْقَتْ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتْ
وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ
یَا أَیُّهَا الإِنسَانُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَى رَبِّکَ کَدْحًا فَمُلاقِیهِ
فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ
فَسَوْفَ یُحَاسَبُ حِسَابًا یَسِیرًا
وَیَنقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا
وَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ وَرَاء ظَهْرِهِ
فَسَوْفَ یَدْعُو ثُبُورًا
وَیَصْلَى سَعِیرًا
إِنَّهُ کَانَ فِی أَهْلِهِ مَسْرُورًا
إِنَّهُ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ
بَلَى إِنَّ رَبَّهُ کَانَ بِهِ بَصِیرًا
فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ
وَاللَّیْلِ وَمَا وَسَقَ
وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ
لَتَرْکَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ
فَمَا لَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ
وَإِذَا قُرِئَ عَلَیْهِمُ الْقُرْآنُ لا یَسْجُدُونَ
بَلِ الَّذِینَ کَفَرُواْ یُکَذِّبُونَ
وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا یُوعُونَ
فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ
إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ
سورة انشقاق
به نام الله بخشندة مهربان
هنگامیکه آسمان شکافته شود. ﴿1﴾ و به (فرمان) پروردگارش گوش دهد (و تسلیم شود) و سزاوار است (که چنین کند). ﴿2﴾ و هنگامیکه زمین گسترده (و هموار) شود. ﴿3﴾ و هر چه را درون خود دارد بیرون ریزد، و تهی گردد، ﴿4﴾ و به (فرمان) پروردگارش گوش دهد (و تسلیم شود). و سزاوار است (که چنین کند). ﴿5﴾ ای انسان! بیگمان تو در راه (رسیدن به) پروردگارت سخت تلاش و کوشش میکنی، پس او را ملاقات خواهی کرد. ﴿6﴾ پس اما کسیکه نامۀ (اعمالش) به دست راستش داده شود، ﴿7﴾ بزودی به حسابی آسان، محاسبه میشود. ﴿8﴾ و شاد و مسرور به سوی خانوادهاش باز میگردد. ﴿9﴾ و اما کسیکه نامۀ (اعمالش) از پشت سرش به او داده شود. ﴿10﴾ پس بزودی (مرگ و) نابودی را میطلبند. ﴿11﴾ و به (آتش) جهنم شعلهور در آید. ﴿12﴾ بیگمان او در (دنیا) میان خانوادۀ خود شادمان بود. ﴿13﴾ به راستی او گمان میکرد هرگز باز نخواهد گشت. ﴿14﴾ آری، همانا پروردگارش (نسبت) به او بینا بود. ﴿15﴾ پس به شفق سوگند میخورم. ﴿16﴾ و سوگند به شب و آنچه را فرو میپوشد. ﴿17﴾ و سوگند به ماه چون (فروغش) کامل شود. ﴿18﴾ که شما پیوسته از حالی به حال دیگر (منتقل) میشوید. ﴿19﴾ پس آنان را چه شده که ایمان نمیآورند؟ ﴿20﴾ و هنگامیکه قرآن بر آنها تلاوت شود سجده نمیکنند؟ ﴿21﴾ بلکه کسانیکه کافر شدند، پیوسته (آیات الهی را) تکذیب میکنند. ﴿22﴾ و الله به آنچه در دل پنهان میدارند داناتر است. ﴿23﴾ پس (ای پیامبر) آنان را به عذابی دردناک بشارت ده. ﴿24﴾ مگر کسانیکه ایمان آوردندهاند و کارهای شایسته انجام دادهاند، که برای آنها پاداشی قطع نشدنی است. ﴿25﴾
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ
إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ ١ وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ ٢ وَإِذَا ٱلۡأَرۡضُ مُدَّتۡ ٣ وَأَلۡقَتۡ مَا فِیهَا وَتَخَلَّتۡ ٤ وَأَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَحُقَّتۡ ٥ یَٰٓأَیُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّکَ کَدۡحٗا فَمُلَٰقِیهِ ٦ فَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ بِیَمِینِهِۦ ٧ فَسَوۡفَ یُحَاسَبُ حِسَابٗا یَسِیرٗا ٨ وَیَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورٗا ٩ وَأَمَّا مَنۡ أُوتِیَ کِتَٰبَهُۥ وَرَآءَ ظَهۡرِهِۦ ١٠ فَسَوۡفَ یَدۡعُواْ ثُبُورٗا ١١ وَیَصۡلَىٰ سَعِیرًا ١٢ إِنَّهُۥ کَانَ فِیٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورًا ١٣ إِنَّهُۥ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ ١٤ بَلَىٰٓۚ إِنَّ رَبَّهُۥ کَانَ بِهِۦ بَصِیرٗا ١٥ فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلشَّفَقِ ١٦ وَٱلَّیۡلِ وَمَا وَسَقَ ١٧ وَٱلۡقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ ١٨ لَتَرۡکَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٖ ١٩ فَمَا لَهُمۡ لَا یُؤۡمِنُونَ ٢٠ وَإِذَا قُرِئَ عَلَیۡهِمُ ٱلۡقُرۡءَانُ لَا یَسۡجُدُونَۤ۩ ٢١ بَلِ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ یُکَذِّبُونَ ٢٢ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا یُوعُونَ ٢٣ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ٢٤ إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَیۡرُ مَمۡنُونِۢ ٢٥
سوره إنشقاق
به نام خداوند بخشندة مهربان
هنگامیکه آسمان بشکافد. ﴿1﴾ و پروردگارش را فرمان میبرد و چنین هم سزد. ﴿2﴾ و هنگامیکه زمین کشیده میشود. ﴿3﴾ و آنچه را که در آن است برون اندازد و تهی گردد. ﴿4﴾ و پروردگارش را فرمان برد و چنین هم سزد. ﴿5﴾ ای انسان! تو پیوسته با تلاش بیامان و رنج فراوان بهسوی پروردگار خود رهسپاری و سرانجام او را ملاقات خواهی کرد. ﴿6﴾ و اما کسیکه نامة اعمالش به دست راستش داده شود. ﴿7﴾ به حسابی آسان محاسبه میشود. ﴿8﴾ و شادمان بهسوی خانوادهاش برمیگردد. ﴿9﴾ و اما کسیکه نامة اعمالش از پشت سر او به او داده شود. ﴿10﴾ نابودی را خواهد طلبید. ﴿11﴾ و به دوزخ درمیآید. ﴿12﴾ چراکه او درمیان خانوادة خود شادمان بود. ﴿13﴾ بیگمان او پنداشته بود که وی هرگز باز نخواهد گشت. ﴿14﴾ آری! بیگمان پروردگارش به او بینا بود. ﴿15﴾ سوگند به شفق. ﴿16﴾ و سوگند به شب و هر آنچه فرامیگیرد. ﴿17﴾ و به ماه چون کامل شود. ﴿18﴾ قطعاً وضع و حالی دیگر خواهید یافت. ﴿19﴾ آنانرا چه شده است که ایمان نمیآورند؟!. ﴿20﴾ و هنگامیکه قرآن بر آنان خوانده شود به سجده نمیروند؟!. ﴿21﴾ بلکه کافران تکذیب میکنند. ﴿22﴾ و خداوند به آنچه در دل نهفته دارند داناتر است. ﴿23﴾ پس آنانرا به عذابی دردناک مژده بده. ﴿24﴾ مگر کسانیکه ایمان آودرهاند و کارهای شایتسه کردهاند، آنان پاداشی پایان ناپذیر دارند. ﴿25﴾