سورۀ مرسلات

سورۀ مرسلات

مکی است؛ ترتیب آن 77؛ شمار آیات آن 50

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا ١﴾.

خداوند عزوجل به باد‌هایی که به تعقیب یکدیگر مانند یال اسپ پی‌درپی می‌ورزند سوگند یاد کرده است و فقط اوتعالی است که باد‌ها را می‌فرستد.

﴿فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا ٢﴾.

خداوند سبحان به زورمند‌ترین باد‌هایی سوگند یاد نموده که به شدّت می‌وزند و تیز و تند حرکت می‌کنند؛ چنان‌که موجودات مسیر حرکت خود را خمیده می‌سازند و هلاک و نابود می‌نمایند.

﴿وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا ٣﴾.

همچنان به باد‌هایی سوگند یاد کرده که ابر‌ها را پراکنده می‌سازند، می‌رانند و از هم جدا می‌نمایند تا به وسیلۀ آن‌ها سرزمین‌های مرده را زنده گردانند. این‌ها بادهایی اند که باران‌ها را در اطراف زمین منتشر می‌سازند.

﴿فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا ٤﴾.

الله عزوجل به فرشتگانی سوگند یاد نموده که وحی را می‌آورند؛ وحیی که میان حقّ و باطل، حلال و حرام و ایمان و کفر فرق می‌گذارد.

﴿فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا ٥﴾.

و الله عزوجل به فرشتگان سوگند یاد کرده که وحی را از نزد اوتعالی به سوی پیامبران علیهم السلام القا می‌نمایند. در اینجا وحی یا به خاطر شرافت و بزرگی‌اش ذکر نامیده شده و یا به دلیل اینکه یاد‌آوریی برای اشخاص غافل، عیّاش و فراموشکار است.

﴿عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا ٦﴾.

ذکری که فرشتگان فرود می‌آورند عذر مخلوقات را بر‌طرف می‌کند، احتجاج آنان به عدم ارسال پیامبران را قطع می‌سازد و ایشان را به عذاب سختی بیم می‌دهد که در صورت عدم ایمان بدان گرفتار می‌شوند.

﴿إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ ٧﴾.

به راستی اموری از قبیل قیامت، سایر مقاطع محشر و حوادثی که بدان وعده داده شده‌اید قطعاً واقع می‌شود، ثابت است و کسی آن‌ها را رد کرده نمی‌تواند.

﴿فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ ٨﴾.

آنگاه که ستارگان تاریک شوند و روشنی آن‌ها را از بین برود؛ یعنی برای آگاهی به قیام قیامت سیاه و بی‌نور شوند.

﴿وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ ٩﴾.

و آنگاه که آسمان شکافته شود و انشقاق یابد؛ چنان‌که دارای دروازه‌هایی شود و این سقف مُحکم و بنای استوار از بین برود.

﴿وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ ١٠﴾.

و آنگاه که کوه‌ها کوبیده شوند، چون غباری در هوا پراکنده گردند و مانند سراب بیابان در آسمان به پرواز در‌آیند.

﴿وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ ١١﴾.

و آنگاه که برای پیامبران وقتی معیّن و مقرّر گردد تا میان آنان و امت‌های‌شان حکم صورت گیرد. این کدام روز بزرگ است که به عنوان وقتی برای پیامبران تعیین شده است.

﴿لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ ١٢﴾.

این چه روز بزرگی است که پیامبران در آن به تأخیر می‌افتند تا خداوند عزوجل میان آنان و اقوام‌شان فیصله کند. آری! روزی که چنین وصفی داشته باشد روز بزرگ و عظیمی است.

﴿لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ ١٣﴾.

پیامبران برای روزی به تأخیر می‌افتند که خداوند عزوجل میان آنان و اقوام‌شان فیصله می‌کند؛ یعنی هر که اطاعت کند نجات می‌یابد و هر که عصیانگری کند هلاک می‌شود.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ١٤﴾.

ای انسان! چه چیزی تو را به سختی و هول‌انگیزی این روز باخبر ساخته است؟ تو شأن آن را نمی‌دانی و به اموری که در آن حاصل می‌شود دانا نیستی.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٥﴾.

هلاکت عظیم و عذاب درد‌آور برای کسانی باد که به این روز تکذیب می‌نمایند و از این محضر خداوند عزوجل بدان وعده کرده انکار می‌کنند.

﴿أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٦﴾.

آیا ما تکذیب‌کنندگان پیشتر از آنان مانند قوم نوح  علیه السلام ، قوم عاد و قوم ثمود را هلاک نساختیم؟ آری! بنیاد آنان را بر انداختیم و حیات‌شان را تباه نمودیم.

﴿ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ ١٧﴾.

بعد از آن آیندگان را نیز هلاک می‌سازیم؛ یعنی کسانی را که بعد از آنان آمدند با وجه اشتراک تکذیب، مانند پیشینیان به هلاک می‌رسانیم.

﴿کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ ١٨﴾.

این سنّت الهی دربارۀ هر مجرم و عادتش دربارۀ هر تکذیب‌کننده است و این حکم کافران مکّه را شامل می‌شود؛ یعنی جزای آنان مانند جزای پیشینیان است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ١٩﴾.

هلاکت و نابودی برای کسانی باد که به الوهیت خداوند یگانۀ قهّار و رسالت پیامبر مختار تکذیب می‌کنند؛ یعنی در دنیا خواری و در آخرت به آتش دوزخ گرفتار می‌شوند.

﴿أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ ٢٠﴾.

آیا شما را از آبی که در اصل و جایگاهش بی‌ارزش است، یعنی از نطفه نیافریدیم؟ پس از چه رو زورگویی، تکبّر و انکار می‌کنید؟

﴿فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ ٢١﴾.

بعد از آن این آب را در جای محفوظی،‌ یعنی در رَحِم زن نهادیم که از آفت‌ها در امان و از تلف‌شدن مصون است.

﴿إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ ٢٢﴾.

تا مدّت معیّن و معلومی که دورۀ بارداری است و با حساب دقیقی که بر حکمت دلالت دارد سپری می‌شود.

﴿فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ ٢٣﴾.

ما با حسن تدبیر در دورۀ حمل و ولادت، آفرینش و تصویرش را مقدّر نمودیم، چه تقدیر کنندۀ بزرگ و نعمت دهندۀ با تدبیری است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٤﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به قدرت خداوند یگانۀ قهّار در آفرینش انسان و تغییر آن در تمام اطوار تکذیب می‌نمایند.

﴿أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا ٢٥﴾.

آیا زمین را چنان مقرّر نداشتیم که زنده‌ها را بر رویش و مرده‌هایی را در باطنش نگه می‌دارد؛ زنده‌هایی که قابل شمارش نیستند و مرده‌هایی که در حدّ و حصر نمی‌گنجند؟

﴿أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا ٢٦﴾.

زنده‌هایی را در پشت خود جای داده که به حکمت حیات آن‌ها آگاهی نداریم، به خورد و نوش و گردش مصروف اند و می‌خرامند. همچنان مرده‌گانی را در بطنش جای داده که یا نعمت داده می‌شوند، یا عذاب می‌شوند و مورد محاسبه و بازپرس قرار می‌گیرند.

﴿وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا ٢٧﴾.

در روی زمین کوه‌های ثابتی را مقرّر داشتیم که در اعماقش فرو رفته، در آفاق آن ارتفاع یافته و اصول آن‌ها مستحکم و سر به فلک کشیده است. همچنان برای شما آب گوارا و زلالی برابر ساختیم که از آن می‌نوشید؛ چنان‌چه از سنگ سخت جوی آب زلالی بیرون می‌شود.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٨﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به قدرت ما در آفرینش زمین و طبقاتش که زنده‌گان و مرده‌گان را در خود جای داده و در آفرینش کوه‌های ثابت و آب گوارا تکذیب می‌نمایند.

﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ٢٩﴾.

به سوی آتش دوزخ که در دنیا بدان تکذیب می‌کردید روان شوید،‌ امروز آن را با چشم سر می‌بینید و گرمی‌اش را درمی‌یابید.

﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ ٣٠﴾.

به سوی سایۀ دود بزرگ دوزخ بروید که به سه بخش تقسیم شده و از آن آتش که گرمی سخت و شعلۀ ترس‌آور دارد طلبکار سایه شوید.

﴿لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ ٣١﴾.

سایه‌ای است که از گرمی پناه نمی‌دهد و شعلۀ آتش را دفع نمی‌نماید؛ زیرا گرمی‌اش روی را بریان می‌کند، شعله‌اش بدن‌ها را می‌سوزاند، دودش نفس‌ها را بند می‌کند و مردم را دچار اختناق می‌نماید.

﴿إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ ٣٢﴾.

به راستی که دوزخ در فضای خود آتش پاره‌پخش می‌کند، هر آتش پاره‌اش مانند کاخ بزرگی است که دارای بنای بلند و مرتفعی در آسمان باشد. این وصف آتش پارۀ آن است، خود آتش چگونه خواهد بود!!

﴿کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ ٣٣﴾.

گویا شتر بزرگ سیاه رنگی است که به زردی مایل است. آری! آتش از خشم خداوند جبّار سیاه شده و شراره‌های سیاه‌رنگی را از خود بیرون می‌اندازد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٤﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به آتش دوزخ و به دود و آتش پاره‌اش که مانند کاخ‌ها و شتر‌های بزرگ است تکذیب می‌کنند.

﴿هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ ٣٥﴾.

قیامت روزی است که کافران نمی‌توانند سخنی را به نفع خویش بگویند؛ یعنی حجّتی برای گفتن ندارند و عذر آنان قابل قبول نیست.

﴿وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ ٣٦﴾.

در این جایگاه برای آنان وقت داده نمی‌شود تا عذر‌جویی نمایند؛ زیرا عذری برای آنان وجود ندارد. بنابراین سخن فایده‌ای ندارد و اجازۀ سخن‌زدن صدور نمی‌یابد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٧﴾.

هلاکت عظیم و عذاب درد‌آوری برای کسانی باد که به احوال این روز، چون عدم سخن‌زدن کافران و عدم اجازۀ عذر‌جویی تکذیب می‌کنند.

﴿هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ ٣٨﴾.

 قیامت روزی است که خداوند عزوجل میان خلایق فیصله می‌کند. در آن روز آیندگان و پیشینیان و مردم اول و آخر را جمع می‌آوریم تا هر‌کدام را مطابق عملکردش جزا دهیم.

﴿فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ ٣٩﴾.

اگر برای رهایی از جزا و عذاب تدبیری دارید، همین اکنون به کار بندید و اگر راهی برای نجات از عذاب وجود دارد در پیش گیرید. امّا قوّت و لشکری را به دسترس ندارید تا شما را نجات بخشد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٠﴾.

هلاکت عظیم و عذاب درد‌آوری برای کسانی باد که به اموری چون جمع آوری اوّلین و آخرین و عدم توان کافران به حیله‌ای در پیشگاه خداوند یگانۀ قهّار تکذیب می‌کنند.

﴿إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ ٤١﴾.

به راستی کسانی که با انجام اوامر و پرهیز از نواهی الهی تقوا گزیدند در سایه‌های درخت‌های بلند بالا، در بوستان‌‌های شاداب و در باغ‌های فراخ قرار دارند و چشمه‌های آب صاف، گوارا و جاری برای‌شان آماده است.

﴿وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ ٤٢﴾.

میوه‌های بسیار و لذّت‌بخشی با مزّه‌های متنوّع و طعم‌های مختلف برای‌شان در بهشت آماده شده و در امن و شادمانی با نعمت و شادکامی به سر می‌برند.

﴿کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓ‍َٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٤٣﴾.

برایشان گفته می‌شود: با رضایت خاطر و طور گوارا از بهترین و پاکیزه‌ترین طعام بخورید و از لذیذ‌ترین و شیرین‌ترین نوشیدنی بیاشامید. این نعمت‌ها به سبب اعمال نیکویی به شما ارزانی شده که در دنیا انجام دادید و پاداش سعی مشکور شماست.

﴿إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٤٤﴾.

به مانند این پاداش که شامل نعمت‌ها، آرامش، فراوانی، سلامتی و شادمانی است، حق‌تعالی پاداش عمل هر بندۀ نیکو‌کار را که از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پیروی کند و از پروردگارش بترسد عطا می‌نماید.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٥﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به نعمت‌های خداوند عزوجل برای پرهیزگاران نیکو‌کار تکذیب می‌نمایند.

﴿کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ ٤٦﴾.

برای کافران گفته می‌شود: ای بد‌کاران! از لذّت‌های دار دنیا در عمر‌های کوتاه بخورید؛ زیرا لذّت‌های آن قطع‌شدنی و نعمت‌های آن فنا‌شدنی است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٧﴾.

هلاکت و نابودی برای کسانی باد که به خبر‌های پوشیده‌ای که خداوند یگانۀ قهّار بدان اطلاع داده تکذیب می‌کنند.

﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ ٤٨﴾.

و آنگاه که برای کافران گفته می‌شود: برای پروردگار صاحب اختیار جبّار نماز بخوانید، از او اطاعت نمایید و از پیامبرش پیروی کنید نافرمانی می‌کنند، تکبّر می‌ورزند و انکار می‌نمایند.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٩﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به رسالت تکذیب می‌کنند، وحی را رد می‌نمایند و بدان کافر می‌شوند.

﴿فَبِأَیِّ حَدِیثِۢ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ٥٠﴾.

وقتی کافران به کتاب قرآن کریم که معجزۀ قناعت‌بخش، مبارک و واضحی است تصدیق نکنند،‌ پس به کدام کتاب ایمان خواهند آورد؟ یعنی ممکن نیست به هیچ کلام دیگری تصدیق نمایند.

سوره مرسلات

سوره مرسلات

Ayah: 1

وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا

سوگند به فرشتگانی که پیاپی فرستاده می‌شوند،

Ayah: 2

فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا

و سوگند به فرشتگانی که همچون تندباد می‌روند،

Ayah: 3

وَٱلنَّـٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا

و سوگند به فرشتگانی که [ابرها را] پراکنده می‌کنند،

Ayah: 4

فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا

و سوگند به فرشتگانی که جداکننده[ی حق از باطل] هستند

Ayah: 5

فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا

و سوگند به فرشتگانی که وحی [الهی] را [به پیامبران] القا می‌کنند،

Ayah: 6

عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا

برای اتمامِ‌حجت یا برای بیم و هشدار.

Ayah: 7

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ

بی‌گمان، آنچه به شما وعده داده می‌شود، واقع خواهد شد؛

Ayah: 8

فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ

آنگاه ‌که ستارگان تیره [و محو] شود

Ayah: 9

وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ

و آنگاه‌ که آسمان شکافته شود،

Ayah: 10

وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ

و آنگاه ‌که کوه‌ها [از جا کنده و] پراکنده شود،

Ayah: 11

وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ

و آنگاه ‌که برای پیامبران [جهت گواهی دادن در مورد امت‌ها]، وقت تعیین گردد،

Ayah: 12

لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ

این [امر،] برای چه روزی به تأخیر افتاده است؟

Ayah: 13

لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ

برای روز جدایی [و داوری].

Ayah: 14

وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ

و تو چه دانی روز جدایی [و داوری] چیست؟

Ayah: 15

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، [= قیامت] وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 16

أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ

آیا ما پیشینیان [مجرم] را نابود نکردیم؟

Ayah: 17

ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ

سپس دیگران را در پی آنها خواهیم آورد.

Ayah: 18

کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ

اینچنین با گنهکاران رفتار می‌کنیم.

Ayah: 19

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

---

Ayah: 20

أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ

آیا شما را از آبی پست [و ناچیز] نیافریدیم؟

Ayah: 21

فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ

سپس آن را در قرارگاهی محفوظ [= رحِم] قرار دادیم

Ayah: 22

إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ

تا زمانی معین.

Ayah: 23

فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ

ما [بر این کار] توانا بودیم و چه نیک توانا [و قدرتمند] هستیم.

Ayah: 24

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 25

أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا

آیا زمین را جایگاه [تجمع مردم] قرار ندادیم؟

Ayah: 26

أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا

هم در حال حیات و هم مرگشان؟

Ayah: 27

وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا

و کوه‌های بسیار بلند [و استوار] در آن قرار دادیم و آبی شیرین [و گوارا] به شما نوشاندیم.

Ayah: 28

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 29

ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ

[به آنها گفته می‌شود:] «به سوی همان چیزی بروید که پیوسته آن را تکذیب می‌کردید.

Ayah: 30

ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ

بروید به سوی سایۀ [دودهای آتش] سه‌شاخه،

Ayah: 31

لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ

نه سایه‌افکن [و خنک] است و نه از [گرمیِ] شعله‌های آتش جلوگیری می‌کند».

Ayah: 32

إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ

همانا [دوزخ،‌] شراره‌هایی چون کاخى [بلند] مى‌افکنَد.

Ayah: 33

کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ

گویی که آن [شراره‌ها] شتران زردرنگ هستند.

Ayah: 34

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 35

هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ

این [همان] روزی است که سخن نمی‌گویند.

Ayah: 36

وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ

و به آنها اجازه داده نمی‌شود تا عذرخواهی کنند.

Ayah: 37

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 38

هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ

این [همان] روز جدایی [و داوری] است که شما و گذشتگان را گرد آورده‌ایم.

Ayah: 39

فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ

پس اگر [حیله و] نیرنگی دارید، آن را در حق من به کار گیرید.

Ayah: 40

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 41

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ

به راستی که [در آن روز،] پرهیزگاران در سایه‌ها و [کنار] چشمه‌ها قرار دارند،

Ayah: 42

وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ

و میوه‌هایی که میل داشته باشند.

Ayah: 43

کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓـَٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

[به آنها گفته می‌شود:] «به پاداش آنچه می‌کردید، گوارا بخورید و بیاشامید.

Ayah: 44

إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ

ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم».

Ayah: 45

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 46

کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ

«[ای کافران، در این دنیا] اندکی بخورید و بهره گیرید؛ زیرا شما گناهکارید».

Ayah: 47

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 48

وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ

و هنگامی‌ که به آنها گفته شود: [نماز بگزارید و] رکوع کنید، [نماز نمی‌گزارند و] رکوع نمی‌کنند.

Ayah: 49

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 50

فَبِأَیِّ حَدِیثِۭ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ

[وقتی مردم به این قرآن که از جانب پروردگارشان نازل شده است ایمان نمی‌آورند،] پس به کدام سخن دیگری غیر از آن ایمان خواهند آورد؟

---

Al-Mursalāt

سورة المرسلات

سورة المرسلات - سورة 77 - عدد آیاتها 50

بسم الله الرحمن الرحیم

1. وَالْمُرْسَلاتِ عُرْفًا

2. فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا

3. وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا

4. فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا

5. فَالْمُلْقِیَاتِ ذِکْرًا

6. عُذْرًا أَوْ نُذْرًا

7. إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ

8. فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ

9. وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ

10. وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ

11. وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ

12. لِأَیِّ یَوْمٍ أُجِّلَتْ

13. لِیَوْمِ الْفَصْلِ

14. وَمَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الْفَصْلِ

15. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

16. أَلَمْ نُهْلِکِ الأَوَّلِینَ

17. ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الآخِرِینَ

18. کَذَلِکَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِینَ

19. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

20. أَلَمْ نَخْلُقکُّم مِّن مَّاء مَّهِینٍ

21. فَجَعَلْنَاهُ فِی قَرَارٍ مَّکِینٍ

22. إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ

23. فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ

24. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

25. أَلَمْ نَجْعَلِ الأَرْضَ کِفَاتًا

26. أَحْیَاء وَأَمْوَاتًا

27. وَجَعَلْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَیْنَاکُم مَّاء فُرَاتًا

28. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

29. انطَلِقُوا إِلَى مَا کُنتُم بِهِ تُکَذِّبُونَ

30. انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ

31. لا ظَلِیلٍ وَلا یُغْنِی مِنَ اللَّهَبِ

32. إِنَّهَا تَرْمِی بِشَرَرٍ کَالْقَصْرِ

33. کَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ

34. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

35. هَذَا یَوْمُ لا یَنطِقُونَ

36. وَلا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ

37. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

38. هَذَا یَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاکُمْ وَالأَوَّلِینَ

39. فَإِن کَانَ لَکُمْ کَیْدٌ فَکِیدُونِ

40. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

41. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی ظِلالٍ وَعُیُونٍ

42. وَفَوَاکِهَ مِمَّا یَشْتَهُونَ

43. کُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِیئًا بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ

44. إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ

45. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

46. کُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِیلا إِنَّکُم مُّجْرِمُونَ

47. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

48. وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ارْکَعُوا لا یَرْکَعُونَ

49. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

50. فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ

سورة مرسلات

به نام الله بخشندة مهربان

سوگند به فرشتگانی که پی در پی فرستاده شدند. ﴿1﴾ پس سوگند به فرشتگانی که همچون تندباد می‌روند. ﴿2﴾ و سوگند به فرشتگانی که (ابرها را) پراکنده می‌کنند. ﴿3﴾ پس سوگند به فرشتگانی که جداکننده (حق از باطل) اند. ﴿4﴾ و سوگند به فرشتگانی که وحی (الهی) را (به پیامبران) القا می‌کنند. ﴿5﴾ برای اتمام حجت یا برای بیم و هشدار. ﴿6﴾ بی‌گمان آنچه به شما وعده داده می‌شود، واقع خواهد شد. ﴿7﴾ پس هنگامی‌که ستارگان تیره (و محو) شود. ﴿8﴾ و هنگامی‌که آسمان شکافته شود. ﴿9﴾ و هنگامی‌که کوه‌ها (از جا کنده و) پراکنده شود. ﴿10﴾ و هنگامی‌که پیامبران را (جهت گواهی بر امت‌ها) وقت معین شود. ﴿11﴾ این (امر) برای چه روزی به تأخیر افتاده است؟! ﴿12﴾ برای روز جدایی، (و داوری). ﴿13﴾ و تو چه دانی روز جدایی (و داوری) چیست؟! ﴿14﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان!. ﴿15﴾ آیا ما پیشینیان (مجرم) را نابود نکردیم؟! ﴿16﴾ سپس دیگران را در پی آن‌ها خواهیم آورد. ﴿17﴾ این چنین با گنهکاران رفتار می‌کنیم. ﴿18﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿19﴾آیا شما را از آبی پست (و ناچیز) نیافریدیم؟! ﴿20﴾ پس آن را در (رحم) قرارگاهی محفوظ (و استوار) قرار دادیم ﴿21﴾ تا زمانی معین؟! ﴿22﴾ پس ما (بر این کار) توانا بودیم، و چه نیک توانا (و قدرتمند) هستیم. ﴿23﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿24﴾ آیا زمین را جایگاه (تجمع مردم) قرار ندادیم. ﴿25﴾ هم در حال حیات و زندگی‌شان و هم مرگ‌شان؟! ﴿26﴾ و در آن کوه‌های بسیار بلند (و استوار) قرار دادیم، و آبی شیرین (و گوارا) به شما نوشاندیم. ﴿27﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌گنندگان! ﴿28﴾ (به آن‌ها گفته می‌شود:) به سوی همان چیزی بروید که پیوسته تکذیبش می‌کردید. ﴿29﴾ بروید به سوی سایة (دودهای آتش) سه شاخه! ﴿30﴾ نه سایه افکن (و خنک) است، و نه از (گرمی) شعله‌های آتش جلوگیری می‌کند! ﴿31﴾ همانا (جهنم) شراره‌هایی چون کوشک پرتاب می‌کند. ﴿32﴾ گویی که آن (شراره‌ها) شتران زرد رنگ هستند. ﴿33﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿34﴾ این (همان) روزی است که سخن نمی‌گویند. ﴿35﴾ و به آن‌ها اجازه داده نمی‌شود تا عذر خواهی کنند. ﴿36﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿37﴾ این (همان) روز جدایی (و داوری) است که شما و گذشتگان را گرد آورده‌ایم. ﴿38﴾ پس اگر (حیله و) نیرنگی دارید، آن را در حق من بکار گیرید. ﴿39﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿40﴾ به راستی که (در آن روز) پرهیزگاران در سایه‌ها و (کنار) چشمه‌ها قرار دارند. ﴿41﴾ و میوه‌هایی که میل داشته باشند. ﴿42﴾ (به آن‌ها گفته می‌شود:) گوارا بخورید و بنوشید به پاداش آنچه می‌کردید. ﴿43﴾ ما اینگونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم». ﴿44﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿45﴾ «(ای کافران! در این دنیا) اندکی بخورید و بهره گیرید، زیرا شما گناهکار هستید» ﴿46﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿47﴾ و هنگامی‌که به آن‌ها گفته شود: (نماز بگزارید و) رکوع کنید، (نماز نمی‌گزارند و) رکوع نمی‌کنند. ﴿48﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿49﴾ (ای پیامبر! اگر این مردم به این قرآن ایمان نمی‌آورند) پس بعد از آن به کدام سخن ایمان می‌آورند؟! ﴿50﴾

سوره مرسلات

سُورَةُ المُرۡسَلَاتِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا ١ فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا ٢ وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا ٣ فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا ٤ فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا ٥ عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا ٦ إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ ٧ فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ ٨ وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ ٩ وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ ١٠ وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ ١١ لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ ١٢ لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ ١٣ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ١٤ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٥ أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٦ ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ ١٧ کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ ١٨ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٩﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

قسم به بادهاى فرستاده شده به وجه نیک! . ﴿1﴾پس قسم به بادهاى تند و زنده به طریق شدّت! . ﴿2﴾پس قسم به بادهاى منتشر کنندۀ ابر به پراکندن! . ﴿3﴾پس قسم به بادهاى از هم جدا کنندۀ ابر به پاره پاره نمودن! . ﴿4﴾پس قسم به جماعات فرشتگان فرود آرندۀ وحى! . ﴿5﴾براى دفع عذر و براى ترسانیدن. ﴿6﴾هرآیینه آنچه وعده داده می‌شود شما را، البته بودنی است. ﴿7﴾پس وقتى که ستاره‌ها بى‌نور کرده شود. ﴿8﴾و وقتى که آسمان شکافته شود. ﴿9﴾وقتى که کوه‌ها پاره پاره نموده ‏آید. ﴿10﴾و وقتى که پیغامبران را به میعادى معین جمع کرده شود [1229]. ﴿11﴾براى کدام روز پیغامبران را موقوف داشته شد؟. ﴿12﴾براى روز فیصل کردن. ﴿13﴾و چه چیز خبر داد تو را که چیست روز فیصل کردن؟. ﴿14﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را!. ﴿15﴾آیا هلاک نکرده‏ایم نخستیان را؟. ﴿16﴾بعد از آن در پى ایشان آریم پسینیان را. ﴿17﴾همچنین مى‏کنیم با گناهکاران. ﴿18﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را! . ﴿19﴾

﴿أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ ٢٠ فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ ٢١ إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ ٢٢ فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ ٢٣ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٤ أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا ٢٥ أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا ٢٦ وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا ٢٧ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٨ ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ٢٩ ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ ٣٠ لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ ٣١ إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ ٣٢ کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ ٣٣ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٤ هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ ٣٥ وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ ٣٦ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٧ هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ ٣٨ فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ ٣٩ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٠ إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ ٤١ وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ ٤٢ کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓ‍َٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٤٣ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٤٤ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٥ کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ ٤٦ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٧ وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ ٤٨ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٩ فَبِأَیِّ حَدِیثِۢ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ ٥٠ ﴾

آیا نیافریده‏ایم شما را از آب محقّر؟. ﴿20﴾پس نهادیم آن آب را در جاى مضبوط. ﴿21﴾تا اندازۀ معین. ﴿22﴾پس اندازه کردیم، پس نیکو اندازه‌کننده‌گانیم ما. ﴿23﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را! . ﴿24﴾آیا نساخته‏ایم زمین را جمع کنندۀ آدمیان؟. ﴿25﴾جمع کند زندگان را و مردگان را. ﴿26﴾و آفریدیم در زمین کوه‌هاى بلند و نوشانیدیم شما را آب شیرین. ﴿27﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را!. ﴿28﴾[گفته شود:] بروید به سوى چیزیکه آن را دروغ مى‏شمردید. ﴿29﴾[گفته شود:] بروید به سوى سایۀ صاحب سه شعبه. ﴿30﴾نه سایه سرد باشد و نه کفایت کند از گرمى آتش. ﴿31﴾هرآیینه آن آتش مى‏افکند شررها مانند کوشک. ﴿32﴾گویا آن شررها شتران زرد است. ﴿33﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را! . ﴿34﴾این روز، روزى است که سخن نگویند. ﴿35﴾و نه دستورى داده شود ایشان را تا عذر تقریر نمایند. ﴿36﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را! . ﴿37﴾این روز، روزِ فیصل کردن است. جمع کردیم شما را با پیشینیان. ﴿38﴾پس اگر شما را حیله هست، بدسگالى کنید در حق من. ﴿39﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را!. ﴿40﴾هرآیینه متقیان در زیر سایه‏ها باشند و در چشمه‌ها. ﴿41﴾و در میوه‌ها از جنسى که رغبت کنند. ﴿42﴾[بگوییم:] بخورید و بنوشید، خوردن و نوشیدن گوارا به سبب آنچه می‌کردید. ﴿43﴾هرآیینه همچنین جزا می‌دهیم نیکوکاران را. ﴿44﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را!. ﴿45﴾ای دروغ شمارندگان! بخورید و بهره‏مند باشید اندکى، هرآیینه شما گناهکارید. ﴿46﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را! . ﴿47﴾و چون گفته شود ایشان را: نماز گزارید، نماز نمى‏گذارند. ﴿48﴾واى آن روز دروغ شمارندگان را! . ﴿49﴾پس به کدام سخن بعد از قرآن ایمان خواهند آورد؟. ﴿50﴾

[1181] مترجم گوید: آن مثل است کافر و مؤمن را، والله اعلم. [1182] یعنی سیاه کرده شود. [1183] یعنی سنت خدا آن است که مردم بد اصل غالباً متّصف به این صفاب رذیله باشند. [1184] کنایت است از رسواکردن. [1185] یعنی آتش درگرفت. [1186] یعنی این بوستان دیگر است، بوستان ما نیست. [1187] یعنی رجوع به خدا کنید. [1188] در صحیحین است و لفظ حدیث از بخاری است که ابو سعید خدری سروایت می‌کند از رسول اللهجکه شنید او را که می‌فرمودند که روز قیامت ظاهر نماید پروردگار ما سابق خود را پس سجده‌کنان افتند تمام اهل ایمان از مرد و زن و سجده نتواند کسی که در دنیا به جهت ریا و سمعه سجده می‌کرد. پس کوشش می‌کند که سجده کند، ولی به آن قادر نمی‌شود، زیراکه پشت او یک طبق مثل تخته راست می‌شود. [1189] یعنی یونس÷. [1190] لیکن رحمت در رسید و بدحال نشد. [1191] و این کنایه است از شدت عداوت ایشان. [1192] مترجم گوید: ظاهر نزدیک بنده آن است که معنی آیت است عقوبتِ ثابت، چیست آن عقوبتِ ثابت و هر چیز مطلع ساخت تو را که چیست آن عقوبتِ ثابت، بعد از آن چند عقوبتِ گذشته را بیان فرمود. [1193] مترجم گوید: عادت سیاف آن است که دست راست اسیر را به دست چب خود بگیرد و شمشیر به گردن او حواله کند، لهذا به این اسلوب گفته شد. [1194] یعنی عقوبت ما را. [1195] یعنی گفتند: ﴿وَیَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ٢﴾ [1196] یعنی جبرئیل÷. [1197] یعنی از منی. [1198] یعنی به رؤسای کفار. [1199] و این پنج بت بودند. [1200] مترجم گوید: روزی که آن حضرتجنماز صبح بیرون مکه می‌خواندند، جماعتی از جن آن را استماع کردند و ایمان آوردند، خدای تعالی از ایمان ایشان و گفتگوی ایشان با قوم خود درین سوره خبر داد تا قوله: ﴿وَأَلَّوِ ٱسۡتَقَٰمُواْ﴾والله اعلم. [1201] اشارت است به آنکه در جاهلیت چون به جایی فرود می‌آمدند، می‌گفتند: «أعوذ بسید هذا الوادی من سفهاء قومه». [1202] یعنی پیغامبر نفرستد. [1203] یعنی برای شنیدن کلام ملائکه. [1204] یعنی ارزانی می‌شد و قحط نمی‌آمد. [1205] یعنی محمدج. [1206] یعنی از حرص بر استماع قرآن. [1207] یعنی تا تبلیغ در خارج متحقق گردد، زیرا که آن علم است، والله اعلم. [1208] مترجم گوید: در ابتدای اسلام، خدای تعالی قیام لیل بر آن حضرتجو بر مسلمانان مؤکد گردانید و چون این معنی برایشان نهایت دشوار آمد، بعد یک سال رخصت نازل فرمود. ﴿إِنَّ رَبَّکَ یَعۡلَمُ﴾إلى آخر السورۀ تا هرکه خواهد قیام کند و هرکه خواهد نکند و هر قدر که خواهد بخواند، والله اعلم. [1209] یعنی به سبب هیبت وحی. [1210] یعنی اگر شب‌ها نکنی گناه نباشد، والله اعلم. [1211] یعنی دعوت کفار به اسلام. [1212] یعنی مواظبت نمی‌توانید کرد. [1213] یعنی صرف مال کنید در جهاد به توقع ثواب آخرت، والله اعلم. [1214] مترجم گوید: این آیت بعد یک سال نازل شد و آن حضرتجدر همین سوره لاحق کردند، به جهت مناسبت ولهذا با سائر سور در اسلوب نمی‌ماند، والله اعلم. [1215] یعنی از هیبت وحی. [1216] یعنی هدیه بردن به رئیسی تاوی زیاده از قیمت هدیه رعایت کند، از اخلاق رذیله است. [1217] مترجم گوید: این تصویر است حال کافر را که خدای تعالی او را نعمت‌ها داده باشد و او مصرّ باشد بر «کَفَرَ و عَبَسَ و بَسَرَ ثُمّ اَدْبَرَ واستَکْبَرَ» تصویر حال تأمل و تردداست، والله اعلم. [1218] مترجم گوید: این آیت اشارت است به شبهه کفار در عدد تسعه عشر. آن حضرتجآن را در همین سوره لاحق فرمودند به جهت مناسبت و لهذا با سائر سور نمی‌ماند در اسلوب، والله اعلم. [1219] یعنی می‌گویند باید که کتاب بر هریک نازل شود. [1220] که آدمی البته مبعوث خواهد شد. [1221] یعنی آمدنی است. [1222] مثل صدقۀ جاریه و علم باقی. [1223] مترجم گوید: چون جبرئیل پیش آن حضرتجوحی آوردی، آن حضرتجبه حفظ آن اهتمام تمام فرمودی و هم به حضور جبرئیل قبل انقضای وحی، تکرار نمودی، تا از خاطر مبارک نرود. خدای تعالی به این معنی اشارت فرمود. [1224] مترجم گوید: ظاهر نزدیک بنده آن است که معنای آیت چنین باشد: هرآئینه وعده لازم است بر ما جمع کردن قرآن در مصاحف وحفظ وقرآئت آن عصراً بعد عصرٍ و ایضاح به تفسیر معانی آن خدای تعالی بر دست شیخینبجمع آن کرده در هر زمانی قاریان را توفیق داد که حافظ شوند، به تجوید بخوانند و در هر زمانی مفسران را توفیق داد که در تفسیر آن سعی نمایند، والله اعلم. [1225] یعنی در پای حرکت نماند. [1226] یعنی منی مرد و منی زن و خون حیض از حالی به حالی می‌گردانیدیمش. [1227] مراد می‌دارم از کافور چشمه. [1228] یعنی جدولی از آن هرجاکه خواهند ببرند، والله اعلم. [1229] متحقق گردد آنچه متحقق شدنی است.

تفسیر نور: سوره مرسلات

تفسیر نور:
سوره مرسلات آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏سوگند به آیه‌هائی که ( توسّط جبرئیل ، پیاپی بر محمّد ) فرو فرستاده می‌شود ! برای پخش خوبیها و نیکیها .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُرْسَلاتِ » : فرو فرستاده شده‌ها . درباره پنج واژه مُرْسَلات ، عَاصِفَات ، نَاشِرَات ، فَارِقَات ، و مُلْقِیَات ، در پنج آیه اوّل این سوره ، نظریّه‌های گوناگونی اظهار شده است ، از جمله : برخی آنها را فرشتگان ، و برخی بادها ، و بعضی آیات قرآن می‌دانند . این سه نظریّه از سایر نظرات ، طرفداران بیشتری دارد . ما رأی سوم را برگزیدیم که در تفسیر کبیر و المنتخب بدان اشاره شده است . « عُرْفاً » : به معنی معروف ، کار نیک . خیر و خوبی . مفعولٌ‌له است یا منصوب به نزع خافض . پیاپی . در این صورت حال ضمیر مستتر در ( مرسلات ) یا مفعول مطلق است و در اصل چنین است : وَ الْمُرْسَلاتِ إِرْسَالاً ، أَیْ مُتَتَابِعَةً .‏

سوره مرسلات آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به آیه‌هائی که ( سائر ادیان را ) سخت در هم نوردیده و منسوخ می‌کنند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعَاصِفَاتِ » : جمع عاصِفَة ، درهم پیچنده و نابود کننده ( نگا : تفسیر کبیر ) . تندباد . « عَصْفاً » : نابود کردن . تند وزیدن . سرعت گرفتن . مفعول مطلق است .‏

سوره مرسلات آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَالنَّاشِرَاتِ نَشْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به آیه‌هائی که ( حکمت و هدایت را در دل جهانیان ) به گونه گسترده‌ای پخش می‌کنند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« النَّاشِرَاتِ » : پخش‌کنندگان . « نَشْراً » : پخش کردن . مفعول مطلق‌است .‏

سوره مرسلات آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به آیه‌هائی که ( حق و باطل را ) کاملاً از هم جدا می‌سازند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْفَارِقَاتِ » : جداسازندگان .‏

سوره مرسلات آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْمُلْقِیَاتِ ذِکْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و سوگند به آیه‌هائی که یاد ( خدا ) و پند و اندرز ( آسمانی ) را ( به مردم ) می‌رسانند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُلْقِیَاتِ » : رسانندگان پیام آسمانی به مردم . « ذِکْراً » : یاد . پند و اندرز . مفعولٌ‌به است .‏

سوره مرسلات آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ عُذْراً أَوْ نُذْراً ‏

‏ترجمه : ‏
‏برای ( اتمام حجّت با بندگان و رفع ) عذر ، و بیم دادن ( ایشان از عذاب ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عُذْراً » : آیات قرآنی پند و اندرز آسمانی و بیدارباش الهی را به مردم می‌رسانند تا خدا با ایشان اتمام حجّت کرده باشد ، و فردای قیامت عذری نداشته باشند . « نُذْراً » : برای بیم دادن مردم از عذاب و عقاب الهی . « عُذْراً أَوْ نُذْراً » : مفعولٌ‌له هستند .‏

سوره مرسلات آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏قطعاً چیزی که از آن بیم داده می‌شوید ( و قیامت نام دارد ) به وقوع می‌پیوندد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا تُوعَدُونَ » : آنچه بدان مژده داده می‌شوید و بیم می‌گردید . مراد قیامت و آخرت است .‏

سوره مرسلات آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هنگامی که ستارگان محو و تاریک می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« طُمِسَتْ » : نابود شدند . بی‌نور گشتند ( نگا : نساء / 47 ، یس‌ / 66 ، قمر / 37 ) .‏

سوره مرسلات آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که آسمان شکافته می‌گردد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فُرِجَتْ » : شکافته گردید ( نگا : انشقاق / 1 ) .‏

سوره مرسلات آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که کوهها برکنده و پراکنده می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« نُسِفَتْ » : از جا کنده شد و پخش گردید . برکنده و پراکنده گردید ( نگا : طه‌ / 97 و 105 ) .‏

سوره مرسلات آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که برای پیغمبران تعیین وقت می‌گردد ( تا برای ادای شهادت بر ملّت خود ، حاضر شوند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الرُّسُلُ » : پیغمبران . « أُقِّتَتْ » : تعیین وقت گردید . یعنی برای ادای گواهی بر ملّت خود جمع می‌گردند ( نگا : مائده‌ / 109 ، زمر / 69 ) . اصل این واژه ( وقت ) است و از مصدر ( توقیت ) .‏

سوره مرسلات آیه 12
‏متن آیه : ‏
‏ لِأَیِّ یَوْمٍ أُجِّلَتْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( این کارها ) برای چه روزی پس انداخته و در نظر گرفته شده‌اند ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« أُجِّلَتْ » : به تأخیر افکنده شده است . تعیین گشته است . از مصدر تأجیل به معنی به تأخیر انداختن . تعیین مدّت کردن . عقب انداختن و زمان دادن ( نگا : انعام‌ / 128 ، آل‌عمران‌ / 145 ) . معنی دیگر آیه : برای چه روزی تعیین وقت شده است‌ ؟ این شیوه ، برای تهدید کردن و بیم دادن است .‏

سوره مرسلات آیه 13
‏متن آیه : ‏
‏ لِیَوْمِ الْفَصْلِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏برای روز قضاوت ( در میان مردم ) و جدائی انداختن ( میان حق و باطل ، و صفوف مؤمنان از صفوف کافران ، و نیکوکاران از بدکاران ، و بالاخره بهشتیان از دوزخیان ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْفَصْلِ » : قضاوت و داوری . جدائی انداختن . همه سوگندهای پیشین برای بیان واقعیّت روزی است که تلاشها و کوششها ، سزا و جزا داده می‌شود ، و میان همگان داوری می‌گردد و حق و باطل آشکارا جلوه‌گر می‌آید .‏

سوره مرسلات آیه 14
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الْفَصْلِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی روز داوری و جدائی چیست‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ » : ( نگا : حاقّه‌ / 3 ، مدّثّر / 27 ) . مراد بیان عظمت روز قیامت است .‏

سوره مرسلات آیه 15
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَیْلٌ » : هلاک و نابودی . وای ! واویلا ! این آیه جواب شرط ( اِذا ) در آیات 8 و 9 و 10 و 11 است ( نگا : التفسیر القرآنی للقرآن ) .‏

سوره مرسلات آیه 16
‏متن آیه : ‏
‏ أَلَمْ نُهْلِکِ الْأَوَّلِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا ما پیشینیان ( تکذیب‌کننده ) را نابود نساخته‌ایم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« الأوَّلِینَ » : پیشینیان . همچون قوم نوح و عاد و ثمود .‏

سوره مرسلات آیه 17
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس پسینیان را به دنبالشان روانه نکرده‌ایم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« الآخِرِینَ » : پسینیان . متأخّرین . همچون قوم لوط و شعیب و موسی .‏

سوره مرسلات آیه 18
‏متن آیه : ‏
‏ کَذَلِکَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما با گناهکاران چنین رفتار می‌کنیم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَذلِکَ نَفْعَلُ . . . » : این آیه ، در حقیقت بیانگر این واقعیّت است که عذابهای الهی دامنگیر آیندگان بزهکار ، همسان گذشتگان گناهکار می‌گردد .‏

سوره مرسلات آیه 19
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمَئِذٍ » : مراد روز رستاخیز است و تکرار برای تأکید مطلب است .‏

سوره مرسلات آیه 20
‏متن آیه : ‏
‏ أَلَمْ نَخْلُقکُّم مِّن مَّاء مَّهِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا ما شما را از آب حقیر و ناچیزی ( به نام منی ) نیافریده‌ایم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَهِینٍ » : خوار و سبک . حقیر و ناچیز . البتّه چنین ناچیزی و حقارتی از دیدگاه ظاهری مردمان است ، امّا از نظر علمی ، اعجوبه زمان است ( نگا : سجده‌ / 8 ) .‏

سوره مرسلات آیه 21
‏متن آیه : ‏
‏ فَجَعَلْنَاهُ فِی قَرَارٍ مَّکِینٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و آن را در جایگاهی استوار قرار داده‌ایم ( که رحم مادر است و آن اندازه مناسب و جالب و عجیب است که هر انسانی را در شگفتی فرو می‌برد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَکِینٍ » : محکم و استوار ( نگا : مؤمنون‌ / 13 ) .‏

سوره مرسلات آیه 22
‏متن آیه : ‏
‏ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تا مدّت زمانی مشخّص ( که دوران ماندگاری جنین در شکم پایان می‌گیرد ، و روز ولادت فرا می‌رسد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« قَدَرٍ » : مقدار . مدّت زمان معیّن ( نگا : حجر / 21 ، مؤمنون‌ / 18 ، شوری‌ / 27 ، زخرف‌ / 11 ) .‏

سوره مرسلات آیه 23
‏متن آیه : ‏
‏ فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما توانائی ( این کار را ) داشته‌ایم ( که از نطفه ناچیز و حقیری چنان انسان شریف و کاملی بسازیم ) و ما بهترین توانا بوده و هستیم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« قَدَّرْنَا » : قدرت داشته‌ایم . اندازه‌گیری کرده‌ایم . « قَادِرُونَ » : اندازه‌گیران . توانایان . معنی دیگر آیه : ما اندازه‌گیری کرده‌ایم و بهترین اندازه‌گیر بوده‌ایم ( نگا : المصحف‌المیسّر ، تفسیر کبیر ، روح‌البیان ، روح‌المعانی ) .‏

سوره مرسلات آیه 24
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 25
‏متن آیه : ‏
‏ أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ کِفَاتاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا ما زمین را گردآورنده ( مردمان در حال حیات بر روی خود ، و در حال ممات در دل خود ) نساخته‌ایم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« کِفَاتاً » : مصدر است و به معنی گردآوری . در اینجا در معنی اسم فاعل به کار برده شده است و به معنی جمع‌کننده و گردآورنده است . یا این که اسم مکان است و به معنی جایگاه و محلّ گردهمآئی .‏

سوره مرسلات آیه 26
‏متن آیه : ‏
‏ أَحْیَاء وَأَمْوَاتاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏هم در حال حیات و هم در حال ممات‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَحْیَآءً » : اگر ( کِفَاتاً ) مصدر ، یا جمع ( کافِت ) و اسم فاعل باشد ، مفعولٌ‌به آنها است . اگر اسم مکان باشد ، باز هم مفعولٌ‌به است ، ولی برای فعل محذوف ( تَکْفِتُ ) . یا حال ضمیر محذوف ( کُم ) است ، و اصل آن چنین است : تَکْفِتُکُمْ أَحْیَآءً وَ أَمْوَاتاً .‏

سوره مرسلات آیه 27
‏متن آیه : ‏
‏ وَجَعَلْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَیْنَاکُم مَّاء فُرَاتاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و در آن کوههای استوار و بلند پدید نیاورده‌ایم ، و از آب گوارا به شما ننوشانده‌ایم‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« شَامِخَاتٍ » : جمع شامخ ، بلند و سربه فلک کشیده . « فُرَاتاً » : گوارا . بسیار خوشمزه ( نگا : فرقان‌ / 53 ، فاطر / 12 ) .‏

سوره مرسلات آیه 28
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 29
‏متن آیه : ‏
‏ انطَلِقُوا إِلَى مَا کُنتُم بِهِ تُکَذِّبُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( بدانان گفته می‌شود : ) به سوی همان چیزی رهسپار شوید که پیوسته دروغش می‌شمردید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إنطَلِقُوا » : رهسپار شوید . روان شوید . « مَا » : مراد دوزخ است .‏

سوره مرسلات آیه 30
‏متن آیه : ‏
‏ انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِی ثَلَاثِ شُعَبٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بروید به سوی سایه سه شاخه ( دودهای خفقان بار آتش ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ظِلٍّ » : سایه . مراد دود سیاه و پرحرارتی است که از دوزخ برمی‌خیزد . به عنوان ریشخند ، سایه نامیده شده است . « شُعَبٍ » : جمع شُعْبَة ، شاخه . « ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ » : دارای سه شاخه ، شاخه‌ای از بالای سر ، و شاخه‌ای از طرف راست ، و شاخه‌ای از طرف چپ . به این ترتیب ، این دود غلیظ مرگبار ، آنان را از هر سو احاطه می‌کند و در کام خود فرو می‌برد .‏

سوره مرسلات آیه 31
‏متن آیه : ‏
‏ لَا ظَلِیلٍ وَلَا یُغْنِی مِنَ اللَّهَبِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏نه سایه‌دار خنک و آسایش‌بخشی است ، و نه از سوزندگی شعله‌های آتش جلوگیری می‌کند . ( چرا که خود برخاسته از آتش است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ظَلِیلٍ » : سایه‌دار . سایه گستر . مراد سایه‌ای است که آرام‌بخش و خنک باشد و واقعاً سایه به حساب بیاید .‏

سوره مرسلات آیه 32
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّهَا تَرْمِی بِشَرَرٍ کَالْقَصْرِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتشی که ( چنین دود مرگباری از آن برمی‌خیزد ) آتشپاره‌هائی از خود بیرون می‌دهد که انگار کوشک ( بزرگ و برافراشته‌ای ) هستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّهَا » : آن آتش . « شَرَرٍ » : جمع شَرَرَة و شَرارَة ، زبانه‌ها آتشپاره‌ها . جرقّه‌ها . « الْقَصْرِ » : کوشک . کاخ .‏

سوره مرسلات آیه 33
‏متن آیه : ‏
‏ کَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتشپاره‌هائی که انگار ( از لحاظ رنگ و حرکت و سرعت ) شتران زردی هستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَأَنَّهُ » : ضمیر ( هُ ) به لفظ ( شَرَر ) برمی‌گردد . « جِمَالَةٌ‌ » : جمع جَمَل ، شتران . « صُفْرٌ » : جمع اصفر ، زرد رنگ . عربها این واژه را درباره شترانی به کار می‌برند که رنگ آنها زردِ آمیزه سیاه باشد ( نگا : المصحف‌المفسّر ) .‏

سوره مرسلات آیه 34
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 35
‏متن آیه : ‏
‏ هَذَا یَوْمُ لَا یَنطِقُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏امروز ، روزی است که ( تکذیب‌کنندگان آیات الهی ، دم نمی‌زنند و ) سخن نمی‌گویند ( چرا که خداوند بر دهانشان مهر سکوت می‌نهد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمُ » : خبر ( هذا ) است و به جمله ( لا یَنطِقُونَ ) اضافه شده است . سخن نمی‌گویند . قیامت طولانی است و دارای موضعها و موقعیّتهای گوناگونی است . کافران بعد از دفاع از خود ( نگا : نحل‌ / 111 ) و معذرت‌خواهیها ( نگا : احزاب‌ / 67 ) و سرانجام انکار کفر و بی‌دینی خویش ( نگا : انعام‌ / 23 ) بر دهانشان مهر سکوت زده می‌شود ( نگا : یس‌ / 65 ) و خداوند برای گواهی بر اعمال و افعالشان سایر اندامها را به گفتار در می‌آورد ( نگا : نور / 24 ) و دیگر بدیشان اجازه سخن گفتن داده نمی‌شود .‏

سوره مرسلات آیه 36
‏متن آیه : ‏
‏ وَلَا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و بدیشان اجازه داده نمی‌شود تا پوزش بطلبند و عذرخواهی بکنند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لا یُؤْذَنُ لَهُمْ » : این عدم اجازه ، به دنبال ثبوت جرائم است . وقتی است که کار به جائی رسیده است که حق دفاع از ایشان سلب می‌گردد .‏

سوره مرسلات آیه 37
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 38
‏متن آیه : ‏
‏ هَذَا یَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاکُمْ وَالْأَوَّلِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( بدیشان گفته می‌شود : ) امروز ، روز داوری ( در میان مردم ) و جداسازی ( مؤمنان از کافران و حق از باطل و بالاخره بهشتیان از دوزخیان ) است ، شما را با همه پیشینیان گرد آورده‌ایم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْفَصْلِ » : داوری . جداسازی ( نگا : صافّات‌ / 21 ، دخان‌ / 40 ، مرسلات‌ / 13 و 14 ) . « الأوَّلِینَ » : پیشینیان . مفعول معه است و یا عطف است بر ضمیر ( کُمْ ) .‏

سوره مرسلات آیه 39
‏متن آیه : ‏
‏ فَإِن کَانَ لَکُمْ کَیْدٌ فَکِیدُونِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اکنون اگر حیله و چاره‌ای ( برای گریز از چنگال عقاب و عذاب من ) دارید ، نسبت به من انجام دهید ( و با هر طرح و نقشه‌ای که می‌توانید خویشتن را از دست من برهانید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَیْدٌ » : نیرنگ . چاره‌جوئی . حیله نجات و رهائی . « فَکِیدُونِ » : برای رهائی از عقاب و عذاب من چاره‌جوئی کنید . در برابر من حیله نجات به کار برید ( نگا : اعراف‌ / 195 ) .‏

سوره مرسلات آیه 40
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 41
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی ظِلَالٍ وَعُیُونٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پرهیزگاران در زیر سایه‌ها و در کنار چشمه‌سارانند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ظِلالٍ » : جمع ظِلّ ، سایه‌ها . « عُیُونٍ » : جمع عَیْن ، چشمه‌ها .‏

سوره مرسلات آیه 42
‏متن آیه : ‏
‏ وَفَوَاکِهَ مِمَّا یَشْتَهُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و در میان میوه‌هائی که بخواهند و آرزو کنند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« فَوَاکِهَ » : جمع فاکِهَة ، میوه‌ها . « یَشْتَهُونَ » : دو معنی دارد : الف - هرگونه میوه‌ای که می‌خواهند . ب - میوه‌هائی که خوشمزه و مورد پسند است و با اشتهاء کامل می‌خورند .‏

سوره مرسلات آیه 43
‏متن آیه : ‏
‏ کُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِیئاً بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در برابر کارهائی که می‌کرده‌اید ، خوش بخورید و خوش بنوشید ، گوارا باد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« هَنِیئاً » : ( نگا : نساء / 4 ، طور / 19 ، حاقّه‌ / 24 ) .‏

سوره مرسلات آیه 44
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏ما این گونه به نیکوکاران پاداش می‌دهیم .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّا کَذلِکَ . . . » : در این آیه و بسیاری از آیه‌های دیگر ، روی این مطلب تکیه شده است که نعمتهای الهی تنها به نیکوکاران داده می‌شود ؛ نه به مدّعیان دروغین ایمان .‏

سوره مرسلات آیه 45
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 46
‏متن آیه : ‏
‏ کُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِیلاً إِنَّکُم مُّجْرِمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( در این چند روز کوتاه دنیا ) کمی بخورید و چندی لذّت ببرید ( ولی بدانید که عذاب الهی در انتظار شما است ، چرا که ) شما گناهکارید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« قَلِیلاً » : روزگار اندکی . ظرف است . مراد مدّت کوتاه عمر انسان ، یا روزگار اندک جهان در برابر دنیای جاویدان آخرت است .‏

سوره مرسلات آیه 47
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب‌کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 48
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ارْکَعُوا لَا یَرْکَعُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( چنان از باده غرور سرمست هستند که ) وقتی بدانان گفته می‌شود : ( در برابر اوامر و نواهی الهی ) خضوع کنید و کرنش ببرید خضوع نمی‌کنند و کرنش نمی‌برند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« إرْکَعُوا » : رکوع ببرید . مراد از رکوع ، خضوع در برابر قوانین و مقرّرات الهی است‌ ؛ نه فقط رکوع نماز ( نگا : بقره‌ / 43 ، مائده‌ / 55 ) . خلاصه مراد اطاعت و فرمانبرداری از خدا است ( نگا : روح‌المعانی ) . برخی هم آن را به معنی ( نماز بگزارید ) دانسته‌اند ( نگا : زادالّمسیر ) .‏

سوره مرسلات آیه 49
‏متن آیه : ‏
‏ وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، وای به حال تکذیب کنندگان !‏

‏توضیحات : ‏
‏. . .‏

سوره مرسلات آیه 50
‏متن آیه : ‏
‏ فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( اگر به این قرآن که دلائل صدق و نشانه‌های حقّانیّت آن در تمام آیات و تعبیراتش آشکار است ، ایمان نیاورند ) پس به کدام سخن دیگر - غیر از قرآن‌ - ایمان می‌آورند ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« بَعْدَهُ » : جدای از قرآن . غیر از قرآن .‏