سورۀ مرسلات

سورۀ مرسلات

مکی است؛ ترتیب آن 77؛ شمار آیات آن 50

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا ١﴾.

خداوند عزوجل به باد‌هایی که به تعقیب یکدیگر مانند یال اسپ پی‌درپی می‌ورزند سوگند یاد کرده است و فقط اوتعالی است که باد‌ها را می‌فرستد.

﴿فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا ٢﴾.

خداوند سبحان به زورمند‌ترین باد‌هایی سوگند یاد نموده که به شدّت می‌وزند و تیز و تند حرکت می‌کنند؛ چنان‌که موجودات مسیر حرکت خود را خمیده می‌سازند و هلاک و نابود می‌نمایند.

﴿وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا ٣﴾.

همچنان به باد‌هایی سوگند یاد کرده که ابر‌ها را پراکنده می‌سازند، می‌رانند و از هم جدا می‌نمایند تا به وسیلۀ آن‌ها سرزمین‌های مرده را زنده گردانند. این‌ها بادهایی اند که باران‌ها را در اطراف زمین منتشر می‌سازند.

﴿فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا ٤﴾.

الله عزوجل به فرشتگانی سوگند یاد نموده که وحی را می‌آورند؛ وحیی که میان حقّ و باطل، حلال و حرام و ایمان و کفر فرق می‌گذارد.

﴿فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا ٥﴾.

و الله عزوجل به فرشتگان سوگند یاد کرده که وحی را از نزد اوتعالی به سوی پیامبران علیهم السلام القا می‌نمایند. در اینجا وحی یا به خاطر شرافت و بزرگی‌اش ذکر نامیده شده و یا به دلیل اینکه یاد‌آوریی برای اشخاص غافل، عیّاش و فراموشکار است.

﴿عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا ٦﴾.

ذکری که فرشتگان فرود می‌آورند عذر مخلوقات را بر‌طرف می‌کند، احتجاج آنان به عدم ارسال پیامبران را قطع می‌سازد و ایشان را به عذاب سختی بیم می‌دهد که در صورت عدم ایمان بدان گرفتار می‌شوند.

﴿إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ ٧﴾.

به راستی اموری از قبیل قیامت، سایر مقاطع محشر و حوادثی که بدان وعده داده شده‌اید قطعاً واقع می‌شود، ثابت است و کسی آن‌ها را رد کرده نمی‌تواند.

﴿فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ ٨﴾.

آنگاه که ستارگان تاریک شوند و روشنی آن‌ها را از بین برود؛ یعنی برای آگاهی به قیام قیامت سیاه و بی‌نور شوند.

﴿وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ ٩﴾.

و آنگاه که آسمان شکافته شود و انشقاق یابد؛ چنان‌که دارای دروازه‌هایی شود و این سقف مُحکم و بنای استوار از بین برود.

﴿وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ ١٠﴾.

و آنگاه که کوه‌ها کوبیده شوند، چون غباری در هوا پراکنده گردند و مانند سراب بیابان در آسمان به پرواز در‌آیند.

﴿وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ ١١﴾.

و آنگاه که برای پیامبران وقتی معیّن و مقرّر گردد تا میان آنان و امت‌های‌شان حکم صورت گیرد. این کدام روز بزرگ است که به عنوان وقتی برای پیامبران تعیین شده است.

﴿لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ ١٢﴾.

این چه روز بزرگی است که پیامبران در آن به تأخیر می‌افتند تا خداوند عزوجل میان آنان و اقوام‌شان فیصله کند. آری! روزی که چنین وصفی داشته باشد روز بزرگ و عظیمی است.

﴿لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ ١٣﴾.

پیامبران برای روزی به تأخیر می‌افتند که خداوند عزوجل میان آنان و اقوام‌شان فیصله می‌کند؛ یعنی هر که اطاعت کند نجات می‌یابد و هر که عصیانگری کند هلاک می‌شود.

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ١٤﴾.

ای انسان! چه چیزی تو را به سختی و هول‌انگیزی این روز باخبر ساخته است؟ تو شأن آن را نمی‌دانی و به اموری که در آن حاصل می‌شود دانا نیستی.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٥﴾.

هلاکت عظیم و عذاب درد‌آور برای کسانی باد که به این روز تکذیب می‌نمایند و از این محضر خداوند عزوجل بدان وعده کرده انکار می‌کنند.

﴿أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٦﴾.

آیا ما تکذیب‌کنندگان پیشتر از آنان مانند قوم نوح  علیه السلام ، قوم عاد و قوم ثمود را هلاک نساختیم؟ آری! بنیاد آنان را بر انداختیم و حیات‌شان را تباه نمودیم.

﴿ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ ١٧﴾.

بعد از آن آیندگان را نیز هلاک می‌سازیم؛ یعنی کسانی را که بعد از آنان آمدند با وجه اشتراک تکذیب، مانند پیشینیان به هلاک می‌رسانیم.

﴿کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ ١٨﴾.

این سنّت الهی دربارۀ هر مجرم و عادتش دربارۀ هر تکذیب‌کننده است و این حکم کافران مکّه را شامل می‌شود؛ یعنی جزای آنان مانند جزای پیشینیان است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ١٩﴾.

هلاکت و نابودی برای کسانی باد که به الوهیت خداوند یگانۀ قهّار و رسالت پیامبر مختار تکذیب می‌کنند؛ یعنی در دنیا خواری و در آخرت به آتش دوزخ گرفتار می‌شوند.

﴿أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ ٢٠﴾.

آیا شما را از آبی که در اصل و جایگاهش بی‌ارزش است، یعنی از نطفه نیافریدیم؟ پس از چه رو زورگویی، تکبّر و انکار می‌کنید؟

﴿فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ ٢١﴾.

بعد از آن این آب را در جای محفوظی،‌ یعنی در رَحِم زن نهادیم که از آفت‌ها در امان و از تلف‌شدن مصون است.

﴿إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ ٢٢﴾.

تا مدّت معیّن و معلومی که دورۀ بارداری است و با حساب دقیقی که بر حکمت دلالت دارد سپری می‌شود.

﴿فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ ٢٣﴾.

ما با حسن تدبیر در دورۀ حمل و ولادت، آفرینش و تصویرش را مقدّر نمودیم، چه تقدیر کنندۀ بزرگ و نعمت دهندۀ با تدبیری است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٤﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به قدرت خداوند یگانۀ قهّار در آفرینش انسان و تغییر آن در تمام اطوار تکذیب می‌نمایند.

﴿أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا ٢٥﴾.

آیا زمین را چنان مقرّر نداشتیم که زنده‌ها را بر رویش و مرده‌هایی را در باطنش نگه می‌دارد؛ زنده‌هایی که قابل شمارش نیستند و مرده‌هایی که در حدّ و حصر نمی‌گنجند؟

﴿أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا ٢٦﴾.

زنده‌هایی را در پشت خود جای داده که به حکمت حیات آن‌ها آگاهی نداریم، به خورد و نوش و گردش مصروف اند و می‌خرامند. همچنان مرده‌گانی را در بطنش جای داده که یا نعمت داده می‌شوند، یا عذاب می‌شوند و مورد محاسبه و بازپرس قرار می‌گیرند.

﴿وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا ٢٧﴾.

در روی زمین کوه‌های ثابتی را مقرّر داشتیم که در اعماقش فرو رفته، در آفاق آن ارتفاع یافته و اصول آن‌ها مستحکم و سر به فلک کشیده است. همچنان برای شما آب گوارا و زلالی برابر ساختیم که از آن می‌نوشید؛ چنان‌چه از سنگ سخت جوی آب زلالی بیرون می‌شود.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٨﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به قدرت ما در آفرینش زمین و طبقاتش که زنده‌گان و مرده‌گان را در خود جای داده و در آفرینش کوه‌های ثابت و آب گوارا تکذیب می‌نمایند.

﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ٢٩﴾.

به سوی آتش دوزخ که در دنیا بدان تکذیب می‌کردید روان شوید،‌ امروز آن را با چشم سر می‌بینید و گرمی‌اش را درمی‌یابید.

﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ ٣٠﴾.

به سوی سایۀ دود بزرگ دوزخ بروید که به سه بخش تقسیم شده و از آن آتش که گرمی سخت و شعلۀ ترس‌آور دارد طلبکار سایه شوید.

﴿لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ ٣١﴾.

سایه‌ای است که از گرمی پناه نمی‌دهد و شعلۀ آتش را دفع نمی‌نماید؛ زیرا گرمی‌اش روی را بریان می‌کند، شعله‌اش بدن‌ها را می‌سوزاند، دودش نفس‌ها را بند می‌کند و مردم را دچار اختناق می‌نماید.

﴿إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ ٣٢﴾.

به راستی که دوزخ در فضای خود آتش پاره‌پخش می‌کند، هر آتش پاره‌اش مانند کاخ بزرگی است که دارای بنای بلند و مرتفعی در آسمان باشد. این وصف آتش پارۀ آن است، خود آتش چگونه خواهد بود!!

﴿کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ ٣٣﴾.

گویا شتر بزرگ سیاه رنگی است که به زردی مایل است. آری! آتش از خشم خداوند جبّار سیاه شده و شراره‌های سیاه‌رنگی را از خود بیرون می‌اندازد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٤﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به آتش دوزخ و به دود و آتش پاره‌اش که مانند کاخ‌ها و شتر‌های بزرگ است تکذیب می‌کنند.

﴿هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ ٣٥﴾.

قیامت روزی است که کافران نمی‌توانند سخنی را به نفع خویش بگویند؛ یعنی حجّتی برای گفتن ندارند و عذر آنان قابل قبول نیست.

﴿وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ ٣٦﴾.

در این جایگاه برای آنان وقت داده نمی‌شود تا عذر‌جویی نمایند؛ زیرا عذری برای آنان وجود ندارد. بنابراین سخن فایده‌ای ندارد و اجازۀ سخن‌زدن صدور نمی‌یابد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٧﴾.

هلاکت عظیم و عذاب درد‌آوری برای کسانی باد که به احوال این روز، چون عدم سخن‌زدن کافران و عدم اجازۀ عذر‌جویی تکذیب می‌کنند.

﴿هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ ٣٨﴾.

 قیامت روزی است که خداوند عزوجل میان خلایق فیصله می‌کند. در آن روز آیندگان و پیشینیان و مردم اول و آخر را جمع می‌آوریم تا هر‌کدام را مطابق عملکردش جزا دهیم.

﴿فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ ٣٩﴾.

اگر برای رهایی از جزا و عذاب تدبیری دارید، همین اکنون به کار بندید و اگر راهی برای نجات از عذاب وجود دارد در پیش گیرید. امّا قوّت و لشکری را به دسترس ندارید تا شما را نجات بخشد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٠﴾.

هلاکت عظیم و عذاب درد‌آوری برای کسانی باد که به اموری چون جمع آوری اوّلین و آخرین و عدم توان کافران به حیله‌ای در پیشگاه خداوند یگانۀ قهّار تکذیب می‌کنند.

﴿إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ ٤١﴾.

به راستی کسانی که با انجام اوامر و پرهیز از نواهی الهی تقوا گزیدند در سایه‌های درخت‌های بلند بالا، در بوستان‌‌های شاداب و در باغ‌های فراخ قرار دارند و چشمه‌های آب صاف، گوارا و جاری برای‌شان آماده است.

﴿وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ ٤٢﴾.

میوه‌های بسیار و لذّت‌بخشی با مزّه‌های متنوّع و طعم‌های مختلف برای‌شان در بهشت آماده شده و در امن و شادمانی با نعمت و شادکامی به سر می‌برند.

﴿کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓ‍َٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٤٣﴾.

برایشان گفته می‌شود: با رضایت خاطر و طور گوارا از بهترین و پاکیزه‌ترین طعام بخورید و از لذیذ‌ترین و شیرین‌ترین نوشیدنی بیاشامید. این نعمت‌ها به سبب اعمال نیکویی به شما ارزانی شده که در دنیا انجام دادید و پاداش سعی مشکور شماست.

﴿إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٤٤﴾.

به مانند این پاداش که شامل نعمت‌ها، آرامش، فراوانی، سلامتی و شادمانی است، حق‌تعالی پاداش عمل هر بندۀ نیکو‌کار را که از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پیروی کند و از پروردگارش بترسد عطا می‌نماید.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٥﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به نعمت‌های خداوند عزوجل برای پرهیزگاران نیکو‌کار تکذیب می‌نمایند.

﴿کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ ٤٦﴾.

برای کافران گفته می‌شود: ای بد‌کاران! از لذّت‌های دار دنیا در عمر‌های کوتاه بخورید؛ زیرا لذّت‌های آن قطع‌شدنی و نعمت‌های آن فنا‌شدنی است.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٧﴾.

هلاکت و نابودی برای کسانی باد که به خبر‌های پوشیده‌ای که خداوند یگانۀ قهّار بدان اطلاع داده تکذیب می‌کنند.

﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ ٤٨﴾.

و آنگاه که برای کافران گفته می‌شود: برای پروردگار صاحب اختیار جبّار نماز بخوانید، از او اطاعت نمایید و از پیامبرش پیروی کنید نافرمانی می‌کنند، تکبّر می‌ورزند و انکار می‌نمایند.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٩﴾.

هلاکت و تباهی برای کسانی باد که به رسالت تکذیب می‌کنند، وحی را رد می‌نمایند و بدان کافر می‌شوند.

﴿فَبِأَیِّ حَدِیثِۢ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ٥٠﴾.

وقتی کافران به کتاب قرآن کریم که معجزۀ قناعت‌بخش، مبارک و واضحی است تصدیق نکنند،‌ پس به کدام کتاب ایمان خواهند آورد؟ یعنی ممکن نیست به هیچ کلام دیگری تصدیق نمایند.

سوره مرسلات

سوره مرسلات

Ayah: 1

وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا

سوگند به فرشتگانی که پیاپی فرستاده می‌شوند،

Ayah: 2

فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا

و سوگند به فرشتگانی که همچون تندباد می‌روند،

Ayah: 3

وَٱلنَّـٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا

و سوگند به فرشتگانی که [ابرها را] پراکنده می‌کنند،

Ayah: 4

فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا

و سوگند به فرشتگانی که جداکننده[ی حق از باطل] هستند

Ayah: 5

فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا

و سوگند به فرشتگانی که وحی [الهی] را [به پیامبران] القا می‌کنند،

Ayah: 6

عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا

برای اتمامِ‌حجت یا برای بیم و هشدار.

Ayah: 7

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ

بی‌گمان، آنچه به شما وعده داده می‌شود، واقع خواهد شد؛

Ayah: 8

فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ

آنگاه ‌که ستارگان تیره [و محو] شود

Ayah: 9

وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ

و آنگاه‌ که آسمان شکافته شود،

Ayah: 10

وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ

و آنگاه ‌که کوه‌ها [از جا کنده و] پراکنده شود،

Ayah: 11

وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ

و آنگاه ‌که برای پیامبران [جهت گواهی دادن در مورد امت‌ها]، وقت تعیین گردد،

Ayah: 12

لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ

این [امر،] برای چه روزی به تأخیر افتاده است؟

Ayah: 13

لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ

برای روز جدایی [و داوری].

Ayah: 14

وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ

و تو چه دانی روز جدایی [و داوری] چیست؟

Ayah: 15

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، [= قیامت] وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 16

أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ

آیا ما پیشینیان [مجرم] را نابود نکردیم؟

Ayah: 17

ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ

سپس دیگران را در پی آنها خواهیم آورد.

Ayah: 18

کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ

اینچنین با گنهکاران رفتار می‌کنیم.

Ayah: 19

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

---

Ayah: 20

أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ

آیا شما را از آبی پست [و ناچیز] نیافریدیم؟

Ayah: 21

فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ

سپس آن را در قرارگاهی محفوظ [= رحِم] قرار دادیم

Ayah: 22

إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ

تا زمانی معین.

Ayah: 23

فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ

ما [بر این کار] توانا بودیم و چه نیک توانا [و قدرتمند] هستیم.

Ayah: 24

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 25

أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا

آیا زمین را جایگاه [تجمع مردم] قرار ندادیم؟

Ayah: 26

أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا

هم در حال حیات و هم مرگشان؟

Ayah: 27

وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا

و کوه‌های بسیار بلند [و استوار] در آن قرار دادیم و آبی شیرین [و گوارا] به شما نوشاندیم.

Ayah: 28

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 29

ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ

[به آنها گفته می‌شود:] «به سوی همان چیزی بروید که پیوسته آن را تکذیب می‌کردید.

Ayah: 30

ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ

بروید به سوی سایۀ [دودهای آتش] سه‌شاخه،

Ayah: 31

لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ

نه سایه‌افکن [و خنک] است و نه از [گرمیِ] شعله‌های آتش جلوگیری می‌کند».

Ayah: 32

إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ

همانا [دوزخ،‌] شراره‌هایی چون کاخى [بلند] مى‌افکنَد.

Ayah: 33

کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ

گویی که آن [شراره‌ها] شتران زردرنگ هستند.

Ayah: 34

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 35

هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ

این [همان] روزی است که سخن نمی‌گویند.

Ayah: 36

وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ

و به آنها اجازه داده نمی‌شود تا عذرخواهی کنند.

Ayah: 37

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 38

هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ

این [همان] روز جدایی [و داوری] است که شما و گذشتگان را گرد آورده‌ایم.

Ayah: 39

فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ

پس اگر [حیله و] نیرنگی دارید، آن را در حق من به کار گیرید.

Ayah: 40

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 41

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ

به راستی که [در آن روز،] پرهیزگاران در سایه‌ها و [کنار] چشمه‌ها قرار دارند،

Ayah: 42

وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ

و میوه‌هایی که میل داشته باشند.

Ayah: 43

کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓـَٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

[به آنها گفته می‌شود:] «به پاداش آنچه می‌کردید، گوارا بخورید و بیاشامید.

Ayah: 44

إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ

ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم».

Ayah: 45

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 46

کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ

«[ای کافران، در این دنیا] اندکی بخورید و بهره گیرید؛ زیرا شما گناهکارید».

Ayah: 47

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 48

وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ

و هنگامی‌ که به آنها گفته شود: [نماز بگزارید و] رکوع کنید، [نماز نمی‌گزارند و] رکوع نمی‌کنند.

Ayah: 49

وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ

در آن روز، وای بر تکذیب‌کنندگان!

Ayah: 50

فَبِأَیِّ حَدِیثِۭ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ

[وقتی مردم به این قرآن که از جانب پروردگارشان نازل شده است ایمان نمی‌آورند،] پس به کدام سخن دیگری غیر از آن ایمان خواهند آورد؟

---

Al-Mursalāt

تفسیر سوره‌ی مرسلات

مکی و ۵۰ آیه است.

آیه‌ی ۱۵-۱:

﴿وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا١﴾[المرسلات: ۱]. «سوگند به فرشتگان پیام‌آور خوشی».

﴿فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا٢﴾[المرسلات: ۲]. «و به فرشتگان چون تندبادهای سخت».

﴿وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا٣﴾[المرسلات: ۳]. «و به فرشتگانی که آنچه را که باید پراکنده نمایند، می‌پراکنند».

﴿فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا٤﴾[المرسلات: ۴]. «و به فرشتگان جداکننده (حق از باطل)».

﴿فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا٥﴾[المرسلات: ۵]. «و به فرشتگان فرودآورندۀ وحی».

﴿عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا٦﴾[المرسلات: ۶]. «برای اتمام حجّت یا هشدار».

﴿إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ٧﴾[المرسلات: ۷]. «بی‌گمان آنچه وعده داده می‌شوید به وقوع می‌پیوندد».

﴿فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ٨﴾[المرسلات: ۸]. «هنگامی‌که ستارگان محو و تاریک می‌گردند».

﴿وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ٩﴾[المرسلات: ۹]. «و هنگامی‌که آسمان شکافته می‌گردد».

﴿وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ١٠﴾[المرسلات: ۱۰]. «و هنگامی‌که کوه‌ها برکنده و پراکنده می‌شوند».

﴿وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ١١﴾[المرسلات: ۱۱]. «و هنگامی‌که رسولان برای میعاد معیّن گرد آورده می‌شوند».

﴿لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ١٢﴾[المرسلات: ۱۲]. «برای چه روزی پس انداخته و در نظر گرفته شده‌اند».

﴿لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ١٣﴾[المرسلات: ۱۳]. «برای روز قضاوت و جدائی انداختن».

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ١٤﴾[المرسلات: ۱۴]. «و تو چه می‌دانی روز داوری و جدایی چیست»؟.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ١٥﴾[المرسلات: ۱۵]. «در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان».

خداوند متعال برای زنده شدن از مرگ، و جزا یافتن در برابر اعمال به فرشتگانی سوگند خورده است که پیام آور خوشی و خوبی هستند، و آنان فرشتگانی می‌باشند که خداوند آنان را به منظور اجرای امور تقدیری و شرعی و تدبیر جهان و انزال وحی بر پیامبرانش روانه می‌کند. ﴿وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا١﴾یعنی فرشتگانی که با خوبی و حکمت و مصلحت فرستاده شده‌اند نه برای امور بد و بیهوده.

﴿فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا٢﴾(خداوند به عاصفات هم سوگند یاد می‌کند) و آن فرشتگانی هستند که خداوند آن‌ها را می‌فرستد. آنان را در انجام دادن اوامر خ ودش به سرعتی مانند سرعت تندباد توصیف کرده است. یا منظور از «عاصفات» بادهای شدید است که به سرعت می‌ورزند.

﴿وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا٣﴾نیز به «ناشرات» قسم می‌خورد، احتمال دارد که منظور فرشتگانی باشند که آنچه را باید پراکنده نمایند پراکنده می‌کنند و احتمال دارد که منظور از ابرهایی باشد که خداوند به وسیله آنها زمین را پس از پژمردنش زنده می‌گرداند.

﴿فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا٥﴾نیز به «ملقیات» قسم یاد می‌کند و آن فرشتگانی هستند که شریف‌ترین فرمان‌ها را فرود می‌آورند، پندی که خداوند به وسیله آن بر بندگانش رحم می‌نماید و به وسیله آن منافع و مصالح بندگان را به آن‌ها تذکر می‌دهد و این پند را فرشتگان بر پیامبران فرود می‌آورند.

﴿عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا٦﴾برای اتمام حجت و رفع عذر و یا برای بیم دادن مردم. مردم را از هراس‌هایی که در پیش دارند می‌ترسانند و عذری برایشان نخواهند گذاشت، آنگاه مردم حجتی بر خداوند نخواهند داشت.

﴿إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ٧﴾زنده شدن پس از مرگ و جزای اعمال که به آن وعده داده می‌شوید قطعا به وقوع خواهد پیوست و شکی در آمدن آن نیست. و هنگامی‌که رخ دهد تغییرات و هول‌های سختی جهان را در بر می‌گیرد که دل‌ها را پریشان می‌نماید و مردم به شدّت اندوهگین می‌شوند.

پس ستارگان پراکنده می‌شوند و از مدار خود خارج می‌شوند و کوه‌ها نابود می‌گردند و چون گرد و غبار به هوا پراکنده می‌شوند و کوه‌ها و زمین به میدانی صاف و هموار که هیج فراز و نشیبی در آن نیست تبدیل می‌گردند.

این همان روزی است که پیامبران در آن روز گرد آورده شده و پس انداخته می‌شوند تا میان آن‌ها و امت‌هایشان حکم و داوری شود. بنابراین فرمود: ﴿لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ١٢﴾برای چه روزی پس انداخته و در نظر گرفته شده‌اند؟ (در اینجا) استفهام برای تعظیم است.

سپس پاسخ داد که ﴿لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ١٣﴾برای روز داوری میان مردم و جدا کردن برخی از برخی دیگر و حسابرسی هرکدام از آنان به صورت انفرادی. سپس کسی را تهدید کرد که این روز را تکذیب می‌کند و فرمود: ﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ١٥﴾وای برای تکذیب کنندگان و وای بر شدت عذاب و سرانجام بدشان! خداوند به آن‌ها خبر داد و برایشان سوگند خورد اما آن را تصدیق نکردند، بنابراین، سزاوار مجازات تند و سخت گشتند.

آیه‌ی ۱۹-۱۶:

﴿أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ١٦﴾[المرسلات: ۱۶]. «آیا ما پیشنیان را نابود نساخته‌ایم»؟!.

﴿ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ١٧﴾[المرسلات: ۱۷]. «آن‌گاه پسینیان را در پی آنان می‌آوریم».

﴿کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ١٨﴾[المرسلات: ۱۸]. «با گناهکاران بدینسان رفتار می‌کنیم».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ١٩﴾[المرسلات: ۱۹]. «در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان».

مگر ما تکذیب کنندگانِ پیشین را هلاک نساخته‌ایم؟! سپس از پسینیان هرکس که تکذیب کند او را هلاک خواهیم کرد. و این سنت گذشته و آینده در مورد هر گناهکاری است که باید سزا داده شود. پس چرا از آنچه می‌بینید و می‌شنوید عبرت نمی‌گیرید؟

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ١٥﴾در آن روز وای به حال کسانی که بعد از آن که آیات روشنگر و بلاها و عذاب‌ها را دیدند تکذیب کردند.

آیه‌ی ۲۴-۲۰:

﴿أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ٢٠﴾[المرسلات: ۲۰]. «آیا شما را از آبی ناچیز نیافریده‌ایم»؟!.

﴿فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ٢١﴾[المرسلات: ۲۱]. «و آن‌را در جایگاهی استوار قرار داده‌ایم».

﴿إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ٢٢﴾[المرسلات: ۲۲]. «تا مدت زمانی معین».

﴿فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ٢٣﴾[المرسلات: ۲۳]. «آن‌گاه (به آن) سامان دادیم و چه نیک سامان می‌دهیم».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٢٤﴾[المرسلات: ۲۴]. «در آن روز وای به حال تکذیب‌کنندگان»!.

﴿أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ٢٠﴾آیا ما شما انسان‌ها را از آبی ناچیز که بسیار بی‌ارزش و ناچیز است و از کمرها و سینه‌ها بیرون می‌آید نیافریده‌ایم؟! سپس خداوند آن‌را ﴿فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ٢١﴾در جایگاهی استوار که رحم است قرار می‌دهد و در آن جای می‌گیرد و رشد می‌کند.

﴿إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ٢٢﴾تا مدّت زمانی مشخص و وقتی معین.

﴿فَقَدَرۡنَا﴾این جنین را درمیان آن همه تاریکی‌ها سامان دادیم و آن‌را از نطفه به خون بسته‌ای تبدیل نمودیم و خون بسته را به تکه گوشتی درآوردیم تا این که خداوند آن را به جسمی تبدیل کرد و روح را در آن دمید. و کسانی هستند که قبل از (رسیدن به) این (مراحل) می‌میرند. ﴿فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ﴾و چه نیک سامان دهیم. پروردگار می‌گوید که خداوند چقدر تواناست، و چه نیک سامان می‌دهد! چون سامان دادن او تابع حکمتش می‌باشد و قابل ستایش است.

آیه‌ی ۲۸-۲۵:

﴿أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا٢٥﴾[المرسلات: ۲۵]. «آیا زمین را فراگیر نساخته‌ایم»؟.

﴿أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا٢٦﴾[المرسلات: ۲۶]. «که زندگان و مردگان را فرا می‌گیرد».

﴿وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا٢٧﴾[المرسلات: ۲۷]. «و در آن‌جا کوه‌های بلند قرار دادیم و به شما آبی شیرین نوشاندیم».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٢٨﴾[المرسلات: ۲۸]. «وای در آن روز برای تکذیب‌کنندگان».

آیا بر شما منت نگذارده‌ایم و با مسخر کردن زمین برای دستیابی به منافعتان به شما انعام نکرده‌ایم؟! زمین را چنان ساخته‌ایم که همه شما را فرا می‌گیرد. ﴿أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا٢٦﴾زندگان بر آن خانه می‌سازند و در آن زندگی می‌نمایند و مردگان در آن دفن می‌شوند و زمین همه را فرا می‌گیرد.

پس همان‌طور که خانه‌ها و کاخ‌ها از نعمت‌ها و منّت‌های خداوند بر بندگانش می‌باشد همچنین قبرها رحمت و لطفی است در حق آن‌ها و آنان‌را از این که جسدهایشان بیرون افتاده شود و درندگان آن را بخورند می‌پوشاند.

﴿وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ﴾و در آن جا کوه‌های بلند قرار دادیم تا زمین محکم گردد و تکان نخورد. پس خداوند زمین را با کوه‌های محکم و بلند و طولانی و پایدار ثبات بخشیده است. ﴿وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا﴾و به شما آبی شیرین و گوار نوشاندیم. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿أَفَرَءَیۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِی تَشۡرَبُونَ٦٨ ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ٦٩ لَوۡ نَشَآءُ جَعَلۡنَٰهُ أُجَاجٗا فَلَوۡلَا تَشۡکُرُونَ٧٠﴾[الواقعة: ۶۸-۷۰]. «آیا آبی را که می‌نوشید دیده‌اید»؟.

آیا شما آن را از ابرها نازل کرده‌اید یا ما نازل کننده هستیم؟ اگر آن‌را تلخ و ناگوار قرار دهیم چکار می‌کنید؟ پس چرا سپاس نمی‌گزارید!.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٢٨﴾وای در آن روز به حال تکذیب کنندگان، آن‌هایی که خداوند نعمت‌های ویژه‌ی خود را به آنان نمایاند و به آنان اختصاص داد. اما آنان از نعمت‌ها را تکذیب نمودند.

آیه‌ی ۳۴-۲۹:

﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ٢٩﴾[المرسلات: ۲۹]. «به‌سوی آنچه که آن‌را دروغ می‌انگاشتید بروید».

﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ٣٠﴾[المرسلات: ۳۰]. «بروید به‌سوی سایۀ سه شاخۀ (دودهای آتش)».

﴿لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ٣١﴾[المرسلات: ۳۱]. «که نه خنک است و نه حرارت آتش را باز می‌دارد».

﴿إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ٣٢﴾[المرسلات: ۳۲]. «آتشپاره‌هایی از خود بیرون می‌دهد که انگار کاخ‌هایی (برافراشته) هستند».

﴿کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ٣٣﴾[المرسلات: ۳۳]. «آتشپاره‌هایی که انگار شتران زردی هستند».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٣٤﴾[المرسلات: ۳۴]. «در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان».

این هلاکت و نابودی برای مجرمان تکذیب کننده آماده شده است و روز قیامت به آن‌ها گفته می‌شود: ﴿ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ٢٩﴾بروید به‌سوی آنچه که آن را دروغ می‌انگاشتید. سپس این را با آیه بعدی تفسیر کرد و فرمود: بروید به‌سوی سایه دوزخ که به سه شاخه و قطعه تقسیم می‌گردد و هر شاخه، بخشی از آتش را تشکیل می‌دهد.

این سه شاخه از آتش به نوبت به‌سوی بدنش نشانه می‌روند و آن‌را می‌سوزانند. ﴿لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ٣١﴾این سایه هیچ آسایش و آرامشی ندارد و حرارت آتش را باز نمی‌دارد. شعله آتش از چپ و راست و از هرسو آن را احاطه کرده است. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿لَهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ ظُلَلٞ مِّنَ ٱلنَّارِ وَمِن تَحۡتِهِمۡ ظُلَلٞ﴾[الزمر: ۱۶]. «آنان از بالا سایه‌هایی از آتش دارند و از زیر هم سایه‌هایی از آتش دارند».

﴿لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٞ وَمِن فَوۡقِهِمۡ غَوَاشٖۚ وَکَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلظَّٰلِمِینَ٤١﴾[الأعراف: ۴۱]. «آنان از جهن بستری دارند و از بالایشان بالاپوشی از دوزخ دارند و اینگونه ستمکاران را سزا می‌دهیم». سپس بزرگی آتشپاره را بیان کرد که بر بزرگی و شدت و منظره وحشتناک آن دلالت می‌نماید. پس فرمود: ﴿إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ٣٢ کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ٣٣﴾جهنم آتشپاره‌هایی بیرون می‌اندازد که انگار کاخ‌هایی افراشته هستند، آتشپاره‌هایی که انگار شتران سیاه ِ مایل به زرد هستند. و این دلالت می‌نماید که دوزخ تاریک است و شعله و آتشپاره‌هایش سیاه است و منظره بد و زشتی دارد، و به شدت داغ و گرم است. از خداوند می‌خواهیم که ما را از دوزخ و از کارهایی که انسان را به آن نزدیک می‌کند نجات دهد.

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٣٤﴾وای در آن روز بر تکذیب کنندگان.

آیه‌ی ۴۰-۳۵:

﴿هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ٣٥﴾[المرسلات: ۳۵]. «این روز روزی است که نمی‌توانند سخن بگویند».

﴿وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ٣٦﴾[المرسلات: ۳۶]. «و به آنان اجازه داده نمی‌شود تا پوزش بخواهند».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٣٧﴾[المرسلات: ۳۷]. «وای در آن روز بر تکذیب‌کنندگان».

﴿هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ٣٨﴾[المرسلات: ۳۸]. «این روزِ داوری است. شما را با پیشینیان گرد آورده‌ایم».

﴿فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ٣٩﴾[المرسلات: ۳۹]. «پس اگر نیرنگی دارید نیرنگ ورزید».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٠﴾[المرسلات: ۴۰]. «در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان».

﴿هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ٣٥﴾یعنی تکذیب کنندگان در این روز سخت و دشوار از ترس و هراس سخنی نمی‌گویند. ﴿وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ٣٦﴾و معذرت خواستن و پوزش طلبیدن آن‌ها پذیرفته نمی‌گردد. ﴿فَیَوۡمَئِذٖ لَّا یَنفَعُ ٱلَّذِینَ ظَلَمُواْ مَعۡذِرَتُهُمۡ وَلَا هُمۡ یُسۡتَعۡتَبُونَ٥٧﴾[الروم: ۵۷]. «پس امروز پوزش طلبیدن ستمگران به آنان سود نمی‌بخشد و از آنها خواسته نمی‌شود تا خداوند را خشنود گردانند».

﴿هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ٣٨﴾این روزِ داوری است که شما را به پیشینیان گرد آورده‌ایم تا میان شما و مردم داوری گردد. ﴿فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ﴾پس اگر نیرنگ و چاره‌ای دارید و می‌توانید از گستره فرمانروایی ام بیرون روید و از عذاب من نجات یابید، ﴿فَکِیدُونِ﴾پس چاره بیاندیشید و نیرنگ ورزید. یعنی توان و قدرتی ندارید. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿یَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ إِنِ ٱسۡتَطَعۡتُمۡ أَن تَنفُذُواْ مِنۡ أَقۡطَارِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ فَٱنفُذُواْۚ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلۡطَٰنٖ٣٣﴾[الرحمن: ۳۳]. «ای گروه جن و انس! اگر می‌توانید از کناره‌های آسمان‌ها و زمین بگذرید، پس بگذرید، جز به توانایی نمی‌گذرید». پس در این روز حیله‌ها و چاره‌های ستمگران باطل و نابود می‌گردد و تسلیم عذاب خدا می‌شوند و دروغ و تکذیب آن‌ها برایشان روشن می‌گردد.

آیه‌ی ۴۵-۴۱:

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٠﴾[المرسلات: ۴۰]. «بی‌گمان پرهیزگاران در سایه‌ها و چشمه‌ساران خواهند بود».

﴿وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ٤٢﴾[المرسلات: ۴۲]. «و میوه‌هایی که دلخواه آنان است».

﴿کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓ‍َٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ٤٣﴾[المرسلات: ۴۳]. «به پاداش آنچه می‌کردید گوارا بخورید و بیاشامید».

﴿إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ٤٤﴾[المرسلات: ۴۴]. «ما اینگونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٥﴾[المرسلات: ۴۵]. «وای در آن روز به حال تکذیب‌کنندگان».

وقتی عقوبت و سزای تکذیب کنندگان را بیان کرد پاداش نیکوکاران را نیز بیان نمود و فرمود: ﴿إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ﴾بی‌گمان کسانی‌که از تکذیب پرهیز کرده‌اند و گفته‌ها و کارها و اعمالشان متصف به پرهیزگاران و تصدیق است ـ و آن‌ها جز با ادای واجبات و ترک محرمات متصف به تصدیق نخواهند بود ـ ﴿فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ﴾در میان درختان متنوع و سایه سار و سرسبز و با طراوات و چشمه سارانی دیدنی هستند که از چشمه‌ی سلسبیل و رحیق سرچشمه می‌گیرند.

﴿وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ٤٢﴾و بهترین و پاکیزه‌ترین میوه‌هایی که دلخواه آنان است. و به آنان گفته می‌شود: ﴿کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ﴾از بهترین و پاکیزه‌ترین خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها گوارا بخورید و بیاشامید. و زمانی خوراک و نوشیدنی گوارا می‌شود که از هر آفت و نقصی سالم باشد و یقین کنند که این میوه‌ها قطع نمی‌گردد و تمام نمی‌شود.

﴿بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ﴾به پاداش کارهایی که می‌کرده‌اید. پس اعمالتان سبب رسیدن شما به باغ‌های پرناز و نعمت بهشت است. و اینگونه هرکس که عبادت خداوند را به خوبی انجام دهد و با بندگان خدا نیکی کند (از سوی خدا پاداش می‌یابد). بنابراین فرمود:

﴿إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ٤٤ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٥﴾ما بدینسان نیکوکاران را پاداش می‌دهیم. ای امروز به حال تکذیب کنندگان. و اگر این هلاکت فقط به معنی از دست دادن نعمت‌ها باشد محرومیت و اندوهی کافی برای آنان به حساب می‌آید.

آیه‌ی ۵۰-۴۶:

﴿کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ٤٦﴾[المرسلات: ۴۶]. «اندکی بخورید و بهره‌مند گردید که شما گناهکارید».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٧﴾[المرسلات: ۴۷]. «وای به حال تکذیب‌کنندگان در آن روز».

﴿وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ٤٨﴾[المرسلات: ۴۸]. «و چون به آنان گفته شود به رکوع روید نمی‌توانند به رکوع بروند».

﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٩﴾[المرسلات: ۴۹]. «در آن روز وای به حال تکذیب‌کنندگان».

﴿فَبِأَیِّ حَدِیثِۢ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ٥٠﴾[المرسلات: ۵۰]. «پس بعد از آن (قرآن) به کدام سخن ایمان می‌آورند»؟.

این تهدید و هشداری است برای تکذیب کنندگان. آن‌ها گرچه در دنیا خوردند و نوشیدند، و از لذت‌ها بهره‌مند گشتند و از عبادت‌ها غافل شدند اما آن‌ها گناهکارند و مستحق کیفری هستند که مجرمان سزاوار آن می‌باشند. پس لذت‌هایشان تمام می‌شود و آثار کارهایشان باقی می‌ماند.

از جمله بزهکاران آنان این است که هرگاه به نماز که ـ مهم‌ترین و شریف‌ترین عبادت است ـ امر شوند و به آن‌ها گفته شود: ﴿ٱرۡکَعُواْ﴾رکوع کنید، از نماز خواندن امتناع می‌ورزند.

پس چه جرم و گناهی بالاتر از این وجود دارد؟ و چه تکذیبی می‌تواند از این بیش‌تر و افزون‌تر باشد؟! ﴿وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ٤٩﴾از جمله هلاکتی که آن‌ها بدان گرفتار می‌شوند این است که درهای توفیق به رویشان بسته می‌گردد و از هر خیر و خوبی محروم می‌شوند، زیرا آن‌ها در جایی که این قرآن را که به طور مطلق بالاترین مراتب صدق و یقین است تکذیب کنند، ﴿فَبِأَیِّ حَدِیثِۢ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ٥٠﴾پس بعد از قرآن به کدام سخن ایمان می‌آورند؟

آیا به باطل ایمان می‌آورند که بی‌پایه است و حتی بر شبهه‌ای استوار نمی‌باشد گذشته از این که بر پایه دلیلی باشد؟ یا به سخن مشرک دروغگویی ایمان می‌آورند؟! پس بعد از نور آشکار جز تاریکی چیزی نیست و بعد از تصدیقی که دلایل و حجت‌های قاطع بر صحت آن وارد شده جز افترای صریح و دروغی روشن وجود ندارد و فقط سزاوار کسی است که هم شأن آن است. پس هلاک شوند آن‌ها چقدر کور و نابینا هستند! و وای بر آن‌ها چقدر بدبخت و زیانکار می‌باشند! از خداوند عفو و عافیت را می‌خواهیم بی‌گمان او بخشنده بزرگوار است.

پایان تفسیر سوره‌ی مرسلات

سورة المرسلات

سورة المرسلات - سورة 77 - عدد آیاتها 50

بسم الله الرحمن الرحیم

1. وَالْمُرْسَلاتِ عُرْفًا

2. فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا

3. وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا

4. فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا

5. فَالْمُلْقِیَاتِ ذِکْرًا

6. عُذْرًا أَوْ نُذْرًا

7. إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ

8. فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ

9. وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ

10. وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ

11. وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ

12. لِأَیِّ یَوْمٍ أُجِّلَتْ

13. لِیَوْمِ الْفَصْلِ

14. وَمَا أَدْرَاکَ مَا یَوْمُ الْفَصْلِ

15. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

16. أَلَمْ نُهْلِکِ الأَوَّلِینَ

17. ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الآخِرِینَ

18. کَذَلِکَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِینَ

19. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

20. أَلَمْ نَخْلُقکُّم مِّن مَّاء مَّهِینٍ

21. فَجَعَلْنَاهُ فِی قَرَارٍ مَّکِینٍ

22. إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ

23. فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ

24. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

25. أَلَمْ نَجْعَلِ الأَرْضَ کِفَاتًا

26. أَحْیَاء وَأَمْوَاتًا

27. وَجَعَلْنَا فِیهَا رَوَاسِیَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَیْنَاکُم مَّاء فُرَاتًا

28. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

29. انطَلِقُوا إِلَى مَا کُنتُم بِهِ تُکَذِّبُونَ

30. انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ

31. لا ظَلِیلٍ وَلا یُغْنِی مِنَ اللَّهَبِ

32. إِنَّهَا تَرْمِی بِشَرَرٍ کَالْقَصْرِ

33. کَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ

34. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

35. هَذَا یَوْمُ لا یَنطِقُونَ

36. وَلا یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ

37. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

38. هَذَا یَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاکُمْ وَالأَوَّلِینَ

39. فَإِن کَانَ لَکُمْ کَیْدٌ فَکِیدُونِ

40. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

41. إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی ظِلالٍ وَعُیُونٍ

42. وَفَوَاکِهَ مِمَّا یَشْتَهُونَ

43. کُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِیئًا بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ

44. إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ

45. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

46. کُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِیلا إِنَّکُم مُّجْرِمُونَ

47. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

48. وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ارْکَعُوا لا یَرْکَعُونَ

49. وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِّلْمُکَذِّبِینَ

50. فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ

سورة مرسلات

به نام الله بخشندة مهربان

سوگند به فرشتگانی که پی در پی فرستاده شدند. ﴿1﴾ پس سوگند به فرشتگانی که همچون تندباد می‌روند. ﴿2﴾ و سوگند به فرشتگانی که (ابرها را) پراکنده می‌کنند. ﴿3﴾ پس سوگند به فرشتگانی که جداکننده (حق از باطل) اند. ﴿4﴾ و سوگند به فرشتگانی که وحی (الهی) را (به پیامبران) القا می‌کنند. ﴿5﴾ برای اتمام حجت یا برای بیم و هشدار. ﴿6﴾ بی‌گمان آنچه به شما وعده داده می‌شود، واقع خواهد شد. ﴿7﴾ پس هنگامی‌که ستارگان تیره (و محو) شود. ﴿8﴾ و هنگامی‌که آسمان شکافته شود. ﴿9﴾ و هنگامی‌که کوه‌ها (از جا کنده و) پراکنده شود. ﴿10﴾ و هنگامی‌که پیامبران را (جهت گواهی بر امت‌ها) وقت معین شود. ﴿11﴾ این (امر) برای چه روزی به تأخیر افتاده است؟! ﴿12﴾ برای روز جدایی، (و داوری). ﴿13﴾ و تو چه دانی روز جدایی (و داوری) چیست؟! ﴿14﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان!. ﴿15﴾ آیا ما پیشینیان (مجرم) را نابود نکردیم؟! ﴿16﴾ سپس دیگران را در پی آن‌ها خواهیم آورد. ﴿17﴾ این چنین با گنهکاران رفتار می‌کنیم. ﴿18﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿19﴾آیا شما را از آبی پست (و ناچیز) نیافریدیم؟! ﴿20﴾ پس آن را در (رحم) قرارگاهی محفوظ (و استوار) قرار دادیم ﴿21﴾ تا زمانی معین؟! ﴿22﴾ پس ما (بر این کار) توانا بودیم، و چه نیک توانا (و قدرتمند) هستیم. ﴿23﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿24﴾ آیا زمین را جایگاه (تجمع مردم) قرار ندادیم. ﴿25﴾ هم در حال حیات و زندگی‌شان و هم مرگ‌شان؟! ﴿26﴾ و در آن کوه‌های بسیار بلند (و استوار) قرار دادیم، و آبی شیرین (و گوارا) به شما نوشاندیم. ﴿27﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌گنندگان! ﴿28﴾ (به آن‌ها گفته می‌شود:) به سوی همان چیزی بروید که پیوسته تکذیبش می‌کردید. ﴿29﴾ بروید به سوی سایة (دودهای آتش) سه شاخه! ﴿30﴾ نه سایه افکن (و خنک) است، و نه از (گرمی) شعله‌های آتش جلوگیری می‌کند! ﴿31﴾ همانا (جهنم) شراره‌هایی چون کوشک پرتاب می‌کند. ﴿32﴾ گویی که آن (شراره‌ها) شتران زرد رنگ هستند. ﴿33﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿34﴾ این (همان) روزی است که سخن نمی‌گویند. ﴿35﴾ و به آن‌ها اجازه داده نمی‌شود تا عذر خواهی کنند. ﴿36﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿37﴾ این (همان) روز جدایی (و داوری) است که شما و گذشتگان را گرد آورده‌ایم. ﴿38﴾ پس اگر (حیله و) نیرنگی دارید، آن را در حق من بکار گیرید. ﴿39﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿40﴾ به راستی که (در آن روز) پرهیزگاران در سایه‌ها و (کنار) چشمه‌ها قرار دارند. ﴿41﴾ و میوه‌هایی که میل داشته باشند. ﴿42﴾ (به آن‌ها گفته می‌شود:) گوارا بخورید و بنوشید به پاداش آنچه می‌کردید. ﴿43﴾ ما اینگونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم». ﴿44﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿45﴾ «(ای کافران! در این دنیا) اندکی بخورید و بهره گیرید، زیرا شما گناهکار هستید» ﴿46﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿47﴾ و هنگامی‌که به آن‌ها گفته شود: (نماز بگزارید و) رکوع کنید، (نماز نمی‌گزارند و) رکوع نمی‌کنند. ﴿48﴾ در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب‌کنندگان! ﴿49﴾ (ای پیامبر! اگر این مردم به این قرآن ایمان نمی‌آورند) پس بعد از آن به کدام سخن ایمان می‌آورند؟! ﴿50﴾

سُورَةُ المُرۡسَلَاتِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

وَٱلۡمُرۡسَلَٰتِ عُرۡفٗا ١ فَٱلۡعَٰصِفَٰتِ عَصۡفٗا ٢ وَٱلنَّٰشِرَٰتِ نَشۡرٗا ٣ فَٱلۡفَٰرِقَٰتِ فَرۡقٗا ٤ فَٱلۡمُلۡقِیَٰتِ ذِکۡرًا ٥ عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا ٦ إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَٰقِعٞ ٧ فَإِذَا ٱلنُّجُومُ طُمِسَتۡ ٨ وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ فُرِجَتۡ ٩ وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ نُسِفَتۡ ١٠ وَإِذَا ٱلرُّسُلُ أُقِّتَتۡ ١١ لِأَیِّ یَوۡمٍ أُجِّلَتۡ ١٢ لِیَوۡمِ ٱلۡفَصۡلِ ١٣ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ١٤ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٥ أَلَمۡ نُهۡلِکِ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٦ ثُمَّ نُتۡبِعُهُمُ ٱلۡأٓخِرِینَ ١٧ کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ ١٨ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١٩أَلَمۡ نَخۡلُقکُّم مِّن مَّآءٖ مَّهِینٖ ٢٠ فَجَعَلۡنَٰهُ فِی قَرَارٖ مَّکِینٍ ٢١ إِلَىٰ قَدَرٖ مَّعۡلُومٖ ٢٢ فَقَدَرۡنَا فَنِعۡمَ ٱلۡقَٰدِرُونَ ٢٣ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٤ أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ کِفَاتًا ٢٥ أَحۡیَآءٗ وَأَمۡوَٰتٗا ٢٦ وَجَعَلۡنَا فِیهَا رَوَٰسِیَ شَٰمِخَٰتٖ وَأَسۡقَیۡنَٰکُم مَّآءٗ فُرَاتٗا ٢٧ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٢٨ ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ مَا کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ٢٩ ٱنطَلِقُوٓاْ إِلَىٰ ظِلّٖ ذِی ثَلَٰثِ شُعَبٖ ٣٠ لَّا ظَلِیلٖ وَلَا یُغۡنِی مِنَ ٱللَّهَبِ ٣١ إِنَّهَا تَرۡمِی بِشَرَرٖ کَٱلۡقَصۡرِ ٣٢ کَأَنَّهُۥ جِمَٰلَتٞ صُفۡرٞ ٣٣ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٤ هَٰذَا یَوۡمُ لَا یَنطِقُونَ ٣٥ وَلَا یُؤۡذَنُ لَهُمۡ فَیَعۡتَذِرُونَ ٣٦ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٣٧ هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِۖ جَمَعۡنَٰکُمۡ وَٱلۡأَوَّلِینَ ٣٨ فَإِن کَانَ لَکُمۡ کَیۡدٞ فَکِیدُونِ ٣٩ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٠ إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی ظِلَٰلٖ وَعُیُونٖ ٤١ وَفَوَٰکِهَ مِمَّا یَشۡتَهُونَ ٤٢ کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓ‍َٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٤٣ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٤٤ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٥ کُلُواْ وَتَمَتَّعُواْ قَلِیلًا إِنَّکُم مُّجۡرِمُونَ ٤٦ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٧ وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱرۡکَعُواْ لَا یَرۡکَعُونَ ٤٨ وَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ٤٩ فَبِأَیِّ حَدِیثِۢ بَعۡدَهُۥ یُؤۡمِنُونَ ٥٠

سوره مرسلات

به نام خداوند بخشندة مهربان

سوگند به فرشتگان پیام‌آور خوشی. ﴿1﴾ و به فرشتگان چون تندبادهای سخت. ﴿2﴾ و به فرشتگانی که آنچه را که باید پراکنده نمایند، می‌پراکنند. ﴿3﴾ و به فرشتگان جداکننده (حق از باطل). ﴿4﴾ و به فرشتگان فرودآورندة وحی. ﴿5﴾ برای اتمام حجّت یا هشدار. ﴿6﴾ بی‌گمان آنچه وعده داده می‌شوید به وقوع می‌پیوندد. ﴿7﴾ هنگامی‌که ستارگان محو و تاریک می‌گردند. ﴿8﴾ و هنگامی‌که آسمان شکافته می‌گردد. ﴿9﴾ و هنگامی‌که کوه‌ها برکنده و پراکنده می‌شوند. ﴿10﴾ و هنگامی‌که رسولان برای میعاد معیّن گرد آورده می‌شوند. ﴿11﴾ برای چه روزی پس انداخته و در نظر گرفته شده‌اند. ﴿12﴾ برای روز قضاوت و جدائی انداختن. ﴿13﴾ و تو چه می‌دانی روز داوری و جدایی چیست؟. ﴿14﴾ در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان. ﴿15﴾ آیا ما پیشنیان را نابود نساخته‌ایم؟!. ﴿16﴾ آن‌گاه پسینیان را در پی آنان می‌آوریم. ﴿17﴾ با گناهکاران بدینسان رفتار می‌کنیم. ﴿18﴾ در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان. ﴿19﴾آیا شما را از آبی ناچیز نیافریده‌ایم؟!. ﴿20﴾ و آن‌را در جایگاهی استوار قرار داده‌ایم. ﴿21﴾ تا مدت زمانی معین. ﴿22﴾  آن‌گاه (به آن) سامان دادیم و چه نیک سامان می‌دهیم. ﴿23﴾ در آن روز وای به حال تکذیب‌کنندگان!. ﴿24﴾ آیا زمین را فراگیر نساخته‌ایم؟. ﴿25﴾ که زندگان و مردگان را فرا می‌گیرد. ﴿26﴾ و در آن‌جا کوه‌های بلند قرار دادیم و به شما آبی شیرین نوشاندیم. ﴿27﴾ وای در آن روز برای تکذیب‌کنندگان. ﴿28﴾ به‌سوی آنچه که آن‌را دروغ می‌انگاشتید بروید. ﴿29﴾ بروید به‌سوی سایة سه شاخة (دودهای آتش). ﴿30﴾ که نه خنک است و نه حرارت آتش را باز می‌دارد. ﴿31﴾ آتشپاره‌هایی از خود بیرون می‌دهد که انگار کاخ‌هایی (برافراشته) هستند. ﴿32﴾ آتشپاره‌هایی که انگار شتران زردی هستند. ﴿33﴾ در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان. ﴿34﴾ این روز روزی است که نمی‌توانند سخن بگویند. ﴿35﴾ و به آنان اجازه داده نمی‌شود تا پوزش بخواهند. ﴿36﴾ وای در آن روز بر تکذیب‌کنندگان. ﴿37﴾ این روزِ داوری است. شما را با پیشینیان گرد آورده‌ایم. ﴿38﴾ پس اگر نیرنگی دارید نیرنگ ورزید. ﴿39﴾ در آن روز وای بر تکذیب‌کنندگان. ﴿40﴾ بی‌گمان پرهیزگاران در سایه‌ها و چشمه‌ساران خواهند بود. ﴿41﴾ و میوه‌هایی که دلخواه آنان است. ﴿42﴾ به پاداش آنچه می‌کردید گوارا بخورید و بیاشامید. ﴿43﴾ ما اینگونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم. ﴿44﴾ وای در آن روز به حال تکذیب‌کنندگان. ﴿45﴾ اندکی بخورید و بهره‌مند گردید که شما گناهکارید. ﴿46﴾ وای به حال تکذیب‌کنندگان در آن روز. ﴿47﴾ و چون به آنان گفته شود به رکوع روید نمی‌توانند به رکوع بروند. ﴿48﴾ در آن روز وای به حال تکذیب‌کنندگان. ﴿49﴾ پس بعد از آن (قرآن) به کدام سخن ایمان می‌آورند؟. ﴿50﴾