سورۀ زلزله

سورۀ زلزله

مدنی است؛ ترتیب آن 99؛ شمار آیات آن 8

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿إِذَا زُلۡزِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ زِلۡزَالَهَا ١﴾.

آنگاه که زمین به لرزۀ شدیدی گرفتار آید، به سختی تکان خورد و جنبشی بزرگ آن را فرا‌گیرد؛ چنان‌که زیر و زبرش دگرگون شود و نشانه‌هایش تغییر یابد.

﴿وَأَخۡرَجَتِ ٱلۡأَرۡضُ أَثۡقَالَهَا ٢﴾.

موجوداتی را که در میان دارد، مردگان و گنج‌هایی را که در بطنش جای داده همه را بر رویش بیرون افگند تا برای روز قیامت آماده شود.

﴿وَقَالَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا لَهَا ٣﴾.

انسان را حیرت فرا‌گیرد، از خود رفته و مدهوش شود، با گرفتاری به دهشت و با بیخودی سؤال کند که چه بلایی بر سر زمین آمده و به چه مصیبتی گرفتار شده است؟

﴿یَوۡمَئِذٖ تُحَدِّثُ أَخۡبَارَهَا ٤﴾.

زمین در روز قیامت به همه اعمال خوب و بد، صلاح و فساد و حقّ و باطلی که بر رویش انجام شده خبر می‌دهد تا بر هر‌یک گواه باشد.

﴿بِأَنَّ رَبَّکَ أَوۡحَىٰ لَهَا ٥﴾.

در این هنگام حق‌تعالی بر زمین فرمان می‌دهد تا به همه اعمالی که بر رویش انجام شده خبر دهد، هیچ خبری را بپوشد و از هیچ امری انکار نکند، از این‌رو به همه اعمال خورد و بزرگ اقرار می‌دهد.

﴿یَوۡمَئِذٖ یَصۡدُرُ ٱلنَّاسُ أَشۡتَاتٗا لِّیُرَوۡاْ أَعۡمَٰلَهُمۡ ٦﴾.

در این هنگام گروه‌های مختلف مردم به سوی حکم فیصله کنندۀ الهی باز می‌گردند تا نتایج اعمال نیک و بد و طاعات و معاصی خویش را مشاهده کنند.

﴿فَمَن یَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٍ خَیۡرٗا یَرَهُۥ ٧﴾.

هر که عمل خیری را به اندازۀ وزن مور کوچکی انجام دهد پاداش آن را در نزد پروردکارش درمی‌یابد. بنابراین نباید فاعل خیر، عمل ‌اندک را حقیر شمارد؛ زیرا عمل ‌اندک با نیّت خالص و صداقت، بزرگ می‌باشد؛ چنان‌چه تبسّم صدقه به شمار می‌رود.

﴿وَمَن یَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ شَرّٗا یَرَهُۥ ٨﴾.

و کسی که عمل بدی را به اندازۀ وزن مور کوچکی انجام دهد، جزای آن را در نزد پروردگارش درمی‌یابد. بنابراین نباید فاعل کار بد، عمل بدش را اگرچه اندک هم باشد حقیر بشمارد؛ زیرا گفتن یک کلمۀ دروغ زیاد است و با اصرار بر گناه صغیره‌ای وجود ندارد.

سوره الزلزله

سُورَةُ الزَّلۡزَلَةِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ إِذَا زُلۡزِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ زِلۡزَالَهَا ١ وَأَخۡرَجَتِ ٱلۡأَرۡضُ أَثۡقَالَهَا ٢ وَقَالَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا لَهَا ٣ یَوۡمَئِذٖ تُحَدِّثُ أَخۡبَارَهَا ٤ بِأَنَّ رَبَّکَ أَوۡحَىٰ لَهَا ٥ یَوۡمَئِذٖ یَصۡدُرُ ٱلنَّاسُ أَشۡتَاتٗا لِّیُرَوۡاْ أَعۡمَٰلَهُمۡ ٦ فَمَن یَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٍ خَیۡرٗا یَرَهُۥ ٧ وَمَن یَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ شَرّٗا یَرَهُۥ ٨ ﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

وقتى که جنبانیده شود زمین را به آن جنبش خودش. ﴿1﴾و بیرون آورد زمین بارهای خویش [1281]. ﴿2﴾و گوید انسان: چه حالت است زمین را؟. ﴿3﴾آن روز، تقریر کند زمین قصه‏هاى خود را. ﴿4﴾به سبب آنکه پروردگار تو حکم فرستاده است به سوى زمین. ﴿5﴾آن روز بازگردند مردمان بر احوال مختلف [1282]تا نموده شود به ایشان جزای اعمال ایشان. ﴿6﴾پس هرکه کرده باشد هم سنگ یک ذرّه عمل نیک، ببیند آن را. ﴿7﴾و هرکه کرده باشد هم‌سنگ یک ذرّه عمل بد، ببیند آن را. ﴿8﴾

تفسیر نور: سوره زلزلة

تفسیر نور:
سوره زلزلة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏هنگامی که زمین سخت به لرزه در انداخته می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِذَا . . . » : اشاره به زلزله شدید قیامت است ( نگا : حجّ‌ / 1 ) . « زِلْزَالَهَا » : زلزله‌ای که مخصوص زمین است و چگونگی و شدّت آن را تنها خدا می‌داند .‏

سوره زلزلة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏و زمین ( از هم می‌شکافد و گدازه‌های درونی و دفینه‌ها و مرده‌ها ، و همه ) سنگینیها و بارهای خود را بیرون می‌اندازد ( و به گونه دیگری در می‌آید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَثْقَالَ » : جمع ثِقْل ، بارهای سنگین . مراد همه گدازه‌ها و دفینه‌ها و گنجینه‌ها و اموات و جز اینها است ( نگا : عنکبوت‌ / 13 ، نحل‌ / 7 ) .‏

سوره زلزلة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏و انسان می‌گوید : زمین را چه شده است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« الإنسَانُ » : انسانی که تکانهای غیرعادی و دگرگونیهای وحشتناک زمین را می‌بیند . « مَا لَهَا » : زمین را چه خبر است‌ ؟ آن را چه شده است‌ ؟‏

سوره زلزلة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ( که سرآغاز قیامت است ) زمین خبرهای خود را بازگو می‌کند ( و به زبان قال یا حال خواهد گفت که چه چیزهائی بر آن گذشته است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمَئِذٍ » : در آن روز . بدل از ( إِذَا ) است . « تُحَدِّثُ » : سخن می‌گوید . بازگو می‌کند . این سخن گفتن و بازگو کردن ، یا به زبال قال است و زمین شاهد و ناظر اعمال انسانها بوده است ، و یا این که به زبان حال است . یعنی وضع زمین بدان هنگام بیانگر همه چیز خواهد بود ، و در چنین روزی حق و باطل پدیدار خواهد شد . « أَخْبَارَهَا » : اخبار زمین ، اوضاع و احوالی است که در آن زمان به چشم می‌خورد ، یا اعمال و افعالی است که مردمان بر روی آن انجام داده‌اند و اینک بدانها گواهی می‌دهد . چرا که همه چیز در جهان ثبت و ضبط است .‏

سوره زلزلة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏( این احوال و اقوال زمین ) بدان سبب است که پروردگار تو بدو پیام می‌دهد ( که چه بشود و چه بگوید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« بِأَنَّ رَبَّکَ . . . » : حرف باء ، سببیّه است . « أَوْحَیا » : پیام داد . فرمان داد ( نگا : نحل‌ / 68 ) .‏

سوره زلزلة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتاً لِّیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، مردمان ( از گورهای خود ) دسته دسته و پراکنده بیرون می‌آیند ( و رهسپار صحرای محشر می‌شوند ) تا کارهایشان بدیشان نموده شود و ( نتیجه اعمالشان را ببینند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَصْدُرُ » : بیرون می‌آیند . « أَشْتَاتاً » : جمع شَتیت ، پراکنده‌ها . مراد دسته دسته و فرد فرد است . حال است . « لِیُرَوْا » : تا بدیشان نمایانده شود .‏

سوره زلزلة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پس هرکس به اندازه ذرّه غباری کار نیکو کرده باشد ، آن را خواهد دید ( و پاداشش را خواهد گرفت ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مِثْقَالَ ذرَّةٍ » : به اندازه ذرّه غباری ( نگا : نساء / 40 ، یونس‌ / 61 ، سبأ / 3 ) .‏

سوره زلزلة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یَرَهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هرکس به اندازه ذرّه غباری کار بد کرده باشد ، آن را خواهد دید ( و سزایش را خواهد چشید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ذَرَّةٍ » : ذرّه خاک . برخی آن را مورچه ریز می‌دانند که نماد ریزی در میان عربها است .‏