تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

تفسیر قرآن

تفسیر و معانی قرآن

سُورَةُ الطُّورِ

سُورَةُ الطُّورِ

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

﴿وَٱلطُّورِ ١ وَکِتَٰبٖ مَّسۡطُورٖ ٢ فِی رَقّٖ مَّنشُورٖ ٣ وَٱلۡبَیۡتِ ٱلۡمَعۡمُورِ ٤ وَٱلسَّقۡفِ ٱلۡمَرۡفُوعِ ٥ وَٱلۡبَحۡرِ ٱلۡمَسۡجُورِ ٦ إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَٰقِعٞ ٧ مَّا لَهُۥ مِن دَافِعٖ ٨ یَوۡمَ تَمُورُ ٱلسَّمَآءُ مَوۡرٗا ٩ وَتَسِیرُ ٱلۡجِبَالُ سَیۡرٗا ١٠ فَوَیۡلٞ یَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُکَذِّبِینَ ١١ ٱلَّذِینَ هُمۡ فِی خَوۡضٖ یَلۡعَبُونَ ١٢ یَوۡمَ یُدَعُّونَ إِلَىٰ نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا ١٣ هَٰذِهِ ٱلنَّارُ ٱلَّتِی کُنتُم بِهَا تُکَذِّبُونَ١٤

به نام الله بخشندۀ مهربان

سوگند به (کوه) طور [۱۹۶]، ﴿۱و (سوگند) به کتاب نوشته شده، ﴿۲در صحیفه‌ای گشوده. ﴿۳و (سوگند) به «بیت المعمور» [۱۹۷]. ﴿۴و به سقف بر افراشته شده، ﴿۵و دریای مملو. ﴿۶بی‌گمان عذاب پروردگارت واقع شدنی است. ﴿۷آن را هیچ دفع کننده‌ای نیست. ﴿۸روزی‌که آسمان بشدت بلرزد، (و به حرکت درآید). ﴿۹و کوه‌ها (از جاکنده) به تندی روان گردد. ﴿۱۰پس در آن روز (قیامت) وای بر تکذیب کنندگان. ﴿۱۱کسانی‌که در سخنان (و کارهای) باطل به بازی مشغولند. ﴿۱۲روزی‌که آن‌ها را به زور به سوی آتش (جهنم) می‌رانند. ﴿۱۳(خازنان جهنم به آن‌ها می‌گویند:) «این (همان) آتشی است که شما آن را تکذیب می‌کردید. ﴿۱۴

﴿ أَفَسِحۡرٌ هَٰذَآ أَمۡ أَنتُمۡ لَا تُبۡصِرُونَ ١٥ ٱصۡلَوۡهَا فَٱصۡبِرُوٓاْ أَوۡ لَا تَصۡبِرُواْ سَوَآءٌ عَلَیۡکُمۡۖ إِنَّمَا تُجۡزَوۡنَ مَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ١٦ إِنَّ ٱلۡمُتَّقِینَ فِی جَنَّٰتٖ وَنَعِیمٖ ١٧ فَٰکِهِینَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡ وَوَقَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِیمِ ١٨ کُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِیٓ‍َٔۢا بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ١٩ مُتَّکِ‍ِٔینَ عَلَىٰ سُرُرٖ مَّصۡفُوفَةٖۖ وَزَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِینٖ ٢٠ وَٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَٱتَّبَعَتۡهُمۡ ذُرِّیَّتُهُم بِإِیمَٰنٍ أَلۡحَقۡنَا بِهِمۡ ذُرِّیَّتَهُمۡ وَمَآ أَلَتۡنَٰهُم مِّنۡ عَمَلِهِم مِّن شَیۡءٖۚ کُلُّ ٱمۡرِیِٕۢ بِمَا کَسَبَ رَهِینٞ ٢١ وَأَمۡدَدۡنَٰهُم بِفَٰکِهَةٖ وَلَحۡمٖ مِّمَّا یَشۡتَهُونَ ٢٢ یَتَنَٰزَعُونَ فِیهَا کَأۡسٗا لَّا لَغۡوٞ فِیهَا وَلَا تَأۡثِیمٞ ٢٣ ۞وَیَطُوفُ عَلَیۡهِمۡ غِلۡمَانٞ لَّهُمۡ کَأَنَّهُمۡ لُؤۡلُؤٞ مَّکۡنُونٞ ٢٤ وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ یَتَسَآءَلُونَ ٢٥ قَالُوٓاْ إِنَّا کُنَّا قَبۡلُ فِیٓ أَهۡلِنَا مُشۡفِقِینَ ٢٦ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَیۡنَا وَوَقَىٰنَا عَذَابَ ٱلسَّمُومِ ٢٧ إِنَّا کُنَّا مِن قَبۡلُ نَدۡعُوهُۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡبَرُّ ٱلرَّحِیمُ ٢٨ فَذَکِّرۡ فَمَآ أَنتَ بِنِعۡمَتِ رَبِّکَ بِکَاهِنٖ وَلَا مَجۡنُونٍ ٢٩ أَمۡ یَقُولُونَ شَاعِرٞ نَّتَرَبَّصُ بِهِۦ رَیۡبَ ٱلۡمَنُونِ ٣٠ قُلۡ تَرَبَّصُواْ فَإِنِّی مَعَکُم مِّنَ ٱلۡمُتَرَبِّصِینَ ٣١

آیا این (آتش و عذاب) جادو است یا شما نمی‌بینید؟ ﴿۱۵به آن در آیید (و بسوزید) پس صبر کنید یا صبر نکنید، برای شما یکسان است، تنها (به کیفر) آنچه انجام می‌دادید جزا داده می‌شوید!». ﴿۱۶بی‌گمان پرهیزگاران در باغ‌ها (ی بهشت) و نعمت‌ها (ی فراوان) هستند. ﴿۱۷و از آنچه پروردگارشان به آن‌ها داده مسرورند، و پروردگارشان آن‌ها را از عذاب جهنم محفوظ داشته است. ﴿۱۸(به آن‌ها گفته می‌شود:) «بخورید و بیاشامید، گوارای‌تان باد، به (خاطر) آنچه که (در دنیا) انجام می‌دادید». ﴿۱۹(در حالی‌که آن‌ها) بر تخت‌هایی که کنارهم نهاده شده تکیه می‌زنند، و حوریان گشاده چشم (بهشتی) را به همسری آن‌ها در می‌آوریم. ﴿۲۰و کسانی‌که ایمان آوردند و فرزندان‌شان (نیز) در ایمان از آنان پیروی کردند، فرزندان‌شان را (در بهشت) به آن‌ها ملحق می‌کنیم، و از عمل آن‌ها چیزی نمی‌کاهیم، و هرکس درگرو دستاوردِ (و اعمال) خویش است. ﴿۲۱و پیوسته ازهر میوه و گوشتی که بخواهند در اختیارشان می‌گذاریم. ﴿۲۲در آنجا از یکدیگر جام (شراب طهور) می‌گیرند که نه بیهوده‌گویی در آن است و نه گناهی، ﴿۲۳و همواره پسرانی همچون مرواید درون صدف برای (خدمت) آنان بر گردشان می‌چرخند. ﴿۲۴و (بهشتیان) رو به یکدیگر می‌کنند و از (حال گذشتۀ) یکدیگر سؤال می‌نمایند. ﴿۲۵می‌گویند: «ما پیش از این در میان خانوادۀ خود (از عذاب الهی) ترسان بودیم. ﴿۲۶پس الله بر ما منتّ نهاد و ما را از عذاب گرم و کشنده (جهنم) حفظ کرد. ﴿۲۷همانا ما پیش از این او را می‌خواندیم، بی‌گمان او نیکوکار مهربان است. ﴿۲۸پس (ای پیامبر) پند (و تذکّر) ده، که تو به فضل و نعمت پروردگارت کاهن و دیوانه نیستی. ﴿۲۹آیا می‌گویند: «او شاعری است که درباره‌ی او منتظر حوادث روزگاریم، (و مرگش را انتظار می‌کشیم)». ﴿۳۰بگو: «انتظار بکشید، که من (نیز) با شما از انتظار کشندگانم». ﴿۳۱

﴿أَمۡ تَأۡمُرُهُمۡ أَحۡلَٰمُهُم بِهَٰذَآۚ أَمۡ هُمۡ قَوۡمٞ طَاغُونَ ٣٢ أَمۡ یَقُولُونَ تَقَوَّلَهُۥۚ بَل لَّا یُؤۡمِنُونَ ٣٣ فَلۡیَأۡتُواْ بِحَدِیثٖ مِّثۡلِهِۦٓ إِن کَانُواْ صَٰدِقِینَ ٣٤ أَمۡ خُلِقُواْ مِنۡ غَیۡرِ شَیۡءٍ أَمۡ هُمُ ٱلۡخَٰلِقُونَ ٣٥ أَمۡ خَلَقُواْ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَۚ بَل لَّا یُوقِنُونَ ٣٦ أَمۡ عِندَهُمۡ خَزَآئِنُ رَبِّکَ أَمۡ هُمُ ٱلۡمُصَۜیۡطِرُونَ ٣٧ أَمۡ لَهُمۡ سُلَّمٞ یَسۡتَمِعُونَ فِیهِۖ فَلۡیَأۡتِ مُسۡتَمِعُهُم بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِینٍ ٣٨ أَمۡ لَهُ ٱلۡبَنَٰتُ وَلَکُمُ ٱلۡبَنُونَ ٣٩ أَمۡ تَسۡ‍َٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ ٤٠ أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَیۡبُ فَهُمۡ یَکۡتُبُونَ ٤١ أَمۡ یُرِیدُونَ کَیۡدٗاۖ فَٱلَّذِینَ کَفَرُواْ هُمُ ٱلۡمَکِیدُونَ ٤٢ أَمۡ لَهُمۡ إِلَٰهٌ غَیۡرُ ٱللَّهِۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا یُشۡرِکُونَ ٤٣ وَإِن یَرَوۡاْ کِسۡفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ سَاقِطٗا یَقُولُواْ سَحَابٞ مَّرۡکُومٞ ٤٤ فَذَرۡهُمۡ حَتَّىٰ یُلَٰقُواْ یَوۡمَهُمُ ٱلَّذِی فِیهِ یُصۡعَقُونَ ٤٥ یَوۡمَ لَا یُغۡنِی عَنۡهُمۡ کَیۡدُهُمۡ شَیۡ‍ٔٗا وَلَا هُمۡ یُنصَرُونَ ٤٦ وَإِنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُواْ عَذَابٗا دُونَ ذَٰلِکَ وَلَٰکِنَّ أَکۡثَرَهُمۡ لَا یَعۡلَمُونَ ٤٧ وَٱصۡبِرۡ لِحُکۡمِ رَبِّکَ فَإِنَّکَ بِأَعۡیُنِنَاۖ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّکَ حِینَ تَقُومُ ٤٨ وَمِنَ ٱلَّیۡلِ فَسَبِّحۡهُ وَإِدۡبَٰرَ ٱلنُّجُومِ ٤٩

آیا عقل‌هایشان آن‌ها را به این (خیالات باطل) دستور می‌دهد، یا آن‌ها گروهی طغیان‌گرند؟! ﴿۳۲آیا می‌گویند: «(محمد) آن (= قرآن) را بافته (و به الله نسبت داده) است؟» (خیر، چنین نیست) بلکه ایمان نمی‌آورند. ﴿۳۳پس اگر راست گویند باید سخنی مانند آن بیاورند. ﴿۳۴آیا آن‌ها از هیچ (و بدون آفریننده)، آفریده شده‌اند، یا خود خالق (خویش) اند. ﴿۳۵آیا آن‌ها آسمان‌ها و زمین را آفریده‌اند؟! (خیر) بلکه آن‌ها یقین نمی‌کنند. ﴿۳۶آیا خزائن پروردگارت نزد آن‌هاست؟! یا آن‌ها (بر همه چیز) تسلط دارند؟! ﴿۳۷آیا نردبانی دارند (که از آن به آسمان‌ها بالا می‌روند و) از آن (اسرار وحی را) می‌شنوند؟ پس باید شنونده شان (بر این ادعا) دلیل روشنی بیاورد. ﴿۳۸آیا برای او (= الله) دختران است و برای شما پسران؟! ﴿۳۹(ای پیامبر) آیا از آن‌ها پاداشی درخواست می‌کنی، که (آن‌ها از ادای آن در رنجند و) برایشان (گران و) سنگین است؟! ﴿۴۰آیا (اسرار) غیب نزد آن‌هاست، پس آنان (از آن) می‌نویسند؟!. ﴿۴۱آیا نیرنگ (و نقشۀ پلیدی برای تو) می‌خواهند (بکشند)؟!، پس کسانی‌که کافر شدند خودشان گرفتار نیرنگ اند. ﴿۴۲آیا آن‌ها معبودی غیر الله دارند؟! پاک و منزه است الله، از آنچه شریک او قرار می‌دهند. ﴿۴۳و اگر (مشرکان) پارۀ از آسمان (برای عذاب‌شان) افتاده ببینند، می‌گویند: «(این) ابری متراکم است». ﴿۴۴پس (ای پیامبر) آن‌ها را وا گذار، تا آن روزشان (= روز قیامت) را که در آن بی هوش می‌شوند ملاقات کنند! ﴿۴۵روزی‌که نیرنگ (و حیلۀ) شان سودی به حال‌شان ندارد، و نه آن‌ها یاری می‌شوند. ﴿۴۶و بی‌گمان برای کسانی‌که ستم کردند، عذابی غیر از آن (نیز در همین دنیا) است، ولی بیشترشان نمی‌دانند. ﴿۴۷(ای پیامبر) برای حکم پروردگارت شکیبا باش، زیرا تو زیر نظر (و در حفاظت) ما هستی، و هنگامی‌که بر می‌خیزی به ستایش پروردگارت تسبیح گوی. ﴿۴۸و (همچنین) بخشی از شب او را تسبیح گوی و (نیز) هنگام ناپدید شدن ستارگان. ﴿۴۹

[۱۹۶] در سرزمین شام است، جای که الله با حضرت موسی ÷سخن گفت. [۱۹۷] «بیت المعمور»: خانه‌ای بموازات خانه کعبه در آسمان هفتم قرار دارد که روزانه هفتاد هزار فرشته برای عبادت وارد آن می‌شوند، پس هرگاه یکبار وارد شدند دوباره باز نگردند.