تفسیر نور: سوره بینة

تفسیر نور:
سوره بینة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَالْمُشْرِکِینَ مُنفَکِّینَ حَتَّى تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کافران اهل کتاب ، و مشرکان ، تا زمانی که حجّت بدیشان نرسد ( و برابر سنّت الهی با آنان اتمام حجّت نگردد ) به حال خود رها نمی‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ » : مراد همه کسانی است که از پیروان انبیاء بوده ولیکن بر اثر فاصله زیاد زمانی از آئین آسمانی منحرف شده‌اند و به کفر و شرک افتاده‌اند . واژه ( مِنْ ) برای بیان است . « الْمُشْرِکِینَ » : مراد همه کسانی است که بت یا آتش و مانند اینها را پرستیده‌اند و کتاب الهی هم نداشته‌اند . « مُنفَکِّینَ » : به حال خود رهاشدگان ( نگا : المصحف المیسّر ) . یعنی کسانی که خدا پیغمبری برای ایشان نفرستاده باشد و به سوی حق و حقیقت رهنمودشان نکرده باشد . « حَتّی تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ » : تا زمانی که حجّت بدیشان برسد . مگر این که حجّت بدیشان برسد . یعنی حتماً خدا پیغمبری را برای آنان می‌فرستد و بدین وسیله با ایشان اتمام حجّت می‌کند ( نگا : طه‌ / 133 و 134 ) . « الْبَیِّنَةُ‌ » : حجّت و برهان . در اینجا مراد پیغمبری از پیغمبرانی است که مشعل آئین آسمانی را فرا راه کاروان بشری می‌دارد ( نگا : المصحف المیسّر . پرتوی از قرآن ) .‏

سوره بینة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ یَتْلُو صُحُفاً مُّطَهَّرَةً ‏

‏ترجمه : ‏
‏( و آن حجّت ) ، پیغمبری از سوی خدا است که کتابهای پاک ( الهی ) را ( بر آنان ) می‌خواند ( و قوانین و احکام آسمانی را بدیشان می‌رساند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَتْلُو » : می‌خواند . در رسم‌الخطّ قرآنی ، الف زائدی در آخر دارد . « صُحُفاً » : جمع صحیفه . اوراق . کتابها ( نگا : طه‌ / 133 ، عبس‌ / 13 ) . « مُطَهَّرَةً » : پاک از باطل و تحریف .‏

سوره بینة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ فِیهَا کُتُبٌ قَیِّمَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آنها نوشته‌های راست و درست و پرارزش و والائی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کُتُبٌ » : جمع کِتاب . به معنی مکتوب ، نوشته‌ها ( نگا : انبیاء / 104 ) . « قَیِّمَةٌ » : درست . پرارزش ( نگا : توبه‌ / 36 ، یوسف‌ / 40 ، کهف‌ / 2 ) .‏

سوره بینة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَیِّنَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏اهل کتاب پراکنده نشده‌اند ( و گروه گروه و دسته دسته نگشته‌اند ) مگر آن زمانی که پیغمبری به پیش ایشان آمده است ( و دستورات خدا را بدیشان رسانده است . آن وقت کم‌کم دچار تفرّق و اختلاف شده‌اند و فروع و مذاهبی را در دین خدا پدیدار کرده‌اند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا تَفَرَّقَ . . . » : ( نگا : بقره‌ / 213 و 253 ، آل‌عمران‌ / 19 ، یونس‌ / 93 ، شوری‌ / 13 - 15 ) . مراد این است که هر وقت پیغمبری از پیغمبران برای رهنمود مردمان آمده است ، انقلابی در میان انسانها پدیدار کرده است . خاصیت انقلاب هم جداسازی صف‌های حقگرایان و باطلگرایان ، و پدیدآوردن دسته‌ها و گروههای مختلف مؤمنان و منافقان و دشمنان هدف انقلاب است . در میان مؤمنان به انقلاب هم به تدریج خطها پدیدار می‌شود که تنها خطی از آنها در راستای آرمان راستین است و بس . انسان عاقل باید سعی کند که دنباله‌رو آن خط بوده و جان و مال را بر سر آن نهد .‏

سوره بینة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَاء وَیُقِیمُوا الصَّلَاةَ وَیُؤْتُوا الزَّکَاةَ وَذَلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در حالی که جز این بدیشان دستور داده نشده است که مخلصانه و حقگرایانه خدای را بپرستند و تنها شریعت او را آئین ( خود ) بدانند ، و نماز را چنان که باید بخوانند ، و زکات را ( به تمام و کمال ) بپردازند . آئین راستین و ارزشمند این است و بس .‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَ مَآ أُمِرُوا إِلاّ لِیَعْبُدُوا اللهَ » : حرف واو ، حالیّه است . حرف ( لِ ) به معنی ( أَنْ ) است ، و تقدیر چنین است : إِلاّ بِأَنْ یَعْبُدُوا اللهَ . « مُخْلِصِینَ » : مخلصانه ( نگا : اعراف‌ / 29 ، یونس‌ / 22 ، عنکبوت‌ / 65 ) . « حُنَفَآءَ » : حقگرایانه ( نگا : حجّ‌ / 31 ) . « مُخْلِصِینَ . . . حُنَفَآءَ » : حال اوّل و دوم ضمیر فاعلی ( و ) هستند . « دِینُ الْقَیِّمَةِ » : آئین راست و درست . دین ارزشمند . اضافه موصوف به صفت است . مانند مسجدالجامع ، مسجدالحرام ، دارالآخره ( نگا : یوسف‌ / 109 ، نحل‌ / 30 ) ، عذاب الحریق ( نگا : آل‌عمران‌ / 181 ، انفال‌ / 50 ) . ذکر ( ه ) برای مبالغه است ( نگا : روح‌البیان . روح‌المعانی ) .‏

سوره بینة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَالْمُشْرِکِینَ فِی نَارِ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أُوْلَئِکَ هُمْ شَرُّ الْبَرِیَّةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسلّماً کافرانِ اهل کتاب ، و مشرکان ، جاودانه در میان آتش دوزخ خواهند ماند ! آنان بدون شک بدترین انسانها هستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الَّذِینَ کَفَرُوا . . . الْمُشْرِکِینَ » : مراد کافران اهل کتاب و مشرکان سراسر تاریخ بشریّت است . « شَرُّ » : بدترین . « الْبَرِیَّةِ » : انسانها .‏

سوره بینة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بی‌گمان کسانی که مؤمنند و کارهای شایسته و بایسته می‌کنند ، آنان مسلّماً خوبترین انسانها هستند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَیْرُ » : بهترین . خوبترین . مراد ایمانداران پرهیزگار و نیکوکار سراسر تاریخ بشریّت است .‏

سوره بینة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ جَزَاؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَداً رَّضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِکَ لِمَنْ خَشِیَ رَبَّهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پاداش آنان در پیشگاه پروردگارشان باغهای بهشتی است که جای ماندگاری است و رودبارها در زیر ( کاخها و درختهای ) آن روان است . جاودانه برای همیشه در آنجا خواهند ماند . خدا از ایشان راضی و ایشان هم از خدا خوشنودند ! این ( همه نعمت و خوشی ) از آنِ کسی خواهد بود که از پروردگار خویش بهراسد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَدْنٍ » : اقامت . ماندن ( نگا : توبه‌ / 72 ، رعد / 23 ، نحل‌ / 31 ) . « رَضِیَ اللهُ . . . » : رضایت خدا به خاطر فرمانبرداری و نیکوکاری مؤمنان از خدا ، در حقیقت رضایت از اجر و پاداش و انعام و الطاف بی‌حدّ و حصر خدا است که بسی بالاتر از خیال و دورتر از انتظار ایشان است .‏