سوره قلم

سُورَةُ القَلَمِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا یَسۡطُرُونَ ١ مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّکَ بِمَجۡنُونٖ ٢ وَإِنَّ لَکَ لَأَجۡرًا غَیۡرَ مَمۡنُونٖ ٣ وَإِنَّکَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِیمٖ ٤ فَسَتُبۡصِرُ وَیُبۡصِرُونَ ٥ بِأَییِّکُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ ٦ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِینَ ٧ فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُکَذِّبِینَ ٨ وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَیُدۡهِنُونَ ٩ وَلَا تُطِعۡ کُلَّ حَلَّافٖ مَّهِینٍ ١٠ هَمَّازٖ مَّشَّآءِۢ بِنَمِیمٖ ١١ مَّنَّاعٖ لِّلۡخَیۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِیمٍ ١٢ عُتُلِّۢ بَعۡدَ ذَٰلِکَ زَنِیمٍ ١٣ أَن کَانَ ذَا مَالٖ وَبَنِینَ ١٤ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَیۡهِ ءَایَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِیرُ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٥﴾

> به نام خداوند بخشندۀ مهربان

ن و قسم به قلم [اعلى] و به آنچه مى‏نویسند [فرشتگان]!. ﴿1﴾نیستى تو به فضل پروردگار خود دیوانه. ﴿2﴾و هرآیینه تو را است مزد بى‏نهایت. ﴿3﴾و هرآیینه تو بر خوى بزرگى. ﴿4﴾پس خواهى دید و ایشان نیز خواهند دید. ﴿5﴾که به کدام یک از شما دیوانگى است. ﴿6﴾هرآیینه پروردگار تو داناتر است با کسی که غلط کرد راه او را و او نیز داناتر است به راه یافتگان. ﴿7﴾پس فرمان مبر دروغ‏دارندگان را. ﴿8﴾آرزو کردند که ملایمت کنى تا ایشان نیز ملایمت کنند. ﴿9﴾و فرمان قبول مکن هر بسیار سوگند خورندۀ محقر را. ﴿10﴾هر عیب کننده را، هر رونده به سخن چینى را. ﴿11﴾هر بخل کننده و به مال از حد گذشتۀ گنه کار را. ﴿12﴾هر سخت روى را بعد از این همه، ملحق را نه از اصل ایشان را [1183]. ﴿13﴾به سبب آنکه هست صاحب مال و فرزندان. ﴿14﴾[تکذیب کرد] چون خوانده شود بر وى آیات ما، گوید: افسانۀ پیشینیان است. ﴿15﴾

﴿ سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ ١٦ إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ کَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَیَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِینَ ١٧ وَلَا یَسۡتَثۡنُونَ ١٨ فَطَافَ عَلَیۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّکَ وَهُمۡ نَآئِمُونَ ١٩ فَأَصۡبَحَتۡ کَٱلصَّرِیمِ ٢٠ فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِینَ ٢١ أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِکُمۡ إِن کُنتُمۡ صَٰرِمِینَ ٢٢ فَٱنطَلَقُواْ وَهُمۡ یَتَخَٰفَتُونَ ٢٣ أَن لَّا یَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡیَوۡمَ عَلَیۡکُم مِّسۡکِینٞ ٢٤ وَغَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِینَ ٢٥ فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ ٢٦ بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ ٢٧ قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّکُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ ٢٨ قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا کُنَّا ظَٰلِمِینَ ٢٩ فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ یَتَلَٰوَمُونَ ٣٠ قَالُواْ یَٰوَیۡلَنَآ إِنَّا کُنَّا طَٰغِینَ ٣١ عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن یُبۡدِلَنَا خَیۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ ٣٢ کَذَٰلِکَ ٱلۡعَذَابُۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَکۡبَرُۚ لَوۡ کَانُواْ یَعۡلَمُونَ ٣٣ إِنَّ لِلۡمُتَّقِینَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِیمِ ٣٤ أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِینَ کَٱلۡمُجۡرِمِینَ ٣٥ مَا لَکُمۡ کَیۡفَ تَحۡکُمُونَ ٣٦ أَمۡ لَکُمۡ کِتَٰبٞ فِیهِ تَدۡرُسُونَ ٣٧ إِنَّ لَکُمۡ فِیهِ لَمَا تَخَیَّرُونَ ٣٨ أَمۡ لَکُمۡ أَیۡمَٰنٌ عَلَیۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ یَوۡمِ ٱلۡقِیَٰمَةِ إِنَّ لَکُمۡ لَمَا تَحۡکُمُونَ ٣٩ سَلۡهُمۡ أَیُّهُم بِذَٰلِکَ زَعِیمٌ ٤٠ أَمۡ لَهُمۡ شُرَکَآءُ فَلۡیَأۡتُواْ بِشُرَکَآئِهِمۡ إِن کَانُواْ صَٰدِقِینَ ٤١ یَوۡمَ یُکۡشَفُ عَن سَاقٖ وَیُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا یَسۡتَطِیعُونَ ٤٢﴾

داغ خواهیم نهاد او را بر بینى [1184]. ﴿16﴾هرآیینه ما آزمودیم ایشان را چنانکه آزموده بودیم خداوندانِ بوستان را، چون قسم خوردند که البته درو کنند بوستان را صباح کنان. ﴿17﴾و انشاء اللّه نمى‏گفتند .﴿18﴾پس به گرد آمد بر آن بوستان بلایى از جانب پروردگار تو [1185]و ایشان خفته بودند. ﴿19﴾پس شد مانند زراعت بریده شده. ﴿20﴾پس با یکدیگر آواز دادند صباح‏کنان. ﴿21﴾که پگاه روید به کشت خود اگر درد کننده‏اید. ﴿22﴾پس رفتند با یکدیگر سخن پنهان گویان. ﴿23﴾باید که داخل نشود در بوستان امروز بر شما هیچ فقیرى. ﴿24﴾و پگاه رسیدند بر نیت بخل، توانا به زعم خود. ﴿25﴾پس آنگاه که دیدند آن بوستان را، گفتند: هرآیینه ما غلط کننده راهیم [1186]. ﴿26﴾نه! بلکه ما محروم کردگانیم. ﴿27﴾گفت بهترین ایشان: آیا نگفته بودم شما را که چرا تسبیح نمى‏گویید؟ [1187]. ﴿28﴾گفتند: به پاکى یاد مى‏کنیم پروردگار خود را، هرآیینه ما ستمکار بودیم. ﴿29﴾پس روى آوردند بعض ایشان بر بعض با یکدیگر ملامت‌کنان. ﴿30﴾گفتند اى واى ما را، هرآیینه ما بودیم از حدّ گذشته. ﴿31﴾امید است از پروردگار ما که عوض دهد ما را بوستانى بهتر از این، هرآیینه ما به سوى پروردگار خویش توقع دارندگانیم. ﴿32﴾همچنین‏ است عذاب و هرآیینه عذاب آخرت بزرگتر است، کاش می‌دانستند! . ﴿33﴾هرآیینه متقیان را نزدیک پروردگار ایشان بوستان‌هاى نعمت باشد. ﴿34﴾آیا گردانیم مسلمانان را مانند گناهکاران؟. ﴿35﴾چیست شما را، چگونه مقرر می‌کنید؟. ﴿36﴾آیا نزدیک شما کتابى هست که در وى تلاوت می‌کنید [این مضمون] که: ﴿37﴾هرآیینه شما را باشد در معاد آنچه اختیار مى‏کنید. ﴿38﴾آیا شما را عهدهای محکم است بر ذمۀ ما که حکم آن تا به قیامت باقى باشد [به این مضمون] که هرآیینه شما راست آنچه مقرر کنید. ﴿39﴾بپرس از مشرکان کدام یک از ایشان به این مقدمه، متعهد است. ﴿40﴾آیا این مشرکان را شریکان هستند؟ پس باید که بیارند شریکان خود را اگر راستگویند. ﴿41﴾روزی که جامه برداشته شود از ساق و خوانده شود ایشان را به سوى سجده، پس نتوانند. ﴿42﴾

﴿ خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ وَقَدۡ کَانُواْ یُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَهُمۡ سَٰلِمُونَ ٤٣ فَذَرۡنِی وَمَن یُکَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِیثِۖ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَیۡثُ لَا یَعۡلَمُونَ ٤٤ وَأُمۡلِی لَهُمۡۚ إِنَّ کَیۡدِی مَتِینٌ ٤٥ أَمۡ تَسۡ‍َٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ ٤٦ أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَیۡبُ فَهُمۡ یَکۡتُبُونَ ٤٧ فَٱصۡبِرۡ لِحُکۡمِ رَبِّکَ وَلَا تَکُن کَصَاحِبِ ٱلۡحُوتِ إِذۡ نَادَىٰ وَهُوَ مَکۡظُومٞ ٤٨ لَّوۡلَآ أَن تَدَٰرَکَهُۥ نِعۡمَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ مَذۡمُومٞ ٤٩ فَٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِینَ ٥٠ وَإِن یَکَادُ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ لَیُزۡلِقُونَکَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّکۡرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ ٥١ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِینَ ٥٢ ﴾

نیایش [1188]ظاهر باشد بر چشم‌هاى ایشان، فروگیرد ایشان را خوارى و هرآیینه خوانده می‌شد ایشان را به سجده، حال آنکه ایشان بى‌علت بودند. ﴿43﴾پس بگذار مرا با کسی که دروغ مى‏شمرد این سخن را. پایه پایه خواهیم کشید این جماعت را از آن راه که نمى‏دانند. ﴿44﴾و مهلت خواهم داد ایشان را، هرآیینه حیلۀ من محکم است. ﴿45﴾آیا مى‏طلبى از این جماعت مزدى؟ پس ایشان از تاوان گرانبارند. ﴿46﴾آیا نزدیک این جماعت علم غیب است، پس ایشان مى‏نویسند؟. ﴿47﴾پس صبر کن به انتظار حکم پروردگار خود و مباش مانند صاحب ماهى [1189]، چون دعا کرد و او پر از غم شده بود. ﴿48﴾اگر نه آن است که دریافت او را رحمتى از جانب پروردگار او، البته برتافته مى‏شد به زمین بى‏گیاه و او بد حال بودى [1190]. ﴿49﴾پس برگزیدش پروردگار او، پس ساخت او را از جملۀ صالحان. ﴿50﴾و هرآیینه نزدیک‏اند کافران که بلغزانند تو را به چشم‌های نیز خود، چون شنیدند قرآن را [1191]و می‌گویند: هرآیینه این پیغامبر دیوانه است. ﴿51﴾و به حقیقت نیست این قرآن مگر پندى، عالم‌ها را. ﴿52﴾