سوره ممتحنه

سُورَةُ المُمۡتَحنَةِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ عَدُوِّی وَعَدُوَّکُمۡ أَوۡلِیَآءَ تُلۡقُونَ إِلَیۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَقَدۡ کَفَرُواْ بِمَا جَآءَکُم مِّنَ ٱلۡحَقِّ یُخۡرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِیَّاکُمۡ أَن تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ رَبِّکُمۡ إِن کُنتُمۡ خَرَجۡتُمۡ جِهَٰدٗا فِی سَبِیلِی وَٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِیۚ تُسِرُّونَ إِلَیۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعۡلَمُ بِمَآ أَخۡفَیۡتُمۡ وَمَآ أَعۡلَنتُمۡۚ وَمَن یَفۡعَلۡهُ مِنکُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِیلِ ١ إِن یَثۡقَفُوکُمۡ یَکُونُواْ لَکُمۡ أَعۡدَآءٗ وَیَبۡسُطُوٓاْ إِلَیۡکُمۡ أَیۡدِیَهُمۡ وَأَلۡسِنَتَهُم بِٱلسُّوٓءِ وَوَدُّواْ لَوۡ تَکۡفُرُونَ ٢ لَن تَنفَعَکُمۡ أَرۡحَامُکُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُکُمۡۚ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِ یَفۡصِلُ بَیۡنَکُمۡۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِیرٞ ٣ قَدۡ کَانَتۡ لَکُمۡ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ فِیٓ إِبۡرَٰهِیمَ وَٱلَّذِینَ مَعَهُۥٓ إِذۡ قَالُواْ لِقَوۡمِهِمۡ إِنَّا بُرَءَٰٓؤُاْ مِنکُمۡ وَمِمَّا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ کَفَرۡنَا بِکُمۡ وَبَدَا بَیۡنَنَا وَبَیۡنَکُمُ ٱلۡعَدَٰوَةُ وَٱلۡبَغۡضَآءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥٓ إِلَّا قَوۡلَ إِبۡرَٰهِیمَ لِأَبِیهِ لَأَسۡتَغۡفِرَنَّ لَکَ وَمَآ أَمۡلِکُ لَکَ مِنَ ٱللَّهِ مِن شَیۡءٖۖ رَّبَّنَا عَلَیۡکَ تَوَکَّلۡنَا وَإِلَیۡکَ أَنَبۡنَا وَإِلَیۡکَ ٱلۡمَصِیرُ ٤ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِینَ کَفَرُواْ وَٱغۡفِرۡ لَنَا رَبَّنَآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ ٥

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

[1150]اى مسلمانان! دوست می‌گیرید دشمنان مرا و دشمنانِ خود را. مى‏افکنید به سوى ایشان پیغام به سبب دوستى و هرآیینه ایشان کافر شده‌اند به آنچه آمده است به شما از دین راست. جلا وطن می‌کنند پیغامبر را و شما را نیز براى آنکه ایمان آوردید به خدا پروردگار خویش. دوست مگیرید اگر برآمده‏اید از اوطان خود براى جهاد در راه من و بطلب رضامندىِ من. پنهان مى‏فرستید به سوى ایشان پیغام به سبب دوستى و من می‌دانم آنچه پنهان مى‏کنید و آنچه آشکارا مى‏نمایید و هر که از شما بکند این کار، هرآیینه غلط کرد راه هموار را. ﴿1﴾اگر کافران بیابند شما را، دشمن باشند در حقّ شما و بگشایند به سوى شما دست‌هاى خود را و زبان‌هاى خود را به ایذا و دوست دارند که کافر شوید. ﴿2﴾سود نخواهند داد شما را خویشاوندان شما و نه فرزندان شما به روز قیامت. فیصل خواهد کرد خدا در میان شما و خدا به آنچه می‌کنید بیناست. ﴿3﴾هرآیینه هست شما را پیروى نیک با ابراهیم و آنان‌که همراه او بودند، چون گفتند قوم خود را: هرآیینه ما بى‏تعلّقیم از شما و از آنچه مى‏پرستید بجز خدا. نامعتقد شدیم به شما و پدید آمد میان ما و میان شما دشمنى و ناخوشى همیشه، تا وقتى که ایمان آرید به خداى تنها. شما را پیروى نیک است با ابراهیم، مگر در قول ابراهیم پدر خود را که البته آمرزش طلب خواهم کرد براى تو و نمى‏توانم براى تو از خدا چیزى [1151]. گفت ابراهیم: اى پروردگار ما! بر تو توکل کردیم و به سوى تو رجوع نمودیم و به سوى تو است بازگشت. ﴿4﴾اى پروردگار ما! مکن ما را زبردست کافران و بیامرز براى ما، اى پروردگار ما! هرآیینه تویى غالب با حکمت. ﴿5﴾

﴿لَقَدۡ کَانَ لَکُمۡ فِیهِمۡ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ لِّمَن کَانَ یَرۡجُواْ ٱللَّهَ وَٱلۡیَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَۚ وَمَن یَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَنِیُّ ٱلۡحَمِیدُ ٦ ۞عَسَى ٱللَّهُ أَن یَجۡعَلَ بَیۡنَکُمۡ وَبَیۡنَ ٱلَّذِینَ عَادَیۡتُم مِّنۡهُم مَّوَدَّةٗۚ وَٱللَّهُ قَدِیرٞۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِیمٞ ٧ لَّا یَنۡهَىٰکُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِینَ لَمۡ یُقَٰتِلُوکُمۡ فِی ٱلدِّینِ وَلَمۡ یُخۡرِجُوکُم مِّن دِیَٰرِکُمۡ أَن تَبَرُّوهُمۡ وَتُقۡسِطُوٓاْ إِلَیۡهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِینَ ٨ إِنَّمَا یَنۡهَىٰکُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِینَ قَٰتَلُوکُمۡ فِی ٱلدِّینِ وَأَخۡرَجُوکُم مِّن دِیَٰرِکُمۡ وَظَٰهَرُواْ عَلَىٰٓ إِخۡرَاجِکُمۡ أَن تَوَلَّوۡهُمۡۚ وَمَن یَتَوَلَّهُمۡ فَأُوْلَٰٓئِکَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ ٩ یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا جَآءَکُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ مُهَٰجِرَٰتٖ فَٱمۡتَحِنُوهُنَّۖ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِیمَٰنِهِنَّۖ فَإِنۡ عَلِمۡتُمُوهُنَّ مُؤۡمِنَٰتٖ فَلَا تَرۡجِعُوهُنَّ إِلَى ٱلۡکُفَّارِۖ لَا هُنَّ حِلّٞ لَّهُمۡ وَلَا هُمۡ یَحِلُّونَ لَهُنَّۖ وَءَاتُوهُم مَّآ أَنفَقُواْۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَیۡکُمۡ أَن تَنکِحُوهُنَّ إِذَآ ءَاتَیۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّۚ وَلَا تُمۡسِکُواْ بِعِصَمِ ٱلۡکَوَافِرِ وَسۡ‍َٔلُواْ مَآ أَنفَقۡتُمۡ وَلۡیَسۡ‍َٔلُواْ مَآ أَنفَقُواْۚ ذَٰلِکُمۡ حُکۡمُ ٱللَّهِ یَحۡکُمُ بَیۡنَکُمۡۖ وَٱللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٞ ١٠ وَإِن فَاتَکُمۡ شَیۡءٞ مِّنۡ أَزۡوَٰجِکُمۡ إِلَى ٱلۡکُفَّارِ فَعَاقَبۡتُمۡ فَ‍َٔاتُواْ ٱلَّذِینَ ذَهَبَتۡ أَزۡوَٰجُهُم مِّثۡلَ مَآ أَنفَقُواْۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِیٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ ١١﴾

هرآیینه هست شما را به جماعت مذکوره اقتداى نیک، کسى را از شما که امید دارد ملاقات خدا را و روز آخرت را و هر که روى گردان شود، پس هرآیینه خدا بى‌نیاز ستوده کار است. ﴿6﴾نزدیک است خدا از آنکه پیداکند در میان شما و در میان آنان‌که دشمنى داشته‏اید با آنها دوستى را [1152]و خدا تواناست و خدا آمرزگارِ مهربان است. ﴿7﴾منع نمی‌کند خدا شما را از مواصلت آنان‌که جنگ نکرده‏اند با شما در مقدمۀ دین و بیرون نکرده‏اند شما را از خانه‌هاى شما. منع نمى‏کند از آنکه احسان کنید با ایشان و انصاف کنید در حق ایشان، هرآیینه خدا دوست می‌دارد انصاف کنندگان را. ﴿8﴾جز این نیست که منع می‌کند شما را خدا از مواصلت آنان‌که جنگ کرده‏اند با شما در مقدمۀ دین و بیرون کرده‌اند شما را از خانه‌هاى شما و معاونت دیگران کرده‏اند در بر آوردن شما، منع می‌کند از آنکه دوستى دارید با ایشان و هر که دوستى دارد با ایشان، پس آن جماعت ایشانند ستمکاران. ﴿9﴾اى [1153]مسلمانان! چون بیایند پیش شما زنان مسلمانان هجرت کرده پس امتحان کنید ایشان را [1154]. خدا داناتر است به ایمان ایشان. پس اگر مسلمان دانید ایشان را باز نفرستید ایشان را به سوى کافران. نه این زنان حلال‏اند کافران را و نه آن کافران حلال‏اند این زنان را و بدهید به شوهران آنچه خرج کردند [1155]و نیست گناه بر شما که نکاح کنید با ایشان، چون بدهید ایشان را مهر ایشان و نگاه مدارید دست‏آویز زنان نامسلمان را [1156]و طلب کنید آنچه شما خرج کردید و باید که مشرکان طلب کنند آنچه خرج کردند [1157]. این است حکم خدا. فیصل می‌کند میان شما و خدا دانای با حکمت است. ﴿10﴾و اگر از دست شما برود کسى از زنان شما به طرف کافران، پس عقوبت رسانید کافران را [1158]، پس بدهید آنان را که رفته باشند زنان ایشان، مانند آنچه خرج کردند و بترسید از خدایى که شما او را باوردارنده‏اید [1159]. ﴿11﴾

﴿ یَٰٓأَیُّهَا ٱلنَّبِیُّ إِذَا جَآءَکَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ یُبَایِعۡنَکَ عَلَىٰٓ أَن لَّا یُشۡرِکۡنَ بِٱللَّهِ شَیۡ‍ٔٗا وَلَا یَسۡرِقۡنَ وَلَا یَزۡنِینَ وَلَا یَقۡتُلۡنَ أَوۡلَٰدَهُنَّ وَلَا یَأۡتِینَ بِبُهۡتَٰنٖ یَفۡتَرِینَهُۥ بَیۡنَ أَیۡدِیهِنَّ وَأَرۡجُلِهِنَّ وَلَا یَعۡصِینَکَ فِی مَعۡرُوفٖ فَبَایِعۡهُنَّ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُنَّ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِیمٞ ١٢ یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَتَوَلَّوۡاْ قَوۡمًا غَضِبَ ٱللَّهُ عَلَیۡهِمۡ قَدۡ یَئِسُواْ مِنَ ٱلۡأٓخِرَةِ کَمَا یَئِسَ ٱلۡکُفَّارُ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡقُبُورِ ١٣﴾

اى پیغمبر! چون بیایند نزدیک تو زنان مسلمانان که بیعت کنند با تو به این شرط که شریک مقرر نکنند با خدا چیزى را و دزدى نکنند و زنا نکنند و نکشند اولاد خود را و پیش نیارند سخن دروغ که بر بسته باشند آن را در میان دست‌هاى خویش و در میان پای‌هاى خویش [1160]و نا فرمانى نکنند تو را در کار نیک، پس بیعت قبول کن از ایشان و طلب آمرزش کن براى ایشان از خدا، هرآیینه خدا آمرزگار مهربان است. ﴿12﴾ای مسلمانان! دوستى ندارید با گروهى که خشم گرفته است خدا بر آنها که ناامید شده‏اند از ثواب آخرت، چنانکه ناامید شده‏اند کافران که از اهل گوراند [1161]. ﴿13﴾