سوره یس

سُورَةُ یسٓ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ یسٓ ١ وَٱلۡقُرۡءَانِ ٱلۡحَکِیمِ ٢ إِنَّکَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ٣ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ ٤ تَنزِیلَ ٱلۡعَزِیزِ ٱلرَّحِیمِ ٥ لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أُنذِرَ ءَابَآؤُهُمۡ فَهُمۡ غَٰفِلُونَ ٦ لَقَدۡ حَقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَىٰٓ أَکۡثَرِهِمۡ فَهُمۡ لَا یُؤۡمِنُونَ ٧ إِنَّا جَعَلۡنَا فِیٓ أَعۡنَٰقِهِمۡ أَغۡلَٰلٗا فَهِیَ إِلَى ٱلۡأَذۡقَانِ فَهُم مُّقۡمَحُونَ ٨ وَجَعَلۡنَا مِنۢ بَیۡنِ أَیۡدِیهِمۡ سَدّٗا وَمِنۡ خَلۡفِهِمۡ سَدّٗا فَأَغۡشَیۡنَٰهُمۡ فَهُمۡ لَا یُبۡصِرُونَ ٩ وَسَوَآءٌ عَلَیۡهِمۡ ءَأَنذَرۡتَهُمۡ أَمۡ لَمۡ تُنذِرۡهُمۡ لَا یُؤۡمِنُونَ ١٠ إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلذِّکۡرَ وَخَشِیَ ٱلرَّحۡمَٰنَ بِٱلۡغَیۡبِۖ فَبَشِّرۡهُ بِمَغۡفِرَةٖ وَأَجۡرٖ کَرِیمٍ ١١ إِنَّا نَحۡنُ نُحۡیِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَنَکۡتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَءَاثَٰرَهُمۡۚ وَکُلَّ شَیۡءٍ أَحۡصَیۡنَٰهُ فِیٓ إِمَامٖ مُّبِینٖ ١٢﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

یس. ﴿1﴾قسم به قرآن با حکمت. ﴿2﴾هرآیینه تو از پیغامبرانى. ﴿3﴾بر راه راستى. ﴿4﴾مراد دارم فروفرستادنِ غالب مهربان. ﴿5﴾تا بترسانى قومى را که ترسانیده نشده‏اند پدران ایشان، پس ایشان غافلانند [958]. ﴿6﴾هرآیینه ثابت شد وعدۀ عذاب بر اکثر ایشان، پس اکثر ایشان ایمان نمى‏آرند. ﴿7﴾هرآیینه ما ساختیم در گردن ایشان طوقها، پس آن طوقها تا زنخ باشند، پس ایشان سر بالا کردگانند. ﴿8﴾و ساختیم پیش روى ایشان دیوارى و پسِ پشت ایشان دیوارى، باز پوشیدیم ایشان را، پس ایشان هیچ نبینند [959]. ﴿9﴾و برابرست بر ایشان که بیم کنى ایشان را یا بیم نکنى ایشان را، ایمان نیاورند. ﴿10﴾جز این نیست که می‌ترسانى کسى را که پیروىِ پند کند و ترسد از خدا غایبانه، پس بشارت ده او را به آمرزش و مزدگرامى. ﴿11﴾هرآیینه ما زنده می‌گردانیم مردگان را و مى‏نویسیم آنچه پیش فرستادند [960]و مى‏نویسیم نقش اقدام ایشان را و هر چیزی را احاطه کردیم در کتاب ظاهر [961]. ﴿12﴾

﴿ وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلًا أَصۡحَٰبَ ٱلۡقَرۡیَةِ إِذۡ جَآءَهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ ١٣ إِذۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَیۡهِمُ ٱثۡنَیۡنِ فَکَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزۡنَا بِثَالِثٖ فَقَالُوٓاْ إِنَّآ إِلَیۡکُم مُّرۡسَلُونَ ١٤ قَالُواْ مَآ أَنتُمۡ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَمَآ أَنزَلَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مِن شَیۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَکۡذِبُونَ ١٥ قَالُواْ رَبُّنَا یَعۡلَمُ إِنَّآ إِلَیۡکُمۡ لَمُرۡسَلُونَ ١٦ وَمَا عَلَیۡنَآ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِینُ ١٧ قَالُوٓاْ إِنَّا تَطَیَّرۡنَا بِکُمۡۖ لَئِن لَّمۡ تَنتَهُواْ لَنَرۡجُمَنَّکُمۡ وَلَیَمَسَّنَّکُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِیمٞ ١٨ قَالُواْ طَٰٓئِرُکُم مَّعَکُمۡ أَئِن ذُکِّرۡتُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ مُّسۡرِفُونَ ١٩ وَجَآءَ مِنۡ أَقۡصَا ٱلۡمَدِینَةِ رَجُلٞ یَسۡعَىٰ قَالَ یَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُواْ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ٢٠ ٱتَّبِعُواْ مَن لَّا یَسۡ‍َٔلُکُمۡ أَجۡرٗا وَهُم مُّهۡتَدُونَ ٢١ وَمَا لِیَ لَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِی فَطَرَنِی وَإِلَیۡهِ تُرۡجَعُونَ ٢٢ ءَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةً إِن یُرِدۡنِ ٱلرَّحۡمَٰنُ بِضُرّٖ لَّا تُغۡنِ عَنِّی شَفَٰعَتُهُمۡ شَیۡ‍ٔٗا وَلَا یُنقِذُونِ ٢٣ إِنِّیٓ إِذٗا لَّفِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٍ ٢٤ إِنِّیٓ ءَامَنتُ بِرَبِّکُمۡ فَٱسۡمَعُونِ ٢٥ قِیلَ ٱدۡخُلِ ٱلۡجَنَّةَۖ قَالَ یَٰلَیۡتَ قَوۡمِی یَعۡلَمُونَ ٢٦ بِمَا غَفَرَ لِی رَبِّی وَجَعَلَنِی مِنَ ٱلۡمُکۡرَمِینَ ٢٧۞﴾

و بیان کن براى ایشان، داستانى قصّه اهل دیه، چون آمد به آن دیه پیغامبران. ﴿13﴾آنگاه که فرستادیم به سوى ایشان دو کس را، پس به دروغ نسبت کردند ایشان را، پس قوّت دادیم به سوّمى. پس به هر سه کس گفتند: هرآیینه به سوى شما فرستادگانیم. ﴿14﴾اهل ده گفتند: نیستید شما مگر آدمى مانند ما و نه فروفرستاده است خدا هیچ چیز، نیستید شما مگر دروغگو. ﴿15﴾گفتند: پروردگار ما می‌داند که هرآیینه ما به سوى شما فرستادگانیم. ﴿16﴾و نیست بر ما مگر پیغام رسانیدن ظاهر. ﴿17﴾گفتند: هرآیینه ما شگون بد گرفتیم به شما، اگر باز نمایند سنگسار کنیم شما را و البته برسد به شما از جانب ما عقوبت درد دهنده. ﴿18﴾گفتند: شگون بد شما همراه شما است. آیا اگر پند داده شود شما را بر شگون بد حمل کنید؟ بلکه شما گروهى از حد گذشته‏اید. ﴿19﴾و آمد از دورترین محل‌هاى آن شهر مردى شتابان. گفت: اى قوم من! پیروى کنید پیغامبران را. ﴿20﴾پیروى کنید کسى را که نمى‏طلبد از شما هیچ مزدى و ایشان راه یافتگانند. ﴿21﴾و چیست مرا که عبادت نکنم معبودى را که بیافرید مرا و به سوى وى بازگردانیده خواهید شد؟. ﴿22﴾آیا بجز وى خدایان گیرم که اگر بخواهد خداى تعالى در حقّ من زیانى، دفع نکند از من شفاعت ایشان، چیزی را و ایشان خلاص نکنند مرا؟. ﴿23﴾هرآیینه من آنگاه در گمراهى ظاهر باشم. ﴿24﴾هرآیینه من ایمان آوردم به پروردگار شما، پس بشنوید از من [962]. ﴿25﴾گفته شد او را: درآى به بهشت. گفت: اى کاش! قوم من بدانند. ﴿26﴾که به چه چیز بیامرزید مرا پروردگار من و ساخت مرا از نواختگان. ﴿27﴾

﴿ وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِن جُندٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا کُنَّا مُنزِلِینَ ٢٨ إِن کَانَتۡ إِلَّا صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ خَٰمِدُونَ ٢٩ یَٰحَسۡرَةً عَلَى ٱلۡعِبَادِۚ مَا یَأۡتِیهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا کَانُواْ بِهِۦ یَسۡتَهۡزِءُونَ ٣٠ أَلَمۡ یَرَوۡاْ کَمۡ أَهۡلَکۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ أَنَّهُمۡ إِلَیۡهِمۡ لَا یَرۡجِعُونَ ٣١ وَإِن کُلّٞ لَّمَّا جَمِیعٞ لَّدَیۡنَا مُحۡضَرُونَ ٣٢ وَءَایَةٞ لَّهُمُ ٱلۡأَرۡضُ ٱلۡمَیۡتَةُ أَحۡیَیۡنَٰهَا وَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهَا حَبّٗا فَمِنۡهُ یَأۡکُلُونَ ٣٣ وَجَعَلۡنَا فِیهَا جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِیلٖ وَأَعۡنَٰبٖ وَفَجَّرۡنَا فِیهَا مِنَ ٱلۡعُیُونِ ٣٤ لِیَأۡکُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦ وَمَا عَمِلَتۡهُ أَیۡدِیهِمۡۚ أَفَلَا یَشۡکُرُونَ ٣٥ سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ کُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَمِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَمِمَّا لَا یَعۡلَمُونَ ٣٦ وَءَایَةٞ لَّهُمُ ٱلَّیۡلُ نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظۡلِمُونَ ٣٧ وَٱلشَّمۡسُ تَجۡرِی لِمُسۡتَقَرّٖ لَّهَاۚ ذَٰلِکَ تَقۡدِیرُ ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡعَلِیمِ ٣٨ وَٱلۡقَمَرَ قَدَّرۡنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ کَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِیمِ ٣٩ لَا ٱلشَّمۡسُ یَنۢبَغِی لَهَآ أَن تُدۡرِکَ ٱلۡقَمَرَ وَلَا ٱلَّیۡلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِۚ وَکُلّٞ فِی فَلَکٖ یَسۡبَحُونَ ٤٠ ﴾

و فرود نیاوردیم بر قوم او بعد ازو هیچ لشکرى از آسمان و نیستیم ما فرود آرندۀ لشکر. ﴿28﴾نبود عقوبت ایشان مگر یک فریاد تند، پس ناگهان ایشان چون آتش فرو مرده شدند. ﴿29﴾اى واى بر بندگان! نمى‏آید بدیشان هیچ فرستاده‌ای مگر به او تمسخر می‌کردند. ﴿30﴾آیا ندیدند چقدر هلاک ساختیم پیش از ایشان طبقات مردمان را؟ آیا ندیدند که آن جماعت به سوى ایشان باز نمى‏آیند؟. ﴿31﴾و نیست هر طبقه مگر جمع آوردۀ نزدیک ما حاضر کرده شده. ﴿32﴾و نشانه‌ای هست براى ایشان زمین مرده، زنده گردانیدیم آن را و برآوردیم از آن دانه، پس از آن دانه می‌خورند. ﴿33﴾و آفریدیم در زمین بوستان‌ها از درختان خرما و درختان انگور و روان ساختیم در آن بوستان چشمه‌ها. ﴿34﴾تا بخورند از میوۀ آنچه مذکوره شد و نساخته است میوه را دست ایشان. آیا پس شکر نمی‌کنند؟. ﴿35﴾پاک است آن که آفرید اجناس را تمام آن، از آنچه می‌رویاندش زمین و از جنس آدمیان و از آنچه ایشان نمی‌دانند. ﴿36﴾و نشانه‌ای هست ایشان را شب. مانند پوست مى‏کشیم از وى روز را، پس ناگهان ایشان در تاریکى آیندگان باشند. ﴿37﴾و آفتاب می‌رود به راهى که قرارگاه وى است. این است اندازۀ خداى غالب دانا. ﴿38﴾و ماه، مقرر کردیم براى او منزل‌ها تا آنکه باز گردد به شکل شاخ کهنه. ﴿39﴾نه آفتاب مى‏سزدش که دریابد ماه را و نه شب سبقت کننده است به روز [963]و هر یکى از آفتاب و ماه و ستاره‏ها در آسمانى سیر می‌کنند. ﴿40﴾

﴿ وَءَایَةٞ لَّهُمۡ أَنَّا حَمَلۡنَا ذُرِّیَّتَهُمۡ فِی ٱلۡفُلۡکِ ٱلۡمَشۡحُونِ ٤١ وَخَلَقۡنَا لَهُم مِّن مِّثۡلِهِۦ مَا یَرۡکَبُونَ ٤٢ وَإِن نَّشَأۡ نُغۡرِقۡهُمۡ فَلَا صَرِیخَ لَهُمۡ وَلَا هُمۡ یُنقَذُونَ ٤٣ إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِینٖ ٤٤ وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ ٱتَّقُواْ مَا بَیۡنَ أَیۡدِیکُمۡ وَمَا خَلۡفَکُمۡ لَعَلَّکُمۡ تُرۡحَمُونَ ٤٥ وَمَا تَأۡتِیهِم مِّنۡ ءَایَةٖ مِّنۡ ءَایَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا کَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِینَ ٤٦ وَإِذَا قِیلَ لَهُمۡ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ لِلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَنُطۡعِمُ مَن لَّوۡ یَشَآءُ ٱللَّهُ أَطۡعَمَهُۥٓ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٖ ٤٧ وَیَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ٤٨ مَا یَنظُرُونَ إِلَّا صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ تَأۡخُذُهُمۡ وَهُمۡ یَخِصِّمُونَ ٤٩ فَلَا یَسۡتَطِیعُونَ تَوۡصِیَةٗ وَلَآ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ یَرۡجِعُونَ ٥٠ وَنُفِخَ فِی ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ یَنسِلُونَ ٥١ قَالُواْ یَٰوَیۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَاۜۗ هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَصَدَقَ ٱلۡمُرۡسَلُونَ ٥٢ إِن کَانَتۡ إِلَّا صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ جَمِیعٞ لَّدَیۡنَا مُحۡضَرُونَ ٥٣ فَٱلۡیَوۡمَ لَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَیۡ‍ٔٗا وَلَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٥٤ ﴾

و نشانه‌ای هست ایشان را که ما برداشتیم قومى بنى آدم را در کشتى پر کرده شده. ﴿41﴾و آفریدیم براى ایشان مانند کشتى آنچه سوار می‌شوند بر آن [964]. ﴿42﴾و اگر خواهیم غرق کنیم ایشان را، پس هیچ فریادرس نباشد براى ایشان و نه ایشان رها کرده شوند. ﴿43﴾لیکن رحمت کردیم از جانب خود و بهره‏مند ساختیم تا مدّتى. ﴿44﴾و چون گفته شود به ایشان که بترسید از عقوبتى که پیش دو دست شما باشد و عقوبتى که پس پشت شما باشد، بود که بر شما رحم کرده شود. ﴿45﴾و نمى‏آید بدیشان هیچ نشانه‌ای از نشانه‌هاى پروردگار ایشان، الاّ از آن روگردان باشند. ﴿46﴾و چون گفته شود به ایشان که: خرج کنید از آنچه رزق داده است شما را خداى تعالى، گویند این کافران به مسلمانان: آیا طعام دهیم کسى را که اگر خداى تعالى می‌خواست طعام دادى او را؟ نیستید شما مگر در گمراهى ظاهر. ﴿47﴾و می‌گویند کافران: کى باشد این وعده اگر راستگویید؟. ﴿48﴾انتظار نمى‏کشند مگر یک نعرۀ تند راکه بگیرد ایشان را و ایشان خصومت کنان باشند. ﴿49﴾پس نتوانند وصیت کردن و نه به اهل خود بازگردند. ﴿50﴾و دمیده شود در صور. پس ناگهان ایشان از قبرها به سوى پروردگار خویش بشتابند. ﴿51﴾گویند: اى واى بر ما! که برخیزانید ما را از خوابگاه ما؟ آرى! این همان است که وعده داده بود خداى تعالى و راست گفتند پیغامبران. ﴿52﴾نباشد این واقعه مگر نعرۀ تندى، پس ناگهان ایشان جمع آورده نزدیک ما حاضر کرده شده باشند. ﴿53﴾پس امروز ستم کرده نخواهد شد بر هیچ‌کس، هیچ ستمى و جزا داده نخواهید شد الاّ به حسب آنچه می‌کردید. ﴿54﴾

﴿ إِنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ ٱلۡیَوۡمَ فِی شُغُلٖ فَٰکِهُونَ ٥٥ هُمۡ وَأَزۡوَٰجُهُمۡ فِی ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِ مُتَّکِ‍ُٔونَ ٥٦ لَهُمۡ فِیهَا فَٰکِهَةٞ وَلَهُم مَّا یَدَّعُونَ ٥٧ سَلَٰمٞ قَوۡلٗا مِّن رَّبّٖ رَّحِیمٖ ٥٨ وَٱمۡتَٰزُواْ ٱلۡیَوۡمَ أَیُّهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٥٩ ۞أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَیۡکُمۡ یَٰبَنِیٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّیۡطَٰنَۖ إِنَّهُۥ لَکُمۡ عَدُوّٞ مُّبِینٞ ٦٠ وَأَنِ ٱعۡبُدُونِیۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِیمٞ ٦١ وَلَقَدۡ أَضَلَّ مِنکُمۡ جِبِلّٗا کَثِیرًاۖ أَفَلَمۡ تَکُونُواْ تَعۡقِلُونَ ٦٢ هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِی کُنتُمۡ تُوعَدُونَ ٦٣ ٱصۡلَوۡهَا ٱلۡیَوۡمَ بِمَا کُنتُمۡ تَکۡفُرُونَ ٦٤ ٱلۡیَوۡمَ نَخۡتِمُ عَلَىٰٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَتُکَلِّمُنَآ أَیۡدِیهِمۡ وَتَشۡهَدُ أَرۡجُلُهُم بِمَا کَانُواْ یَکۡسِبُونَ ٦٥ وَلَوۡ نَشَآءُ لَطَمَسۡنَا عَلَىٰٓ أَعۡیُنِهِمۡ فَٱسۡتَبَقُواْ ٱلصِّرَٰطَ فَأَنَّىٰ یُبۡصِرُونَ ٦٦ وَلَوۡ نَشَآءُ لَمَسَخۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ مَکَانَتِهِمۡ فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مُضِیّٗا وَلَا یَرۡجِعُونَ ٦٧ وَمَن نُّعَمِّرۡهُ نُنَکِّسۡهُ فِی ٱلۡخَلۡقِۚ أَفَلَا یَعۡقِلُونَ ٦٨ وَمَا عَلَّمۡنَٰهُ ٱلشِّعۡرَ وَمَا یَنۢبَغِی لَهُۥٓۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِکۡرٞ وَقُرۡءَانٞ مُّبِینٞ ٦٩ لِّیُنذِرَ مَن کَانَ حَیّٗا وَیَحِقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَى ٱلۡکَٰفِرِینَ ٧٠ ﴾

هرآیینه اهل بهشت امروز در کارى هستند شادانند. ﴿55﴾ایشان و زنان ایشان در سایه‏ها بر تخت‌ها نشینند. ﴿56﴾ایشان راست در بهشت میوه و ایشان راست، آنچه طلب کنند. ﴿57﴾گفته شود: سلام باد از جانب پروردگار مهربان. ﴿58﴾و بگوییم جدا شوید امروز اى گناهکاران!. ﴿59﴾آیا حکم نفرستاده بودم به سوى شما اى اولاد آدم، که مپرستید شیطان را، هرآیینه وى شما را دشمن آشکارا است؟!. ﴿60﴾و آن که بپرستید مرا این است راه راست. ﴿61﴾و هرآیینه گمراه ساخت شیطان از قوم شما خلق بسیار را. آیا نمى‏دانستید؟. ﴿62﴾این آن دوزخ است که وعده داده مى‏شد شما را. ﴿63﴾درآیید به آن امروز به سبب کافر بودن خود. ﴿64﴾امروز مُهر نهیم بر دهان ایشان و سخن گوید ما با دست‌هاى ایشان و گواهى دهد پاهاى ایشان به آنچه می‌کردند. ﴿65﴾و اگر خواهیم نابود کنیم چشم ایشان، پس سبقت کنند به سوى راه، پس از کجا ببینند. ﴿66﴾و اگر خواهیم مسخ کنیم ایشان را بر جاى ایشان، پس نتواند گذشتن از آنجا و باز نگردند. ﴿67﴾و هر که را عمر دراز مى‏دهیم، نگونسار می‌کنیمش در آفرینش. آیا در نمى‏یابند؟. ﴿68﴾و نیاموختیم این پیغامبر را شعر و لایق نیست او را، نیست این مگر پند و قرآن آشکار. ﴿69﴾تا بترساند هر که زنده باشد [965]و ثابت شود حجت بر کافران. ﴿70﴾

﴿ أَوَ لَمۡ یَرَوۡاْ أَنَّا خَلَقۡنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتۡ أَیۡدِینَآ أَنۡعَٰمٗا فَهُمۡ لَهَا مَٰلِکُونَ ٧١ وَذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ فَمِنۡهَا رَکُوبُهُمۡ وَمِنۡهَا یَأۡکُلُونَ ٧٢ وَلَهُمۡ فِیهَا مَنَٰفِعُ وَمَشَارِبُۚ أَفَلَا یَشۡکُرُونَ ٧٣ وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ یُنصَرُونَ ٧٤ لَا یَسۡتَطِیعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَهُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ ٧٥ فَلَا یَحۡزُنکَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّا نَعۡلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعۡلِنُونَ ٧٦ أَوَ لَمۡ یَرَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقۡنَٰهُ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٞ مُّبِینٞ ٧٧ وَضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَنَسِیَ خَلۡقَهُۥۖ قَالَ مَن یُحۡیِ ٱلۡعِظَٰمَ وَهِیَ رَمِیمٞ ٧٨ قُلۡ یُحۡیِیهَا ٱلَّذِیٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖۖ وَهُوَ بِکُلِّ خَلۡقٍ عَلِیمٌ ٧٩ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلۡأَخۡضَرِ نَارٗا فَإِذَآ أَنتُم مِّنۡهُ تُوقِدُونَ ٨٠ أَوَ لَیۡسَ ٱلَّذِی خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن یَخۡلُقَ مِثۡلَهُمۚ بَلَىٰ وَهُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِیمُ ٨١ إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَیۡ‍ًٔا أَن یَقُولَ لَهُۥ کُن فَیَکُونُ ٨٢ فَسُبۡحَٰنَ ٱلَّذِی بِیَدِهِۦ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیۡءٖ وَإِلَیۡهِ تُرۡجَعُونَ ٨٣﴾

آیا ندیدند که ما آفریدیم براى ایشان از آنچه ساخته است دست ما چهارپایان را، پس ایشان آن را مالکانند؟. ﴿71﴾و رام ساختیم چهارپایان را براى ایشان، پس بعض از آن سوارى ایشان‏ است و بعض از آن مى‏خورند. ﴿72﴾و ایشان راست در چهارپایان منفعت‌ها و آشامیدن‌ها. آیا شکر نمی‌گذارند؟. ﴿73﴾و گرفتند سواى خدا معبودان را تا بود که ایشان یارى داده شوند. ﴿74﴾نتوانند یارى کردن ایشان و این بتان براى ایشان لشکرى حاضر کرده شده‏اند. ﴿75﴾پس اندوهگین نکند تو را سخن ایشان، هرآیینه ما می‌دانیم آنچه پنهان مى‏کنند و آنچه آشکار مى‏نمایند. ﴿76﴾آیا ندیده است آدمى که ما آفریدیم او را از نطفه پس ناگهان او خصومت کنندۀ آشکارا شد؟. ﴿77﴾و پدید آورد براى ما داستانى و فراموش کرد آفرینش خود را. گفت: که زنده کند استخوان‌ها در حالتى که آن کهنه شده باشند؟. ﴿78﴾بگو: زنده کندش آن که آفرید او را اول بار و او به هر قسم آفرینش داناست. ﴿79﴾آن که پیداکرد برای شما از درخت سبز آتش را، پس ناگهان شما از آن درخت آتش مى‏افروزید. ﴿80﴾آیا نیست آن که آفرید آسمان‌ها و زمین را، توانا بر آنکه آفریند مانند ایشان؟ بلى! و هم اوست آفرینندۀ دانا. ﴿81﴾جز این نیست که فرمان خدا چون بخواهد آفریدن چیزى، این است که گویدش شو! پس مى‏شود. ﴿82﴾پس پاک است آن که به دست اوست پادشاهى هر چیز و به سوى او بازگردانیده شوید. ﴿83﴾

[958] یعنی در بنی اسماعیل هیچ پیغمبری مبعوث نشده بود. [959] مترجم گوید: این هر دو آیت تمثیل و تصویر است یأس ایشان را از شناختن حق. [960] یعنی اعمال خیر و شر. [961] یعنی لوحِ محفوظ. [962] مترجم گوید: اهل دیه آن را شهید ساختند، والله اعلم. [963] یعنی پیش از انقضای روز نمی‌آید. [964] یعنی شتر و کرگدن. [965] یعنی صاحب فهم باشد.

سوره ص

سُورَةُ صٓ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ صٓۚ وَٱلۡقُرۡءَانِ ذِی ٱلذِّکۡرِ ١ بَلِ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ فِی عِزَّةٖ وَشِقَاقٖ ٢ کَمۡ أَهۡلَکۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ فَنَادَواْ وَّلَاتَ حِینَ مَنَاصٖ ٣ وَعَجِبُوٓاْ أَن جَآءَهُم مُّنذِرٞ مِّنۡهُمۡۖ وَقَالَ ٱلۡکَٰفِرُونَ هَٰذَا سَٰحِرٞ کَذَّابٌ ٤ أَجَعَلَ ٱلۡأٓلِهَةَ إِلَٰهٗا وَٰحِدًاۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَیۡءٌ عُجَابٞ ٥ وَٱنطَلَقَ ٱلۡمَلَأُ مِنۡهُمۡ أَنِ ٱمۡشُواْ وَٱصۡبِرُواْ عَلَىٰٓ ءَالِهَتِکُمۡۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَیۡءٞ یُرَادُ ٦ مَا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِی ٱلۡمِلَّةِ ٱلۡأٓخِرَةِ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا ٱخۡتِلَٰقٌ ٧ أَءُنزِلَ عَلَیۡهِ ٱلذِّکۡرُ مِنۢ بَیۡنِنَاۚ بَلۡ هُمۡ فِی شَکّٖ مِّن ذِکۡرِیۚ بَل لَّمَّا یَذُوقُواْ عَذَابِ ٨ أَمۡ عِندَهُمۡ خَزَآئِنُ رَحۡمَةِ رَبِّکَ ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡوَهَّابِ ٩ أَمۡ لَهُم مُّلۡکُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَاۖ فَلۡیَرۡتَقُواْ فِی ٱلۡأَسۡبَٰبِ ١٠ جُندٞ مَّا هُنَالِکَ مَهۡزُومٞ مِّنَ ٱلۡأَحۡزَابِ ١١ کَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَعَادٞ وَفِرۡعَوۡنُ ذُو ٱلۡأَوۡتَادِ ١٢ وَثَمُودُ وَقَوۡمُ لُوطٖ وَأَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔیۡکَةِۚ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلۡأَحۡزَابُ ١٣ إِن کُلٌّ إِلَّا کَذَّبَ ٱلرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ ١٤ وَمَا یَنظُرُ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ مَّا لَهَا مِن فَوَاقٖ ١٥ وَقَالُواْ رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبۡلَ یَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ ١٦﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

ص، قسم به قرآن، خداوند پند، [که آنچه به آن دعوت مى‏کنى راست‏ است]. ﴿1﴾بلکه کافران در سرکشى و مخالفت‏اند. ﴿2﴾بسیار هلاک کردیم پیش از ایشان قرن‌ها را، پس فریاد برآوردند و نبود آن وقت خلاص. ﴿3﴾و تعجب کردند از آنکه بیامد به ایشان بیم کننده‌ای از قوم ایشان و گفتند این کافران: این شخص جادوگر دروغگویی است. ﴿4﴾آیا گردانید خدایان متعدد را یک خدا؟ هرآیینه این چیزی است عجیب. ﴿5﴾و برفتند اشراف از ایشان [با یکدیگر گویان] که: بروید و شکیبایى کنید بر عبادت خدایان خود، هرآیینه این دین تو فتنه‏ است که اراده کرده شده است. ﴿6﴾نشنیدیم این قول را در دین پسین [979]، نیست این مگر افترا. ﴿7﴾آیا فروآورده شد بر این شخص قرآن از میان ما؟ بلکه این کافران در شک‌اند از پند من، بلکه هنوز نچشیده‏اند عذاب مرا. ﴿8﴾آیا نزدیک ایشان است از خزانه‌هاى رحمت پروردگار تو غالب بخشاینده؟. ﴿9﴾آیا ایشان راست پادشاهى آسمان‌ها و زمین و آنچه در میان اینهاست؟ پس باید که بالا روند آویخته به ریسمان‌ها [980]. ﴿10﴾لشکرى هست اینجا، به هم آمده شکست داده شده از جمله گروه‌ها [981]. ﴿11﴾دروغ داشتند پیش از ایشان قوم نوح و عاد و فرعون، خداوندِ میخ‌ها [982]. ﴿12﴾و ثمود و قوم لوط و ساکنان «ایکه» [تکذیب کردند] این جماعت‌ها. ﴿13﴾نیست هیچ‌کس از ایشان مگر دروغى داشت پیغامبران را، پس به وجود آمد عقوبت من. ﴿14﴾و انتظار نمى‏برند کفّار این عصر مگر یک نعرۀ تند را (یعنى نفخۀ قیامت) که نباشد آن را هیچ توقف. ﴿15﴾و گفتند [به طریق استهزاء]: اى پروردگار ما! شتاب ده ما را سرنوشت ما از عقوبت پیش از روز حساب. ﴿16﴾

﴿ ٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا یَقُولُونَ وَٱذۡکُرۡ عَبۡدَنَا دَاوُۥدَ ذَا ٱلۡأَیۡدِۖ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ ١٧ إِنَّا سَخَّرۡنَا ٱلۡجِبَالَ مَعَهُۥ یُسَبِّحۡنَ بِٱلۡعَشِیِّ وَٱلۡإِشۡرَاقِ ١٨ وَٱلطَّیۡرَ مَحۡشُورَةٗۖ کُلّٞ لَّهُۥٓ أَوَّابٞ ١٩ وَشَدَدۡنَا مُلۡکَهُۥ وَءَاتَیۡنَٰهُ ٱلۡحِکۡمَةَ وَفَصۡلَ ٱلۡخِطَابِ ٢٠ ۞وَهَلۡ أَتَىٰکَ نَبَؤُاْ ٱلۡخَصۡمِ إِذۡ تَسَوَّرُواْ ٱلۡمِحۡرَابَ ٢١ إِذۡ دَخَلُواْ عَلَىٰ دَاوُۥدَ فَفَزِعَ مِنۡهُمۡۖ قَالُواْ لَا تَخَفۡۖ خَصۡمَانِ بَغَىٰ بَعۡضُنَا عَلَىٰ بَعۡضٖ فَٱحۡکُم بَیۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَلَا تُشۡطِطۡ وَٱهۡدِنَآ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ ٢٢ إِنَّ هَٰذَآ أَخِی لَهُۥ تِسۡعٞ وَتِسۡعُونَ نَعۡجَةٗ وَلِیَ نَعۡجَةٞ وَٰحِدَةٞ فَقَالَ أَکۡفِلۡنِیهَا وَعَزَّنِی فِی ٱلۡخِطَابِ ٢٣ قَالَ لَقَدۡ ظَلَمَکَ بِسُؤَالِ نَعۡجَتِکَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦۖ وَإِنَّ کَثِیرٗا مِّنَ ٱلۡخُلَطَآءِ لَیَبۡغِی بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٍ إِلَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَقَلِیلٞ مَّا هُمۡۗ وَظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّٰهُ فَٱسۡتَغۡفَرَ رَبَّهُۥ وَخَرَّۤ رَاکِعٗاۤ وَأَنَابَ۩ ٢٤ فَغَفَرۡنَا لَهُۥ ذَٰلِکَۖ وَإِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَحُسۡنَ مَ‍َٔابٖ ٢٥ یَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلۡنَٰکَ خَلِیفَةٗ فِی ٱلۡأَرۡضِ فَٱحۡکُم بَیۡنَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ ٱلۡهَوَىٰ فَیُضِلَّکَ عَن سَبِیلِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱلَّذِینَ یَضِلُّونَ عَن سَبِیلِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِیدُۢ بِمَا نَسُواْ یَوۡمَ ٱلۡحِسَابِ ٢٦﴾

صبر کن بر آنچه می‌گویند و یاد کن بندۀ ما، داود خداوندِ قوّت را. هرآیینه او رجوع کننده بود [983]. ﴿17﴾هرآیینه رام ساختیم همراه او کوه‌ها را، تسبیح می‌گفتند به وقت شام و صباح. ﴿18﴾و رام ساختیم مرغان را به هم آورده، هر یکى براى او فرمانبردار بود. ﴿19﴾و محکم کردیم پادشاهى او را و دادیمش حکمت و سخن واضح. ﴿20﴾آیا آمده است پیش تو خبر گروه خصومت کننده با یکدیگر، چون از دیوار جسته داخل شدند به مسجد؟. ﴿21﴾ [984]چون درآمدند بر داود، پس بترسید از ایشان. گفتند: مترس! ما دو خصومت کننده‏ایم، ستم کرده است بعض ما بر بعض، پس حکم کن میان ما به راستى و جور مکن و دلالت کن ما را بر راه راست. ﴿22﴾این برادر من‏ است. به دست اوست نودونه میش و پیش من یک میش است. پس گفت این شخص: به من بسپار این یک میش را و درشتى کرد با من در سخن گفتن. ﴿23﴾گفت داود: هرآیینه ستم کرد بر تو به خواستن میش تو تا بهم آرد به میش‌های خود و هرآیینه بسیارى از شریکان ستم مى‏کنند بعض ایشان بر بعضى، مگر آنان‌که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند و اندک‏اند ایشان. و شناخت داود که ما آزمودیم او را پس طلب آمرزش کرد از پروردگار خود و بیفتاد سجده‏کنان و بازگشت به خدا. ﴿24﴾پس بیامرزیدیم او را آن ذلّت او و هرآیینه او را نزدیک ما قربت است و نیکو بازگشت است. ﴿25﴾[گفتیم]: اى داود! هرآیینه ساختیم تو را پادشاه در زمین، پس حکم کن میانِ مردمان به راستى و پیروى مکن خواهش نفس را که آن گمراه کند تو را از راه خدا. هرآیینه آنان‌که گمراه می‌شوند از راه خدا، ایشان راست عذاب سخت به سبب آنکه فراموش کردند روز حساب را. ﴿26﴾

﴿ وَمَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَآءَ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَیۡنَهُمَا بَٰطِلٗاۚ ذَٰلِکَ ظَنُّ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْۚ فَوَیۡلٞ لِّلَّذِینَ کَفَرُواْ مِنَ ٱلنَّارِ ٢٧ أَمۡ نَجۡعَلُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ کَٱلۡمُفۡسِدِینَ فِی ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ نَجۡعَلُ ٱلۡمُتَّقِینَ کَٱلۡفُجَّارِ ٢٨ کِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَیۡکَ مُبَٰرَکٞ لِّیَدَّبَّرُوٓاْ ءَایَٰتِهِۦ وَلِیَتَذَکَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٢٩ وَوَهَبۡنَا لِدَاوُۥدَ سُلَیۡمَٰنَۚ نِعۡمَ ٱلۡعَبۡدُ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ ٣٠ إِذۡ عُرِضَ عَلَیۡهِ بِٱلۡعَشِیِّ ٱلصَّٰفِنَٰتُ ٱلۡجِیَادُ ٣١ فَقَالَ إِنِّیٓ أَحۡبَبۡتُ حُبَّ ٱلۡخَیۡرِ عَن ذِکۡرِ رَبِّی حَتَّىٰ تَوَارَتۡ بِٱلۡحِجَابِ ٣٢ رُدُّوهَا عَلَیَّۖ فَطَفِقَ مَسۡحَۢا بِٱلسُّوقِ وَٱلۡأَعۡنَاقِ ٣٣ وَلَقَدۡ فَتَنَّا سُلَیۡمَٰنَ وَأَلۡقَیۡنَا عَلَىٰ کُرۡسِیِّهِۦ جَسَدٗا ثُمَّ أَنَابَ ٣٤ قَالَ رَبِّ ٱغۡفِرۡ لِی وَهَبۡ لِی مُلۡکٗا لَّا یَنۢبَغِی لِأَحَدٖ مِّنۢ بَعۡدِیٓۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ ٣٥ فَسَخَّرۡنَا لَهُ ٱلرِّیحَ تَجۡرِی بِأَمۡرِهِۦ رُخَآءً حَیۡثُ أَصَابَ ٣٦ وَٱلشَّیَٰطِینَ کُلَّ بَنَّآءٖ وَغَوَّاصٖ ٣٧ وَءَاخَرِینَ مُقَرَّنِینَ فِی ٱلۡأَصۡفَادِ ٣٨ هَٰذَا عَطَآؤُنَا فَٱمۡنُنۡ أَوۡ أَمۡسِکۡ بِغَیۡرِ حِسَابٖ ٣٩ وَإِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَحُسۡنَ مَ‍َٔابٖ ٤٠ وَٱذۡکُرۡ عَبۡدَنَآ أَیُّوبَ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّی مَسَّنِیَ ٱلشَّیۡطَٰنُ بِنُصۡبٖ وَعَذَابٍ ٤١ ٱرۡکُضۡ بِرِجۡلِکَۖ هَٰذَا مُغۡتَسَلُۢ بَارِدٞ وَشَرَابٞ ٤٢﴾

و نیافریدیم آسمان و زمین را و آنچه در میان اینهاست بیهوده. این گمانِ کافران است. پس واى کافران را از عقوبت آتش!. ﴿27﴾آیا مى‏سازیم آنان را که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند مانند فسادکنندگان در زمین؟ آیا مى‏سازیم پرهیزگاران را مانند بدکاران؟. ﴿28﴾[این قرآن] کتابی است با برکت که فرود آوردیم او را به سوى تو تا مردمان تأمّل کنند در آیات او و تا پند گیرند خداوندان خرد. ﴿29﴾و عطا کردیم داود را فرزندى سلیمان نام. نیکوبنده بود سلیمان، هرآیینه او رجوع کننده بود به خدا. ﴿30﴾[یاد کن] چون نموده شد او را وقت پگاه، اسپان تیزرو. ﴿31﴾پس گفت: هرآیینه دوست داشتم این اسپان را [از قبیل رغبت به مال اعراض کنان از ذکر پروردگار خود] تا آنکه پنهان شد آفتاب در پرده [985]. ﴿32﴾بازگردانید این اسپان را بر من. پس شروع کرد دست رسانیدن به ساق‌ها و گردن‌ها [986]. ﴿33﴾و هرآیینه آزمودیم سلیمان را و انداختیم بر تخت او کالبدى، باز رجوع کرد به خدا [987]. ﴿34﴾گفت: اى پروردگار من! بیامرز مرا و عطا کن مرا آن پادشاهى که راست نیاید هیچ‌کس را غیر از من. هرآیینه تویى بخشاینده. ﴿35﴾پس مسخر گردانیدیم باد را می‌رفت به فرمان او به آهستگى روان شده هرجاکه خواسته باشد. ﴿36﴾و مسخر گردانیدیم دیوان را، هر عمارت بنا کننده را و هر فرود رونده را به دریا. ﴿37﴾و مسخر گردانیدیم دیوان دیگر را دست و پا به هم بسته در زنجیرها. ﴿38﴾[گفتیم]: این است بخشش ما، پس عطا کن یا نگاهدار به غیر آنکه با تو حساب کرده شود. ﴿39﴾و هرآیینه او را نزدیک ما قربت است و نیکو بازگشت است. ﴿40﴾و یاد کن بنده ما ایوب را، چون ندا کرد به پروردگار خود که دست رسانیده است مرا شیطان به رنجورى و درد. ﴿41﴾[گفتیم]: بزن زمین را به پاى خود، ناگهان آن چشمه باشد که مهیا براى غسل سرد بود و آشامیدنى باشد. ﴿42﴾

﴿ وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ أَهۡلَهُۥ وَمِثۡلَهُم مَّعَهُمۡ رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَذِکۡرَىٰ لِأُوْلِی ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٤٣ وَخُذۡ بِیَدِکَ ضِغۡثٗا فَٱضۡرِب بِّهِۦ وَلَا تَحۡنَثۡۗ إِنَّا وَجَدۡنَٰهُ صَابِرٗاۚ نِّعۡمَ ٱلۡعَبۡدُ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٞ ٤٤ وَٱذۡکُرۡ عِبَٰدَنَآ إِبۡرَٰهِیمَ وَإِسۡحَٰقَ وَیَعۡقُوبَ أُوْلِی ٱلۡأَیۡدِی وَٱلۡأَبۡصَٰرِ ٤٥ إِنَّآ أَخۡلَصۡنَٰهُم بِخَالِصَةٖ ذِکۡرَى ٱلدَّارِ ٤٦ وَإِنَّهُمۡ عِندَنَا لَمِنَ ٱلۡمُصۡطَفَیۡنَ ٱلۡأَخۡیَارِ ٤٧ وَٱذۡکُرۡ إِسۡمَٰعِیلَ وَٱلۡیَسَعَ وَذَا ٱلۡکِفۡلِۖ وَکُلّٞ مِّنَ ٱلۡأَخۡیَارِ ٤٨ هَٰذَا ذِکۡرٞۚ وَإِنَّ لِلۡمُتَّقِینَ لَحُسۡنَ مَ‍َٔابٖ ٤٩ جَنَّٰتِ عَدۡنٖ مُّفَتَّحَةٗ لَّهُمُ ٱلۡأَبۡوَٰبُ ٥٠ مُتَّکِ‍ِٔینَ فِیهَا یَدۡعُونَ فِیهَا بِفَٰکِهَةٖ کَثِیرَةٖ وَشَرَابٖ ٥١ ۞وَعِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ أَتۡرَابٌ ٥٢ هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِیَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ ٥٣ إِنَّ هَٰذَا لَرِزۡقُنَا مَا لَهُۥ مِن نَّفَادٍ ٥٤ هَٰذَاۚ وَإِنَّ لِلطَّٰغِینَ لَشَرَّ مَ‍َٔابٖ ٥٥ جَهَنَّمَ یَصۡلَوۡنَهَا فَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ ٥٦ هَٰذَا فَلۡیَذُوقُوهُ حَمِیمٞ وَغَسَّاقٞ ٥٧ وَءَاخَرُ مِن شَکۡلِهِۦٓ أَزۡوَٰجٌ ٥٨ هَٰذَا فَوۡجٞ مُّقۡتَحِمٞ مَّعَکُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِهِمۡۚ إِنَّهُمۡ صَالُواْ ٱلنَّارِ ٥٩ قَالُواْ بَلۡ أَنتُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِکُمۡۖ أَنتُمۡ قَدَّمۡتُمُوهُ لَنَاۖ فَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ ٦٠ قَالُواْ رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَٰذَا فَزِدۡهُ عَذَابٗا ضِعۡفٗا فِی ٱلنَّارِ ٦١﴾

و عطا کردیم او را اهل خانۀ او و مانند ایشان همراه ایشان بخشایشى از نزدیک خود و پندى خداوندانِ خرد را. ﴿43﴾و [گفتیم]: بگیر به دست خود دستۀ شاخ‌ها، پس بزن به آن [988]و خلاف سوگند مکن، هرآیینه ما او را یافتیم شکیبا. نیک بنده بود ایوب، هرآیینه او رجوع کننده به خدا بود [989]. ﴿44﴾و یاد کن بندگان ما ابراهیم و اسحق و یعقوب را، خداوند دست‌ها و چشم‌ها [990]. ﴿45﴾هرآیینه ما یک رو ساختیم ایشان را براى خصلتى پاک که یاد کردن آخرت است. ﴿46﴾و هرآیینه ایشان نزدیک ما از برگزیدگان نیکان بودند. ﴿47﴾و یاد کن اسمعیل و الیسع و ذا الکفل را و هر یکى از نیکان بود. ﴿48﴾این [قرآن] پندى هست و هرآیینه پرهیزگاران را نیکى بازگشت است. ﴿49﴾بوستان‌هاى دایم است، گشاده کرده براى ایشان دروازه‏ها. ﴿50﴾تکیه‏کنان در آنجا، مى‏طلبند آنجا میوۀ بسیار را و شراب را. ﴿51﴾و نزدیک ایشان باشند زنان فرود آرندۀ چشم، هم عمر با یکدیگر. ﴿52﴾این است آنچه وعده داده مى‏شود شما را برای روز حساب. ﴿53﴾هرآیینه این رزق ما است، نباشد آن را هیچ زوال ﴿54﴾این [است جزا] و هرآیینه از حد گذشتگان را بد بازگشتنى باشد. ﴿55﴾که دوزخ است، درآیند آنجا پس بد آرامگاه است این. ﴿56﴾این عذاب آب گرم است و زرداب است، پس باید که بچشید آن را. ﴿57﴾و عذابى دیگرست مانند این انواع مختلف. ﴿58﴾این [991]قومى است درآینده به آتش همراه شم. [متبوعان گویند]: زمین گشاده مباد بر ایشان! هرآیینه ایشان در آیندگان آتش‏اند. ﴿59﴾[تابعان] گویند: بلکه شما! زمین گشاده مباد بر شما! رسم قدیم ساختید کفر را براى ما. پس بد قرارگاهى است [دوزخ] . ﴿60﴾گویند: اى پروردگار ما! هر که آیین قدیم ساخته باشد براى ما کفر را، پس زیاده کن در حق او عقوبت دوباره در آتش. ﴿61﴾

﴿ وَقَالُواْ مَا لَنَا لَا نَرَىٰ رِجَالٗا کُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ ٱلۡأَشۡرَارِ ٦٢ أَتَّخَذۡنَٰهُمۡ سِخۡرِیًّا أَمۡ زَاغَتۡ عَنۡهُمُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ ٦٣ إِنَّ ذَٰلِکَ لَحَقّٞ تَخَاصُمُ أَهۡلِ ٱلنَّارِ ٦٤ قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ مُنذِرٞۖ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ ٦٥ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَا ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفَّٰرُ ٦٦ قُلۡ هُوَ نَبَؤٌاْ عَظِیمٌ ٦٧ أَنتُمۡ عَنۡهُ مُعۡرِضُونَ ٦٨ مَا کَانَ لِیَ مِنۡ عِلۡمِۢ بِٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰٓ إِذۡ یَخۡتَصِمُونَ ٦٩ إِن یُوحَىٰٓ إِلَیَّ إِلَّآ أَنَّمَآ أَنَا۠ نَذِیرٞ مُّبِینٌ ٧٠ إِذۡ قَالَ رَبُّکَ لِلۡمَلَٰٓئِکَةِ إِنِّی خَٰلِقُۢ بَشَرٗا مِّن طِینٖ ٧١ فَإِذَا سَوَّیۡتُهُۥ وَنَفَخۡتُ فِیهِ مِن رُّوحِی فَقَعُواْ لَهُۥ سَٰجِدِینَ ٧٢ فَسَجَدَ ٱلۡمَلَٰٓئِکَةُ کُلُّهُمۡ أَجۡمَعُونَ ٧٣ إِلَّآ إِبۡلِیسَ ٱسۡتَکۡبَرَ وَکَانَ مِنَ ٱلۡکَٰفِرِینَ ٧٤ قَالَ یَٰٓإِبۡلِیسُ مَا مَنَعَکَ أَن تَسۡجُدَ لِمَا خَلَقۡتُ بِیَدَیَّۖ أَسۡتَکۡبَرۡتَ أَمۡ کُنتَ مِنَ ٱلۡعَالِینَ ٧٥ قَالَ أَنَا۠ خَیۡرٞ مِّنۡهُ خَلَقۡتَنِی مِن نَّارٖ وَخَلَقۡتَهُۥ مِن طِینٖ ٧٦ قَالَ فَٱخۡرُجۡ مِنۡهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٞ ٧٧ وَإِنَّ عَلَیۡکَ لَعۡنَتِیٓ إِلَىٰ یَوۡمِ ٱلدِّینِ ٧٨ قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِیٓ إِلَىٰ یَوۡمِ یُبۡعَثُونَ ٧٩ قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِینَ ٨٠ إِلَىٰ یَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ ٨١ قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغۡوِیَنَّهُمۡ أَجۡمَعِینَ ٨٢ إِلَّا عِبَادَکَ مِنۡهُمُ ٱلۡمُخۡلَصِینَ ٨٣ قَالَ فَٱلۡحَقُّ وَٱلۡحَقَّ أَقُولُ ٨٤ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنکَ وَمِمَّن تَبِعَکَ مِنۡهُمۡ أَجۡمَعِینَ ٨٥ قُلۡ مَآ أَسۡ‍َٔلُکُمۡ عَلَیۡهِ مِنۡ أَجۡرٖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُتَکَلِّفِینَ ٨٦ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِکۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِینَ ٨٧ وَلَتَعۡلَمُنَّ نَبَأَهُۥ بَعۡدَ حِینِۢ ٨٨﴾

و گفتند اهل دوزخ: چیست ما را که نمى‏بینیم مردانى را که مى‏شمردیم ایشان را از بدان؟ [992]. ﴿62﴾آیا مسخره مى‏گرفتیم ایشان را آیا برگشته است از ایشان دیده‌ها؟. ﴿63﴾هرآیینه این راست است [مراد از آن] خصومت کردن اهل دوزخ است با یکدیگر. ﴿64﴾بگو: جز این نیست که من ترساننده‏ام و نیست هیچ معبود، مگر خدا یگانۀ با قوّت. ﴿65﴾پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان اینها است. غالب آمرزگار. ﴿66﴾بگو: این خبرى بزرگ است. ﴿67﴾شما از وى روى گرداننده‏اید. ﴿68﴾نیست مرا هیچ دانش به حال این جماعت بلند قدر از فرشتگان، چون با یکدیگر جواب سؤال می‌کنند. ﴿69﴾وحى فرستاده نمى‏شود به سوى من، مگر آنکه من ترسانندۀ آشکارم. ﴿70﴾[و یاد کن] چون گفت پروردگار تو به فرشتگان: هرآیینه من آفریننده‏ام آدمى را از گِل. ﴿71﴾پس چون راست کنم او را و بدمم در وى روح خود را، پس درافتید او را سجده‏کنان. ﴿72﴾پس سجده کردند فرشتگان تمام ایشان، همه یکجا. ﴿73﴾مگر شیطان، سرکشى کرد و شد از کافران. ﴿74﴾گفت [خدا]: اى شیطان! چه چیز بازداشت تو را آنکه سجده کنى چیزی را که آفریدمش به دست خود؟ آیا تکبّر کردى یا به حقیقت هستى از بلندقدران؟. ﴿75﴾گفت: من بهترم از وى. آفریدى مرا از آتش و آفریدى او را از گِل. ﴿76﴾گفت: بیرون شو از بهشت، هرآیینه تو رانده شده‌ای. ﴿77﴾و هرآیینه بر تو لعنت من باد تا روز جزا. ﴿78﴾گفت: اى پروردگار من! پس مهلت ده مرا تا آن روز که برانگیخته شوند مردمان. ﴿79﴾گفت: هرآیینه تو از مهلت دادگانى. ﴿80﴾تا روز آن وقت معین. ﴿81﴾گفت [شیطان]: پس قسم به عزّت تو! که البته گمراه کنم ایشان را، همه یکجا. ﴿82﴾مگر بندگان خالص کرده تو از ایشان. ﴿83﴾فرمود: پس سخن راست‏ است این و سخن راست می‌گویم. ﴿84﴾البته پر کنم دوزخ را از تو و از آنان‌که پیروىِ تو کنند از ایشان، همه یکجا. ﴿85﴾بگو: سؤال نمى‏کنم بر تبلیغ قرآن هیچ مزد را و نیستم از تکلّف کنندگان [993]. ﴿86﴾نیست قرآن مگر پندى عالم‌ها را. ﴿87﴾و البته خواهید دانست صدق آن را بعدِ زمانى. ﴿88﴾

[979] یعنی قرآن آخر که ما آن را دریافتیم، والله اعلم. [980] یعنی به ریسمان آویخته هم نمی‌توانند که به آسمان روند، فیکف پادشاهی، والله اعلم. [981] یعنی از جنس گروه‌ها که با انبیا مخالفت کردند. [982] یعنی بچه‌ها را به میخ تعذیب می‌کرد. [983] یعنی به سوی خدا. [984] مترجم گوید که: داود، علیه السلام، نودونه زن داشت، مع هذا زن دیگر که که در خطبۀ شخصی یا در نکاح او بود، در خواست کرد. خدای تعالی فرشتگان را به جهت تنبیه داود به شکل خصوم متمثل ساخت. اشارت به این قصه است درین آیات، والله اعلم. [985] یعنی نماز عصر فوت شد. [986] یعنی ذبح کرده ساق آنها را بریده از جهت غیرت بر ذکر خدای تعالی، والله اعلم. [987] مترجم گوید: سلیمان÷ از امرای خود منغص شد و به خاطر آورد که امشب با صد زن صحبت دارم و هر زنی پسری زاید و هریکی شهسواری باشد، جهاد کننده، مرا احتیاج متعلق امرا نیفتد. فرشته گفت: انشاءالله بگو. سلیمان سهو کرد، پس هیچ زن حامله نشد. الاّ یکی طفل ناقص الخلقت[ی] زاد و آن طفل را بر تخت سلیمان انداختند. سلیمان÷ متنبه شد و رجوع به رب العزت کرد، والله اعلم. [988] یعنی زن خود را. [989] یعنی ایوب، علیه السلام، سوگند خورده بود که زن خود را صد ضربه بزند، خدای تعالی بر وی سهل ساخت. [990] یعنی علم وعمل هر دو به کمال داشتند، والله اعلم. [991] چون تابعان خواهند که بدزخ درآیند، متبوعان را گفته شود. [992] یعنی فقرای مسلمین.

سوره صافات

سُورَةُ الصَّافَّاتِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا ١ فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا ٢ فَٱلتَّٰلِیَٰتِ ذِکۡرًا ٣ إِنَّ إِلَٰهَکُمۡ لَوَٰحِدٞ ٤ رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَیۡنَهُمَا وَرَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ ٥ إِنَّا زَیَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡیَا بِزِینَةٍ ٱلۡکَوَاکِبِ ٦ وَحِفۡظٗا مِّن کُلِّ شَیۡطَٰنٖ مَّارِدٖ ٧ جَانِبٖ ٨ دُحُورٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ وَاصِبٌ ٩ إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ ١٠ فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآۚ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِینٖ لَّازِبِۢ ١١ بَلۡ عَجِبۡتَ وَیَسۡخَرُونَ ١٢ وَإِذَا ذُکِّرُواْ لَا یَذۡکُرُونَ ١٣ وَإِذَا رَأَوۡاْ ءَایَةٗ یَسۡتَسۡخِرُونَ ١٤ وَقَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِینٌ ١٥ أَءِذَا مِتۡنَا وَکُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ ١٦ أَوَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ ١٧ قُلۡ نَعَمۡ وَأَنتُمۡ دَٰخِرُونَ ١٨ فَإِنَّمَا هِیَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ یَنظُرُونَ ١٩ وَقَالُواْ یَٰوَیۡلَنَا هَٰذَا یَوۡمُ ٱلدِّینِ ٢٠ هَٰذَا یَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِی کُنتُم بِهِۦ تُکَذِّبُونَ ٢١ ۞ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِینَ ظَلَمُواْ وَأَزۡوَٰجَهُمۡ وَمَا کَانُواْ یَعۡبُدُونَ ٢٢ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهۡدُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡجَحِیمِ ٢٣ وَقِفُوهُمۡۖ إِنَّهُم مَّسۡ‍ُٔولُونَ ٢٤

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

قسم به جماعتى از ملائکه که صف مى‏کشند صف کشیدنى! [966]. ﴿1﴾پس قسم به جماعتى که می‌رانند راندنى! [967]. ﴿2﴾پس قسم به جماعتى که تلاوت مى‏کنند تلاوت کردنى! . ﴿3﴾هرآیینه معبود شما یکى است. ﴿4﴾او پروردگار آسمان‌ها و زمین است و آنچه در میان اینهاست و او پروردگار مشرق‌ها است [968]. ﴿5﴾هرآیینه ما آرایش دادیم آسمان دنیا را به زینت [یعنى به] ستاره‏ها. ﴿6﴾و نگاه داشتیم از هر شیطان سرکش. ﴿7﴾[مقصد آن که] گوش ننهند شیاطین به سوى ملاءاعلى و انداخته می‌شود به سوى ایشان شهاب از هر جانب. ﴿8﴾به جهت راندن ایشان و ایشان راست عذاب دایم. ﴿9﴾مگر کسی که برباید [969]یک بار ربودن، پس از پى او افتد شعلۀ سوزنده. ﴿10﴾پس استفسار کن از ایشان: آیا ایشان سخت‏ترند در آفرینش یا کسی که ما آفریده‏ایم؟ هرآیینه ما آفریدیم [970]ایشان را از گل چسپنده. ﴿11﴾بلکه تعجب کردى [971]و ایشان تمسخر مى‏کنند. ﴿12﴾و چون پند داده شود ایشان را پند نمى‏گیرند. ﴿13﴾و چون ببینند نشانه‌ای را، تمسخر کنند. ﴿14﴾و گفتند: نیست این قرآن مگر سحر ظاهر. ﴿15﴾آیا چون بمیریم و باشیم خاکى و استخوانى چند، آیا ما برانگیخته شویم؟!. ﴿16﴾آیا پدران نخستین ما برانگیخته شوند؟. ﴿17﴾بگو: آرى! و شما خوار باشید. ﴿18﴾پس جز این نیست که آن برانگیختن یک نعرۀ تند باشد، پس ناگهان ایشان بنگرند. ﴿19﴾و گویند: اى واى بر ما! این‏ است روز جزا. ﴿20﴾[گفته شود]: این‏ است روز فیصل کردن قضایا که آن را به دروغ نسبت مى‏کردید. ﴿21﴾[گفته شود]: برانگیزید اى ملایکه! ستمکاران را با همراهان [972]ایشان و آنچه مى‏پرستیدند. ﴿22﴾بجز خدا. پس دلالت کنید ایشان را به سوى راه دوزخ. ﴿23﴾و بازدارید ایشان را، هرآیینه ایشان سؤال کرده خواهند شد. ﴿24﴾

﴿ لَّا یَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَیُقۡذَفُونَ مِن کُلِّ مَا لَکُمۡ لَا تَنَاصَرُونَ ٢٥ بَلۡ هُمُ ٱلۡیَوۡمَ مُسۡتَسۡلِمُونَ ٢٦ وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ یَتَسَآءَلُونَ ٢٧ قَالُوٓاْ إِنَّکُمۡ کُنتُمۡ تَأۡتُونَنَا عَنِ ٱلۡیَمِینِ ٢٨ قَالُواْ بَل لَّمۡ تَکُونُواْ مُؤۡمِنِینَ ٢٩ وَمَا کَانَ لَنَا عَلَیۡکُم مِّن سُلۡطَٰنِۢۖ بَلۡ کُنتُمۡ قَوۡمٗا طَٰغِینَ ٣٠ فَحَقَّ عَلَیۡنَا قَوۡلُ رَبِّنَآۖ إِنَّا لَذَآئِقُونَ ٣١ فَأَغۡوَیۡنَٰکُمۡ إِنَّا کُنَّا غَٰوِینَ ٣٢ فَإِنَّهُمۡ یَوۡمَئِذٖ فِی ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِکُونَ ٣٣ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِینَ ٣٤ إِنَّهُمۡ کَانُوٓاْ إِذَا قِیلَ لَهُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ یَسۡتَکۡبِرُونَ ٣٥ وَیَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِکُوٓاْ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٖ مَّجۡنُونِۢ ٣٦ بَلۡ جَآءَ بِٱلۡحَقِّ وَصَدَّقَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ٣٧ إِنَّکُمۡ لَذَآئِقُواْ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡأَلِیمِ ٣٨ وَمَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٣٩ إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِینَ ٤٠ أُوْلَٰٓئِکَ لَهُمۡ رِزۡقٞ مَّعۡلُومٞ ٤١ فَوَٰکِهُ وَهُم مُّکۡرَمُونَ ٤٢ فِی جَنَّٰتِ ٱلنَّعِیمِ ٤٣ عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِینَ ٤٤ یُطَافُ عَلَیۡهِم بِکَأۡسٖ مِّن مَّعِینِۢ ٤٥ بَیۡضَآءَ لَذَّةٖ لِّلشَّٰرِبِینَ ٤٦ لَا فِیهَا غَوۡلٞ وَلَا هُمۡ عَنۡهَا یُنزَفُونَ ٤٧ وَعِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ عِینٞ ٤٨ کَأَنَّهُنَّ بَیۡضٞ مَّکۡنُونٞ ٤٩ فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ یَتَسَآءَلُونَ ٥٠ قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ إِنِّی کَانَ لِی قَرِینٞ ٥١﴾

چیست شما را که با یکدیگر یارى نمی‌کنید. ﴿25﴾بلکه ایشان امروز گردن نهادگانند. ﴿26﴾و رو آورند بعض ایشان بر بعض با یکدیگر سؤال کنان. ﴿27﴾گویند: هرآیینه شما مى‏آمدید پیش ما از جانب راست [973]. ﴿28﴾گویند: بلکه شما نبودید مسلمانان. ﴿29﴾و نبود ما را هیچ تسلطى بر شما، بلکه شما بودید گروهى از حد گذشته. ﴿30﴾پس لازم شد بر ما سخن پروردگار ما که البته ما چشندۀ عذاب باشیم. ﴿31﴾پس گمراه کردیم شما را، هرآیینه ما گمراه بودیم. ﴿32﴾پس به تحقیق همۀ ایشان آن روز در عذاب باهم شریک باشند. ﴿33﴾هرآیینه ما همچنین مى‏کنیم با گناهکاران. ﴿34﴾هرآیینه ایشان چون گفته مى‏شد بدیشان که نیست هیچ معبود مگر خدا، سرکشى می‌کردند. ﴿35﴾و مى‏گفتند آیا ما ترک کنندۀ معبودان خود باشیم براى گفتۀ شاعرى دیوانه؟. ﴿36﴾بلکه آورد پیغامبر سخنِ درست را و باور داشت سایر پیغامبران را. ﴿37﴾هرآیینه شما چشندۀ عذاب درد دهنده باشید. ﴿38﴾و جزا داده نخواهید شد مگر به حسب آنچه می‌کردید ﴿39﴾لیکن بندگان خالص ساخته خدا [974]. ﴿40﴾[این جماعت، ایشان راست روزى مقرر. ﴿41﴾انواع میوه‌ها و ایشان نواختگانند. ﴿42﴾در بهشت‌هاى نعمت. ﴿43﴾بر تخت‌ها روی یکدیگر. ﴿44﴾گردانیده می‌شود بر ایشان جامى از شراب جارى ﴿45﴾سفید رنگ، لذّت دهنده، نوشندگان را. ﴿46﴾نه در آن شراب، تباه‏کارى باشد و نه ایشان از آن شراب، مست شوند. ﴿47﴾و نزدیک ایشان زنان فرود آرنده چشم باشند، فراخ چشمان. ﴿48﴾گویا ایشان بیضه‌هاى شترمرغ در پرده پوشیده‏اند. ﴿49﴾پس روى آرند بعض اهل بهشت بر بعض با یکدیگر استفسارکنان. ﴿50﴾گفت گوینده از ایشان: هرآیینه بود مرا همنشینى. ﴿51﴾

﴿یَقُولُ أَءِنَّکَ لَمِنَ ٱلۡمُصَدِّقِینَ ٥٢ أَءِذَا مِتۡنَا وَکُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِینُونَ ٥٣ قَالَ هَلۡ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ ٥٤ فَٱطَّلَعَ فَرَءَاهُ فِی سَوَآءِ ٱلۡجَحِیمِ ٥٥ قَالَ تَٱللَّهِ إِن کِدتَّ لَتُرۡدِینِ ٥٦ وَلَوۡلَا نِعۡمَةُ رَبِّی لَکُنتُ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِینَ ٥٧ أَفَمَا نَحۡنُ بِمَیِّتِینَ ٥٨ إِلَّا مَوۡتَتَنَا ٱلۡأُولَىٰ وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِینَ ٥٩ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِیمُ ٦٠ لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡیَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ ٦١ أَذَٰلِکَ خَیۡرٞ نُّزُلًا أَمۡ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ ٦٢ إِنَّا جَعَلۡنَٰهَا فِتۡنَةٗ لِّلظَّٰلِمِینَ ٦٣ إِنَّهَا شَجَرَةٞ تَخۡرُجُ فِیٓ أَصۡلِ ٱلۡجَحِیمِ ٦٤ طَلۡعُهَا کَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّیَٰطِینِ ٦٥ فَإِنَّهُمۡ لَأٓکِلُونَ مِنۡهَا فَمَالِ‍ُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ ٦٦ ثُمَّ إِنَّ لَهُمۡ عَلَیۡهَا لَشَوۡبٗا مِّنۡ حَمِیمٖ ٦٧ ثُمَّ إِنَّ مَرۡجِعَهُمۡ لَإِلَى ٱلۡجَحِیمِ ٦٨ إِنَّهُمۡ أَلۡفَوۡاْ ءَابَآءَهُمۡ ضَآلِّینَ ٦٩ فَهُمۡ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ یُهۡرَعُونَ ٧٠ وَلَقَدۡ ضَلَّ قَبۡلَهُمۡ أَکۡثَرُ ٱلۡأَوَّلِینَ ٧١ وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا فِیهِم مُّنذِرِینَ ٧٢ فَٱنظُرۡ کَیۡفَ کَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِینَ ٧٣ إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِینَ ٧٤ وَلَقَدۡ نَادَىٰنَا نُوحٞ فَلَنِعۡمَ ٱلۡمُجِیبُونَ ٧٥ وَنَجَّیۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡکَرۡبِ ٱلۡعَظِیمِ ٧٦﴾

که به آنکار مى‏گفت: آیا تو از باوردارندگان شدى؟ [975]. ﴿52﴾آیا چون بمیریم و شویم خاکى و استخوانى چند، آیا ما جزا داده خواهیم شد؟. ﴿53﴾باز گفت: آیا شما در مى‏نگرید؟ [976]. ﴿54﴾پس در نگریست، پس دید آن همنشین خود را در وسط دوزخ. ﴿55﴾گفت: قسم به خدا! هرآیینه نزدیک بودى به آنکه هلاک کنى مرا. ﴿56﴾و اگر نبودى بخشایش پروردگار من، هرآیینه شدمى از حاضر کردگان در عذاب. ﴿57﴾البته نیستیم ما مرده شونده. ﴿58﴾مگر به موت نخستین خود و نیستیم ما عذاب کرده شده. ﴿59﴾هرآیینه این‏ است فیروزى بزرگ. ﴿60﴾براى این چنین نعمت باید که عمل کنند عمل کنندگان. ﴿61﴾آیا آنچه مذکور شد نیکوتر است مهمانى یا درخت زقوم. ﴿62﴾هرآیینه ما ساختیم زقوم را عقوبتى براى ستمکاران. ﴿63﴾هرآیینه وى درختى است که برمى‏آید در قعر دوزخ. ﴿64﴾خوشه آن مانند سرهاى شیاطین است. ﴿65﴾پس هرآیینه دوزخیان بخورند از آن درخت، پس پر کنند از آن شکم‌ها را. ﴿66﴾پس هرآیینه ایشان را بر آن طعام، آمیختنى باشد از آب گرم. ﴿67﴾باز هرآیینه بازگشت ایشان به سوى دوزخ بود [977]. ﴿68﴾هرآیینه ایشان گمراه یافتند پدران خود را. ﴿69﴾پس ایشان بر پى پدران خود به سرعت رانده می‌شوند. ﴿70﴾و هرآیینه گمراه شده بودند پیش از ایشان اکثر پیشینیان. ﴿71﴾و هرآیینه فرستاده‏ایم در میان ایشان ترسانندگان. ﴿72﴾پس ببین چگونه شد انجام بیم کردگان. ﴿73﴾مگر بندگان خالص ساختۀ خدا. ﴿74﴾و هرآیینه آواز داد ما را نوح، پس نیک قبول کنندۀ دعاییم ما. ﴿75﴾و رهانیدیم او را و کسان او را از اندوه بزرگ. ﴿76﴾

﴿ وَجَعَلۡنَا ذُرِّیَّتَهُۥ هُمُ ٱلۡبَاقِینَ ٧٧ وَتَرَکۡنَا عَلَیۡهِ فِی ٱلۡأٓخِرِینَ ٧٨ سَلَٰمٌ عَلَىٰ نُوحٖ فِی ٱلۡعَٰلَمِینَ ٧٩ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٨٠ إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٨١ ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ ٨٢ ۞وَإِنَّ مِن شِیعَتِهِۦ لَإِبۡرَٰهِیمَ ٨٣ إِذۡ جَآءَ رَبَّهُۥ بِقَلۡبٖ سَلِیمٍ ٨٤ إِذۡ قَالَ لِأَبِیهِ وَقَوۡمِهِۦ مَاذَا تَعۡبُدُونَ ٨٥ أَئِفۡکًا ءَالِهَةٗ دُونَ ٱللَّهِ تُرِیدُونَ ٨٦ فَمَا ظَنُّکُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٨٧ فَنَظَرَ نَظۡرَةٗ فِی ٱلنُّجُومِ ٨٨ فَقَالَ إِنِّی سَقِیمٞ ٨٩ فَتَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ مُدۡبِرِینَ ٩٠ فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمۡ فَقَالَ أَلَا تَأۡکُلُونَ ٩١ مَا لَکُمۡ لَا تَنطِقُونَ ٩٢ فَرَاغَ عَلَیۡهِمۡ ضَرۡبَۢا بِٱلۡیَمِینِ ٩٣ فَأَقۡبَلُوٓاْ إِلَیۡهِ یَزِفُّونَ ٩٤ قَالَ أَتَعۡبُدُونَ مَا تَنۡحِتُونَ ٩٥ وَٱللَّهُ خَلَقَکُمۡ وَمَا تَعۡمَلُونَ ٩٦ قَالُواْ ٱبۡنُواْ لَهُۥ بُنۡیَٰنٗا فَأَلۡقُوهُ فِی ٱلۡجَحِیمِ ٩٧ فَأَرَادُواْ بِهِۦ کَیۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَسۡفَلِینَ ٩٨ وَقَالَ إِنِّی ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّی سَیَهۡدِینِ ٩٩ رَبِّ هَبۡ لِی مِنَ ٱلصَّٰلِحِینَ ١٠٠ فَبَشَّرۡنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِیمٖ ١٠١ فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡیَ قَالَ یَٰبُنَیَّ إِنِّیٓ أَرَىٰ فِی ٱلۡمَنَامِ أَنِّیٓ أَذۡبَحُکَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰۚ قَالَ یَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ سَتَجِدُنِیٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِینَ ١٠٢﴾

و ساختیم اولاد او را ایشان را فقط باقى مانده. ﴿77﴾و گذاشتیم بر وى ثناى نیک در پسینیان. ﴿78﴾سلام باد بر نوح در عالم‌ها. ﴿79﴾هرآیینه ما همچنین جزا می‌دهیم نیکوکاران را. ﴿80﴾هرآیینه او از بندگان گردیدۀ ما است. ﴿81﴾باز غرق ساختیم دیگران را. ﴿82﴾و هرآیینه از اتباع نوح بود ابراهیم. ﴿83﴾چون آمد پیش پروردگار خود بدل مبرا از عیب. ﴿84﴾چون گفت به پدر خود و به قوم خود: چه چیز را عبادت می‌کنید؟!. ﴿85﴾آیا به رأى فاسد خود معبودان را بجز خدا می‌جویید؟!. ﴿86﴾پس چیست گمان شما به پروردگار عالم‌ها؟. ﴿87﴾پس در نگریست ابراهیم یک باز نگریستن در ستارها. ﴿88﴾پس گفت: هرآیینه من بیمار خواهم شد. ﴿89﴾پس بازگشتند از وى پشت گرداننده. ﴿90﴾پس پنهان متوجه شد به سوى معبودان ایشان، پس گفت: آیا چیزى نمی‌خورید؟. ﴿91﴾پس چیست شما را که سخن نمی‌گویید. ﴿92﴾پس متوجه شد بر ایشان می‌زد زدنى به قوت. ﴿93﴾پس روى آوردند به سوى ابراهیم شتاب کنان. ﴿94﴾ابراهیم گفت: آیا مى‏پرستید چیزی را که خود مى‏تراشید؟. ﴿95﴾و خدا پیدا کرد شما را و آنچه می‌کنید. ﴿96﴾گفتند [با یکدیگر]: بنا کنید براى ابراهیم عمارتى، پس بیفکنید او را در آتش بسیار. ﴿97﴾پس قصد کردند با وى بدسگالى را، پس ساختیم ایشان را زیرتر. ﴿98﴾و گفت ابراهیم که: هرآیینه من رونده‏ام به سوى پروردگار خود، راه خواهد نمود مرا. ﴿99﴾اى پروردگار من! عطا کن مرا از شایسته کاران. ﴿100﴾پس بشارت دادیم او را به نوجوانى بردبارى. ﴿101﴾پس چون رسید آن طفل به آن سن که سعى تواند کرد همراه والد خود، ابراهیم گفت: اى پسرک من! هرآیینه من مى‏بینم در خواب که من ذبح می‌کنم تو را پس درنگر تا چه چیز به خاطر تو می‌رسد؟ گفت: اى پدر من! بکن آنچه فرموده می‌شود تو را. خواهى یافت مرا، اگر خدا خواسته است، از شکیبایى کنندگان. ﴿102﴾

﴿ فَلَمَّآ أَسۡلَمَا وَتَلَّهُۥ لِلۡجَبِینِ ١٠٣ وَنَٰدَیۡنَٰهُ أَن یَٰٓإِبۡرَٰهِیمُ ١٠٤ قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡیَآۚ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ١٠٥ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡبَلَٰٓؤُاْ ٱلۡمُبِینُ ١٠٦ وَفَدَیۡنَٰهُ بِذِبۡحٍ عَظِیمٖ ١٠٧ وَتَرَکۡنَا عَلَیۡهِ فِی ٱلۡأٓخِرِینَ ١٠٨ سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِیمَ ١٠٩ کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ١١٠ إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١١١ وَبَشَّرۡنَٰهُ بِإِسۡحَٰقَ نَبِیّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِینَ ١١٢ وَبَٰرَکۡنَا عَلَیۡهِ وَعَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَۚ وَمِن ذُرِّیَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِینٞ ١١٣ وَلَقَدۡ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ١١٤ وَنَجَّیۡنَٰهُمَا وَقَوۡمَهُمَا مِنَ ٱلۡکَرۡبِ ٱلۡعَظِیمِ ١١٥ وَنَصَرۡنَٰهُمۡ فَکَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِینَ ١١٦ وَءَاتَیۡنَٰهُمَا ٱلۡکِتَٰبَ ٱلۡمُسۡتَبِینَ ١١٧ وَهَدَیۡنَٰهُمَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِیمَ ١١٨ وَتَرَکۡنَا عَلَیۡهِمَا فِی ٱلۡأٓخِرِینَ ١١٩ سَلَٰمٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ١٢٠ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ١٢١ إِنَّهُمَا مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١٢٢ وَإِنَّ إِلۡیَاسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٢٣ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَلَا تَتَّقُونَ ١٢٤ أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا وَتَذَرُونَ أَحۡسَنَ ٱلۡخَٰلِقِینَ ١٢٥ ٱللَّهَ رَبَّکُمۡ وَرَبَّ ءَابَآئِکُمُ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٢٦﴾

پس چون منقاد شدند هر دو، پدر بیفکند فرزند خود را بر جانب پیشانى. ﴿103﴾و آواز دادیم ابراهیم را که اى ابراهیم! . ﴿104﴾هرآیینه راست کردى خواب را، هرآیینه ما همچنین جزا می‌دهیم نیکوکاران را. ﴿105﴾هرآیینه این ماجرا امتحان ظاهر است. ﴿106﴾و عوض او دادیم گوسپندى مهیا براى ذبح بزرگ جثّه. ﴿107﴾و گذاشتیم بر وى ثنای نیک در پسینیان. ﴿108﴾سلام باد بر ابراهیم! . ﴿109﴾همچنین جزا می‌دهیم نیکوکاران را. ﴿110﴾هرآیینه وى از بندگان گرویدۀ است. ﴿111﴾و بشارت دادیم او را به اسحاق، پیغامبرى از شایستگان. ﴿112﴾و برکت دادیم بر ابراهیم و بر اسحق و از اولاد ایشان، بعض نیکوکار است و بعض ستم کنندۀ آشکار است بر خویشتن. ﴿113﴾و هرآیینه ما احسان کردیم بر موسى و هارون. ﴿114﴾و نجات دادیم ایشان را و قوم ایشان را از اندوه بزرگ. ﴿115﴾و نصرت دادیم ایشان را، پس ایشان بودند غالبان. ﴿116﴾و دادیم ایشان را کتابى واضح. ﴿117﴾و دلالت کردیم ایشان را راه راست. ﴿118﴾و باقى گذاشتیم بر ایشان ثناى نیک در پسینیان. ﴿119﴾سلام باد بر موسى و هارون! . ﴿120﴾هرآیینه ما چنین جزا می‌دهیم نیکوکاران را ﴿121﴾هرآیینه ایشان از بندگان گرویدۀ‏ مااند. ﴿122﴾و هرآیینه الیاس از فرستادگان بود. ﴿123﴾چون گفت به قوم خود: آیا پرهیزگارى نمى‏کنید؟﴿124﴾آیا پرستش می‌کنید بعل را (بُعل نام بتى است) و ترک مى‏کنید نیکوترین آفرینندگان را؟!. ﴿125﴾ترک می‌کنید خدا را، پروردگار شما و پروردگار پدران نخستین شما. ﴿126﴾

﴿ فَکَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ ١٢٧ إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِینَ ١٢٨ وَتَرَکۡنَا عَلَیۡهِ فِی ٱلۡأٓخِرِینَ ١٢٩ سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ یَاسِینَ ١٣٠ إِنَّا کَذَٰلِکَ نَجۡزِی ٱلۡمُحۡسِنِینَ ١٣١ إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ١٣٢ وَإِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٣٣ إِذۡ نَجَّیۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِینَ ١٣٤ إِلَّا عَجُوزٗا فِی ٱلۡغَٰبِرِینَ ١٣٥ ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ ١٣٦ وَإِنَّکُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَیۡهِم مُّصۡبِحِینَ ١٣٧ وَبِٱلَّیۡلِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ ١٣٨ وَإِنَّ یُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٣٩ إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡکِ ٱلۡمَشۡحُونِ ١٤٠ فَسَاهَمَ فَکَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِینَ ١٤١ فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَهُوَ مُلِیمٞ ١٤٢ فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ کَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِینَ ١٤٣ لَلَبِثَ فِی بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ یَوۡمِ یُبۡعَثُونَ ١٤٤ ۞فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ سَقِیمٞ ١٤٥ وَأَنۢبَتۡنَا عَلَیۡهِ شَجَرَةٗ مِّن یَقۡطِینٖ ١٤٦ وَأَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ یَزِیدُونَ ١٤٧ فَ‍َٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِینٖ ١٤٨ فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّکَ ٱلۡبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلۡبَنُونَ ١٤٩ أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِکَةَ إِنَٰثٗا وَهُمۡ شَٰهِدُونَ ١٥٠ أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡکِهِمۡ لَیَقُولُونَ ١٥١ وَلَدَ ٱللَّهُ وَإِنَّهُمۡ لَکَٰذِبُونَ ١٥٢ أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِینَ ١٥٣﴾

پس دروغى پنداشتند او را، پس هرآیینه آن جماعت حاضر کردگانند [978]. ﴿127﴾مگر بندگان خالص کردۀ خدا. ﴿128﴾و گذاشتیم بر الیاس ثنای نیک در پسینیان ﴿129﴾سلام باد بر الیاس!. ﴿130﴾هرآیینه همچنین جزا می‌دهیم نیکوکاران را. ﴿131﴾هرآیینه وى بود از بندگان گرویدۀ ما. ﴿132﴾و هرآیینه لوط بود از فرستادگان. ﴿133﴾یاد کن چون نجات دادیم او را و اهل خانۀ او را، همه یکجا. ﴿134﴾مگر پیرزنى که بود از باقى ماندگان. ﴿135﴾باز هلاک ساختیم آن دیگران را. ﴿136﴾و هرآیینه شما گذر مى‏کنید بر مساکن آن قوم، صبح‌کنان. ﴿137﴾و به وقت شب نیز، آیا در نمى‏یابید؟. ﴿138﴾و هرآیینه یونس بود از فرستادگان. ﴿139﴾چون گریخت به سوى کشتى پر کرده شده. ﴿140﴾پس قرعه انداخت با اهل کشتى، پس شد از مغلوبان. ﴿141﴾پس فرو برد او را ماهى و او کننده بود کاری راکه موجب ملامت باشد. ﴿142﴾پس اگر نه آن است که وى از تسبیح کنندگان می‌بود. ﴿143﴾البتّه باقى مى‏ماند در شکم ماهى تا روزی که مردمان برانگیخته شوند. ﴿144﴾پس برتافتیم او را به زمین بى‏گیاه و او بیمار بود. ﴿145﴾و رویانیدیم بر سر او درختى از قسم کدو. ﴿146﴾و فرستادیم او را به سوى صد هزار یا بیشتر از آن باشند. ﴿147﴾پس ایمان آوردند. پس بهره‏مند ساختیم ایشان را تا مدّتى. ﴿148﴾پس استفسار کن از مشرکان: آیا پروردگار ایشان را دختران است و ایشان را پسران؟. ﴿149﴾آیا دختر آفریدیم فرشتگان را و ایشان حاضر بودند؟. ﴿150﴾آگاه باش! هرآیینه ایشان از دروغگویى خود می‌گویند. ﴿151﴾که بزاد خداى تعالى و هرآیینه ایشان دروغگویانند. ﴿152﴾آیا اختیار کرد دختران را بر پسران. ﴿153﴾

﴿مَا لَکُمۡ کَیۡفَ تَحۡکُمُونَ ١٥٤ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ ١٥٥ أَمۡ لَکُمۡ سُلۡطَٰنٞ مُّبِینٞ ١٥٦ فَأۡتُواْ بِکِتَٰبِکُمۡ إِن کُنتُمۡ صَٰدِقِینَ ١٥٧ وَجَعَلُواْ بَیۡنَهُۥ وَبَیۡنَ ٱلۡجِنَّةِ نَسَبٗاۚ وَلَقَدۡ عَلِمَتِ ٱلۡجِنَّةُ إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ ١٥٨ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ ١٥٩ إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِینَ ١٦٠ فَإِنَّکُمۡ وَمَا تَعۡبُدُونَ ١٦١ مَآ أَنتُمۡ عَلَیۡهِ بِفَٰتِنِینَ ١٦٢ إِلَّا مَنۡ هُوَ صَالِ ٱلۡجَحِیمِ ١٦٣ وَمَا مِنَّآ إِلَّا لَهُۥ مَقَامٞ مَّعۡلُومٞ ١٦٤ وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ ١٦٥ وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡمُسَبِّحُونَ ١٦٦ وَإِن کَانُواْ لَیَقُولُونَ ١٦٧ لَوۡ أَنَّ عِندَنَا ذِکۡرٗا مِّنَ ٱلۡأَوَّلِینَ ١٦٨ لَکُنَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِینَ ١٦٩ فَکَفَرُواْ بِهِۦۖ فَسَوۡفَ یَعۡلَمُونَ ١٧٠ وَلَقَدۡ سَبَقَتۡ کَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٧١ إِنَّهُمۡ لَهُمُ ٱلۡمَنصُورُونَ ١٧٢ وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ ١٧٣ فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِینٖ ١٧٤ وَأَبۡصِرۡهُمۡ فَسَوۡفَ یُبۡصِرُونَ ١٧٥ أَفَبِعَذَابِنَا یَسۡتَعۡجِلُونَ ١٧٦ فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمۡ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلۡمُنذَرِینَ ١٧٧ وَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِینٖ ١٧٨ وَأَبۡصِرۡ فَسَوۡفَ یُبۡصِرُونَ ١٧٩ سُبۡحَٰنَ رَبِّکَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ ١٨٠ وَسَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِینَ ١٨١ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ١٨٢﴾

چیست شما را چگونه حکم می‌کنید؟. ﴿154﴾آیا اندیشه نمى‏نمایید؟. ﴿155﴾آیا شما را حجتى واضح است؟. ﴿156﴾پس بیارید کتاب خود را، اگر هستید راستگو. ﴿157﴾و مقرر کردند کافران میان خداى تعالى و میان جنیان، خویشى را و هرآیینه دانسته‏اند جنیان که ایشان البته حاضر کردگانند. ﴿158﴾پاکی است خدا را از آنچه بیان مى‏کنند. ﴿159﴾مگر بندگان خالص کردۀ خدا. ﴿160﴾پس هرآیینه شما اى کافران و آنچه مى‏پرستید. ﴿161﴾نیستند همه گمراه کننده براى عبادت آن معبود باطل. ﴿162﴾مگر کسی که او در آیندۀ دوزخ است در علم الهى. ﴿163﴾فرشتگان گفتند: و نیست هیچ‌کس از ما مگر او را جاى است مقرّر. ﴿164﴾و هرآیینه ما صف کشندگانیم. ﴿165﴾و هرآیینه ما تسبیح گویندگانیم. ﴿166﴾و هرآیینه [کافران عرب] می‌گفتند: ﴿167﴾اگر بودى پیش ما خبرى از پیشینیان. ﴿168﴾البته شدیم بندگان خالص ساختۀ خدا. ﴿169﴾باز کافر شدند به آن [قرآن]، پس خواهند دانست عاقبت کار را. ﴿170﴾هرآیینه سابقاً صادر شد وعدۀ ما براى بندگان فرستادۀ خویش. ﴿171﴾هرآیینه پیغامبران ما، ایشانند نصرت دادگان ﴿172﴾و هرآیینه لشکر ما همونست غالب. ﴿173﴾پس روبگردان از ایشان تا مدتى. ﴿174﴾و بنگر ایشان را پس ایشان نیز خواهند دید ﴿175﴾آیا این کافران عذاب ما را شتاب مى‏طلبند؟!. ﴿176﴾پس چون فرود آید عذاب به میدان ایشان، بد باشد روز آن بیم کردگان. ﴿177﴾و رو بگردان از ایشان تا مدتى. ﴿178﴾و بنگر، پس ایشان نیز خواهند دید. ﴿179﴾پاکی است پروردگار تو را، خداوندِ علیه از آنچه این جماعت بیان می‌کنند. ﴿180﴾و سلام بر فرستادگان خدا!. ﴿181﴾و سپاس خدا راست، پروردگار عالم‌ها. ﴿182﴾

[966] مترجم گوید: یعنی نزدیک پرودگار خود. [967] مترجم گوید: یعنی شیاطین را، والله اعلم. [968] یعنی و مغرب‌ها نیز. [969] یعنی کلمه‌ای را از کلمات ملاء اعلی یک بار ربودن. [970] یعنی ملائکه و جن و سماوات و غیر آن. [971] یعنی از حال کافران. [972] یعنی با شیاطین، والله اعلم. [973] یعنی و از جانب چپ نیز به جهت گمراه کردن، والله اعلم. [974] یعنی آنانکه پاک ساخته شدند از شرک وغیره. [975] یعنی حشر را. [976] یعنی دوزخیان را. [977] یعنی بعد خوردن و نوشیدن، ایشان را به دوزخ بازبرند. [978] یعنی در دوزخ.

سوره غافر

سُورَةُ غَافِرٍ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ حمٓ ١ تَنزِیلُ ٱلۡکِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡعَلِیمِ ٢ غَافِرِ ٱلذَّنۢبِ وَقَابِلِ ٱلتَّوۡبِ شَدِیدِ ٱلۡعِقَابِ ذِی ٱلطَّوۡلِۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ إِلَیۡهِ ٱلۡمَصِیرُ ٣ مَا یُجَٰدِلُ فِیٓ ءَایَٰتِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ فَلَا یَغۡرُرۡکَ تَقَلُّبُهُمۡ فِی ٱلۡبِلَٰدِ ٤کَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۖ وَهَمَّتۡ کُلُّ أُمَّةِۢ بِرَسُولِهِمۡ لِیَأۡخُذُوهُۖ وَجَٰدَلُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِیُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّ فَأَخَذۡتُهُمۡۖ فَکَیۡفَ کَانَ عِقَابِ ٥ وَکَذَٰلِکَ حَقَّتۡ کَلِمَتُ رَبِّکَ عَلَى ٱلَّذِینَ کَفَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ ٦ ٱلَّذِینَ یَحۡمِلُونَ ٱلۡعَرۡشَ وَمَنۡ حَوۡلَهُۥ یُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَیُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَیَسۡتَغۡفِرُونَ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْۖ رَبَّنَا وَسِعۡتَ کُلَّ شَیۡءٖ رَّحۡمَةٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِینَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِیلَکَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِیمِ ٧﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

حم. ﴿1﴾فروفرستادن کتاب از جانب خدا غالب داناست. ﴿2﴾آمرزندۀ گناه و پذیرندۀ توبه، سخت کنندۀ عقوبت، خداوند توانگرى. نیست هیچ معبود مگر او. به سوى اوست بازگشت. ﴿3﴾مکابره نمى‏کنند در آی‌هاى خدا مگر کافران، پس غرّه نکند تو را آمد و رفت ایشان در شهرها. ﴿4﴾دروغ داشتند پیش از ایشان قوم نوح و جماعت‌هاى دیگر بعد از قوم نوح و قصد کرد هر جماعتى به پیغامبر خود تا بگیرند آن را و مکابره کردند به شبهات بیهوده تا ناچیز سازند به آن سخن درست را، پس گرفتیم ایشان را. پس چگونه بود عقوبت من؟. ﴿5﴾و همچنین ثابت شد حکم پروردگار تو بر کافران که ایشان اهل دوزخند. ﴿6﴾آنان‌که بر می‌دارند عرش را و آنان‌که گرداگرد عرشند، تسبیح می‌گویند همراه ستایش پروردگار خویش و ایمان مى‏آرند به او و آمرزش می‌خواهند براى مؤمنان. می‌گویند: اى پروردگار ما! فرا گرفتى همه چیز را به بخشایش و دانش، پس بیامرز آنان راکه توبه کردند و پیروىِ راه تو نمودند و نگاه‌دار ایشان را از عذاب دوزخ. ﴿7﴾

﴿ رَبَّنَا وَأَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِی وَعَدتَّهُمۡ وَمَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَأَزۡوَٰجِهِمۡ وَذُرِّیَّٰتِهِمۡۚ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ ٨ وَقِهِمُ ٱلسَّیِّ‍َٔاتِۚ وَمَن تَقِ ٱلسَّیِّ‍َٔاتِ یَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمۡتَهُۥۚ وَذَٰلِکَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِیمُ ٩ إِنَّ ٱلَّذِینَ کَفَرُواْ یُنَادَوۡنَ لَمَقۡتُ ٱللَّهِ أَکۡبَرُ مِن مَّقۡتِکُمۡ أَنفُسَکُمۡ إِذۡ تُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلۡإِیمَٰنِ فَتَکۡفُرُونَ ١٠ قَالُواْ رَبَّنَآ أَمَتَّنَا ٱثۡنَتَیۡنِ وَأَحۡیَیۡتَنَا ٱثۡنَتَیۡنِ فَٱعۡتَرَفۡنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلۡ إِلَىٰ خُرُوجٖ مِّن سَبِیلٖ ١١ ذَٰلِکُم بِأَنَّهُۥٓ إِذَا دُعِیَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُۥ کَفَرۡتُمۡ وَإِن یُشۡرَکۡ بِهِۦ تُؤۡمِنُواْۚ فَٱلۡحُکۡمُ لِلَّهِ ٱلۡعَلِیِّ ٱلۡکَبِیرِ ١٢ هُوَ ٱلَّذِی یُرِیکُمۡ ءَایَٰتِهِۦ وَیُنَزِّلُ لَکُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ رِزۡقٗاۚ وَمَا یَتَذَکَّرُ إِلَّا مَن یُنِیبُ ١٣ فَٱدۡعُواْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَ وَلَوۡ کَرِهَ ٱلۡکَٰفِرُونَ ١٤ رَفِیعُ ٱلدَّرَجَٰتِ ذُو ٱلۡعَرۡشِ یُلۡقِی ٱلرُّوحَ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن یَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ لِیُنذِرَ یَوۡمَ ٱلتَّلَاقِ ١٥ یَوۡمَ هُم بَٰرِزُونَۖ لَا یَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِنۡهُمۡ شَیۡءٞۚ لِّمَنِ ٱلۡمُلۡکُ ٱلۡیَوۡمَۖ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ ١٦﴾

اى پروردگار ما! درآر ایشان را به بوستان‌هاى همیشه ماندن که وعده کرده‌ای به ایشان و درآر نیز هر که شایسته کار باشد از پدرانِ ایشان و زنان ایشان و فرزندان ایشان، هرآیینه تویى غالب با حکمت. ﴿8﴾و نگاه دار ایشان را از عقوبت‌ها و هرکه را نگاه دارى از عقوبت‌ها در آن روز، پس هرآیینه رحم کرده‌ای بر وى و این مقدمۀ نگاه داشتن، همان است مطلب یابى بزرگ. ﴿9﴾هرآیینه آنان‌که کافر شدند، آواز داده شود ایشان را که به تحقیق دشمن داشتن خداى شما را، وقتى که خوانده مى‏شدید در دنیا به سوى ایمان پس کافر می‌ماندید، زیاده‏تر است از دشمن داشتن شما خود را. ﴿10﴾گویند: اى پروردگار ما! مرده ساختى ما را دوبار و زنده گردانیدى ما را دوبار، پس اعتراف کردیم به گناهان خود، پس آیا به سوى بیرون رفتن راهى هست؟! (یعنى حیله‌ای هست) [1007]. ﴿11﴾این عذاب به سبب آن است که چون یاد کرده می‌شد خدا تنها، انکار می‌کردید و اگر شریک او مقرر کرده مى‏شد، باور می‌داشتید، پس فرمان خداى راست بلند قدر بزرگوار. ﴿12﴾اوست آن‌که می‌نماید شما را نشانه‌های خود وفرومی‌فرسدتد برآی شما از آسمان رزق را و پندپذیر نمی‌شود، مگر کسی که رجوع می‌کند به خدا. ﴿13﴾پس یاد کنید خدا را یک جهت ساخته برای او عبادت را اگرچه ناخوش دارند کافران. ﴿14﴾اوست بلنده کنندۀ مرتبه‌ها، خداوند عرش مى‏اندازد وحى را از فرمان خود بر هر که خواهد از بندگان خود تا بترساند آن بنده از روز ملاقات. ﴿15﴾روزی که ایشان بیرون آیند [1008]، پوشیده نباشد بر خدا از ایشان چیزى خدا فرماید که راست پادشاهى امروز؟ باز خود جواب دهد: مر خداى یگانه غالب را. ﴿16﴾

﴿ٱلۡیَوۡمَ تُجۡزَىٰ کُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا کَسَبَتۡۚ لَا ظُلۡمَ ٱلۡیَوۡمَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِیعُ ٱلۡحِسَابِ ١٧ وَأَنذِرۡهُمۡ یَوۡمَ ٱلۡأٓزِفَةِ إِذِ ٱلۡقُلُوبُ لَدَى ٱلۡحَنَاجِرِ کَٰظِمِینَۚ مَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ حَمِیمٖ وَلَا شَفِیعٖ یُطَاعُ ١٨ یَعۡلَمُ خَآئِنَةَ ٱلۡأَعۡیُنِ وَمَا تُخۡفِی ٱلصُّدُورُ ١٩ وَٱللَّهُ یَقۡضِی بِٱلۡحَقِّۖ وَٱلَّذِینَ یَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا یَقۡضُونَ بِشَیۡءٍۗ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡبَصِیرُ ٢٠ ۞أَوَلَمۡ یَسِیرُواْ فِی ٱلۡأَرۡضِ فَیَنظُرُواْ کَیۡفَ کَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِینَ کَانُواْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ کَانُواْ هُمۡ أَشَدَّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِی ٱلۡأَرۡضِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡ وَمَا کَانَ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن وَاقٖ ٢١ ذَٰلِکَ بِأَنَّهُمۡ کَانَت تَّأۡتِیهِمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَیِّنَٰتِ فَکَفَرُواْ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّهُۥ قَوِیّٞ شَدِیدُ ٱلۡعِقَابِ ٢٢ وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِ‍َٔایَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِینٍ ٢٣ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَقَٰرُونَ فَقَالُواْ سَٰحِرٞ کَذَّابٞ ٢٤ فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ ٱقۡتُلُوٓاْ أَبۡنَآءَ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ وَٱسۡتَحۡیُواْ نِسَآءَهُمۡۚ وَمَا کَیۡدُ ٱلۡکَٰفِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَٰلٖ ٢٥﴾

امروز پاداش داده شود هر شخصى بحسب آنچه کرده است هیچ ستم نیست امروز هرآیینه خدا زود حساب کننده است. ﴿17﴾و بترسان ایشان را از روز قیامت آنگاه که دل‌ها نزدیک چنبر گردن باشند پر شده از غم نیست ستمکاران را هیچ دوستى و نه شفاعت کننده‌ای که سخن او قبول کرده شود. ﴿18﴾می‌داند خیانت چشم‌ها را و آنچه پنهان می‌دارند سینه‌ها. ﴿19﴾و خدا حکم می‌کند به راستى و آنان‌که کافران مى‏پرستند ایشان را بجز خدا. حکم نمی‌کنند به چیزى. هرآیینه خدا همونست شنوای بینا. ﴿20﴾آیا سیر نکرده‏اند در زمین تا بنگرند چگونه بود آخر کار آنان‌که پیش از ایشان بودند. زیاده‏تر از ایشان به قوت و به نشانه‌ها در زمین [1009]، پس گرفتار کرد ایشان را خدا به گناهان ایشان و نبود ایشان را از خدا هیچ پناه دهنده. ﴿21﴾این عقوبت به سبب آن بود که مى‏آمدند به ایشان پیغامبران ایشان به نشانه‌ها، پس کافر شدند پس گرفتار کرد ایشان را خدا هرآیینه خدا توانای سخت عقوبت است. ﴿22﴾و هرآیینه فرستادیم موسى را به نشانه‌هاى خویش و به حجت ظاهر. ﴿23﴾به سوى فرعون و هامان و قارون پس گفتند: جادوگر است دروغگوى. ﴿24﴾پس چون آمد بدیشان به پیغام راست از نزدیک ما گفتند: بکشید فرزندان آنان‌که ایمان آوردند همراه او و زنده گزارید دختران ایشان را و نیست حیله‏سازى کافران مگر در تباهی. ﴿25﴾

﴿وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ ذَرُونِیٓ أَقۡتُلۡ مُوسَىٰ وَلۡیَدۡعُ رَبَّهُۥٓۖ إِنِّیٓ أَخَافُ أَن یُبَدِّلَ دِینَکُمۡ أَوۡ أَن یُظۡهِرَ فِی ٱلۡأَرۡضِ ٱلۡفَسَادَ ٢٦ وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِنِّی عُذۡتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُم مِّن کُلِّ مُتَکَبِّرٖ لَّا یُؤۡمِنُ بِیَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ ٢٧ وَقَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ یَکۡتُمُ إِیمَٰنَهُۥٓ أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا أَن یَقُولَ رَبِّیَ ٱللَّهُ وَقَدۡ جَآءَکُم بِٱلۡبَیِّنَٰتِ مِن رَّبِّکُمۡۖ وَإِن یَکُ کَٰذِبٗا فَعَلَیۡهِ کَذِبُهُۥۖ وَإِن یَکُ صَادِقٗا یُصِبۡکُم بَعۡضُ ٱلَّذِی یَعِدُکُمۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَهۡدِی مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ کَذَّابٞ ٢٨ یَٰقَوۡمِ لَکُمُ ٱلۡمُلۡکُ ٱلۡیَوۡمَ ظَٰهِرِینَ فِی ٱلۡأَرۡضِ فَمَن یَنصُرُنَا مِنۢ بَأۡسِ ٱللَّهِ إِن جَآءَنَاۚ قَالَ فِرۡعَوۡنُ مَآ أُرِیکُمۡ إِلَّا مَآ أَرَىٰ وَمَآ أَهۡدِیکُمۡ إِلَّا سَبِیلَ ٱلرَّشَادِ ٢٩ وَقَالَ ٱلَّذِیٓ ءَامَنَ یَٰقَوۡمِ إِنِّیٓ أَخَافُ عَلَیۡکُم مِّثۡلَ یَوۡمِ ٱلۡأَحۡزَابِ ٣٠ مِثۡلَ دَأۡبِ قَوۡمِ نُوحٖ وَعَادٖ وَثَمُودَ وَٱلَّذِینَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۚ وَمَا ٱللَّهُ یُرِیدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعِبَادِ ٣١ وَیَٰقَوۡمِ إِنِّیٓ أَخَافُ عَلَیۡکُمۡ یَوۡمَ ٱلتَّنَادِ ٣٢ یَوۡمَ تُوَلُّونَ مُدۡبِرِینَ مَا لَکُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۗ وَمَن یُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ ٣٣﴾

و گفت فرعون: اى یاران! بگذارید مرا تا بکشم موسى را و باید که دعا کند به جناب پروردگار خویش، هرآیینه من مى‏ترسم از آن که بدل کند دین شما را یا پدید آرد در زمین فساد را. ﴿26﴾و گفت موسى: هرآیینه من پناه گرفتم به پروردگار خود و پروردگار شما از هر متکبرى که باور نمى‏دارد روز حساب را. ﴿27﴾و گفت مردى مسلمان از خویشان فرعون که پنهان می‌داشت ایمان خود را آیا می‌کشید مردى را به سبب آن که می‌گوید پروردگار من خدا است؟ و هرآیینه آورده است پیش شما نشانه‌ها از جانب پروردگار شما و اگر به فرض دروغگویى باشد، پس وبال بر ا و است دروغگویى او و اگر راستگویى باشد، البته برسد به شما بعض آنچه وعده می‌دهد شما را. هرآیینه خدا راه نمى‏نماید کسى را که باشد از حد گذرندۀ دروغگوى. ﴿28﴾اى قوم من! شما را است پادشاهى امروز غالب شده در زمین، پس که نصرت دهد ما را از عذاب خدا اگر بیاید به ما؟ گفت فرعون: مصلحت نمی‌دهم شما را مگر آنچه ادراک مى‏کنم و دلالت نمى‏کنم شما را مگر به راه راستى. ﴿29﴾و گفت شخصى که ایمان آورده بود: اى قوم من! هرآیینه من مى‏ترسم بر شما از مانند روز جماعت‌هاى پیشین. ﴿30﴾مانند صورت حال قوم نوح و عاد و ثمود و آنان‌که بعد از ایشان بودند و خدا اراده ستم نمی‌کند بر بندگان. ﴿31﴾و اى قوم من! هرآیینه من مى‏ترسم بر شما از روز آواز دادن با یکدیگر. ﴿32﴾روزی که روى بگردانید پشت داده نبود شما را از خدا هیچ نگاهدارنده و هرکه را گمراه سازد خدا، پس نیست او را هیچ راه نماینده. ﴿33﴾

﴿ وَلَقَدۡ جَآءَکُمۡ یُوسُفُ مِن قَبۡلُ بِٱلۡبَیِّنَٰتِ فَمَا زِلۡتُمۡ فِی شَکّٖ مِّمَّا جَآءَکُم بِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا هَلَکَ قُلۡتُمۡ لَن یَبۡعَثَ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِهِۦ رَسُولٗاۚ کَذَٰلِکَ یُضِلُّ ٱللَّهُ مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ مُّرۡتَابٌ ٣٤ ٱلَّذِینَ یُجَٰدِلُونَ فِیٓ ءَایَٰتِ ٱللَّهِ بِغَیۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡۖ کَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ وَعِندَ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْۚ کَذَٰلِکَ یَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ کُلِّ قَلۡبِ مُتَکَبِّرٖ جَبَّارٖ ٣٥ وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ یَٰهَٰمَٰنُ ٱبۡنِ لِی صَرۡحٗا لَّعَلِّیٓ أَبۡلُغُ ٱلۡأَسۡبَٰبَ ٣٦ أَسۡبَٰبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ فَأَطَّلِعَ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّی لَأَظُنُّهُۥ کَٰذِبٗاۚ وَکَذَٰلِکَ زُیِّنَ لِفِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَصُدَّ عَنِ ٱلسَّبِیلِۚ وَمَا کَیۡدُ فِرۡعَوۡنَ إِلَّا فِی تَبَابٖ ٣٧ وَقَالَ ٱلَّذِیٓ ءَامَنَ یَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُونِ أَهۡدِکُمۡ سَبِیلَ ٱلرَّشَادِ ٣٨ یَٰقَوۡمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ ٱلۡحَیَوٰةُ ٱلدُّنۡیَا مَتَٰعٞ وَإِنَّ ٱلۡأٓخِرَةَ هِیَ دَارُ ٱلۡقَرَارِ ٣٩ مَنۡ عَمِلَ سَیِّئَةٗ فَلَا یُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَاۖ وَمَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَکَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِکَ یَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ یُرۡزَقُونَ فِیهَا بِغَیۡرِ حِسَابٖ ٤٠﴾

و هرآیینه آمده بود پیش از این به شما یوسف به نشانه‌ها پس همیشه در شک بودید از آنچه آورده بود پیش شما را. تا وقتى که بِمُرد گفتید: نخواهد فرستاد خدا بعد از وى پیغامبرى را همچنین گمراه می‌کند خدا هر که را که هست او از حد در گذرندۀ شک آرنده گمراه می‌کند. ﴿34﴾آنان را که مکابره می‌کنند در آیات خدا به غیر حجتى که آمده باشد پیش ایشان سخت ناپسند شد این مکابرۀ ایشان نزدیک خدا و نزدیک آنان‌که ایمان آوردند همچنین مهرى نهد خدا بر هر دل متکبّر سرکش. ﴿35﴾و گفت فرعون: اى هامان! عمارت کن براى من کوشکى تا باشد که برسم به این راه‌ها. ﴿36﴾راه‌هاى آسمان‌ها تا در نگرم به سوى پروردگار موسى و هرآیینه من دروغگوی مى‏پندارمش و همچنین آراسته شد در نظر فرعون عمل بد او و بازداشته شد از راه صواب و نبود حیله‌سازى فرعون مگر در تباهى. ﴿37﴾و گفت آن که ایمان آورده بود: اى قوم من! پیروى من کنید تا دلالت کنم شما را به راه راستى. ﴿38﴾اى قوم من! جز این نیست که این زندگانى دنیا اندک بهتر است و هرآیینه آخرت همونست سراى همیشه ماندن. ﴿39﴾هر که به عمل آرد کار بد، پس جزا داده نخواهد شد الا مانند آن و هر که بجا آرد کار شایسته خواه از جنس مرد خواه از جنس زن و او مؤمن بود، پس آن جماعت در آیند در بهشت رزق داده شود ایشان را آنجا به غیر شمار. ﴿40﴾

﴿۞وَیَٰقَوۡمِ مَا لِیٓ أَدۡعُوکُمۡ إِلَى ٱلنَّجَوٰةِ وَتَدۡعُونَنِیٓ إِلَى ٱلنَّارِ ٤١ تَدۡعُونَنِی لِأَکۡفُرَ بِٱللَّهِ وَأُشۡرِکَ بِهِۦ مَا لَیۡسَ لِی بِهِۦ عِلۡمٞ وَأَنَا۠ أَدۡعُوکُمۡ إِلَى ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡغَفَّٰرِ ٤٢ لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدۡعُونَنِیٓ إِلَیۡهِ لَیۡسَ لَهُۥ دَعۡوَةٞ فِی ٱلدُّنۡیَا وَلَا فِی ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱلۡمُسۡرِفِینَ هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ ٤٣ فَسَتَذۡکُرُونَ مَآ أَقُولُ لَکُمۡۚ وَأُفَوِّضُ أَمۡرِیٓ إِلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَصِیرُۢ بِٱلۡعِبَادِ ٤٤ فَوَقَىٰهُ ٱللَّهُ سَیِّ‍َٔاتِ مَا مَکَرُواْۖ وَحَاقَ بِ‍َٔالِ فِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ ٱلۡعَذَابِ ٤٥ ٱلنَّارُ یُعۡرَضُونَ عَلَیۡهَا غُدُوّٗا وَعَشِیّٗاۚ وَیَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدۡخِلُوٓاْ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ أَشَدَّ ٱلۡعَذَابِ ٤٦ وَإِذۡ یَتَحَآجُّونَ فِی ٱلنَّارِ فَیَقُولُ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاْ لِلَّذِینَ ٱسۡتَکۡبَرُوٓاْ إِنَّا کُنَّا لَکُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا نَصِیبٗا مِّنَ ٱلنَّارِ ٤٧ قَالَ ٱلَّذِینَ ٱسۡتَکۡبَرُوٓاْ إِنَّا کُلّٞ فِیهَآ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ حَکَمَ بَیۡنَ ٱلۡعِبَادِ ٤٨ وَقَالَ ٱلَّذِینَ فِی ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ٱدۡعُواْ رَبَّکُمۡ یُخَفِّفۡ عَنَّا یَوۡمٗا مِّنَ ٱلۡعَذَابِ ٤٩﴾

و اى قوم من! چیست مرا که می‌خوانم شما را به سوى نجات و شما می‌خوانید مرا به سوى دوزخ. ﴿41﴾می‌خوانید مرا به سوى آن که کافر شوم به خدا و شریک او مقرر کنم چیزی که نیست مرا به حقیقت آن علم و من می‌خوانم شما را به سوى خداى غالب آمرزگار. ﴿42﴾بى شبهه چیزى که شما می‌خوانید مرا به سوى آن نیست آن چیز را قبول کردن دعا در دنیا و نه در آخرت و بى‌شبهه بازگشت ما به سوى خدا است و بى‌شبهه از حد گذشتگان، ایشانند اهل دوزخ. ﴿43﴾پس یاد خواهید کرد آنچه من می‌گویم به شما و مى‏سپارم مقدمۀ خود را به خدا، هرآیینه خدا بینا است به احوال بندگان. ﴿44﴾پس نگهداشت او را خدا از سختی‌هاى بدسگالى ایشان و فروگرفت به خویشان فرعون عذاب سخت. ﴿45﴾در گرفت ایشان را آتش حاضر کرده می‌شوند بر آتش پگاه و شام، و روزی که قایم شود قیامت [گوییم]: در آرید خویشان فرعون را در سخت‏ترین عذاب. ﴿46﴾و [یاد کن] چون باهم مکابره مى‏کنند در دوزخ پس گویند ناتوانان سرکشان را: هرآیینه ما تابع بودیم شما را، پس آیا دفع کننده هستید از سر ما یک حصّه از عقوبت آتش. ﴿47﴾گویند سرکشان: هرآیینه همه در آتشیم هرآیینه خدا مقدمۀ فیصل کرده است در میان بندگان. ﴿48﴾و گویند آنان‌که در آتش‏اند نگاهبانان دوزخ را: دعا کنید به جناب پروردگار خویش تا سبک گرداند از ما حصّۀ یک روزه از عذاب. ﴿49﴾

﴿قَالُوٓاْ أَوَ لَمۡ تَکُ تَأۡتِیکُمۡ رُسُلُکُم بِٱلۡبَیِّنَٰتِۖ قَالُواْ بَلَىٰۚ قَالُواْ فَٱدۡعُواْۗ وَمَا دُعَٰٓؤُاْ ٱلۡکَٰفِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَٰلٍ ٥٠ إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَیَوۡمَ یَقُومُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ ٥١ یَوۡمَ لَا یَنفَعُ ٱلظَّٰلِمِینَ مَعۡذِرَتُهُمۡۖ وَلَهُمُ ٱللَّعۡنَةُ وَلَهُمۡ سُوٓءُ ٱلدَّارِ ٥٢ وَلَقَدۡ ءَاتَیۡنَا مُوسَى ٱلۡهُدَىٰ وَأَوۡرَثۡنَا بَنِیٓ إِسۡرَٰٓءِیلَ ٱلۡکِتَٰبَ ٥٣ هُدٗى وَذِکۡرَىٰ لِأُوْلِی ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٥٤ فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِکَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّکَ بِٱلۡعَشِیِّ وَٱلۡإِبۡکَٰرِ ٥٥ إِنَّ ٱلَّذِینَ یُجَٰدِلُونَ فِیٓ ءَایَٰتِ ٱللَّهِ بِغَیۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡ إِن فِی صُدُورِهِمۡ إِلَّا کِبۡرٞ مَّا هُم بِبَٰلِغِیهِۚ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡبَصِیرُ ٥٦ لَخَلۡقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ أَکۡبَرُ مِنۡ خَلۡقِ ٱلنَّاسِ وَلَٰکِنَّ أَکۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا یَعۡلَمُونَ ٥٧ وَمَا یَسۡتَوِی ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِیرُ وَٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَلَا ٱلۡمُسِیٓءُۚ قَلِیلٗا مَّا تَتَذَکَّرُونَ ٥٨ ﴾

گویند [نگاهبانان]: آیا نمى‏آمدند به شما پیغامبران شما با معجزه‌ها؟ گفتند :آرى! [نگاهبانان] گویند: پس دعا کنید و نیست دعا کافران مگر در تباهى. ﴿50﴾هرآیینه ما نصرت دهیم پیغامبران خویش را و آنان را که ایمان آوردند در زندگانى دنیا و نیز روزى که قایم شوند گواهان [1010]. ﴿51﴾روزی که سود ندهد ستمکاران را عذر آوردن ایشان و ایشان راست لعنت و ایشان راست عقوبت آن سراى. ﴿52﴾و هرآیینه دادیم موسى را هدایت و وارث کتاب ساختیم بنى اسراییل را. ﴿53﴾براى راه نمودن و پند دادن خداوندان خرد را. ﴿54﴾پس صبر کن هرآیینه وعده خدا راست است و آمرزش طلب کن براى گناه خود و تسبیح گوی با ستایش پروردگار خود به شام و پگاه. ﴿55﴾هرآیینه آنان‌که مکابره می‌کنند در آیت‌هاى خدا به غیر حجتى که آمده باشد به ایشان نیست در سینه ایشان مگر ارادۀ غلبه که نیستند ایشان رسنده به آن. پس پناه طلب کن از خدا هرآیینه خدا همون است شنوای بینا. ﴿56﴾هرآیینه آفریدن آسمان‌ها و زمین بزرگتر است از آفریدن آدمیان [1011]و لیکن اکثر مردمان نمی‌دانند. ﴿57﴾و برابر نیستند نابینا و بینا و برابر نیستند آنان‌که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‏اند با بدکار. اندکى پندپذیر مى‏شوید. ﴿58﴾

﴿ إِنَّ ٱلسَّاعَةَ لَأٓتِیَةٞ لَّا رَیۡبَ فِیهَا وَلَٰکِنَّ أَکۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا یُؤۡمِنُونَ ٥٩وَقَالَ رَبُّکُمُ ٱدۡعُونِیٓ أَسۡتَجِبۡ لَکُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِینَ یَسۡتَکۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِی سَیَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ ٦٠ ٱللَّهُ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلَّیۡلَ لِتَسۡکُنُواْ فِیهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰکِنَّ أَکۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا یَشۡکُرُونَ ٦١ ذَٰلِکُمُ ٱللَّهُ رَبُّکُمۡ خَٰلِقُ کُلِّ شَیۡءٖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَکُونَ ٦٢ کَذَٰلِکَ یُؤۡفَکُ ٱلَّذِینَ کَانُواْ بِ‍َٔایَٰتِ ٱللَّهِ یَجۡحَدُونَ ٦٣ ٱللَّهُ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَصَوَّرَکُمۡ فَأَحۡسَنَ صُوَرَکُمۡ وَرَزَقَکُم مِّنَ ٱلطَّیِّبَٰتِۚ ذَٰلِکُمُ ٱللَّهُ رَبُّکُمۡۖ فَتَبَارَکَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٦٤ هُوَ ٱلۡحَیُّ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِینَ لَهُ ٱلدِّینَۗ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٦٥ ۞قُلۡ إِنِّی نُهِیتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِینَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَمَّا جَآءَنِیَ ٱلۡبَیِّنَٰتُ مِن رَّبِّی وَأُمِرۡتُ أَنۡ أُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٦٦ ﴾

هرآیینه قیامت آمدنى است نیست شک در آن و لیکن اکثر مردمان باور نمی‌دارند. ﴿59﴾و گفت پروردگار شما: دعا کنید به جناب من تا قبول کنم دعای شما را. هرآیینه آنان‌که تکبر مى‏کنند از عبادت من داخل خواهند شد به دوزخ خوار شده. ﴿60﴾خدا آن است که آفرید براى شما شب را تا آرام گیرید در آن و آفرید روز را به وجهى که در آن دیدن یکدیگ.ر باشد هرآیینه خدا خداوند فضل است بر مردمان و لیکن اکثر مردمان شکر نمى‏کنند. ﴿61﴾این است خدا پروردگار شما آفرینندۀ هر چیز. نیست هیچ معبود بجز وى، پس از کجا برگردانیده می‌شوید؟. ﴿62﴾همچنین برگردانیده می‌شوند آنان‌که به آیات خدا انکار مى‏کردند. ﴿63﴾خدای آن است که ساخت براى شما زمین را قرارگاه و آسمان را سقفى و صورت بست شما را، پس نیکو ساخت صورت‌هاى شما و روزى داد شما را از پاکیزه‌ها. این است خدا پروردگار شما، پس بسیار با برکت است خدا پروردگار عالم‌ها. ﴿64﴾اوست زنده نیست هیچ معبود مگر او، پس عبادت کنید او را یک جهت ساخته براى او عبادت ستایش خدای راست پروردگار عالم‌ها. ﴿65﴾بگو: هرآیینه منع کرده شد مرا از آنکه عبادت کنم آنان را که شما مى‏پرستید بجز خدا. وقتى که آمد به من نشانه‌ها از جانب پروردگار من و فرموده شد مرا که منقاد شوم پروردگار عالم‌ها را. ﴿66﴾

﴿هُوَ ٱلَّذِی خَلَقَکُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ مِنۡ عَلَقَةٖ ثُمَّ یُخۡرِجُکُمۡ طِفۡلٗا ثُمَّ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّکُمۡ ثُمَّ لِتَکُونُواْ شُیُوخٗاۚ وَمِنکُم مَّن یُتَوَفَّىٰ مِن قَبۡلُۖ وَلِتَبۡلُغُوٓاْ أَجَلٗا مُّسَمّٗى وَلَعَلَّکُمۡ تَعۡقِلُونَ ٦٧هُوَ ٱلَّذِی یُحۡیِۦ وَیُمِیتُۖ فَإِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُۥ کُن فَیَکُونُ ٦٨ أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِینَ یُجَٰدِلُونَ فِیٓ ءَایَٰتِ ٱللَّهِ أَنَّىٰ یُصۡرَفُونَ ٦٩ ٱلَّذِینَ کَذَّبُواْ بِٱلۡکِتَٰبِ وَبِمَآ أَرۡسَلۡنَا بِهِۦ رُسُلَنَاۖ فَسَوۡفَ یَعۡلَمُونَ ٧٠ إِذِ ٱلۡأَغۡلَٰلُ فِیٓ أَعۡنَٰقِهِمۡ وَٱلسَّلَٰسِلُ یُسۡحَبُونَ ٧١ فِی ٱلۡحَمِیمِ ثُمَّ فِی ٱلنَّارِ یُسۡجَرُونَ ٧٢ ثُمَّ قِیلَ لَهُمۡ أَیۡنَ مَا کُنتُمۡ تُشۡرِکُونَ ٧٣ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا بَل لَّمۡ نَکُن نَّدۡعُواْ مِن قَبۡلُ شَیۡ‍ٔٗاۚ کَذَٰلِکَ یُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلۡکَٰفِرِینَ ٧٤ ذَٰلِکُم بِمَا کُنتُمۡ تَفۡرَحُونَ فِی ٱلۡأَرۡضِ بِغَیۡرِ ٱلۡحَقِّ وَبِمَا کُنتُمۡ تَمۡرَحُونَ ٧٥ ٱدۡخُلُوٓاْ أَبۡوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِینَ فِیهَاۖ فَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلۡمُتَکَبِّرِینَ ٧٦ فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞۚ فَإِمَّا نُرِیَنَّکَ بَعۡضَ ٱلَّذِی نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِلَیۡنَا یُرۡجَعُونَ ٧٧ ﴾

اوست آنکه آفرید شما را از خاک باز از نطفه منى باز از خون بسته، باز بیرون مى‏آرد شما را کودک شده باز باقى می‌گذارد تا برسید به نهایت قوت خود باز باقى می‌گذارد تا شوید پیر کلانسال و بعض از شما کسى هست قبض روح او کرده شود پیش از این و باقى می‌گذارد تا برسید به مدتى معین و تا بِوَد که بفهمید. ﴿67﴾اوست آنکه زنده می‌کند و مى‏میراند. چون پیدا کند چیزى را، پس جز این نیست که می‌گویدش بشو! پس می‌شود. ﴿68﴾آیا ندیدى به سوى آنان‌که مکابره می‌کنند در آیات خدا از کجا گردانیده می‌شوند؟. ﴿69﴾آنان‌که دروغ شمردند کتاب را و آنچه فرستادیم به آن پیغامبران خود را، خواهند دانست حقیقت حال خود. ﴿70﴾وقتى که طوق‌ها در گردن ایشان باشند و زنجیرها نیز کشیده شوند. ﴿71﴾در آب گرم، باز در آتش برتافته شوند. ﴿72﴾باز گفته شود ایشان را: کجا است آنچه شریک مقرر مى‏کردید؟ ﴿73﴾بجز خدا. گویند: گم شدند از نظر ما بلکه هرگز نمى‏پرستیدیم پیش از این چیزى را همچنین گمراه مى‏کند خدا کافران را. ﴿74﴾این عقوبت به سبب آن است که شادمان می‌شدید در زمین ناحق و به سبب آن است که مى‏نازیدید. ﴿75﴾درآیید به دروازه‌هاى دوزخ جاویدان آنجا، پس بد جاى متکبران است دوزخ. ﴿76﴾پس صبر کن [یا محمد]، هرآیینه وعدۀ خدا راست است پس اگر بنماییم تو را بعض آنچه وعده می‌دهیم ایشان را فبها و اگر قبض روح تو کنیم، پس به سوى ما باز گردانیده شوند کافران.﴿77﴾

﴿وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلٗا مِّن قَبۡلِکَ مِنۡهُم مَّن قَصَصۡنَا عَلَیۡکَ وَمِنۡهُم مَّن لَّمۡ نَقۡصُصۡ عَلَیۡکَۗ وَمَا کَانَ لِرَسُولٍ أَن یَأۡتِیَ بِ‍َٔایَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُ ٱللَّهِ قُضِیَ بِٱلۡحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِکَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ ٧٨ ٱللَّهُ ٱلَّذِی جَعَلَ لَکُمُ ٱلۡأَنۡعَٰمَ لِتَرۡکَبُواْ مِنۡهَا وَمِنۡهَا تَأۡکُلُونَ ٧٩ وَلَکُمۡ فِیهَا مَنَٰفِعُ وَلِتَبۡلُغُواْ عَلَیۡهَا حَاجَةٗ فِی صُدُورِکُمۡ وَعَلَیۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡکِ تُحۡمَلُونَ ٨٠وَیُرِیکُمۡ ءَایَٰتِهِۦ فَأَیَّ ءَایَٰتِ ٱللَّهِ تُنکِرُونَ ٨١ أَفَلَمۡ یَسِیرُواْ فِی ٱلۡأَرۡضِ فَیَنظُرُواْ کَیۡفَ کَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ کَانُوٓاْ أَکۡثَرَ مِنۡهُمۡ وَأَشَدَّ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِی ٱلۡأَرۡضِ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا کَانُواْ یَکۡسِبُونَ ٨٢ فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَیِّنَٰتِ فَرِحُواْ بِمَا عِندَهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا کَانُواْ بِهِۦ یَسۡتَهۡزِءُونَ ٨٣ فَلَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥ وَکَفَرۡنَا بِمَا کُنَّا بِهِۦ مُشۡرِکِینَ ٨٤ فَلَمۡ یَکُ یَنفَعُهُمۡ إِیمَٰنُهُمۡ لَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَاۖ سُنَّتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِی قَدۡ خَلَتۡ فِی عِبَادِهِۦۖ وَخَسِرَ هُنَالِکَ ٱلۡکَٰفِرُونَ ٨٥﴾

و هرآیینه فرستادیم پیغامبران را پیش از تو از ایشان کسى هست که قصّه‏اش خوانده‏ایم بر تو و از ایشان کسى هست که قصه‏اش نخوانده‏ایم بر تو و نبود هیچ پیغامبر را که بیارد هیچ نشانه مگر به فرمان خدا، پس وقتى که آمد فرمان خدا، فیصل کرده شود به راستى و زیانکار شدند آنجا بیهوده‏گویان. ﴿78﴾خدا آن است که آفریده براى شما مواشى را تا سوار شوید بر بعض آنها و بعض آنها را می‌خورید. ﴿79﴾و شما را در چهارپایان منفعت‌ها است و تا برسید سوار شده بر آنها به مقصدى که در سینۀ شما مستقر شده است و بر چهارپایان و نیز بر کشتی‌ها برداشته می‌شوید. ﴿80﴾و خدا مى‏نماید شما را نشانه‌هاى خود، پس کدام یک را از نشانه‌هاى خدا انکار می‌کنید. ﴿81﴾آیا سیر نکرده‏اند در زمین تا بنگرند چگونه بود آخر کار آنان‌که پیش از ایشان بودند بودند بیشتر از ایشان و زیاده‏تر به قوّت و به نشانه‌ها در زمین، پس دفع نکرد از ایشان آنچه مى‏کردند. ﴿82﴾پس وقتى که آمدند پیغامبران ایشان با معجزه‌ها، شادمان شدند به آنچه نزدیک ایشان بود از دانش [1012]و در گرفت ایشان را آنچه بدان استهزا می‌کردند. ﴿83﴾پس وقتى که دیدند عقوبت ما گفتند: باور داشتیم خدای را تنها و منکر شدیم به آنچه آن را شریک مقرر می‌کردیم. ﴿84﴾پس هرگز نفع نمی‌داد ایشان را ایمان ایشان وقتى که دیدند عقوبت ما. آیین خدا که گذشته است در بندگان او و زیانکار شدند آنجا کافران. ﴿85﴾

[1006] یعنی در اختصام ملاء اعلی. [1007] یعنی گویند با خدا وفرشتگان. [1008] یعنی از قبور. [1009] یعنی محل‌ها وقلعه‌ها بسیار کردند. [1010] یعنی فرشتگان گواهی دهند. [1011] یعنی اعادۀ انشان. [1012] یعنی علم معاش.

سوره زمر

سُورَةُ الزُّمَرِ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ تَنزِیلُ ٱلۡکِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡحَکِیمِ ١ إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَیۡکَ ٱلۡکِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ فَٱعۡبُدِ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّینَ ٢ أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّینُ ٱلۡخَالِصُۚ وَٱلَّذِینَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِیَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ یَحۡکُمُ بَیۡنَهُمۡ فِی مَا هُمۡ فِیهِ یَخۡتَلِفُونَۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یَهۡدِی مَنۡ هُوَ کَٰذِبٞ کَفَّارٞ ٣ لَّوۡ أَرَادَ ٱللَّهُ أَن یَتَّخِذَ وَلَدٗا لَّٱصۡطَفَىٰ مِمَّا یَخۡلُقُ مَا یَشَآءُۚ سُبۡحَٰنَهُۥۖ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ ٤ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ یُکَوِّرُ ٱلَّیۡلَ عَلَى ٱلنَّهَارِ وَیُکَوِّرُ ٱلنَّهَارَ عَلَى ٱلَّیۡلِۖ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَۖ کُلّٞ یَجۡرِی لِأَجَلٖ مُّسَمًّىۗ أَلَا هُوَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡغَفَّٰرُ ٥﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

فروفرستادن این کتاب از جانب خداى غالب با حکمت است. ﴿1﴾هرآیینه ما فروفرستادیم به سوى تو کتاب را به راستى، پس عبادت کن خدا را خالص کرده براى او پرستش. ﴿2﴾آگاه باش! مر خدای راست [994]پرستش کردن خالص [995]و آنان‌که دوستان گرفتند بجز خدا [و گفتند]: عبادت نمى‏کنیم ایشان را مگر براى آنکه نزدیک سازند ما را به خدا در مرتبۀ قرب، هرآیینه خدا حکم می‌کند میان ایشان در آنچه ایشان در آن اختلاف دارند. هرآیینه خدا راه نمى‏نماید کسى را که دروغگوی ناسپاس است. ﴿3﴾اگر خواستى خدا که فرزند گیرد، البته برگزیدى از آن جمله که خلق کرده است چیزی را که می‌خواست. پاکى او راست. همونست خدای یگانۀ باقوّت. ﴿4﴾آفرید آسمان‌ها و زمین به تدبیر درست. مى‏پیچاند شب را به روز و مى‏پیچاند روز را بر شب و رام ساخت آفتاب و ماه را، هر یکى می‌رود در زمان معین. آگاه باش! همونست غالب آمرزنده. ﴿5﴾

﴿ خَلَقَکُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ ثُمَّ جَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَأَنزَلَ لَکُم مِّنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ ثَمَٰنِیَةَ أَزۡوَٰجٖۚ یَخۡلُقُکُمۡ فِی بُطُونِ أُمَّهَٰتِکُمۡ خَلۡقٗا مِّنۢ بَعۡدِ خَلۡقٖ فِی ظُلُمَٰتٖ ثَلَٰثٖۚ ذَٰلِکُمُ ٱللَّهُ رَبُّکُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡکُۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ ٦ إِن تَکۡفُرُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِیٌّ عَنکُمۡۖ وَلَا یَرۡضَىٰ لِعِبَادِهِ ٱلۡکُفۡرَۖ وَإِن تَشۡکُرُواْ یَرۡضَهُ لَکُمۡۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّکُم مَّرۡجِعُکُمۡ فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمۡ تَعۡمَلُونَۚ إِنَّهُۥ عَلِیمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ٧ ۞وَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَا رَبَّهُۥ مُنِیبًا إِلَیۡهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُۥ نِعۡمَةٗ مِّنۡهُ نَسِیَ مَا کَانَ یَدۡعُوٓاْ إِلَیۡهِ مِن قَبۡلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّیُضِلَّ عَن سَبِیلِهِۦۚ قُلۡ تَمَتَّعۡ بِکُفۡرِکَ قَلِیلًا إِنَّکَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ ٨ أَمَّنۡ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّیۡلِ سَاجِدٗا وَقَآئِمٗا یَحۡذَرُ ٱلۡأٓخِرَةَ وَیَرۡجُواْ رَحۡمَةَ رَبِّهِۦۗ قُلۡ هَلۡ یَسۡتَوِی ٱلَّذِینَ یَعۡلَمُونَ وَٱلَّذِینَ لَا یَعۡلَمُونَۗ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٩ قُلۡ یَٰعِبَادِ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ رَبَّکُمۡۚ لِلَّذِینَ أَحۡسَنُواْ فِی هَٰذِهِ ٱلدُّنۡیَا حَسَنَةٞۗ وَأَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٌۗ إِنَّمَا یُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجۡرَهُم بِغَیۡرِ حِسَابٖ ١٠﴾

آفرید شما را از یک شخص، باز بیافرید از آن شخص زنش را و فروفرستاد براى شما از چهارپایان، هشت قسم [996]. مى‏آفریند شما را در شکم مادران یک نوع آفریدن بعد از آفریدن دیگر در تاریکی‌های سه‏گانه [997]، این است خدا، پروردگار شما، مر او راست پادشاهى، نیست هیچ معبود مگر او. پس از کجاگردانیده می‌شوید؟. ﴿6﴾اگر ناسپاسى کنید، پس هرآیینه خدا بى‏نیازست از شما و نمى‏پسندد در حق بندگان خود ناسپاسى را و اگر سپاسدارى کنید، پسند کند براى شما و بر نداد هیچ بردارنده بار دیگرى را. باز به سوى پروردگار شما بازگشت شما است. پس خبر دهد شما را به آنچه می‌کردید، هرآیینه او داناست به مکنون سینه‌ها. ﴿7﴾و چون برسد آدمى را رنجى، دعا کند به جناب پروردگار خود رجوع کرده به سوى او. باز چون عطا کندش نعمتى از نزدیک خود، فراموش سازد آنچه دعا مى‏کرد به جهت او پیش از این و مقرر کند براى خدا همسران را تاگمراه کند از راه خدا. بگو: بهره‏مند باش به کفر خود اندک زمانى. هرآیینه تو از اهل دوزخى. ﴿8﴾آیا آن ناسپاس مشرک بهتر است یا کسی که او عبادت کننده است در ساعت‌هایى از شب، سجده‏کنان و ایستاده شده مى‏ترسد از آخرت و امید مى‏دارد رحمت پروردگار خود را؟ بگو: آیا برابر مى‏شوند آنان‌که می‌دانند و آنان‌که نمى‏دانند؟ جز این نیست که پندپذیر می‌شوند خداوندانِ خِرد. ﴿9﴾بگو [یا محمّد از طرف من]: اى بندگان من که ایمان آورده‏اید! بترسید از پروردگار خود، مر آنان راکه نیکوکارى می‌کردند در این دنیا، حالت نیک باشد و زمین خدا گشاده است. جز این نیست که تمام داده می‌شود صابران را مزد ایشان بى‌شمار [998]. ﴿10﴾

﴿ قُلۡ إِنِّیٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّینَ ١١ وَأُمِرۡتُ لِأَنۡ أَکُونَ أَوَّلَ ٱلۡمُسۡلِمِینَ ١٢ قُلۡ إِنِّیٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَیۡتُ رَبِّی عَذَابَ یَوۡمٍ عَظِیمٖ ١٣ قُلِ ٱللَّهَ أَعۡبُدُ مُخۡلِصٗا لَّهُۥ دِینِی ١٤ فَٱعۡبُدُواْ مَا شِئۡتُم مِّن دُونِهِۦۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِینَ ٱلَّذِینَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِیهِمۡ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِۗ أَلَا ذَٰلِکَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِینُ ١٥ لَهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ ظُلَلٞ مِّنَ ٱلنَّارِ وَمِن تَحۡتِهِمۡ ظُلَلٞۚ ذَٰلِکَ یُخَوِّفُ ٱللَّهُ بِهِۦ عِبَادَهُۥۚ یَٰعِبَادِ فَٱتَّقُونِ ١٦ وَٱلَّذِینَ ٱجۡتَنَبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ أَن یَعۡبُدُوهَا وَأَنَابُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰۚ فَبَشِّرۡ عِبَادِ ١٧ ٱلَّذِینَ یَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقَوۡلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحۡسَنَهُۥٓۚ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلَّذِینَ هَدَىٰهُمُ ٱللَّهُۖ وَأُوْلَٰٓئِکَ هُمۡ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ ١٨ أَفَمَنۡ حَقَّ عَلَیۡهِ کَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِی ٱلنَّارِ ١٩ لَٰکِنِ ٱلَّذِینَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ غُرَفٞ مِّن فَوۡقِهَا غُرَفٞ مَّبۡنِیَّةٞ تَجۡرِی مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ لَا یُخۡلِفُ ٱللَّهُ ٱلۡمِیعَادَ ٢٠ أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَلَکَهُۥ یَنَٰبِیعَ فِی ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ یُخۡرِجُ بِهِۦ زَرۡعٗا مُّخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ یَجۡعَلُهُۥ حُطَٰمًاۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَذِکۡرَىٰ لِأُوْلِی ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٢١﴾

بگو: هرآیینه فرموده شد مرا که عبادت کنم خداى را خالص ساخته براى او پرستش. ﴿11﴾و فرموده شد مرا به آنکه باشم نخستینِ مسلمانان. ﴿12﴾بگو: هرآیینه من می‌ترسم اگر نافرمانىِ پروردگار خود کنم از عذاب روز بزرگ. ﴿13﴾بگو: خدا را عبادت مى‏کنم خالص ساخته براى او پرستش خود را [999]. ﴿14﴾پس عبادت کنید هر که را خواهید بجز خدا. بگو: هرآیینه زیانکاران آنانند که در زیان دادند خویشتن را و اهل خود را روز قیامت [1000]. آگاه باش! این مقدمه همان است زیان ظاهر. ﴿15﴾ایشان را از بالاى ایشان سایه‌بان‌ها باشند از آتش و از زیر ایشان نیز مثل سایه‌بان‌ها. [این عذاب] می‌ترساند خدا از آن بندگان خود را. اى بندگان من! بترسید از من. ﴿16﴾و آنان‌که احتراز کردند از بت، از آنکه عبادت کنند او را و رجوع کردند به سوى خدا، ایشان راست مژده، پس مژده ده آن بندگان مرا. ﴿17﴾که مى‏شنوند سخن، پس پیروى مى‏نمایند نیکوترین آن را. ایشانند آنان‌که هدایت کرده است ایشان را خدا و ایشانند خداوندان خرد. ﴿18﴾پس کسی که ثابت شد بر وى وعدۀ عذاب، آیا تو خلاص توانى کرد آن دوزخى را؟. ﴿19﴾لیکن آنان‌که ترسیدند از پروردگار خود، ایشان راست محل‌هاى بلند، بالاى آن محل‌هایی دیگر عمارت کرده شده، می‌رود زیر آن جوی‌ها. وعده کرده است خدا. خلاف نمى‏کند خدا وعده را. ﴿20﴾آیا ندیدى که خدا فروفرستاد از آسمان، آبى، پس درآورد آن را به چشمه‌سارها در زمین، باز برمى‏آرد به سبب آن کشت را گوناگون اقسام و باز خشک می‌شود، پس مى‏بینى آن را زرد شده، باز می‌کند آن را ریزه ریزه. هرآیینه در این مقدمه پندى هست خداوندانِ خرد را. ﴿21﴾

﴿ أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٖ مِّن رَّبِّهِۦۚ فَوَیۡلٞ لِّلۡقَٰسِیَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِکۡرِ ٱللَّهِۚ أُوْلَٰٓئِکَ فِی ضَلَٰلٖ مُّبِینٍ ٢٢ ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِیثِ کِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِیَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِینَ یَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمۡ وَقُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِکۡرِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِکَ هُدَى ٱللَّهِ یَهۡدِی بِهِۦ مَن یَشَآءُۚ وَمَن یُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٍ ٢٣ أَفَمَن یَتَّقِی بِوَجۡهِهِۦ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِۚ وَقِیلَ لِلظَّٰلِمِینَ ذُوقُواْ مَا کُنتُمۡ تَکۡسِبُونَ ٢٤ کَذَّبَ ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَیۡثُ لَا یَشۡعُرُونَ ٢٥ فَأَذَاقَهُمُ ٱللَّهُ ٱلۡخِزۡیَ فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَاۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَکۡبَرُۚ لَوۡ کَانُواْ یَعۡلَمُونَ ٢٦ وَلَقَدۡ ضَرَبۡنَا لِلنَّاسِ فِی هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن کُلِّ مَثَلٖ لَّعَلَّهُمۡ یَتَذَکَّرُونَ ٢٧ قُرۡءَانًا عَرَبِیًّا غَیۡرَ ذِی عِوَجٖ لَّعَلَّهُمۡ یَتَّقُونَ ٢٨ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلٗا فِیهِ شُرَکَآءُ مُتَشَٰکِسُونَ وَرَجُلٗا سَلَمٗا لِّرَجُلٍ هَلۡ یَسۡتَوِیَانِ مَثَلًاۚ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِۚ بَلۡ أَکۡثَرُهُمۡ لَا یَعۡلَمُونَ ٢٩ إِنَّکَ مَیِّتٞ وَإِنَّهُم مَّیِّتُونَ ٣٠ ثُمَّ إِنَّکُمۡ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِ عِندَ رَبِّکُمۡ تَخۡتَصِمُونَ ٣١﴾

آیا کسی که گشاده کرده است خدا سینۀ او را براى دین اسلام پس او بر روشنى باشد از جانب پروردگار خود، مانند سخت دلان است؟ پس واى آنان را که سخت است دل ایشان از یاد خدا، ایشانند در گمراهى ظاهر. ﴿22﴾خدا نازل ساخت بهترینِ سخن، کتابى که بعض او مانند دیگر است آیات دو تو [1001]، موى خیز می‌شود از شنیدن آن پوست آنان‌که می‌ترسند از پروردگار خود، بعد از آن نرم می‌شود پوست ایشان و دلِ ایشان نزدیک ذکر خدا. این است هدایت خدا، راه مى‏نماید به آن هر که را خواهد و هر که را گمراه کند خدا، پس نیست او را هیچ راه نماینده. ﴿23﴾آیا کسی که احتراز مى‏کند به روى خود از سختى عذاب روز قیامت [1002]، و گفته شود ستمکاران را: بچشید وبال آنچه مى‏کردید. ﴿24﴾به دروغ نسبت کردند آنان‌که پیش از ایشان بودند، پس بیامد بدیشان عذاب آنجا که نمى‏دانستند. ﴿25﴾پس چشانید ایشان را خدا خوارى در زندگانى دنیا و هرآیینه عقوبت آخرت سخت‏تر است اگر مى‏دانستند. ﴿26﴾و هرآیینه بیان کردیم براى مردمان در این قرآن از هر نوع داستان، بُوَد که ایشان پند گیرند. ﴿27﴾[فرود آوردیم] قرآن عربى بى‌عیب، بُوَد که ایشان پرهیزگارى کنند. ﴿28﴾بیان کرد خدا داستانى بنده‌ای که در وى شریکانِ مختلف‏اند و بنده‌ای مسلَّم براى مردى، آیا برابرند در صفت؟ ستایش خدای راست بلکه اکثر ایشان نمى‏دانند [1003]. ﴿29﴾[یا محمد] هرآیینه تو خواهى مرد و هرآیینه ایشان خواهند مرد. ﴿30﴾باز البته شما روز قیامت نزدیک پروردگار خویش با یکدیگر خصومت خواهید کرد. ﴿31﴾

﴿ ۞فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن کَذَبَ عَلَى ٱللَّهِ وَکَذَّبَ بِٱلصِّدۡقِ إِذۡ جَآءَهُۥٓۚ أَلَیۡسَ فِی جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡکَٰفِرِینَ ٣٢ وَٱلَّذِی جَآءَ بِٱلصِّدۡقِ وَصَدَّقَ بِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِکَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ ٣٣ لَهُم مَّا یَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِکَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٣٤ لِیُکَفِّرَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ أَسۡوَأَ ٱلَّذِی عَمِلُواْ وَیَجۡزِیَهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ ٱلَّذِی کَانُواْ یَعۡمَلُونَ ٣٥ أَلَیۡسَ ٱللَّهُ بِکَافٍ عَبۡدَهُۥۖ وَیُخَوِّفُونَکَ بِٱلَّذِینَ مِن دُونِهِۦۚ وَمَن یُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ ٣٦ وَمَن یَهۡدِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّضِلٍّۗ أَلَیۡسَ ٱللَّهُ بِعَزِیزٖ ذِی ٱنتِقَامٖ ٣٧ وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَیَقُولُنَّ ٱللَّهُۚ قُلۡ أَفَرَءَیۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ إِنۡ أَرَادَنِیَ ٱللَّهُ بِضُرٍّ هَلۡ هُنَّ کَٰشِفَٰتُ ضُرِّهِۦٓ أَوۡ أَرَادَنِی بِرَحۡمَةٍ هَلۡ هُنَّ مُمۡسِکَٰتُ رَحۡمَتِهِۦۚ قُلۡ حَسۡبِیَ ٱللَّهُۖ عَلَیۡهِ یَتَوَکَّلُ ٱلۡمُتَوَکِّلُونَ ٣٨ قُلۡ یَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَکَانَتِکُمۡ إِنِّی عَٰمِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ ٣٩ مَن یَأۡتِیهِ عَذَابٞ یُخۡزِیهِ وَیَحِلُّ عَلَیۡهِ عَذَابٞ مُّقِیمٌ ٤٠﴾

پس کیست ستمکارتر از کسی که دوروغ بر بست بر خدا و دروغ داشت دین راست را چون بیامد به او؟ آیا نیست در دوزخ جاى کافران؟. ﴿32﴾و آن که آورد دین راست را و آن که باور داشت آن را، آن جماعت ایشانند متقیان. ﴿33﴾ایشان را است آنچه خواهند نزدیک پروردگار ایشان، این است جزاى نیکوکاران. ﴿34﴾تا زایل کند خدا از ایشان بدترین آنچه کردند و بدهد ایشان را مزد ایشان به حسب نیکوترینِ آنچه مى‏کردند. ﴿35﴾آیا نیست خدا کارساز، بندۀ خود را؟ و می‌ترسانند تو را به آنان‌که عیر خدایند و هر که را گمراه کند خدا، پس نیست او را هیچ راه نماینده. ﴿36﴾و هر که را راه نماید خدا، پس نیست او را هیچ گمراه کننده. آیا نیست خدا غالبِ خداوندِ انتقام کشیدن؟. ﴿37﴾و اگر بپرسى ایشان را: که آفرید آسمان‌ها و زمین؟ البته بگویند: خدا آفرید. بگو: دیدید آن را که مى‏پرستید بجز خدا، اگر خواهد در حق من خداى تعالى سختى را، آیا این بتان دفع کنندۀ سختىِ او هستند؟ یا اگر خواهد در حق بخشایشى، آیا این بتان بازدارندۀ بخشایش او هستند؟ بگو: بس است مرا خدا، بر وى توکل می‌کنند توکل کنندگان. ﴿38﴾بگو: اى قوم من! عمل کنید بر وضع خود، هرآیینه من نیز عمل کننده‏ام بر وضع خود، پس خواهید دانست. ﴿39﴾کسى را که بیایدش عذابى که رسوا کندش و کسى را که فرود آید بر وى عذاب دایم. ﴿40﴾

﴿ إِنَّآ أَنزَلۡنَا عَلَیۡکَ ٱلۡکِتَٰبَ لِلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیۡهَاۖ وَمَآ أَنتَ عَلَیۡهِم بِوَکِیلٍ ٤١ ٱللَّهُ یَتَوَفَّى ٱلۡأَنفُسَ حِینَ مَوۡتِهَا وَٱلَّتِی لَمۡ تَمُتۡ فِی مَنَامِهَاۖ فَیُمۡسِکُ ٱلَّتِی قَضَىٰ عَلَیۡهَا ٱلۡمَوۡتَ وَیُرۡسِلُ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمًّىۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَٰتٖ لِّقَوۡمٖ یَتَفَکَّرُونَ ٤٢ أَمِ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُفَعَآءَۚ قُلۡ أَوَلَوۡ کَانُواْ لَا یَمۡلِکُونَ شَیۡ‍ٔٗا وَلَا یَعۡقِلُونَ ٤٣ قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِیعٗاۖ لَّهُۥ مُلۡکُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ ثُمَّ إِلَیۡهِ تُرۡجَعُونَ ٤٤ وَإِذَا ذُکِرَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُ ٱشۡمَأَزَّتۡ قُلُوبُ ٱلَّذِینَ لَا یُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِۖ وَإِذَا ذُکِرَ ٱلَّذِینَ مِن دُونِهِۦٓ إِذَا هُمۡ یَسۡتَبۡشِرُونَ ٤٥ قُلِ ٱللَّهُمَّ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ عَٰلِمَ ٱلۡغَیۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ أَنتَ تَحۡکُمُ بَیۡنَ عِبَادِکَ فِی مَا کَانُواْ فِیهِ یَخۡتَلِفُونَ ٤٦ وَلَوۡ أَنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُواْ مَا فِی ٱلۡأَرۡضِ جَمِیعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفۡتَدَوۡاْ بِهِۦ مِن سُوٓءِ ٱلۡعَذَابِ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِۚ وَبَدَا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مَا لَمۡ یَکُونُواْ یَحۡتَسِبُونَ ٤٧ ﴾

هرآیینه ما فرود آوردیم بر تو کتاب را براى مردمان به راستى. پس هر که راه‏یاب شد، پس نفع او را است و هر که گمراه شد، پس جز این نیست که گمراه می‌شود به ضرر خود و نیستى بر ایشان نگاهبان. ﴿41﴾خداى تعالى قبض ارواح می‌کند نزدیک موت آن و آن روح که نمرده است، قبض آن می‌کند نزدیک خواب آن، پس نگاه می‌دارد آن را که حکم موت کرده است بر وى و می‌گذارد آن دیگر را تا وقتى معین. هرآیینه در این مقدمه، نشانه‌هاست براى قومى که تأمّل مى‏کنند. ﴿42﴾آیا شفاعت کنندگان گرفته‏اند بجز خدا؟ بگو: ایشان را که گرفتید اگرچه نمى‏توانستند هیچ کارى و نمى‏دانستند؟. ﴿43﴾بگو: در اختیار خدا است شفاعت، همه یکجا. مر او را است پادشاهى آسمان‌ها و زمین، باز به سوى او گردانیده خواهید شد. ﴿44﴾و چون یاد کرده شود نام خدا، تنها، متنفّر شود دل آنان‌که ایمان نمى‏آرند به آخرت و چون یاد کرده شوند آنان‌که بجز او هستند، ناگاه ایشان شادمان می‌شوند. ﴿45﴾بگو: بار خدایا! اى پیدا کنندۀ آسمان‌ها و زمین! دانندۀ نهان و آشکارا! تو حکم کنى میان بندگان خود در چیزى که ایشان در آن اختلاف می‌کردند. ﴿46﴾و اگر باشد آنان را که ستم کردند، آنچه در زمین است، همه یکجا و مانند آن همراه آن، البته عوض خود دهند آن را به سبب سختى عذاب در روز قیامت و ظاهر شود ایشان را از جانب خدا آنچه گمان نمى‏داشتند. ﴿47﴾

﴿ وَبَدَا لَهُمۡ سَیِّ‍َٔاتُ مَا کَسَبُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا کَانُواْ بِهِۦ یَسۡتَهۡزِءُونَ ٤٨ فَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلۡنَٰهُ نِعۡمَةٗ مِّنَّا قَالَ إِنَّمَآ أُوتِیتُهُۥ عَلَىٰ عِلۡمِۢۚ بَلۡ هِیَ فِتۡنَةٞ وَلَٰکِنَّ أَکۡثَرَهُمۡ لَا یَعۡلَمُونَ ٤٩ قَدۡ قَالَهَا ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا کَانُواْ یَکۡسِبُونَ ٥٠ فَأَصَابَهُمۡ سَیِّ‍َٔاتُ مَا کَسَبُواْۚ وَٱلَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنۡ هَٰٓؤُلَآءِ سَیُصِیبُهُمۡ سَیِّ‍َٔاتُ مَا کَسَبُواْ وَمَا هُم بِمُعۡجِزِینَ ٥١ أَوَ لَمۡ یَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ یَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن یَشَآءُ وَیَقۡدِرُۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَأٓیَٰتٖ لِّقَوۡمٖ یُؤۡمِنُونَ ٥٢ ۞قُلۡ یَٰعِبَادِیَ ٱلَّذِینَ أَسۡرَفُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُواْ مِن رَّحۡمَةِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ یَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِیعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِیمُ ٥٣ وَأَنِیبُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّکُمۡ وَأَسۡلِمُواْ لَهُۥ مِن قَبۡلِ أَن یَأۡتِیَکُمُ ٱلۡعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ ٥٤ وَٱتَّبِعُوٓاْ أَحۡسَنَ مَآ أُنزِلَ إِلَیۡکُم مِّن رَّبِّکُم مِّن قَبۡلِ أَن یَأۡتِیَکُمُ ٱلۡعَذَابُ بَغۡتَةٗ وَأَنتُمۡ لَا تَشۡعُرُونَ ٥٥ أَن تَقُولَ نَفۡسٞ یَٰحَسۡرَتَىٰ عَلَىٰ مَا فَرَّطتُ فِی جَنۢبِ ٱللَّهِ وَإِن کُنتُ لَمِنَ ٱلسَّٰخِرِینَ ٥٦ ﴾

و ظاهر شود ایشان را جزاى بد آنچه کرده بودند و درگیرد ایشان را آنچه بدان استهزاء می‌کردند. ﴿48﴾پس چون برسد آدمى را سختى، بخواند ما را. باز چون بدهیم او را نعمتى از طرف خود، گوید: جز این نیست که داده شده است این نعمت مرا بنا بر دانشى که در من است، بلکه این نعمت آزمایشى است و لیکن اکثر ایشان نمى‏دانند. ﴿49﴾هرآیینه گفتند این کلمه، آنان‌که پیش از ایشان بودند، پس دفع نکرد از سر ایشان بلا را آنچه مى‏کردند. ﴿50﴾پس رسید بدیشان عقوبت‌های آنچه کردند و آنان‌که ستم کردند از این جماعت، خواهد رسید بدیشان عقوبت‌هاى آنچه کردند و نیستند ایشان عاجز کننده. ﴿51﴾آیا ندانسته‏اند که خدا گشاده می‌سازد رزق را براى هر که می‌خواهد و تنگ می‌کند براى هر که خواهد؟ هرآیینه در این کار نشانه‏ها است قومى راکه ایمان مى‏آرند. ﴿52﴾بگو [از طرف من]: اى آن بندگان من! که تجاوز از حد کردند بر خود، ناامید مشوید از رحمت خدا. هرآیینه خدا مى‏آمرزد گناهان را همه یکجا، هرآیینه خدا همون است آمرزگار مهربان. ﴿53﴾و رجوع کنید به سوى پروردگار خویش و منقاد شوید او را پیش از آنکه بیاید به شما عقوبت، باز مدد کرده نشوید. ﴿54﴾و پیروى کنید نیکوترین آنچه فروفرستاده شد به سوى شما از جانب پروردگار شما، پیش از آنکه بیاید به شما عذاب، ناگهان و شما خبردار نباشید. ﴿55﴾[رجوع به خدا کنید و اتباع قرآن نمایید] به جهت ترس از آنکه گوید شخصى: واى پشیمانى من! بر تقصیر کردن من در حق خدا و هرآیینه من بودم از تمسخر کنندگان. ﴿56﴾

﴿ أَوۡ تَقُولَ لَوۡ أَنَّ ٱللَّهَ هَدَىٰنِی لَکُنتُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِینَ ٥٧ أَوۡ تَقُولَ حِینَ تَرَى ٱلۡعَذَابَ لَوۡ أَنَّ لِی کَرَّةٗ فَأَکُونَ مِنَ ٱلۡمُحۡسِنِینَ ٥٨ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَتۡکَ ءَایَٰتِی فَکَذَّبۡتَ بِهَا وَٱسۡتَکۡبَرۡتَ وَکُنتَ مِنَ ٱلۡکَٰفِرِینَ ٥٩ وَیَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِ تَرَى ٱلَّذِینَ کَذَبُواْ عَلَى ٱللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسۡوَدَّةٌۚ أَلَیۡسَ فِی جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡمُتَکَبِّرِینَ ٦٠ وَیُنَجِّی ٱللَّهُ ٱلَّذِینَ ٱتَّقَوۡاْ بِمَفَازَتِهِمۡ لَا یَمَسُّهُمُ ٱلسُّوٓءُ وَلَا هُمۡ یَحۡزَنُونَ ٦١ ٱللَّهُ خَٰلِقُ کُلِّ شَیۡءٖۖ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ وَکِیلٞ ٦٢ لَّهُۥ مَقَالِیدُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱلَّذِینَ کَفَرُواْ بِ‍َٔایَٰتِ ٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِکَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ ٦٣ قُلۡ أَفَغَیۡرَ ٱللَّهِ تَأۡمُرُوٓنِّیٓ أَعۡبُدُ أَیُّهَا ٱلۡجَٰهِلُونَ ٦٤ وَلَقَدۡ أُوحِیَ إِلَیۡکَ وَإِلَى ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِکَ لَئِنۡ أَشۡرَکۡتَ لَیَحۡبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِینَ ٦٥ بَلِ ٱللَّهَ فَٱعۡبُدۡ وَکُن مِّنَ ٱلشَّٰکِرِینَ ٦٦ وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦ وَٱلۡأَرۡضُ جَمِیعٗا قَبۡضَتُهُۥ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِیَّٰتُۢ بِیَمِینِهِۦۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا یُشۡرِکُونَ ٦٧ ﴾

یا گوید: اگر خدا هدایت کردى مرا، البته مى‏شدم از متقیان. ﴿57﴾یا گوید وقتى که معاینه کند عذاب را: کاش! مرا رجوع باشد [1004]تا باشم از نیکوکاران. ﴿58﴾[آنگاه خدا فرماید]: آرى! آمد پیش تو آیات من، پس دروغ داشتى آن را و تکبّر کردى و شدى از کافران. ﴿59﴾و روز قیامت ببینى آنان را که دروغ بستند بر خدا، روى ایشان سیاه شده است. آیا نیست در دوزخ جایى متکبران؟. ﴿60﴾و نجات دهد خدا متقیان را قرین رستگارى خویش شده، نرسد بدیشان سختى و نه اندوهگین شوند. ﴿61﴾خدا آفرینندۀ هر چیز است و او بر هر چیز خبر گیرنده است. ﴿62﴾مر او راست کلیدهاى آسمان‌ها و زمین [1005]و آنان‌که کافر شدند به نشانه‌هاى خدا، این جماعت ایشانند زیانکاران. ﴿63﴾بگو: آیا می‌فرمایید به من که پرستش کنم غیر خدا را اى نادانان؟!. ﴿64﴾و هرآیینه وحى فرستاده شد [یا محمد] به سوى تو و به سوى آنان‌که پیش از تو بودند که اگر شریک خدا مقرر کنى، البته نابود گردد عمل تو و البته شوى از زیانکاران. ﴿65﴾بلکه خدا را فقط عبادت کن و بشو از سپاسداران. ﴿66﴾و نشناختند خدا را حق شناختن او، و زمین همه یکجا در مشت او باشد روز قیامت و آسمان‌ها پیچیده شوند در دست راست او. پاکى او راست و برتر است از آنکه شریک او مقرّر می‌کنند. ﴿67﴾

﴿ وَنُفِخَ فِی ٱلصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِی ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا مَن شَآءَ ٱللَّهُۖ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخۡرَىٰ فَإِذَا هُمۡ قِیَامٞ یَنظُرُونَ ٦٨ وَأَشۡرَقَتِ ٱلۡأَرۡضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ ٱلۡکِتَٰبُ وَجِاْیٓءَ بِٱلنَّبِیِّ‍ۧنَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَقُضِیَ بَیۡنَهُم بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا یُظۡلَمُونَ ٦٩ وَوُفِّیَتۡ کُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِمَا یَفۡعَلُونَ ٧٠ وَسِیقَ ٱلَّذِینَ کَفَرُوٓاْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا فُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ یَأۡتِکُمۡ رُسُلٞ مِّنکُمۡ یَتۡلُونَ عَلَیۡکُمۡ ءَایَٰتِ رَبِّکُمۡ وَیُنذِرُونَکُمۡ لِقَآءَ یَوۡمِکُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَلَٰکِنۡ حَقَّتۡ کَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ عَلَى ٱلۡکَٰفِرِینَ ٧١ قِیلَ ٱدۡخُلُوٓاْ أَبۡوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِینَ فِیهَاۖ فَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلۡمُتَکَبِّرِینَ ٧٢ وَسِیقَ ٱلَّذِینَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ إِلَى ٱلۡجَنَّةِ زُمَرًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا وَفُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَا سَلَٰمٌ عَلَیۡکُمۡ طِبۡتُمۡ فَٱدۡخُلُوهَا خَٰلِدِینَ ٧٣ وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِی صَدَقَنَا وَعۡدَهُۥ وَأَوۡرَثَنَا ٱلۡأَرۡضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ ٱلۡجَنَّةِ حَیۡثُ نَشَآءُۖ فَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِینَ ٧٤ وَتَرَى ٱلۡمَلَٰٓئِکَةَ حَآفِّینَ مِنۡ حَوۡلِ ٱلۡعَرۡشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡۚ وَقُضِیَ بَیۡنَهُم بِٱلۡحَقِّۚ وَقِیلَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ ٧٥﴾

و دمیده شود در صور، پس بمیرد هر که در آسمان‌ها و هر که در زمین است، مگر آن که خدا خواسته است. باز دمیده شود در صور بار دیگر، پس ناگهان ایشان ایستادگانند، مى‏نگرند. ﴿68﴾و روشن شود زمین به نور پروردگار خود و نهاده شود نامۀ اعمال و آورده شود پیغامبران را و گواهان را و حکم کرده شود میان آدمیان به راستى و ایشان ستم کرده نشوند. ﴿69﴾تمام داده شود هر شخصى را جزای آنچه کرده است و خدا داناتر است به آنچه می‌کنند. ﴿70﴾و روان کرده شود کافران را به سوى دوزخ، گروه گروه، تا وقتى که بیایند نزدیک دوزخ، وا کرده شوند دروازه‏هاى آن و گویند ایشان را نگاهبانان دوزخ: آیا نیامده بودند به شما پیغامبران از جنس شما، می‌خواندند بر شما آیات پروردگار شما و مى‏ترسانیدند شما را از ملاقات این روز شما؟ گفتند: آرى! و لیکن متحقق شد حکم عذاب بر کافران. ﴿71﴾گفته شود: درآیید به دروازهاى دوزخ جاودان در آنجا، پس بد جایى متکبران است دوزخ. ﴿72﴾و روان کرده شوند آنان‌که ترسیدند از پروردگار خویش به سوى بهشت، گروه گروه، تا وقتى که بیایند نزدیک بهشت و واکرده شود دروازه‏هاى آن و گویند ایشان را نگاهبانان بهشت: سلام بر شما باد! خوشحال شدید، پس درآیید به بهشت جاودان. ﴿73﴾و گویند: سپاس خدا را که راست کرد با ما وعدۀ خود و عطا کرد ما را زمین. جاى می‌گیریم از بهشت هرجاکه خواهیم. پس نیک مزدِ کار کنندگان‏ است به بهشت. ﴿74﴾و ببینى فرشتگان را گرداگرد شده حوالى عرش، تسبیح می‌گویند همراه ستایش پروردگار خویش و حکم کرده شود میان ایشان به راستى [1006]و گفته شود: ستایش خدای راست، پروردگار عالم‌ها. ﴿75﴾

[993] یعنی دعوی وحی نکنم به غیر تحقیق. [994] یعین مقبول نزد اوست. [995] یعنی به غیر شرک. [996] یعنی نر و ماده از شتر و گاو و گوسفند وبز، والله اعلم. [997] یعنی مشیمه و رحم وبطن، والله اعلم. [998] درین آیت، تعریض است به هجرتِ حبشه. [999] یعنی از شرک. [1000] یعنی هلاک کردند خود را و اهلِ خانۀ خود را به ضلال و اضلال. [1001] یعنی وعده یا وعید و اندرز یا بشارت. [1002] یعنی بجز روی چیزی نیابد که عذاب را به آن نگه دارد و مانند اهل نجات باشد. [1003] یعنی یک بنده که چند کس مالک او باشند، ضائع شود. هم چنین کسی که معبودان بسیار را پرستش می‌کند، ضائع است و بنده‌ای که خالص برای یک کس است، آن یک کس متولی جمیع امور او باشد. همچنین کسی که موحد باشد و مخلص، خدا کارساز اوست، والله اعلم. [1004] یعنی به دنیا. [1005] یعنی مختار و متصرف اوست.