تفسیر نور: سوره زلزلة

تفسیر نور:
سوره زلزلة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏هنگامی که زمین سخت به لرزه در انداخته می‌شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِذَا . . . » : اشاره به زلزله شدید قیامت است ( نگا : حجّ‌ / 1 ) . « زِلْزَالَهَا » : زلزله‌ای که مخصوص زمین است و چگونگی و شدّت آن را تنها خدا می‌داند .‏

سوره زلزلة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏و زمین ( از هم می‌شکافد و گدازه‌های درونی و دفینه‌ها و مرده‌ها ، و همه ) سنگینیها و بارهای خود را بیرون می‌اندازد ( و به گونه دیگری در می‌آید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَثْقَالَ » : جمع ثِقْل ، بارهای سنگین . مراد همه گدازه‌ها و دفینه‌ها و گنجینه‌ها و اموات و جز اینها است ( نگا : عنکبوت‌ / 13 ، نحل‌ / 7 ) .‏

سوره زلزلة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏و انسان می‌گوید : زمین را چه شده است‌ ؟‏

‏توضیحات : ‏
‏« الإنسَانُ » : انسانی که تکانهای غیرعادی و دگرگونیهای وحشتناک زمین را می‌بیند . « مَا لَهَا » : زمین را چه خبر است‌ ؟ آن را چه شده است‌ ؟‏

سوره زلزلة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ( که سرآغاز قیامت است ) زمین خبرهای خود را بازگو می‌کند ( و به زبان قال یا حال خواهد گفت که چه چیزهائی بر آن گذشته است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمَئِذٍ » : در آن روز . بدل از ( إِذَا ) است . « تُحَدِّثُ » : سخن می‌گوید . بازگو می‌کند . این سخن گفتن و بازگو کردن ، یا به زبال قال است و زمین شاهد و ناظر اعمال انسانها بوده است ، و یا این که به زبان حال است . یعنی وضع زمین بدان هنگام بیانگر همه چیز خواهد بود ، و در چنین روزی حق و باطل پدیدار خواهد شد . « أَخْبَارَهَا » : اخبار زمین ، اوضاع و احوالی است که در آن زمان به چشم می‌خورد ، یا اعمال و افعالی است که مردمان بر روی آن انجام داده‌اند و اینک بدانها گواهی می‌دهد . چرا که همه چیز در جهان ثبت و ضبط است .‏

سوره زلزلة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا ‏

‏ترجمه : ‏
‏( این احوال و اقوال زمین ) بدان سبب است که پروردگار تو بدو پیام می‌دهد ( که چه بشود و چه بگوید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« بِأَنَّ رَبَّکَ . . . » : حرف باء ، سببیّه است . « أَوْحَیا » : پیام داد . فرمان داد ( نگا : نحل‌ / 68 ) .‏

سوره زلزلة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَئِذٍ یَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتاً لِّیُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز ، مردمان ( از گورهای خود ) دسته دسته و پراکنده بیرون می‌آیند ( و رهسپار صحرای محشر می‌شوند ) تا کارهایشان بدیشان نموده شود و ( نتیجه اعمالشان را ببینند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَصْدُرُ » : بیرون می‌آیند . « أَشْتَاتاً » : جمع شَتیت ، پراکنده‌ها . مراد دسته دسته و فرد فرد است . حال است . « لِیُرَوْا » : تا بدیشان نمایانده شود .‏

سوره زلزلة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏پس هرکس به اندازه ذرّه غباری کار نیکو کرده باشد ، آن را خواهد دید ( و پاداشش را خواهد گرفت ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« مِثْقَالَ ذرَّةٍ » : به اندازه ذرّه غباری ( نگا : نساء / 40 ، یونس‌ / 61 ، سبأ / 3 ) .‏

سوره زلزلة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یَرَهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هرکس به اندازه ذرّه غباری کار بد کرده باشد ، آن را خواهد دید ( و سزایش را خواهد چشید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ذَرَّةٍ » : ذرّه خاک . برخی آن را مورچه ریز می‌دانند که نماد ریزی در میان عربها است .‏

تفسیر نور: سوره عادیات

تفسیر نور:
سوره عادیات آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ وَالْعَادِیَاتِ ضَبْحاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏سوگند به اسبان تازنده‌ای که ( به سوی میدان جهاد ) نفس‌زنان پیش می‌روند !‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعَادِیَاتِ » : جمع عَادِیَة ، اسبان تازنده . مراد هر مرکب و وسیله‌ای است که در راه یزدان و برای اجرا فرمان او مورد استفاده قرار گیرد . « ضَبْحاً » : صدای نفَس اسبان به هنگام دویدن . در اینجا به معنی اسم فاعل ، یعنی ( ضَابِحَات ) است ، به معنی اسبانی که صدای نفَس خود را بلند کرده‌اند . حال است .‏

سوره عادیات آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْمُورِیَاتِ قَدْحاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏آن اسبانی که ( بر اثر برخورد چخماق سمهایشان به سنگهای سر راه ) جرقّه‌ها برمی‌افروزند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُورِیَاتِ » : جمع مُورِیَة ، آتش افروزندگان با چخماق . مراد تولیدکنندگان جرقّه‌ها است . « قَدْحاً » : زدن سنگ چخماق به یکدیگر برای تولید جرقّه . در اینجا به معنی اسم فاعل یعنی ( قَادِحَات ) و حال است . مراد زنندگان سمهای پا بر سنگهای زمین است .‏

سوره عادیات آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ فَالْمُغِیرَاتِ صُبْحاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏همان اسبانی که بامدادان ( بر سپاهیان دشمن ) یورش می‌برند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْمُغِیرَاتِ » : جمع مُغیرَة ، یورش برندگان . هجوم‌کنندگان . « صُبْحاً » : بامدادان . مفعولٌ‌فیه است . آن را در معنی اسم فاعل ، یعنی ( مُصْبِحَات ) نیز دانسته و حال بشمار آورده‌اند ( نگا : التفسیر القرآنی للقرآن ) .‏

سوره عادیات آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و در آن ، گرد و غبار زیادی را برمی‌انگیزند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَثَرْنَ » : برانگیختند . برپا کردند . باب افعال و از مصدر ( إثارَة ) و از ماده ( ثور ) است ( نگا : بقره‌ / 71 ، روم‌ / 9 و 48 ، فاطر / 9 ) . « بِهِ » : در آن . حرف ( بِ ) به معنی ( فِی ) است ، و ضمیر ( هِ ) به صبح برمی‌گردد . « نَقْعاً » : گرد و غبار .‏

سوره عادیات آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً ‏

‏ترجمه : ‏
‏و بامدادان به میان جمع ( دشمنان ) می‌تازند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« وَسَطْنَ » : به وسط رفتند . به میانه دویدند . « بِهِ » : در آن . یعنی در صبح . برخی حرف باء را برای تعدّیه دانسته و ضمیر ( هِ ) را به ( نَقْعاً ) برگشت داده‌اند . در این صورت معنی آیه چنین است : آن گرد و غبار فراوان را با خود به میان جمعیّت دشمنان می‌برند . بعضی هم باء را حالیّه دانسته‌اند ، و آیه را چنین معنی کرده‌اند : با همین گرد و غبار فراوان به میان جمع دشمنان تاخت می‌برند .‏

سوره عادیات آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ الْإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏( به چنین اسبانی سوگند که ) انسان نسبت به پروردگار خود بسیار ناسپاس و حق ناشناس است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الإِنسَانَ » : مراد انسانی است که در پرتو معارف الهی تربیت نیافته است و تعلیمات انبیاء بر دلش نتافته است ، و خویشتن را تسلیم غرائز و شهوات سرکش نموده است . « کَنُودٌ » : کفران نعمت‌کننده . ناسپاس . حق‌ناشناس .‏

سوره عادیات آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِکَ لَشَهِیدٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏خود انسان نیز بر این معنی گواه است ( و می‌داند ناسپاس و حق ناشناس است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« إِنَّهُ » : همانا انسان . بی‌گمان انسان . « شَهِیدٌ » : گواه . آگاه . گواهی انسان به زبان حال است . نظیر آن را در ( اعراف‌ / 172 و توبه‌ / 17 ) می‌توان دید . و امّا آگاهی او ، معلوم است که انسان از هرکس دیگر بهتر خود را می‌شناسد و از درون خود آگاه است .‏

سوره عادیات آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و او علاقه شدیدی به دارائی و اموال دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْخَیْرِ » : اموال و دارائی ( نگا : بقره‌ / 180 ، احزاب‌ / 19 ) . « شَدِیدٌ » : تند و سخت . بخیل و تنگچشم . حرف لام در واژه « لِحُبِّ الْخَیْرِ » می‌تواند برای تعدّیه باشد ، و معنی آیه با توجّه بدان در بالا گذشت . یا این که برای تعلیل ، که معنی آیه چنین است : انسان به علّت دوست داشت اموال و دارائی بخیل است .‏

سوره عادیات آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ أَفَلَا یَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِی الْقُبُورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آیا این انسان ( ناسپاس و دلباخته دارائی ) نمی‌داند : هنگامی که آنچه در گورها است بیرون آورده می‌شود ( و مردگان زنده می‌گردند ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« بُعْثِرَ » : بیرون آورده شد و زنده گردید ( نگا : انفطار / 4 ) .‏

سوره عادیات آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَحُصِّلَ مَا فِی الصُّدُورِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و هنگامی که آنچه در سینه‌ها ( از کفر و ایمان و نیّت خوب و بد ) است ( از میان دفاتر اعمال ) جمع‌آوری می‌گردد و به دست می‌آید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حُصِّلَ » : به دست آورده شد . جمع گردید .‏

سوره عادیات آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّخَبِیرٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏در آن روز بدون شکّ پروردگارشان ( از احوال آنان و اعمال ایشان ) بسیار آگاه است ( و پاداش و کیفرشان را می‌دهد ؟ ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَبِیرٌ » : بسیار آگاه و باخبر .‏

تفسیر نور: سوره قارعة

تفسیر نور:
سوره قارعة آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بلای بزرگ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلْقَارِعَةُ » : کوبنده . مصیبت سخت و بزرگ را می‌گویند ( نگا : رعد / 31 ) . نامی از نامهای قیامت است . مانند : حاقّه ( نگا : حاقّه‌ / 1 ) ، طامّه ( نگا : نازعات‌ / 34 ) ، صاخّه ( نگا : عبس‌ / 33 ) . مراد سرآغاز قیامت است که جهان را در هم می‌کوبد و هول و هراس آن ، دلها را به تپش می‌اندازد . البتّه چنین خوف و فزع و وحشت و هراسی ، کافران و منافقان و مشرکان و فاجران را در بر می‌گیرد ، و مؤمنان در شادی و شادخواری بوده و دور از شدائد و مصائب می‌باشند ( نگا : بقره‌ / 262 ، مائده‌ / 69 ، یونس‌ / 62 ، زخرف‌ / 68 ، احقاف‌ / 13 ) .‏

سوره قارعة آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ مَا الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏بلای بزرگ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَا » : چیست‌ ؟ چگونه است‌ ؟ !‏

سوره قارعة آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْقَارِعَةُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی بلای بزرگ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَآ أَدْرَاکَ » : تو چه می‌دانی‌ ؟ ! ( نگا : حاقّه / 3 ، مدّثّر / 27 ، مرسلات / 14 ) .‏

سوره قارعة آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ یَوْمَ یَکُونُ النَّاسُ کَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏روزی است که مردمان ، همچو پروانگانِ پراکنده ( در اینجا و آنجا حیران و سرگردان ) می‌گردند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« یَوْمَ » : قیامت ، مدّت زمانی است که با نفخه صور اوّل شروع و با داوری در میان مردم پایان می‌گیرد . « الْفَرَاشِ » : پروانه . اسم جنس است . مراد پروانه‌هائی است که شبها دیوانه‌وار و حیران پیرامون نور چراغ می‌گردند و می‌سوزند و می‌افتند . عربها ، در سرگشتگی و نادانی و بی‌خبری از عاقبت کار ، به پروانه ضرب‌المثل می‌زنند . « الْمَبْثُوثِ » : پراکنده .‏

سوره قارعة آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و کوهها ، همسان پشمِ رنگارنگِ حلاّجی شده می‌شوند .‏

‏توضیحات : ‏
‏« الْعِهْنِ » : پشم . پشم رنگ شده . « الْمَنفُوشِ » : زده شده . حلاّجی شده .‏

سوره قارعة آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏کسی که ترازوی ( حسنات و نیکیهای ) او سنگین باشد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثَقُلَتْ » : سنگین گردید . « مَوَازِینُ » : جمع میزان ، ترازوها . جمع بستن آن برای تعظیم است . یا جمع موزون ، کشیده‌ها و سنجیده‌ها . یعنی اعمال انسان ( نگا : اعراف‌ / 8 ) .‏

سوره قارعة آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏او در زندگی رضایت بخشی بسر می‌برد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِیشَةٍ » : زندگی . « رَاضِیَةٍ » : رضایت بخش . یعنی زندگیی که صاحب آن بدان راضی و از آن خوشنود است ( نگا : حاقّه‌ / 21 ) .‏

سوره قارعة آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏و امّا کسی که ترازوی ( حسنات و نیکیهای ) او سبک شود .‏

‏توضیحات : ‏
‏« خَفَّتْ » : سبک گردید . مراد سبک شدن حسنات ، یا به عبارت دیگر ، کمتر بودن حسنات از سیّئات است .‏

سوره قارعة آیه 9
‏متن آیه : ‏
‏ فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مادرِ ( مهربان ) او ، پرتگاه ( ژرف دوزخ ) است ( و برای در آغوش کشیدن او ، دهان خود را به سویش باز کرده است ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أُمُّ » : مادر . برای ریشخند است . مراد مأوی و جایگاه است . « هَاوِیَةٌ » : پرتگاه و محلّ سقوط اشیاء بدان . اسمی از اسماء دوزخ است .‏

سوره قارعة آیه 10
‏متن آیه : ‏
‏ وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تو چه می‌دانی ، پرتگاه دوزخ چیست و چگونه است‌ ؟ !‏

‏توضیحات : ‏
‏« مَاهِیَهْ » : مرکب است از ( مَا ) استفهام و ( هِیَ ) ضمیر و ( هْ ) سکته ( نگا : حاقّه‌ / 19 ) .‏

سوره قارعة آیه 11
‏متن آیه : ‏
‏ نَارٌ حَامِیَةٌ ‏

‏ترجمه : ‏
‏آتش بزرگ بسیار گرم و سوزانی است .‏

‏توضیحات : ‏
‏« حَامِیَةٌ » : بسیار گرم و سوزان ( نگا : غاشیه‌ / 4 ) .‏

تفسیر نور: سوره تکاثر

تفسیر نور:
سوره تکاثر آیه 1
‏متن آیه : ‏
‏ أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ ‏

‏ترجمه : ‏
‏مسابقه افزون‌طلبی و نازش ( به مال و منال و خدم و حشم و ثروت و قدرت ) شما را به خود مشغول و سرگرم می‌دارد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« أَلْهَیا‌ » : به خود مشغول و سرگرم داشت . غافل و بی‌خبر کرد ( نگا : منافقون‌ / 9 ، نور / 37 ، حجر / 3 ) . « التَّکَاثُرُ » : مسابقه افزون‌طلبی در اموال و اولاد ، و مباهات بدان ( نگا : حدید / 20 ) .‏

سوره تکاثر آیه 2
‏متن آیه : ‏
‏ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏تا بدان گاه که ( می‌میرید و ) به گورستانها می‌روید ( و کار از کار می‌گذرد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« زُرْتُمْ » : دید و بازدید کردید . مراد از چنین ملاقات کردن و روبرو شدنی ، مردن و در گورستانها دفن شدن است « الْمَقَابِرَ » : جمع مَقْبَرَة ، گورستانها .‏

سوره تکاثر آیه 3
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هان بس کنید ! ( بعد از مرگ ) خواهید دانست ( که چه خاکی بر سر خود ریخته‌اید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« کَلاّ » : بس کنید ! حقّا .‏

سوره تکاثر آیه 4
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏باز هم ( می‌گویم : ) هان بس کنید ! خواهید دانست ( که چگونه خود را خانه خراب و بدبخت کرده‌اید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ کَلاّ » : باز هم هان !‏

سوره تکاثر آیه 5
‏متن آیه : ‏
‏ کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏هان بس کنید ! اگر آگاهی قطعی و یقینی داشته باشید ( و از فرجام کار خود کاملاً باخبر باشید ، از این مسابقه افزون‌طلبی و مباهات به قدرت و ثروت دست می‌کشید و گرد ملاهی نمی‌گردید و به کار آخرت می‌پردازید ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عِلْمَ الْیَقِینِ » : دانش راستین . آگاهی قطعی . مراحل یقین سه‌تا است : علم‌الیقین و عین‌الیقین و حقّ‌الیقین ( نگا : حجر / 99 ، واقعه‌ / 95 ، حاقّه‌ / 51 ) . اضافه آنها ، اضافه موصوف به صفت خود است . جواب ( لَوْ ) محذوف است . از قبیل : هرگز به سراغ این امور نمی‌رفتید و تفاخر و مباهات به این مسائل باطل نمی‌کردید .‏

سوره تکاثر آیه 6
‏متن آیه : ‏
‏ لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ ‏

‏ترجمه : ‏
‏شما قطعاً دوزخ را خواهید دید .‏

‏توضیحات : ‏
‏« لَتَرَوُنَّ » : قطعاً و حتماً خواهید دید . مراد آشکار شدن دوزخ است ( نگا : شعراء / 91 ، نازعات‌ / 36 ) .‏

سوره تکاثر آیه 7
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَیْنَ الْیَقِینِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏باز هم ( می‌گویم : ) شما آشکارا و عیان ، خود دوزخ را خواهید دید ( و در آن خواهید افتاد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« عَیْنَ الْیَقِینِ » : دیدن یقینی . آگاهی حاصل از دیدن و مشاهده کردن . مراد از دیدن دوزخ ، در آن افتادن و چشیدن عذاب آن است ( نگا : جزء عمّ شیخ محمّد عبده ) .‏

سوره تکاثر آیه 8
‏متن آیه : ‏
‏ ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ ‏

‏ترجمه : ‏
‏سپس در آن روز از ناز و نعمت بازخواست خواهید شد .‏

‏توضیحات : ‏
‏« ثُمَّ » : این واژه در اینجا برای ترتیب اخباری است‌ ؛ نه ترتیب زمانی . چرا که قبلاً حساب و کتاب و قضاوت انجام پذیرفته است ( نگا : المصحف المیسّر ) . البتّه می‌تواند برای ترتیب زمانی هم باشد . چون در دوزخ برای عذاب بیشتر از دوزخیان سؤالاتی می‌شود ( نگا : ملک‌ / 8 ، مدّثّر / 42 ) .‏

تفسیر نور: سوره ی عصر

ا

تفسیر نور:
سوره ی عصر

1‏‏ وَالْعَصْرِ ‏
‏ترجمه : ‏
‏سوگند به زمان ( که سرمایه زندگی انسان ، و فرصت تلاش او برای نیل به سعادت دو جهان است ) !‏
‏
توضیحات : ‏
‏« الْعَصْرِ » : زمان . روزگار . مراد زمان و تاریخ بشریّت است که سرمایه زندگی انسانها است ، و خسران و زیان آنان بر اثر گذشتن زمان عمرشان به بیهودگی است .‏

2‏‏ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ ‏

‏ترجمه : ‏
‏انسانها همه زیانمندند .‏
‏
توضیحات : ‏
‏« الإِنسَانَ » : انسان مکلّف مراد است . « خُسْرٍ » : زیان و ضرر . اصل این است : آنان که با طلای عمر خود با شیطان معامله میکنند ، زیان میبینند ( نگا : نمل / 5 ، اعراف / 178 ، شوری / 45 ) و آنان که با یزدان تجارت مینمایند ، سود میبرند ( نگا : صف / 10 - 13 ) .‏

3
‏ ‏
‏ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ‏
‏ترجمه : ‏
‏مگر کسانی که ایمان میآورند ، و کارهای شایسته و بایسته میکنند ، و همدیگر را به تمسّک به حق ( در عقیده و قول و عمل ) سفارش میکنند ، و یکدیگر را به شکیبائی ( در تحمّل سختیها و دشواریها و دردها و رنجهائی ) توصیه مینمایند ( که موجب رضای خدا میگردد ) .‏

‏توضیحات : ‏
‏« تَوَاصَوْا » : همدیگر را سفارش کردند . « الْحَقِّ » : هرگونه حق و حقیقتی . « الصَّبْرِ » : شکیبائی . ذکر خاص بعد از عام است و بیانگر اهمّیّتی است که دارد .‏